ما سالیانه با تعداد زیادی زلزله و سونامی روبه رو هستیم . برای جلوگیری و یا کاهش خسارات ناشی از آنها نیاز به تلاش زیادی در این زمینه داریم . تا بتوانیم مقدار خسارات وارده را بکاهیم . یکی از روش هایی که می توانیم برای کاهش اینگونه خسارت ها استفاده کنیم . بکارگیری پیش نشانگرهای زلزله می باشد.تا کنون بیش از 30 پیش نشانگر زلزله بررسی شده است . که در قبل از زلزله مقدار آنها دچار تغییراتی می شود . که در این پایان نامه به تعدادی از آنها از قبیل گاز رادون ، ابر زلزله ، رفتار گسل ها ، حرکات حیوانات و غیره اشاره شده است .ولی هیچ یک از آنها تا کنون نتوانسته اند به طور کامل از مکان و زمان تقریبی و همچنین شدت زلزله خبر دهند . در این پایان نامه به بررسی تغییرات میزان یونسفر در قبل و بعد از زلزله اهر ورزقان و همچنین زلزله ای که در سال 2011 با بزرگای 9 ریشتر منطقه ژاپن را لرزاند پرداخته ایم . به منظور بررسی بیشتر ارتباط بین شکل موجهای یونوسفری و منبع لرزه ای ، به بررسی یک رویداد درون-ورقه ای در 21 مرداد 1391 در زلزله اهر –ورزقان (آذربایجان شرقی) پرداخته ایم . برای این رویداد، توزیع ماهواره ها gps و هندسه های مشاهده ای (یعنی موقعیتهای نسبی ماهواره ها و گیرنده ها) و همچنین یک نمونه برداری خوب بی سابقه از یونوسفر را از نزدیک زلزله و به شکلی استثنایی در تمام اطراف کانون زمین لرزه ارائه کردیم . در اینجا دادههای 13 روز از 16 ایستگاه در اطراف زلزله اهر که در 21 مرداد ماه سال 1391 رخداده است را توسط نرم افزار برنیز پردازش کردیم. و به وسیله آن یون فایل های 2 ساعته به روش های نسبی و مطلق گرفتیم . و با نمایش این یون فایل ها در نرم افزار arc gis توانستیم میزان تغییرات tec را در منطقه آذربایجان و زلزله اهر نشان دهیم . این تغییرات بیان گر آن بود که در روزهای قبل از زلزله مقدار tec روند صعودی دارد و در دو روز قبل از زلزله مقدار tec در منطقه به شدت افزایش می یابد . که احتمالا این جنبش اولیه یونسفری ناشی از انرژی است که از اطراف گسل لرزه ای ،فشاری ، یا کششی ، خارج شده است . و روی میزان tec منطقه تاثیر گذار است . مقدار tec درروز های بعد از زلزله روند نزولی دارد . که می تواند ناشی از پس لرزه های باشد که تا چند روز بعد از زلزله در منطقه رخ داده است . و پس از آن به حالت تعادل می رسد . با بررسی پردازش ها به این نتیجه رسیدیم که در سه روز قبل از زلزله ، انرژی که احتمالا به صورت موج های صوتی می باشد از زمین به سمت بالا انتشار یافته است . و این انرژی با افزایش ارتفاع شدت پیدا می کند . که ناشی از کاهش چگالی هوا می باشد . و باعث افزایش تعداد الکترون ها در منطقه می شود. و با استفاده از این خاصیت به بررسی رفتار یونسفر پرداختیم . دز زلزله اهر ورزقان در سه روز قبل از زلزله در بازه زمانی 6 تا 8 ساعته (از ساعت 8 تا 16) مقدار tec دچار تغییراتی شده است و در زلزله ژاپن این تغییرات در بازه 8 تا 10 ساعته تغییر پیدا کرده است . و پس از آن کاهش می یابد . و این افزایش tec تا چند روز پس از زلزله ادامه دارد و پس از آن روند نزولی پیدا می کند . که می تواند ناشی از پس لرزه هایی باشد که تا چند روز پس از زمین لرزه اولیه ادامه داشته است . امیدواریم تا بتوانیم با در نظر گرفتن تمام پیش نشانگر ها در غالب یه مدل کلی ، زلزله ها و پدیده های دیگر را پیش بینی کنیم و از خسارت جانی و مالی آنها بکاهیم .

هنگام یک رخداد مهم، لازم به نظر می رسد که در شرایط هملرزه، تنش آزاد شده بر اثر غلبه نیرو بر اصطکاک برای دو صفحه در قشر زیرین، در محیط الاستیک و تغییرات شرایط زمین ساخت منطقه که باعث این رخداد شده است نتیجه حاصل از این انرژی، تنش ساکنی که می تواند بر گسلهای اطراف تاثیر گذار باشد. با داشتن اطلاعات محلی از این رویداد ها و مشخصات هندسه ای و فیزیکی گسلها، و با مراجعه به مراکز لرزه نگاری داخلی و خارجی، برای دریافت کاتالوگها و همچنین پس لرزهها، از مراکز معتبر، تغییرات تنش کولمب بر گسلهای گیرنده (بهینه گرا و مشخص شده) مورد برسی قرار گرفته است. تغییرات تنش کولمب بر گسلهای در جهت گیری بهینه گرا در منطقه و همخوانی توزیع پس لرزهها با این تنشها، همچنین تغییرات تنش کولمب بر روی گسلهای مشخص، با در نظرگرفتن گسلهای منبع برای دو رویداد mw=6.3 & mw=6.5، تاریخ 12/08/2102، اهر- ورزقان ،گسلهای گیرنده مشخص را برای قسمتی از گسل سرتاسری شمال تبریز(ntf) در نظر گرفته شده است. حاصل این تغییرات تنش کولمب برای سه عمق، بصورت پروفیل طولی تهیه شده است بیشترین و کمترین توزیع تغییرات تنش کولمب بر گسلهای گیرنده ذکر شده است برای هر سه پروفیل برای محدود گسل شمال شهر تبریز، کمترین تنش ها را داریم می توان گفت توزیع تنش حاصله بر این صفحات برای این قسمت گسل سرتاسری از شکست دور کرده، یا تحریک نشده است.در این مقاله به برسی رفتار هملرزه دو گسل در منطقه با مدل اکادا و مقایسه این مدل با داده های ژئودینامیکی و همچنین در این روش به برسی بهترین رو مرکز و عمق، برای دو گسل پرداخته شده است. در قسمت آخر مقایسه نرخ لرزخیزی با توزیع تغییرات تنش کولمب بهینه گرا در منطقه می توان گفت نرخ لرزه خیزی در مکانهایی افزایش یافته که تغییرات توزیع تنش کولمب گسلهای بهینه گرا هم افزایش داشته یا با هم مشترک بوده است.

سیستم های تعیین موقعیت و ناویری وسائل نقلیهavlns عنوان ابزاری جدید جهت تولید آنی اطلاعات مکانی و پردازش و بازیافت این گونه اطلاعات در مدت زمان بسیار کوتاه و به منزله مکمل سیستم های its هر روز بیش از پیش در سازمانها و ارگانهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. اینگونه سیستم ها توانایی نمایش حرکت وسیله نقلیه بر روی نقشه روقومی در یک صفحه نمایش در داخل وسیله نقلیه و نیز مرکز کنترل را میسر می سازد با کمک سیستم avlns می توان از داخل وسیله نقلیه موقعیت و وضعیت خود را نسبت به مقصد در هر لحظه با استفاده از مشاهدات gps وبا استفاده از سایر امکانات و روشهای تعیین موقعیت مانند سیستمهای ماهواره های زمین ثابت یا سیستمهای ماهواره های با مداری پائین تر از مدار زمین و همچنین استفاده از سیستمهای avl زمینی مشخص نمود.همچنین تعیین سرعت لحظه ای یک وسیله متحرک ،یکی دیگر از اهداف ناوبری است که با استفاده از اصول داپلر سیگنالهای رادیویی در کنار gps می توان به این هدف دست یافت. تاکنون مطالعاتی که در این زمینه در ایران انجام شده بیشتر مربوط به کنترل ترافیک و حمل ونقل بااستفاده از دوربین های نصب شده در تقاطع ها ودر جاده هاوبطور کلی مربوط به تکنولوژی پلاک خوان ها ،سرعت سنج ها،اخذ الکترونیکی عوارض جاده ای و..می باشدوتحقیقی که سنخیت بیشتری دراین زمینه باشد مربوط به نگرشی بر سیستم های ردیابی آنی وسایل متحرک و ارتباطات مخابراتی آن از مدیریت نقشه برداری خراسان می باشد. در این نگارش مطالب در پنج فصل ارائه شده است که فصل اول مربوط به اطلاعات بیان مسئله،ضرورت و اهمیت تحقیق و اهداف تحقیق وروش آن می باشد فصل دوم مربوط به معرفی سیستم its،الگوریتمهای بهنگام سازی آنی و هوشمند موقعیت با استفاده از داده های gps وانواع تعیین موقعیت و توضیحاتی در مورد سیستم gpsوسیستمهای زمینی avl است .فصل سوم نیز ناوبری وردیابی وسایل متحرک با استفاده از gps و ارائه روشهایی که برای افزایش دقت تعیین موقعیت وسایل متحرک، ودقت هایی که در انجام پروژه های موردی حاصل شده بیان گردیده است در فصل چهارم ابتدا مراحل پیاده سازی سیستمهای ردیابی آنی وسایل متحرک و نحوه تطبیق مشاهدات gps بر روی نقشه با استفاده از دو روش مسیرهای مستقیم و قوسی و همچنین روش bayesianبیان شده سپس بصورت عملی با استفاده از مشاهدات و برداشت موقعیت توسط ردیاب پیشرفته تلتونیکا fm5300 که در خودرو نصب شده ودردومسیرمتفاوت شهری حرکت داده شده و در نهایت با استفاده از روش پیشنهادی که روش ارتقاع یافته bayesianبااستفاده از نحوه انطباق مشاهدات موقعیت درمسیرهای مستقیم وقوسی انطباق صورت گرفته ودقت دست یافته ارائه گردیده است با توجه به وجود موارد نقصان در روش bayesian در این نگارش ضمن افزایش سرعت پردازش وافزایش دقت انطباق مشاهدات ، به جای تصاویرگوگل و یا هرنوع تصویر دیگر از نقشه روقومی در مقیاس 2000/1 تهیه شده توسط سازمان نقشه برداری کشور استفاده شد که برنامه کاربردی و اطلاعات و نتایج در فصل پنج این نگارش بیان گردید. واژه های کلیدی:,gps ,its ins ،انواع سیستمهای ناوبری ،جاده های دیجیتالی ،جمع آوری مشاهدات gps،

شناخت پدیده زمین¬لرزه مستلزم دستیابی هر چه دقیق¬تر به مدل¬های دینامیکی و کینماتیکی برای توضیح چگونگی گسیختگی در گسل است. با پیشرفت روز¬افزون سامانه تعیین موقعیت جهانی gps، امروزه استفاده از آن به عنوان ابزاری نیرومند در این زمینه به شمار می¬رود. زلزله¬های ویرانگر رخ داده در طول تاریخ در ایران باعث شد تا از سال 2005 یک شبکه سراسری ژئودینامیک به منظور پایش حرکات پوسته زمین و نیز ثبت دقیق فعالیت تکتونیکی و ژئودینامیکی ایجاد شود. در این پایان¬نامه بر روی زمین¬لرزه موردی اهر-ورزقان تحقیق شد. در این تحقیق از داده¬های چهار ایستگاه دائمی در منطقه (شبکه ژئودینامیک کشور) با نام¬های ahar (اهر)، amnd (آمند)، khje (خواجه) و tabz (تبریز) به منظور بررسی دقیق¬تر زمین¬لرزه مورد بررسی استفاده نمودیم (خروجی نرم¬افزار gamit/globk). از آن¬جایی که، دو ایستگاه ahar و khje واقع در منطقه زمین¬لرزه هستند، بنابراین جابجایی¬های بزرگ¬تری توسط این دو ایستگاه مشاهده می¬شود. با توجه به اینکه نویز این سری¬های زمانی زیاد است و اطلاعات مورد نیاز (در اینجا اطلاعات زلزله) قابل دسترسی نیست، ابتدا با تکنیک¬های موجود هموارسازی سیگنال، اقدام به نویززدایی و بازسازی سیگنال نمودیم. بدین منظور از روش آنالیز موجک گسسته استفاده شد. موجک مورد استفاده در این تحقیق، موجک سیملت 8 (موجک سیملت با هشت درجه اعتبار) می¬باشد. پس از تجزیه سیگنال (در اینجا دوازده سری زمانی مربوط به چهار ایستگاه)، مرزگذاری را تا سطح سوم تجزیه دنبال کرده و سپس با ضرایب جدید اقدام به بازسازی سیگنال نویززدایی شده می¬نماییم. با توجه به نتایج مشخص است زمان وقوع زمین لرزه در سری¬های زمانی مسطحاتی (شمالی و شرقی) نسبت به مولفه ارتفاعی واضح¬تر است و علت آن می¬تواند پایین¬تر بودن دقت مولفه ارتفاعی gps باشد. نتایج بدست آمده از آنالیز موجک گسسته حاکی از این مطلب است که قبل از لرزه تغییراتی در دامنه سیگنال¬های d4، d5 و d6 مشاهده می¬¬شود (بخصوص در d5) که می¬تواند نشانگر حرکات قبل از لرزه ¬باشد. همچنین حرکات قبل از لرزه (تغییرات دامنه) در ایستگاه¬های ahar، khje و tabz نسبت به amnd بهتر مشاهده شد. بعلاوه برای مولفه ارتفاعی بر خلاف مولفه¬های شمالی و شرقی تغییر فاحشی در دامنه سیگنال¬¬های سطح تجزیه d5 قبل از زمین لرزه مشاهده نشد. همچنین همبستگی متقابل بین سطوح تجزیه پایین¬تر (مثل d1) ناچیز است در حالیکه همبستگی متقابل بین سطوح تجزیه بالاتر (مثل d8) به چشم می¬خورد. علت آن هم این است که سطوح تجزیه بالاتر مثل d8 حاوی اطلاعات با فرکانس پایین است (ترند خطی) که بین هر دو مولفه (هر دو سیگنال) مشترک است. در حالیکه سطوح تجزیه پایین¬تر مانند d1 حاوی اطلاعات با فرکانس بالا مثل نویز هستند که در هر مولفه¬ای الگوی متفاوتی دارد. در ادامه با استفاده از مشاهدات مربوط به ایستگاه لرزه¬نگاری گرمی واقع در اردبیل، جابجایی بدست آمده برای هر سه مولفه شرقی، شمالی و ارتفاعی را در بازه 31 روزه (21 جولای 2012 تا 26 آگوست 2012) بررسی کردیم. همان¬طور که از نتایج بدست آمده مشاهده شد، در روز¬های قبل و بعد از زلزله (به غیر از روز 11 آگوست 2012)، تغییرات شتاب حس شده در حد صدم میلی¬متر بر مجذور ثانیه (با میانگین حدود صفر) در هر سه مولفه شمالی، شرقی و ارتفاعی و تغییرات سرعت حس شده در حد هزارم میلی¬متر بر ثانیه بوده است. این در حالی است که در روز زمین لرزه یعنی 11 آگوست 2012 تغییرات فاحشی در مقادیر شتاب، سرعت و جابجایی در سه مولفه خواهیم داشت. بطوری که مقدار شتاب در مولفه شرقی، ماکزیمم مقدار شتاب حدود90 میلی¬متر بر مجذور ثانیه، در مولفه شمالی به حدود 100 میلی¬متر بر مجذور ثانیه و در مولفه ارتفاعی به حدود هفتاد میلی متر بر مجذور ثانیه خواهد رسید. همچنین در سرعت و جابجایی هر سه مولفه تغییراتی مشاهده می¬شود.

زمین لرزه سراوان یا گشت در شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان در نزدیکی شهر گشت به وقوع پیوست .این زمین لرزه به بزرگی 8/7 در مقیاس بزرگای گشتاوری به گزارش مرکز زلزله نگاری سازمان زمین شناسی آمریکا و 5/7 در مقیاس بزرگای گشتاوری بنا به گزارش مرکز زلزله نگاری کشور بود که در ساعت 15:14 روز 27 فروردین سال 1392،در عمق 82 کیلومتری زمین بنا به گزارش سازمان زمین شناسی آمریکا و عمق63 کیلومتری زمین بنا به گزارش مرکز لرزه نگاری کشور در مختصات 88/27 درجه عرض شمالی و 03/62 درجه طول شرقی رخ داد. این زمین لرزه در شهرهای ابوظبی،دوبی،دوحه،دهلی نو،کراچی و کویته و بلوچستان پاکستان و استان کرمان نیز احساس شده است.و این استان را به حالت آماده باش درآورد.همچنین این زلزله بخشهایی از استان فارس ،هرمزگان و خراسان جنوبی را لرزاند.معاون پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله این زلزله را بزرگترین زلزله در ایران در 50 سال گذشته عنوان کرد.این رخداد بالغ بر 41 کشته و بیش از 180 زخمی بر جای گذاشت. از زمان وقوع زمین لرزه تا 23 آوریل 11 پس لرزه با بزرگای بین 4 تا 5/7 ریشتر در منطقه رخ داده است. بزرگترین این پس لرزه ها در ساعت utc 12:15 روز 17 آوریل 2013 به بزرگی 5/7 در مقیاس امواج محلی(ml) رخ داده است. در این پژوهش از داده های ثبت شده به وسیله شبکه لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و داده های پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در نزدیکی محل وقوع زمین لرزه و مشاهدات مربط به دو ایستگاه gps از شبکه ژئودینامیک کشور جهت برآورد سرعت و مولفه آزیموتی منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. واژگان کلیدی: سیستم تعیین موقعیت جهانی ،شبکه ژئودینامیک، gps،سری زمانی، چرخه لرزه ای.

با توجه به واقع شدن ایران بر روی یکی از دو کمربند زلزله خیز جهان و وجود گسل های فراوان، وقوع زلزله در فلات ایران امری طبیعی است. ایران جزو ده کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله خیز دنیا است. که زلزله مسبب بیشترین تلفات انسانی در آن می باشد. کمربند زلزله 90 درصد از خاک کشور ما را در برگرفته است؛ اما آنچه حائز اهمیت است، وضعیت اسفبار شهرها و کلان شهرهایی (مثل تهران، تبریز ... ) است که برروی گسل ها یا در مجاورت آنها ساخته شده و در معرض خطر زلزله قرار دارند، زیرا که ایران از جمله کشورهایی است که گسل های فراوان دارد و حرکت این گسل ها باعث رها شدن انرژی ذخیره شده و بروز زلزله های مکرر می شود و تلفات جانی و خسارت های مالی فراوانی را در مناطق شهری وروستایی به دنبال می آورد. در این پایان نامه سعی بر آن است که علت زلزله خیزی فلات ایران و اثرات منفی فعالیت گسل ها روی برخی از شهرها به صورت نمونه(گسل دهشیر) بررسی و خطرات آنها یادآوری گردد.

چکیده: در این پژوهش به بررسی ژئودینامیک اطراف دریاچه ارومیه با تکیه بر داده های gpsپرداخته شده است در این راستا با استفاده از داده های زلزله نگاری و داده های gps به بررسی سایزموتکتونیک،نرخ استرین ودوران منطقه پرداخته وپس از تحلیل این موضوعات به ژئودینامیک فعال دراطراف دریاچه ارومیه پی برده شده است که در این میان فعالیت لرزه خیزی شمال و جنوب غربی دریاچه ارومیه و روند راستگرد گسل تبریز و زلزله های تاریخی به بزرگای (3/7> mb >7) وشکل زایی در اطراف چالدران، سیاه چشمه و گسل خوی اشاره نمود. و همچنین ناحیه جنو ب گسل شمال تبریز روی بلوک صلب سنندج-سیرجان می باشدمیزان واتنش بلوک جنوبی گسل شمال تبریز را صفر بیان کردند، که این موضوع عملکرد نسبتا صلب بلوک جنوبی گسل مذکور را نشان می دهد. بعبارت دیگر، گسل شمال تبریز جداکننده بلوک نسبتا صلب ایران مرکزی (دربرگیرنده پهنه سنندج-سیرجان) و بلوک دگرشکل شده تالش می باشد همچنین تاثیر گذاری حرکت صفحه عربستان به بلوک آذربایجان و دوران ساعتگرد منطقه پژوهش به طور واضح مشهود است.

چکیده: در ژئودزی هندسی ماهواره ای پیشرفته یکی از روش های تعیین موقعیت، تعیین موقعیت نقطه ای دقیق (precise point positioning) یا تعیین موقعیت مطلق(ppp) می باشد که با استفاده از افمریزهای دقیق ماهواره ای (precise ephemerides) انجام می شود.از مزایای این روش این است که می توان با یک دستگاه گیرنده gps و بدون نیاز به نقطه رفرانس، موقعیت مطلق ایستگاه را تعیین کرد و به سطح دقت یک سانتیمتر رسید و مزیت دیگر اینکه تعیین موقعیت مستقلا انجام می شود در حالیکه درتععین موقعیت نسبی خطای مخصات در ایستگاه مبنا ممکن است به سایر ایستگاه ها منتقل شود. روش(ppp) در دهه های اخیر گسترش یافته است و برای بهبود دقت آن تلاش هایی انجام گرفته است و افراد مختلفی روی این روش کار کرده اند و از ترکیبات مختلفی استفاده شده مثلا از مشاهدات فاز و کد، یا دو مشاهد کد+ یک مشاهده فاز(2003,saurabh godha). در این تحقیق استفاده از افمریز های دقیق (igs , igr , igu) در روش ppp بررسی و مقایسه گردید . نتیجه اینکه در کارهای دقیق در صورت استفاده از روش ppp برای تعیین موقعیت، از افمریز های دقیق فاینال اوربیت igs به فرمت sp3 استفاده شود نه از igu یا igr . همچنین جهت بررسی کاربرد روش تعیین موقعیت مطلق (ppp) به عنوان مطالعه موردی در آشکارسازی تغییرات ژئودینامیکی داده های سازمان نقشه برداری کشور بمدت 20 روز با نرم افزار bernese5.0 پردازش گردید و سری های زمانی با نرم افزار های matlab و gitsa ، ترسیم گردیده است. خروجی نتایج حاصل از روش تعیین موقعیت مطلق (ppp) بعنوان ورودی پردازش به روش تعیین موقعیت نسبی (relative) استفاده گردد. همچنین سرعت های ایستگاه های حاصل از پردازش در ادامه نشان داده شده است. داده های 24 ساعته هفت ایستگاه gps واقع در شمال و شمال غربی ایران با استفاده از نرم افزار علمی برنیز (bernese 5.0) و افمریزهای دقیق موسسه بین المللی igs مورد پردازش قرار گرفت.البته می توان از نرم افزار های علمی دیگر مانند gamitیا gipsy نیز استفاده کرد. اخیرا یک نرم افزار پردازش علمی دیگر به نام napeos محصول esa اروپا، به جمع نرم افزار های علمی اضافه شده است که یک نرم افزار پردازش داده ها در حالت ppp می باشد. واژگان کلیدی: bernese ,ppp ,igs ,precise ephemerides

چکیده وقوع حوادث و بلایایی طبیعی را می توان از مهم ترین دغدغه ها و نگرانی های زندگی بشر به خصوص مردم کشورهای در حال توسعه دانست. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان های جهانی طی بیست سال گذشته بیش از سه میلیون نفر در اثر بلایایی طبیعی در جهان جان خود را از دست داده اند و زندگی بیش از یک میلیارد نفر تحت تاثیر خود قرار داده است. زمین لرزه بعنوان یکی از مخربترین بلایایی طبیعی شناخته می شود. که تاثیر عوارض آن روی جوامع بشری چه از بعد تلفات جانی و چه از نظر اقتصادی همواره در طول تاریخ قابل توجه بوده است. با توجه به اینکه ایران روی کمربند زلزله آلپ – هیمالیا قرار گرفته و سابقه تاریخی و وقوع زلزله در آن، بیانگر احتمال رویداد زمین لرزه های شدید در آینده است و همچنین وجود آتشفشان نیمه فعال دماوند در نزدیکی پایتخت ایران (تهران) که هم از لحاظ جمعیتی و سیاسی مهم ترین شهر ایران می باشد همیشه مورد توجه و علاقه محققان و دانش پژوهان بوده که ارزیابی اثرات بلایایی طبیعی را در این منطقه مهم و حساس بررسی کنند. لذا بر آن شدیم که تاثیر این دو رویداد طبیعی (زلزله و آتشفشان) را در منطقه آتشفشان دماوند بر هم بررسی کنیم. برای بررسی و داده آمایی این پایان نامه نیازمند تحقیقات کتابخانه ای و زمینی بودیم. در تحقیقات کتابخانه ای مطالعات بر روی گسل اطراف دماوند صورت گرفت مانند گسل های مشا – فشم و گسل شمال تهران و گسل خزر همچنین زمین لرزه های تاریخی و دستگاه هایی هم بررسی و جمع آوری گردید و مطالعات تکتونیکی منطقه هم مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات و جمع آوری داده های زمینی شامل پردازش های ایستگاه های دائمی gps منطقه و تهیه مدل ژئودینامیکی بود. موارد فوق بعنوان پارامتر های ورودی مدل سازی در نرم افزار کلمب و مدل تحلیلی اوکادا مورد استفاده قرار گرفت واین نتایج بدست آمد آتشفشان دماوند در منطقه stress shadow قرار گرفته است و همچنین به دلیل اینکه گسل مشا – فشم بطول 170 کیلومتر می باشد و همچنین بردارهای سرعت gps در مناطقی که مقادیر مثبت بیشتر می باشد بزرگتر می باشد و همسو با حرکت افقی گسل می باشد.

گسل کهورک از 70 کیلومتری جنوب نه آغاز و در بخش شمالی آتشفشان بزمان در جنوب خاتمه می یابد. گسل اصلی کواترنر با راستای nne-ssw است که بلوک لوت را در شرق محدود می کند. بخش غربی گسل پایین افتاده است (بلوک لوت).روستای کهورک در بخش غربی گسل واقع است. از جمله پارامترهای تأثیرگذار در رخداد زمین لرزه در یک منطقه، نرخ لغزش منطقه است. بررسی نرخ لغزش منطقه، از جمله مواردی است که با استفاده از آن می توان نرخ آزادسازی انرژی لرزه ای را در منطقه برآورد کرد. به منظور برآورد نرخ دقیق میزان لغزش در این منطقه، از ابزار های دقیق و محاسبه گر نظیر سامانه های موقعیت یاب جهانی یا (gps) می توان استفاده کرد. با توجه به اهمیت موضوع تعیین نرخ لغزش در گسل ها و نیز بررسی دقیق این نرخ به منظور برنامه ریزی های ژئوفیزیکی و پیش بینی های زلزله ای، این پژوهش به منظور بررسی تعیین نرخ لغزش گسل کهورک با استفاده از مشاهدات gps تبیین گردیده است. نتایج حاصله نشان دهنده نرخ لغزش 1.7 میلی متر در سال برای گسل کهورک در منطقه محمد آباد ریگان می باشد.

به دلیل قرار گرفتن ایران بر روی نوار زلزله و وجود زلزله های مخرب در طول تاریخ ایجاد یک شبکه ژئودینامیک و بررسی حرکت تکتونیکی کشور ضروری می باشد. gps یک ابزار قدرتمند جهت تعیین میزان این حرکات تکتونیکی می باشد. لذا در این تحقیق از داده های ایستگاههای شبکه دائمی gps مناطق جنوب شرق ایران برای بررسی ساختار فرورانش منطقه مکران ایران استفاده شده است. در این راستا داده های 12 ایستگاه دائمی ایران پردازش و مختصات جغرافیایی و بردارهای سرعت آنها برآورد شده است. بردارهای سرعت ایستگاه های گل مورتی و فهرج در مقایسه با ایستگاههای زابل و سراوان تقریبا سرعت یکسانی دارند که می توان گفت در این ناحیه کوتاه شدگی یا به عبارت دیگر کوهزایی متوقف شده است.همچنین میزان حرکت ایستگاه بندرعباس نسبت به دو ایستگاه بافت و فهرج بیانگر اینست که یک فشار از طرف ایستگاه بندرعباس به این دو ایستگاه وارد می شود و یک کوتاه شدگی در این ناحیه ایجاد می شود . به نظر میرسد دلیل کوهزایی در جنوب شرقی زاگرس همین فشارو کوتاه شدگی باشد.میزان حرکت ایستگاه بندرعباس نسبت به دو ایستگاه بافت و فهرج به طور متوسط 8mm/yr است . مقایسه بردار سرعت ایستگاه بندر عباس با ایستگاه جاسک در مولفه شمالی نشان میدهد که ایستگاه جاسک به اندازه 11mm/yr عقب ماندگی دارد که باعث ایجاد یک حرکت امتداد لغز راستگرد می شود. همچنین مقایسه بردار سرعت ایستگاه های ( zabl, fhrj, glmt, srvn, chbr, jasc ) نشان میدهد میزان حرکت این ایستگاهها یکسان می باشد که میتوان نتیجه گرفت این ایستگاه ها بر روی یک بلوک (بلوک لوت ) قرار گرفته اند. میزان حرکت فرورانش در این منطقه با توجه به بردارهای سرعت بدست آمده از ایستگاه عمان، جاسک و چابهار برابر~18 mm/yr می باشد. این کوتاه شدگی بیانکر این است که دریای عمان در حال بسته شدن است. کوچک بودن زلزله های ناحیه مکران نسبت به کاسکادیا(غرب آمریکا) را میتوان چنین بیان کرد که لرزش و لغزش های اتفاقی(ets 1) در ناحیه کاسکادیا به طور متوسط بین 14 تا 16 ماه رخ می دهد[24] و همچنین میزان فرورانش در ناحیه کاسکادیا در حدودmm/yr 36 است ولی در ناحیه مکران با توجه به نتایج بدست آمده از این مطالعه لرزش و لغزش های اتفاقی(ets) به طور متوسط بین 2 تا 3 ماه رخ می دهد و میزان فرورانش نیز در حدود mm/yr 20 است. در واقع می توان گفت که همین ets های کوچک و فرورانش کمتر مکران نسبت به فرورانش کاسکادیا باعث شده است که زلزله های اصلی تا حدودی خنثی شده و مقدار آن کمتر از ناحیه کاسکادیا و یا سوماترا – آندمان باشد.

چکیده ایران از جمله مناطق لرزه خیز و پر جمعیت جهان می باشد که بررسی و مطالعه فعالیت های تکتونیکی آن مورد توجه محققان علوم زمین می باشد. وضعیت تکتونیکی کنونی ایران، ناشی از همگرایی بین صفحات اورآسیا و عربستان می باشد که دگرشکلی های حاصل از آن به شکل کمربند های کوهستانی(زاگرس، البرز،کپه داغ) وگسل های بزرگ امتداد لغز احاطه کننده بلوک ها (ایران مرکزی، لوت، خزر جنوبی) نمایان می گردد. تکنیک های مختلفی برای توصیف انواع تغییر شکل وجود دارد. به منظور تعیین تغییر شکل پوسته زمین می توان تغییر مختصات یک نقطه را در دو زمان مختلف بدست آورد. سیستم تعیین موقعیت جهانی (gps) ، یکی از تکنیک های فضا مبنا می باشد که اهمیت و کاربرد بسیاری در مطالعات زمین ساختی دارد. در این تحقیق از مشاهدات ایستگاه های دائمی gps واقع در حاشیه دریای خزر به منظور محاسبه بردارهای سرعت و تعیین میدان جابجایی حاشیه جنوبی دریای خزر استفاده شده است. بدین منظور از شش ایستگاه دائم gps متعلق به شبکه دائم ژئودینامیک کشور با نام های rash، tkbn، grgn، ardh، mabdو nkad در بازه زمانی سال های 2006 تا 2009 (روزهای اول تا سوم ژانویه) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، بیشترین سرعت در مولفه شرقی نسبت به صفحه اورسیا مربوط به ایستگاه mabd به بزرگی 4.8 میلی متر در سال و بیشترین سرعت در مولفه شمالی مربوط به ایستگاه ardh به بزرگی 8.4 میلی متر در سال می باشد. همچنین کمترین مولفه شرقی و شمالی سرعت به ترتیب مربوط به ایستگاه های mshn و grgn می باشد. همسو با نتایج قبلی جابجایی حاشیه دریای خزر نسبت به صفحه اوراسیا به سمت شمال شرقی می باشد (جمور و همکاران، 1386) همچنین جابجایی این ایستگاه ها نسبت به دو ایستگاه تهران و مشهد نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به مدل ما مولفه به سمت غرب حرکت حوزه دریای خزر جنوبی منطبق است با 5 ± 2 میلی متر / در سال کوتاه شدگی در سراسر تالش و حرکت به سمت شمال از 5 ± 2mm / در سال رانش و زیر راندگی درزیر صفحه خزر شمالی در امتداد گسل بستری آبشرون. با توجه به (بیضی خطا) سرعت ، نتیجه ما با 6 میلی متر / در سال پیشنهاد شده توسط ورنانت و همکاران سازگار است. (2004b). کلمات کلیدی: ژئودینامیک، جابجایی، گسل، حاشیه دریای خزر، سیستم تعیین موقعیت جهانی

چکیده : منطقه مورد مطالعه شامل بخشی از استان سمنان که در شمال و شمالِ غرب شهرستان دامغان قرار گرفته است. غرب گسل دامغان در پایان? دامن? جنوبی کوه البرز به صورت یک خطوار? نسبتاً طویل در شمال شهرستان دامغان قرار دارد. مختصات منطقه مذکور در عرض شمالی 36° 15´ تا36° 09´ به طول شرقی 54° 20´ تا 54° 55´ و طول تقریبی 26 کیلومتر می باشد، که از مناطق فعال زمین ساختی بوده و در عهد حاضر حرکات زمین ساختی و لرزه ای در آن رخ داده است. مطالعات gps بر روی نوع فعالیّت شمالشرق ایران و ناحی? جنوبی خزر و شمالغرب گسلِ دامغان محدود می گردد که شامل میدان سرعتی از شش ایستگاه متعلق به شبک? دائمی ژئودینامیک کشور ipgn در بازه ی زمانی ابتدا و انتهای سال 2012در منطقه شمالشرقی ایران می باشد. این میدان سرعت محاسبه شد? جدید که توسط مشاهدات gpsی بدست آمده به بررسی اینکه چگونه تغییرات برخورد پلیت عربستان_اوراسیا در مرز شمالی ناحیه مزبور منطبق یافته کمک می کند و به دو ایستگاه دائم igs ایران واقع در تهران با نام اختصاری tehn و ایستگاه kit3 واقع در ازبکستان متصل شده است. در حال حاضر بررسی حرکت قسمت شمالی منطقه از قسمت شرقی برای بازه ابتدای سال 2012 در مولفه های شمالی و شرقی به ترتیب مربوط به ایستگاه های smnn وgrgn با مقادیر 12.97mm/yr~ و 5.42mm/yr~ می باشد. همچنین کمترین مولفه شرقی و شمالی سرعت به ترتیب مربوط به ایستگاه های smnn و bojd می باشد. همچنین برای بازه انتهای سال 2012 نیز بیشترین سرعت (از نظر بزرگی) در مولفه های شمالی و شرقی به ترتیب مربوط به ایستگاه های smnn وgrgn با مقادیر10.78 mm/yr~ و 4.12 mm/yr~ می باشد. کاهش شرقی_شمالی در امتداد این ایستگاه ها نشان می دهند که حرکت شمالِ غرب با حرکت امتدادلغز جانبی در گسل دامغان به سمت شرق کشور در مجموعه دامنه شان به 7.32±0.5 mm/yr~ در طول جغرافیایی 54° شرقی می-رسد، محاسبات به دست آمده و دسترسی سریع با استفاده از gps موجود به ما این امکان را می دهد که اختلاف دو ایستگاه مذبور را در محور شمالی ~2.19±0.5 mm/yrو در قسمت شرقی ~1.3±0.5 mm/yr چرخش جنوب دریای خزر را نشان دهیم و با مقایسه با مجموع لغزش های چپگرد جانبی در طول سیستم لغزشی و برخورد چپگرد جهانی شاهرود با سرعت 4_6mm/yr ~ مطابقت می کند، این جواب با مطالعات انجام شد? پیشین همخوانی دارد. در ادامه با تعیین میدان سرعت مسطحاتی برای ایستگاه های مورد بررسی، نرخ کرنش(استرین) مسطحاتی و نرخ دوران به روش اجزای محدود، با استفاده از مثلث بندی دلونی محاسبه شد. ارزیابی کامل نقش این گسل ها و مخاطراتی که نشان می-دهند به رسیدگی و تحقیق مستقل سرعت های لغزشی آنها در اندازه گیری های بعدی gpsی و کار در حیط? زمین شناسی نیاز دارد