برای تعیین مکان ژن های مسئول سازگاری در جو، 9 لاین شامل 7 لاین گندم مهندسی شده که واجد کروموزوم اضافی از جو بودند در طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار طی 2 سال و تحت شرایط تنش رطوبتی و نرمال کشت شدند. داده ها شامل، داده های آماده دو محیط تنش و بدون تنش آزمایشی دیگر بر روی لاین های مذکور در سال 86 و 5 محیط سال های 87 (تنش و بدون تنش) و 88 (تنش اول و دوم و بدون تنش) بود. به دلیل در دسترس نبودن داده های خام دو محیط معنی دار شد و با موجود بودن میانگین ژنوتیپ ها در دو محیط سال 86، جمعاْ محصول 7 محیط تجزیه پایداری شد. از روش های ناپارامتری شامل روش هان، تنارازو، کنگ، مجموع رتبه و gsi، روش های پارامتری تک متغیره شامل واریانس محیطی رومر، ضزیب تغییرات ژنوتیپی، اکووالانس رسک، واریانس پایداری شوکلا، روش ابزهارت و راسل، ضریب تشخیص، روش چند متغیره امی و در نهایت شاخص های تحمل به خشکی استفاده شد. تنها 3 ژنوتیپ 3 و 4 و گیرنده عملکرد بیش از میانگین کل داشتند. از نظر آماره های ناپارامتری ژنوتیپ های 4 و 6 پایدار بودند. در آماره های تک متغیره پارامتری بجز واریانس محیطی رومر ژنوتیپ 4 پایدارترین ژنوتیپ و ژنوتیپ 6 نیز پایدار بود. در تجزیه امی تنها مولفه اول معنی دار گشت که 64 درصد از تغییرات مجموع مربعات اثر متقابل ژنوتیپ در محیط را توجیه می کرد. با توجه به مقدار پایداری امی و بای پلات های رسم شده ژنوتیپ 4 پایدار و سازگار به شرایط بدون تنش بود و ژنوتیپ 3 و 4 عملکرد بالایی در شرایط رطوبتی و بدون تنش داشتند. در مجموع با توجه به روش های مذکور کروموزوم کروموزوم 3 در جو حامل ژن های سازگاری به شرایط تنش و کروموزوم 4 جو حامل ژن های سازگاری و پایداری می باشند که می توان این کروموزوم ها را برای نقل و انتقالات سیتوژنتیکی جهت ارتقاء پایداری و سازگاری به شرایط متغیر محیطی و مقاومت به خشکی به غلات دیگر مورد استفاده قرار داد.

تنش خشکی یکی از عواملی است که محصول گندم را در مناطق خشک دنیا مورد تهدید قرار می دهد، بنابراین اصلاح برای مقاومت به خشکی و معرفی ارقام مقاوم به خشکی از مهمترین اهداف برنامه های اصلاحی است. اطلاع از ویژگی های ژنتیکی صفات مرتبط با خشکی پیشنیازی برای اصلاح ژنوتیپ ها برای مقاومت به خشکی است. به منظور شناسایی ژنوتیپ های مقاوم به خشکی و بررسی شاخص های مقاومت به خشکی، طرح دی آلل نیمه 6×6 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار تحت شرایط تنش و بدون تنش اجرا گردید. تجزیه واریانس اختلاف معنی داری را برای اغلب صفات در شرایط تنش و بدون تنش نشان داد. آنالیز ترکیب پذیری عمومی برای صفات پایداری غشاء سلولی (تنش)، طول پدانکل، طول ریشک، طول سنبله، وزن یک سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن دانه در سنبله در شرایط بدون تنش و صفات ارتفاع گیاه، طول پدانکل، طول ریشک، طول سنبله، روز تا گلدهی و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک در شرایط تنش، معنی دار شده است که نشان دهنده اهمیت اثرات افزایشی ژنها در کنترل صفات مورد مطالعه می باشد. ترکیب پذیری خصوصی برای صفاتی چون پایداری غشاء سلولی، طول پدانکل، طول ریشک، طول سنبله، وزن یک سنبله، وزن دانه در سنبله، طول سنبله، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک در شرایط تنش معنی دار شده است که بیانگر اهمیت اثرات غیر افزایشی ژنها، در کنترل صفات مورد مطالعه می باشد. بر اساس روش دوم گاردنر و ابرهارت اثرات متوسط هتروزیس، هتروزیس واریته و هتروزیس خصوصی برای اکثر صفات معنی دار شده اند. تجزیه واریانس هیمن نیز برای برخی از صفات در محیط تنش و بدون تنش انجام شد، سپس برای صفاتی که جزء b آن ها معنی-دار گردید، پارامترهای ژنتیکی و تحلیل گرافیکی انجام شد. در این تحقیق اثرات غالبیت در کنترل صفات ارتفاع، پایداری غشای سلولی (کنترل)، وزن هزار دانه، تعداد سنبله، عملکرد بیولوژیک، تعداد پنجه و هدایت روزنه ای، اثرات افزایشی در صفات عملکرد، میزان آب نسبی برگ و کلروفیل فلورسنس و اثرات همزمان افزایشی و غالبیت ژن در کنترل بقیه صفات مشاهده شدند.

گندم نان(triticum aestivum l.) یکی از غلات عمده در جهان بشمار می رود. و غذای اصلی حدود دو سوم از جمعیّت دنیا است. از این رو بمنظور بررسی واکنش ژنوتیپ های مختلف گندم نان نسبت به خشکی با استفاده کشت جنین بالغ، آزمایش با 18 ژنوتیپ مختلف گندم نان تهیه شده از این رو که کشت جنین بالغ، در محیط کشت واستوک(ms)همراه با هورمون 2.4-d در سطح (-12) با استفاده از پلی اتیلن گلایکول 6000 در جنین بالغ اعمال شد. این آزمایش ها به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. پس از تولید کالوس به محیط کشت حاوی peg انتقال داده شد یاداشت برداری از کالوس ها انجام گرفت وارزیابی تحمل به خشکی در ژنوتیب ها از طریق وزن تر،وزن خشک، قطر کالوس مورد برسی قرار گرفت. نتایج تحلیل اماری نشان داد که 1% اختلاف معنی دار وجود دارد. بررسی نتایج از نرم افزارهای spss , mstatc ،statistica استفاده شد.

به منظور ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ ها و انتخاب ژنوتیپ های پایدار و پرمحصول، بیست ژنوتیپ پیشرفته گندم دوروم و سه رقم شاهد، ارقام زردک و ساجی (شاهدهای گندم دوروم) و رقم سرداری (شاهد گندم نان)، در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در چهار منطقه (کرمانشاه، مراغه، شیروان و ایلام) در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی طی دو سال (1390- 1388) مورد مقایسه قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب اثرات متقابل دو جانبه سال × مکان، ژنوتیپ × سال و ژنوتیپ × مکان و اثرات متقابل سه جانبه ژنوتیپ × سال × مکان در سطح یک درصد معنی دار بودند. تجزیه پایداری عملکرد با استفاده از روش های پارامتری تک متغیره (واریانس محیطی، ضریب تغییرات ژنوتیپی، اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا، ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون، ضریب رگرسیون پرکینز و جینکز، تجزیه واریانس جفتی پلستید و پترسون، واریانس انحراف از رگرسیون، ضریب تشخیص، شاخص برتری لین و بینز، پایداری ژنوتیپی هانسن و شاخص سازگاری هندسی)، پارامتری چندمتغیره (ammi و gge biplot)، ناپارامتری (میانگین رتبه، انحراف معیار رتبه، معیارهای هان، نصار و هان، معیارهای تنارازو، مجموع رتبه کنگ و تکنیک های طبقه بندی فاکس و همکاران)، گزینش همزمان عملکرد - پایداری انجام شد.