نام پژوهشگر: رامین نظریان
جاوید پویش احمدی حسن حبیبی
سویا به عنوان یکی از با ارزش ترین گیاهان روغنی می باشد که می تواند در برنامه های مدیریتی امروز جایگاه ویژه¬ای داشته باشد. افزایش مصرف روغن و پروتئین گیاهی در سطح جهان سبب شده که نسبت به گیاهان روغنی نگاه ویژه ای بوجود آید. با توجه به این که استفاده از گیاه سویا می تواند هم نیاز به روغن و هم نیاز به پروتئین را برآورده سازد، لذا به منظور تعیین بهترین زمان کاشت و نوع رقم در منطقه هرات کشور افغانستان طرحی به صورت فاکتوریل در پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. در این آزمایش اثر 3 تاریخ کاشت و 4 نوع رقم سویا بر روی عملکرد، اجزای عملکرد، درصد پروتئین و روغن دانه مورد بررسی قرار گرفت. تاریخ کاشت( 20 اردیبهشت، 5 خرداد و 20 خرداد) به عنوان عامل اصلی و 4 رقم ( c1,c3,m4,l17) به عنوان عامل فرعی انتخاب شد. نتایج آزمایش نشان داد تیمار های مختلف از نظر وزن تر و خشک گیاه،تعداد غلاف در ساقه،عملکرد و اجزای عملکرد، درصد پروتئین و روغن دانه اختلاف معنی داری داشته و تاریخ کاشت 20 اردیبهشت و رقمc3 از نظر اکثر صفات مورد بررسی برتر بود. عملکرد رقم m4 و l17 در تاریخ کاشت 20 اردیبهشت و رقم c3 در تاریخ کاشت 5 و 20 خرداد در بالاترین گروه آماری قرار گرفتند. رقمl17 در هر سه تاریخ کاشت بیشترین درصد روغن را داشته و درصد پروتئین در تاریخ های کاشت متفاوت در رقم c3 بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد. با توجه به این که عملکرد و درصد روغن در رقم m4 بیشتر از سایر ارقام در تاریخ 20 اردیبهشت می باشد، لذا استفاده از این رقم برای تامین روغن در این تاریخ موثر خواهد بود. با توجه به نتایج آزمایش برای کشت تاخیری در این منطقه رقم c3 مناسبترین رقم می باشد.