نام پژوهشگر: ذبیح الله نقاشیان

رابطه محیط خانوادگی و موفقیت تحصیلی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1358
  ذبیح الله نقاشیان

204 دانش آموز کلاسهای دوم و سوم دوره راهنمائی که همگی از طبقه بالای متوسط بودند "پرسشنامه محیط خانوادگی" را پاسخ گفتند. این پرسشنامه در شیراز با توجه به کار شیفرز و بیامریند تهیه شده که ابعاد کنترل - آزادی و گرمی - سردی را در محیط خانواده اندازه میگیرد. اعتبار محتوای آن توسط سه نفر از اساتید بخش روانشناسی تعیین شد و ثبات آن نیز از طریق همبستگی بین سئوالات فرد و زوج آن بدست آمد. دانش آموزان، برمبنای پرسشنامه مزبور، به چهار محیط خانوادگی کنترل زیاد - محبت زیاد، کنترل زیاد - محبت کم، کنترل کم - محبت زیاد، و کنترل کم - محبت کم تقسیم شدند و رابطه این چهار محیط با میانگین معدلهای دو سال تحصیلی آنان بوسیله آزمون اف بررسی گردید. در این بررسی اثرات متغیرهای دخالت کننده ای نظیر تحصیلات مادر، تعداد فرزندان، فرزند اول بودن، فاصله سنی بین فرزندان، غالب بودن دختران یا پسران در خانواده و تسلط یکی از والدین در منزل بوسیله مربع کای بررسی و کنترل گردید. برطبق نتایج تحلیل واریانس خانواده هائیکه محیط گرمتری داشتند نسبت به خانواده هائیکه از گرمی کمتری برخوردار بودند دارای فرزندان موفقتری نیز بودند. بعلاوه خانواده هائیکه کنترل کمتری روی فرزندان خود اعمال میکردند نسبت به خانواده هائیکه تسلط زیادی روی فرزندان خود داشتند از فرزندان موفقتری نیز برخوردار بودند. چنین اختلاف معنی داری در مورد اثرات متقابل بعد کنترل - آزادی و بعد گرمی - سردی بدست نیامد.