از آنجائیکه پیشرفت تحصیلی گذشته از هوش با عوامل دیگر چون انگیزش محرکهای محیطی و شخصیت دانش آموزان نیز بستگی دارد، پژوهش حاضر در مورد ارتباط ابعاد مختلف شخصیتی (برونگرائی - درونگرائی، نوراتیک بودن - غیرنوراتیک بودن و سیکاتیک بودن - غیرسیکاتیک بودن) با موفقیت تحصیلی انجام گرفت ، در ابتدا مدارس شیراز براساس موقعیت مکانی و تخمین طبقه اجتماعی - اقتصادی دانش آموزان آنها به سه گروه تقسیم شدند، سپس با استفاده از روش آماری انتخاب تصادفی، سه مدرسه از مدارس طبقه بالا، چهار مدرسه از مدارس طبقه متوسط و سه مدرسه از مدارس طبقه پائین انتخاب شدند و در اردیبهشت ماه 55 با مراجعه به این مدارس فرم فارسی "پرسشنامه شخصیتی نوجوانان" (j.p.i.)" به 428 نفر دانش آموزان کلاس پنجم ابتدائی داده شد. نمرات امتحان نهائی این دانش آموزان در دروس ریاضیات ، علوم تجربی و علوم اجتماعی نیز در مرداد ماه همان سال از مدارس آنها گرفته شد و درنتیجه تجزیه و تحلیل های آماری نتایج زیر بدست آمد: 1 - ارتباط مثبت معنی داری بین برونگرائی و پیشرفت تحصیلی در میان دختران و پسران ایرانی وجود دارد. 2 - ارتباط منفی معنی داری بین نوراتیک بودن و پیشرفت تحصیلی در میان دختران و پسران ایرانی وجود دارد. 3 - ارتباط مثبت معنی داری بین سیکاتیک بودن و پیشرفت تحصیلی در میان پسران ایرانی وجود دارد. نتایج حاصله نشان دادند که آنجائیکه ارتباط بین نوراتیک بودن و برونگرائی مطرح است کودکان ایرانی شبیه همسالان انگلیسی خود هستند ولی وقتی ارتباط بین سیکاتیک بودن با موفقیت تحصیلی مطرح میشود کودکان ایرانی شبیه جوانان انگلیسی هستند. تجزیه و تحلیل های آماری همچنین نشان دادند که برخلاف بسیاری از تحقیقاتی غربی عامل جنسیت تاثیر معنی داری بروی رابطه برونگرائی و نوراتیک بودن با پیشرفت تحصیلی ندارد در حالیکه تاثیر در مورد سیکاتیک بودن معنی دار بود، بدین شکل که دختران سیکاتیک بالاترین میانگین معدل نمرات را داشتند، دختران غیرسیکاتیک در درجه دوم، پسران سیکاتیک در درجه سوم و بالاخره پسران غیرسیکاتیک پائین ترین میانگین معدل نمرات را داشتند.