نام پژوهشگر: یحیی حکیمی منش

اثرات تجربه های اضافی بر رشد رفتار کودکان پرورشگاهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1359
  یحیی حکیمی منش

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر محرکهای اضافی در رشد گروهی از کودکان پرورشگاهی بود. برای این منظور چهارده کودک بعنوان گروه تجربی از میان پرورشگاه جمعیت هلال احمر شیراز (جمعیت شیروخورشید سابق) انتخاب شدند. سن این کودکان بین 4 تا 6ˆ13 ماه بود. اثر محرکهای اضافی برای این گروه از کودکان در مقایسه با کودکان دیگر در همین پرورشگاه که از نظر سنی کاملا" مشابه و بعنوان گروه گواه انتخاب شده بودند مورد بررسی قرار گرفت . کودکان مورد تحقیق همگی از نظر جسمی سالم بودند و لااقل از سن سه هفتگی در پرورشگاه بسر میبردند. محرکات اضافی که به افراد گروه تجربی داده شد، پنج روز در هفته و بمدت شش هفته شش هفته ادامه داشت و شامل محرک هائی مانند بینائی، شنوائی، بساوائی بود که بوسیله دو دانشجوی دختر روانشناسی ارائه می شد. طرز ارائه محکرات بدین صورت بود که در ابتدا یکی از دستیاران تحقیق در اتاق محل اقامت کودک حاضر میشد. پس از جلب توجه کودک موردنظر، دستیار بمدت 5 دقیقه باوی صحبت کرده و در ضمن محرکات حسی از قبیل نوازش و لمس کودک ، همچنین لبخندزدن، نگاه کردن و بطورکلی ارتباط عاطفی انسانی را ارائه مینمود. کودکان گواه هیچگونه محرک اضافی نداشتند و جریان عادی زندگی روزمره خود را در پرورشگاه می گذرانند. آزمون معیارهای رشد کودکان بیلی" "baiel scaled of infant development" بعنوان معیار سنجش و پیشرفت کودکان مورد استفاده قرار گرفت . در آغاز تحقیق و پس از پایان دوره شش هفته این آزمون بدو گروه داده شد و نتایج بدست آمد، برای دوگروه با یکدیگر مقایسه شد. همانطورکه انتظار میرفت در پیش آزمون تفاوت معنی داری بین دو گروه نشان داده نشد. درحالیکه پس از اتمام دوره، تفاوتهای معنی داری از لحاظ آماری میان دو گروه تجربی و گواه در معیار هوشی و نیز در معیار روان حرکتی مشاهده گردید. کودکان گروه تجربی از نظر نمرات رشد در دو معیار فوق الذکر بطور معنی داری از گروه کنترل که هیچگونه محرک اضافی به آنها ارائه نشده بود بالاتر بودند. نتایج بدست آمده نشان دهنده اهمیت محرکات اضافی بر رشد هوشی، حسی، حرکتی کودکان پرورشگاه میباشد. اهمیت این یافته ها از نظر بهبود برنامه های پرورشگاههای ایران موردبحث قرار گرفته و پیشنهاداتی در این رابطه ارائه شده است . همچنین لزوم تحقیقات بیشتر برای شناخت اثر محرکات بینائی، شنوائی و عاطفی بر رشد کودکان پرورشگاه و میزان عقب افتادگی آنها از نظر رشد در مقایسه با جمعیت کودکان عادی که در خانواده زندگی می کنند مورد تاکید قرار گرفته است .