نام پژوهشگر: اختر نوبندگانی
اختر نوبندگانی
بادامهای وحشی درختان کوچک و یا درختچه هائی هستند که برگهای ساده و میوه سفت دارند و در قسمتهای کوهستانی استان های فارس ، خوزستان و بلوچستان در انواع مختلف خاک رشد میکنند. در ایران سه نوع مهم از این گیاهان بنام های بخورک amygdalus scoparia spach. ارژن a. horrida spach. و هیبرید بین آنها شناخته شده اند. این گونه ها به علت اینکه مقاوم به شوری و کم آبی هستند بعنوان پایه برای بادام مصرف میشوند. هدف از آزمایش مطالعه تحمل به شوری و خشکی این سه گونه بود. تیمارهای بکار رفته عبارت بودند از چهار سطح رطوبت خاک (7، 8، 10 و 12 درصد رطوبت براساس وزن خشک) و چهار میزان نمک (400، 900، 1800 و 2700 قسمت در میلیون). نتایج نشان داده اند که این سه گونه میتوانند تا 1800 قسمت در میلیون نمک و 8 درصد رطوبت خاک را بدون صدمه دیدن تحمل کنند هرچند بهترین رطوبت برای آنها 10 درصد بود هیبرید از والدین خود به کم آبی و شوری مقاومتر بود، چون اگر در بالاترین شوری (2700 قسمت در میلیون) و نیز در پائین ترین رطوبت خاک (7 درصد) رشد آن کاملا" متوقف شد ولی نهالها از بین نرفتند و اگر هم احیانا" برگهایشان ریزش کردند قدرت تجدید برگ را داشتند. اندازه گیری قطر روزنه در برگهای هیبرید نشان داد که در تمام حالات یعنی وقتی گیاه تحت شرائط طبیعی خود رشد کند (آب نمک مناسب) و یا تحت کم آبی و یا شوری زیاد قرار گرفته باشد و باز و بسته شدن روزنه ها الگوی مشابهی را دنبال میکنند به این معنی که روزنه ها در صبح بازند، حدود ظهر بسته میشوند و در بعد از ظهر دوباره بتدریج باز میشوند هرچند که گیاهانی که تحت فشار شوری و کم آبی باشند بطورکلی روزنه بسته تری دارند. تا گیاهانی که تحت شرائط مناسب به سر میبرند. تجزیه شیمیائی شاخه، برگ و ریشه هر سه نوع بادام وحشی نشان داد که افزایش کلرور سدیم به محیط ریشه باعث افزایش na و cl و کم شدن k در گیاهان گردید، در حالیکه بقیه عناصر الگوهای متفاوتی را دنبال کردند. مقایسه بین سه گونه نشان داد که تفاوت های کمی در جذب و تجمع عناصر مختلف در آنها وجود دارد. یک استثنا در مورد na وجود داشت که در آن غلظت این عنصر در شاخه و برگ بخورک بیشترین مقدار و در ارژن کمترین و در هیبرید حدواسط را نشان داد. این تفاوتها نشان دادند که مقاومتر بودن هیبرید از ارژن به این علت نیست که سدیم کمتری جذب کرده است بلکه به این دلیل است که میتواند سدیم بیشتری را در خود نگه دارد بدون اینکه صدمه ببیند. بطور کلی مقاوم و حساس بودن این گیاهان به علت اختلاف در جذب عناصر مختلف نمیباشد بلکه این امر به طبیعت فیزیولوژیکی و ژنتیکی گیاهان بستگی دارد.