در طول دو دهه گذشته مسئله استفاده از پرسنل درمانی غیر پزشک مورد توجه و بررسی قرار گرفته و براساس مطالعات انجام شده استفاده از این نوع نیروی انسانی هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای پیشرفته مورد تائید قرار گرفته است . تا آنجاکه در حال حاضر در پیش از شصت کشور جهان یک یا چند نوع از این گونه پرسنل بکار مشغول میباشند. آندسته از سیستمهای ارائه خدمات درمانی که بر روی این گونه پرسنل سازمان یافته اند لزوم وجود نوعی سیستم ارجاع از سطح پائین به سطوح بالاتر احساس میگردد، چه این نوع پرسنل درمانی معلومات ، مسائل و تجهیزات و یا اختیار معالجه و مداوای همه انواع مسائل درمانی را ندارند. لذا هنگامیکه با مسئله ای در ورای معلومات و یا اختیارات خود مراجعه میشوند باید بیمار را به سطح بالاتری از تخصص ارجاع نمایند. در نتیجه مطالعه و بررسی بر روی سیستم ارجاع بیماران دارای اهمیت خاصی میباشد. ولی متاسفانه تاکنون در این مورد تحقیقی صورت نگرفته است . مطالعه حاضر جهت بررسی سیستم ارجاع بیماران در شبکه بهداشتی - درمانی بهدار روستائی دانشگاه شیراز انجام گردیده است . یافته های تحقیق نشان میدهد که بهورزان حدود 8 درصد و بهداران حدود 4 درصد از مراجعان خود را ارجاع مینمایند. در امر ارجاع این بیماران جنس و سن اثر چندانی نداشته است ، ولی نوع بیمار از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است . در این مورد بیماریهای لوله های ادراری بیشترین و بیماریهای گوش کمترین میزان ارجاع را داشته اند. اگرچه نرخ کامل شدن ارجاع از طرف بیماران بسیار کم است ولی این مسئله نیز با سن و جنس رابطه ای نداشته و بیشتر تابع نوع بیماری و فاصله تا مرکز ارجاع بوده است . یافته های این تحقیق هیچگونه تغییرات آماری مهم در فصول مختلف را نشان نمیدهد.