نام پژوهشگر: ماری آرادگلی
ماری آرادگلی سیف الله نجم آبادی
پژوهش حاضر به بررسی واجشناسی گویش کجل (kejal) پرداخته است . کجل نام دهکده ای در اطراف شهرستان خلخال است . این گویش از گویشهای تاتی بشمار رفته و احتمالا جزء گویشهای تاتی شمالی دسته بندی می شود. اهالی دهکده کجل دوزبانه تاتی ˆ ترکی هستند. پیرمردان به تاتی مسلطتر از ترکی و کودکان به ترکی مسلطتر از تاتی هستند. افراد میانسال به هر دو زبان تسلط دارند. روش کار در این پژوهش بدین صورت بوده است که پس از ضبط و ثبت آواها در محل، اقدام به یافتن واجها و واجگونه ها شده است . بررسی آوا، این گویش نشان داده است که در آن 24 همخوان، 9 واکه و 2 واکه گون /y/ و /w/ وجود دارد. واکه های /u/، /o/ و / / علاوه بر واکه های فارسی معیار در آن دیده شده است . برای قبول واکه / / به عنوان یک واج مدارک کافی بدست نیامد. به احتمال قوی این واکه واجگونه ای از واکه /a/ است . در میان همخوانها، همخوان / / با توصیف بستواج حلقی در این گویش دیده شده است . یک ترکیب دوآوایی /ow/ نیز در آن مشاهده شده است . تکیه در گویش کجل دارای نقش تمایزدهندگی (distinctive) است .