نام پژوهشگر: محمدمهدی مرادی خلج

نقش امام علی (ع) در دوره خلفای سه گانه (11 تا 35 قمری)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  ابراهیم صفری   محمدمهدی مرادی خلج

شناخت و تبیین جایگاه امام علی (ع) در عصر سه خلیفه و بررسی مواضع وی در این دوران 25 ساله بعنوان یکی از موضوعات مهم پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) است. اقدامات شتاب زده و حساب شده برخی از صحابه منجر به حاشیه نشینی مستحق ترین فرد جانشینی پیامبر (ص) گردید. در این پایان نامه کوشش شده است تا با مراجعه به متون اولیه تاریخ اسلام به این حادثه پرداخته شود. و برای ریشه یابی این موضوع، فرهنگ جامعه عرب شبه جزیره و خاصه فرهنگ جاهلی مورد کاوش و بررسی قرار گرفته است. به نظر می رسد عصبیت قومی، افتخارات قبیلگی، نژاد پرستی و تکیه بر نسب بعنوان مهمترین شاخصهای فرهنگ عرب قبل از اسلام که با بعثت پیامبر (ص) به طور موقت خاموش شده بود.پس از رحلت بنیانگذار مکتب، مجدداً احیاء گردید. بنابراین مواضع علی (ع) در این دوره قابل توجه است. و بر این اساس مهمترین حوادث و رویدادهای عصر هر یک از خلفاء به ترتیب توالی تاریخی و مستند به متون متقدم تبیین و سپس با عنایت به داده های تاریخی، مواضع همگرایانه و یا واگرایانه علی (ع) با آنها مورد واکاوی و بررسی قرار گرفته است.

بررسی تاریخچه ارگ قدیم بم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  رحیمه محمدیان   محمدمهدی مرادی خلج

این پژوهش در صدد بررسی تاریخچه ارگ قدیم بم در ادوار مختلف تاریخ ایران در دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی است. شناخت حوزه جغرافیای ارگ بم، نیازمند مطالعه جغرافیای طبیعی و تاریخی استان کرمان و شهرستان بم خواهد بود. علاوه بر محدوده جغرافیایی، تاریخچه ارگ بم از دوران اشکانی تا دوره ی پهلوی مورد مطالعه قرار گرفته است و از فضاهای شاخص ارگ بم و کارکردهای آنان و تغییرات در این مکان ها در طول تاریخ سخن به میان آمده است. به طور کلی این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه ای بر آن است تا تحولات و رویدادهایی که بر ارگ بم در از منه گوناگون تاریخی گذشته است را مورد بررسی قرار دهد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که با توجه به آثار خشت های باقیمانده موجود و همچنین سکه مکشوفه در این قلعه قدمت تاریخی ارگ بم تا دوره ی اشکانی مسلم است. این قلعه در اول تاریخ بارها بر اثر تهاجمات ویران شده است و عمدتا از سوی شمال غربی و غرب دچار آسیب می شده است. لذا به علت بازسازی آن توسط ساکنین قدیم، خانه های مسکونی این قسمت جدید الاحداث به نظر می رسند. علاوه بر جنبه مسکونی، ارگ بم به عنوان یک دژ نظامی هم مورد استفاده قرار گرفته است.

بررسی مسائل اجتماعی و فرهنگی ایران در عصر مظفری از دیدگاه روزنامه ثریا چاپ مصر و تهران (1323-1316 ه ق/1905-1898 م)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  معصومه مرادی   محمدمهدی مرادی خلج

چکیده ندارد.

بررسی مسائل اجتماعی و فرهنگی ایران در عصر مظفری از دیدگاه روزنامه ثریا چاپ مصر و تهران (1323-1316 ه.ق / 1905 -1898 م )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1387
  معصومه مرادی   عزت اله نوذری

ایرانیان در قرن نوزدهم در پی گسترش روابط با غرب، پی به عقب ماندگی خود بردند. عوامل مختلفی در آگاهی ایرانیان دخیل بودند. از جمله این عوامل روزنامه هایی بودند که در خارج از کشور انتشار می یافتند. روزنامه ثریا که به وسیله میرزا علی محمد خان کاشانی در مصر انتشار می یافت؛ از جمله مهمترین این روزنامه ها بود. این روزنامه با انتقاد از وضعیت اجتماعی و فرهنگی کشور، خواستار بهبود وضعیت آن بود. از جمله مهمترین مسائلی که این روزنامه برای بهبود وضعیت کشور بر آن تأکید فراوانی داشت، تأسیس مدارس جدید و رهایی از نظام ناکارآمد آموزشی دوره ی قاجار بود. از موارد دیگری که این روزنامه خواستار بهبود آن بود اوضاع نابسامان بهداشتی جامعه بود. در این نشریه به اقتصاد وابسته و بیمار ایران در دوره مظفری نیز توجه می شد و راهکارهایی برای بهبود آن ارائه می گردید. وضعیت معیشتی مردم به خصوص طبقه پایین دست جامعه و قحطی هایی که کشور در دوره مظفری به آن دچار بود نیز مورد نقد و انتقاد قرار می گرفت. به عقیده نویسندگان این روزنامه بهترین راهکار برای رهایی از وضعیت بد اقتصادی کشور گسترش حمل و نقل در کشور و کشیدن راه آهن می باشد. از طرف دیگر این روزنامه رهایی ایران از عقب ماندگی را منوط به گسترش تعلیم و تربیت به سبک جدید می دانست که موجب پیشرفت کردن تمام ارکان کشور می شد. این روزنامه تا هنگامی که به مدیریت میرزا علی محمد خان کاشانی در مصر انتشار می یافت، یک روزنامه انتقادی ارزشمند شمرده می شد، اما بعد از کناره گیری او و اداره روزنامه به وسیله فرج الله حسینی ، این نشریه روند نزولی پیمود و به یک روزنامه کم ارزش تبدیل شد. این نشریه که از 1316 تا 1318 در مصر منتشر می شد، بعد از مدتی توقف، در سال 1321 انتشار خود را در تهران از سر گرفت که تا سال 1323به طول انجامید. مطالب روزنامه ثریا در هنگام انتشار در تهران از کیفیت سیاسی و فرهنگی چندانی برخوردار نبود، بلکه بیشتر به یک روزنامه ی دولتی تبدیل شد.