نام پژوهشگر: عبدالله کشاورز
عبدالله کشاورز سید محمد رضا موسوی
نماتد سیست چغندر (heterodera schachtii) به عنوان یکی از مهمترین آفات چغندر (beta vulgaris. l)در جهان به شمار می آید.استفاده بیرویه از سموم و صدمه به محیط زیست و به دنبال آن به خطر افتادن سلامتی انسان و... باعث توسعه روشهای کنترلی دیگر از جمله مبارزه تلفیقی با استفاده ازعواملکنترلکنندهبیولوژیکشاملانواعمختلفیازمیکروارگانیزمهای آنتاگونیستی از جمله قارچها شده است.به منظور کنترل بیولوژیکی این نماتد اثر قارچ های pochonia chlamydosporia و trichodermaharzianumبه تنهایی در آزمایشگاه و توام با بقایای گیاهی و کود دامی در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایشگاه قارچ ها روی محیط آب_آگار کشت شده و بعد از 2 هفته سه عدد سیست در حاشیه قارچ در حال رشد قرار گرفت. همچنین اثر کشندگی عصاره قارچ ها بر روی لارو سن دوم در شرایط آزمایشگاهی در دو بازه ی زمانی 24 و 48 ساعت انجام گرفت. این آزمایش ها با سه تکرار انجام شد. قارچ ها روی محیط سبوس جو_ماسه استریل به مدت 6 هفته رشد داده شد. بقایای گیاهی و کود دامی به نسبت 5% وزنی با خاک گلدان ها اضافه و بعد از تجزیه شدن، با تیمارهایی که باید قارچ های آنتاگونسیتی را دریافت می کردند با نسبت 1% وزنی مخلوط گردیدند. بذر گیاه چغندر قند در گلدان ها کاشته شده و در مرحله 3 برگی با تعداد 5000 تخم و لارو سن دوم نماتد تلقیح گردید. پس از 8 هفته نگهداری در گلخانه گیاهان برداشت شده و وزن تر اندام های هوایی و ریشه، تعداد سیست روی ریشه و درون خاک، تعداد کل تخم ها، تعیین جمعیت نماتد در خاک، تعیین درصد تخم های آلوده، تعیین میزان تولید مثل، تعیین درصد کنترل و میزان کلونیزه کردن ریشه ها توسط قارچ اندازه گیری شد. آزمایش گلخانه ای در قالب طرحبلوک تصادفی با 21 تیمار اجرا شد.جدایه های مورد بررسی در آزمایشگاه باعث شدند که به طور متوسط 9/27درصد تخم ها نسبت به شاهد پارازیته شده و از بین بروند. تاثیر عصاره قارچ ها نیز باعث مرگ قابل توجهی از لاروها شد. تجزیه واریانس داده ها و میانگین ها در گلخانه با آزمون چند دامنه ای دانکن نشان داد که بین تیمارهایی که در آنها قارچ های p. chlamydosporia و t. harzianum به کار رفته از نظر جمعیت نماتد در پایان آزمایش، درصد کنترل، میزان کلونیزاسیون ریشه و خاک، شاخص تولید مثل، جمعیت لارو سن دوم و وزن و طول غده و همچنین وزن و طول شاخ و برگ (اندام هوایی) اختلاف معنی داری با تیمار شاهد وجود داشت. طبق نتایج به دست آمده از این آزمایش مشخص شد کاربرد جدایه1121 قارچ p. chlamydosporiaهمراه با کود دامی باعث کاهش جمعیت نهایی سیست به طور قابل توجهی شد و باعث کنترل بیماری نماتدی در چغندر قند گردد. همچنین بررسی صفات رویشی حاکی از آن بود که کاربرد جدایه1121 قارچ p. chlamydosporiaو قارچt. harzianumتوام با کود دامی تاثیر قابل توجهی بر طول ریشه و طول اندام هوایی گیاه داشت.