نام پژوهشگر: مجید کیانی
سید امین موسوی محسن حجاریان
چکیده از آنجائیکه موتیف ها کوچکترین بخش سازنده ساختمان دستگاه های موسیقی ایرانی به شمار می آیند، پژوهش و بررسی این اجزاء سازنده نقش مهمی را در شناخت دستگاهها ایفا می کنند. در موسیقی دستگاهی برخی از موتیف ها جایگاه و عملکرد مهمی را در پیکره بندی دستگاه به عهده دارند و این یکی از نکات ناشناخته و کلیدی دستگاه شناسی است که اثبات آن نشانگر یک هویت جهانشمول است چرا که این موتیف ها با تکرار و تغییر شکل هر لحظه تحت شرایط مدالی یک دستگاه یا یک گوشه شکل خاصی را از خود ارائه می دهند . باز شناسی و دسته بندی موتیف های مشترک وارائه آن از جنبه دیداری کمک شایانی به شناخت پیچیدگی های دستگاه میکند. از سوی دیگراین موضوع نشان میدهد که دستگاه دارای یک پیکره واحد است که موتیف های مشترک این پیکره را حفظ میکند.از دیگر مزایای آن میتوان به شناسائی و دسته بندی کردن مضراب گذاری موتیف ها ا شاره کردکه بسیاری از موتیف های شاخص با یک نوع مضراب خاص ارائه می شوند که عدم اجرای صحیح آنها محتوای بیانی ردیف را مخدوش می کند. بنابراین با آوانگاری تطبیقی موتیف های مشترک نقش آنها در ساختار گوشه و نحوه عملکرد آنها در بخش آغازین، میانه و پایانی گوشه ها به خوبی آشکار می شود. واژگان کلیدی: دستگاه، گوشه، موتیف، تکرار، مضراب گذاری، قرینه، بسط وگسترش، فرود.
احمد رضاخواه مجید کیانی
فرهنگ ایرانی و جلوه های آن به صورت زبان، آداب و رسوم، شعر، موسیقی و دیگر هنرها دارای خصوصیات ویژه ای است که این خصوصیات در تمام جلوه های آن مشترک است و تنها شکل و جنس عرضه آن درهر نوع از جلوه ای، متفاوت است. برای شناخت این خصویات در یکی از این جلوه ها، گاه باید خصوصیات جلوه های دیگر این فرهنگ را بررسی نمود. زیرا این ویژگیها در بعضی از جلوه ها قابل درک تر هستند و در بعضی دیگر، پیچیده به نظر می آیند. موسیقی و شعر ایرانی، به عنوان دو جلوه از فرهنگ ایرانی، از بنیاد با هم نقاط اشتراکی دارند. چنانکه دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی در این باره می نویسد: شعر و موسیقی جهات اشتراکی نیز دارند زیرا هر دو به منظور ایجاد حالتی به کار می روند نه به خاطر اثبات امری یا تصویر منظری خارجی با قطع نظر از تأثیری که ممکن است وصف منظره در بیننده پدید آورد. مایه کار نیز در هر دو صوت است. یکی صوتهای موسیقی که به حسب نسبت زیر و بمی نغمه را و به حسب وقوع در زمان های متساوی ضرب وزن را ایجاد می کند جای دیگر صوتهای ملفوظ که ترتیب آنها به حسب دلالت، صوتهای گوناگون به ذهن القا می کند و تنظیم آن صوتها به حسب آهنگ و وزن نشاط و شوقی در شنونده بر می انگیزد که صورتهای ذهنی را جان و جنبشی می بخشد و از آن حالتی در نفس پدید می آورد. از این رو در فصل اول این پژ وهش، موضوع «چگونگی بسط و گسترش ملودی مدل در ردیف میرزا عبدالله» در مقایسه با شعر فارسی مورد بررسی قرار می گیرد. و نشان داده می شود که چطور موسیقی ردیف از خصوصیاتی مثل وزن، قافیه، نظم و نثر و قالب و ... که در شعر به وضوح دیده می شود، بهره مند است و از این خصوصیات در بسط و گسترش موسیقی استفاده می کند. و در فصل دوم به بررسی ضوابطی که برای بسط یک واژه، انگاره و یا یک عبارت موسیقی در ردیف به کار رفته است، می پردازیم. آنچه امروزه موسیقی دستگاهی نامیده می شود، در اصل دنباله های موسیقی دوره مغول و پیش از آن یعنی موسیقی پردگانی خراسانی است که از خراسان به غرب ایران انتقال یافته است. یعنی این که صورت بندی پردگانی، پیگیرانه راه خود را به سوی صورت بندی دستگاهی طی کرده است. از آنجا که ردیف به صورت شفاهی انتقال پیدا کرده و امروزه روایتهای مختلفی از آن وجود دارد، لذا در این پژوهش، ردیف میرزا عبدالله که یکی از معتبرترین روایتها از ردیف می باشد و توسط استاد ارجمند داریوش طلایی به روش آموزشی و تحلیلی نگارش یافته است، به عنوان مرجع استفاده شده و موضوع این پژوهش، در این مرجع بررسی می شود. در پایان ذکر چند نکته ضروری است: الف- دکتر محمد تقی مسعودیه در تعریف ملودی مدل نوشته اند: در چندین سبک موسیقی از جمله موسیقی سنتی کشورهای خاورمیانه اسلامی، در قالب یک قطعه تعدادزیادی قسمتهای مشابه ملودی وجود دارد. هیچ یک از این قسمت های مشابه که در اصل گونه هایی (واریانت هایی) را نسبت به هم تشکیل می دهند، نمی توانند به عنوان موتیف یا هسته مرکزی ملودی برداشت گردند. به عکس کلیه گونه ها از یک ملودی نمونه (مدل) ذهنی سرچشمه می گیرند. این نمونه ذهنی که خط مشی تغییرات عینی ملودی را تشکیل می دهد، ملودی مدل یا مدل نام دارد. بنابراین ملودی مدل عبارت است از نمونه ای انتزاعی که در بدو امر فقط در ذهن اجرا کننده وجود دارد. همین که این نمونه ملودی انتزاعی اجرا گردید، تغییر می یابد. بنابراین در موسیقی ردیف، ملودی به معنی موسیقی غربی آن وجود ندارد و از نقش مایه ها و یا انگاره هایی که به هم وصل می شوند، عبارات موسیقی شکل می گیرند که این انگاره ها یا همان ملودی مدل ها در ذهن شکل می گیرند و در هر اجرا تغییر می کنند. از جمع چند انگاره (ملودی مدل) عبارات یا گردش نغمات بوجود می آیند. بنابراین چگونگی بسط و گسترش ملودی مدل ، همان چگونگی گردش نغمات می باشد. ب- از آنجا که موضوع بسط و گسترش در ردیف از لحاظ ریتم، ملودی، فواصل و دانگها (مدها) ، تزئینات و غیره قابل بررسی است، در این پژوهش فقط موضوع بسط و گسترش ملودی مورد نظر بوده است. ج- در فصل اول و در مقایسه موسیقی ردیف با شعر فارسی، چون در بعضی موارد مقدار یک نمونه شامل چند صفحه بود و برای اینکه ارتباط مطالب، از بین نرود، نمونه های موسیقی (آوانویسی) را در قسمتی جداگانه ارائه کرده ام و در فصل دوم که نمونه ها کوتاه می باشند. آنها را در جایی که لازم بوده آورده ام. به منظور دسترسی سریع خواننده به نمونه ها، شماره نمونه ها را در فهرست مطالب نیز ارائه کرده ام. د- از آنجا که در موسیقی ردیف هر ویژگی که در جزء آن وجود دارد را می توان به کل آن تعمیم داد و به منظور جلوگیری از حجیم شدن مطلب، موضوع این پژوهش را در دستگاه شور و آوازهای آن بررسی کرده ام. نگارنده چنین تصوری ندارد که آنچه در این پژوهش آورده است، تمام آن چیزی است که در بسط و گسترش ملودی مدل ردیف، موثر است. بلکه کوشیده است در حد وسع و دانش خود، این ویژگیها را نشان دهد. و قطعاً با مطالعه بیشتر می توان شناخت بیشتری در این زمینه کسب کرد.
مجید کیانی مسعود نیکبخت
هدف پژوهش حاضر نظرسنجی و نیازسنجی دوره های کوتاه مدت آموزش ضمن خدمت از دیدگاه دبیران تربیت بدنی شهرکرد بود.این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی که به روش پیمایشی انجام شده است.جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دبیران زن و مرد تربیت بدنی شهرکرد (110=n)، بودند که نمونه آماری به روش سرشماری و برابر با جامعه آماری انتخاب گردید(110=n=n). ابزار اندازه گیری در این تحقیق شامل پرسشنامه ی محققساخته ی ویژگی های فردی،هم چنین دو پرسشنامه ی محقق ساخته ی نظرسنجی و نیازسنجی دوره های آموزش ضمن خدمت بودکه پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب (953/0) و (94/0) محاسبه شد. روایی آنها با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی انجام شد که مقدارkmo آنها به ترتیب 69/0 و 745/0 بدست آمد.به منظور توصیف ویژگیهای فردی آزمودنی ها و همچنین متغیرهای تحقیق، داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمون فریدمن، یومن ویتنی و کروسکال والیسمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که دبیران مرد و زن تربیت بدنی، دبیران دارای مدرک لیسانس تربیت بدنی، دبیران تربیت بدنی با سابقه یک تا پنچ سال به دوره (مربیگری رشته های مختلف ورزشی) و دبیران فوق دیپلم تربیت بدنی به دوره (داوری رشته های مختلف ورزشی) و دبیران تربیت بدنی با سابقه پنچ سال به بالا به دوره (حرکات اصلاحی)با بالاترین میانگین اعلام نیاز کردند. بین نیازهای دبیران تربیت بدنی به دوره های تخصصی و جنسیت رابطه معنی-داری وجود ندارد
رضا ناطقی مصطفی شریف زاده
آنالیز تراوش و آببندی پی و تکیه گاهها یکی از مراحل اساسی و ضروری در طراحی سدها است که در بسیاری از موارد احداث سد را در یک منطقه هم از جنبه اقتصادی و هم از نظر تحلیل پایداری غیر قابل توجیه می نماید. در رابطه با برآورد مقدار نشت علاوه بر خصوصیات ساختگاه از جمله نوع سنگها میزان دوام، قابلیت انحلال، هوازدگی و از این قبیل توجه به وضعیت درزه داری به علت قابلیت گذردهی بالای جریان از آن در مقایسه با تخلخل بین دانه ای ماده سنگ بسیار حایز اهمیت است. از طرفی میزان گذردهی توده سنگ به دلیل تغییراتی که در بازشدگی درزه ها ایجاد می شود بسیار تاثیر پذیر از تنشهای موثر وارد بر آن است. ساختگاه سد در حین احداث و پس از آبگیی دستخوش تغییرات زیادی در تنشهای موثر وارد بر آن می شود بنابراین بررسی رفتار هیدرومکانیکی در برآورد میزان نشت از ساختگاه از اهمیت ویژه ای برخوردار است از طرفی برآورد میزان تراوش از توده سنگ به سبب ساختار پیچیده ناشی از وجود درزه در مقیاس بزرگ با روشهای تحلیلی و محاسبات دستی بسیار وقت گی و چه بسا غیر قابل انجام است. بنابراین با توجه به موارد ذکر شده در این تحقیق سعی شده است به کمک مدل سازی عددی روش المان مجزا تخمینی از وضعیت تراوش با در نظر رفتن رفتار متقابل هیدرومکانیک توده سنگ در پی سد گتوند علیا در مراحل مختلف آبگیری آن به انجام شود .دلیل ماهیت پروژه و لزوم آنالیز جریان در هر سه بعد از نرم افزار 3dec که قابلیت مدل سازی سه بعدی جریان را داراست استفاده شده است. با توجه به وارد شدن درزه در ساختار مدل و در نظر گرفتن تاثیر توامان تنش -نفوذپذیری شرایط مدل نزدیکی بیشتری به شرایط طبیعی ساختگاه نسبت به روشهای مرسوم مدل سازی به روش المان پیوسته دارد. بر اساس نتایج تحلیل عددی حداکثر عمق نفوذ آب در تراز حداکثر آبگیری در هر سه بعد حدود 110 متر و حداکثر دبی نشت در فاصله بین دو تکیه گاه بین 3،2 تا 16،8 متر مکعب بر ثانیه تخمین زده شده است. همچنین با در نظر گرفتن عدد ده به توان منفی هفت متر بر ثانیه به عنوان حد مجاز ضریب نفوذپذیری، حد آببندی در پی در حدود 85 متر تخمین زده شده است. همچنین مقایسه بین دبی جریان در تحلیل هیدرولیکی و هیدرومکانیکی نشانگر بالاتر بودن نرخ جریان در تحلیل هیدرولیکی است.
احمد رضایی رودابه شاه حسینی
در این پژوهش به بررسی و مطابقت علم ایقاع و عروض پرداخته می شود و در این مطابقت، کلیه ی نقاط مشترک وشباهت های میان آن دو مشخص خواهد شد. سپس ارتباط و هماهنگی میان آن دو در یک قطعه ی موسیقاییِ موزون که دارای کلام منظوم نیز است، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. علم ایقاع، میزان موسیقیِ موزون یا دارای ریتم است. چنان که عروض میزان کلام منظوم می باشد. ایقاع نیز مانند عروض، به طور کلی دارای اوزانی است که این اوزان را، در اصطلاح موسیقی قدیم ایران، ادوار یا ادوار ایقاعی گویند. ادوار ایقاعی از ارکان و ارکان نیز از نقره یا ضربه تشکیل شده که این ضربات معادل حرف در شعر است. زمان های میان این نقرات، تعیین کننده ی وزن ایقاعی هستند.