نام پژوهشگر: مصطفی ولی زاده

بررسی وضعیت خنک کاری موتور 4.248 تراکتور itm 285
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1388
  عیوض اکبریان   فرامرز رنجبر

با توجه به شکایت های مکرر کشاورزان از تراکتور itm 285 به خاطر داغ کردن موتور، لازم شد تا صحت این شکایت ها مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور تست هایی برای بررسی سیستم خنک کاری تراکتور مذکور صورت گرفت و نتایج تست ها داغ کردن موتور را تائید کرد.مایع خنک کاری موتور تراکتور مذکور در دمای محیط°c 33/6 به دمای بحرانی °c103 می رسد که از نظر سازنده موتور نیز مورد تایید نمی باشد. با توجه به اینکه خنک کاری موتور را واترپمپ، پروانه، رادیاتور تحت تاثیر قرار می دهند، این موارد مورد بررسی قرار گرفتند تا سیستم خنک کاری بهبود یابد. پمپ آب به خاطر محدودیت های سازنده موتور غیر قابل تغییر بود همچنین قطر پروانه به خاطر محدودیت فضایی بر روی تراکتور غیرقابل تغییر بود و فقط بهترین نوع پروانه که نرخ جریان هوای بیشتری تولید می کرد و از لحاظ اندازه برابر پروانه قبلی بود، انتخاب شد. بنابراین رادیاتور مورد بررسی قرار گرفت و با در نظر گرفتن شرایط کاری و امکان ساخت ، رادیاتور مناسب برای تراکتور مذکور طراحی و پیشنهاد گردید. با رادیاتور پیشنهاد شده بیشترین دمای محیط برای کار تراکتور °c 46 ارزیابی می شود که مناسب برای تمام نقاط کشور ایران می باشد و مورد تایید سازنده موتور تراکتور نیز می باشد.

تاثیر تنظیم کننده های رشد بر ریزازدیادی و پاسخ به کشت بافت گیاه سنبل الطیب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1389
  سمیه نجفی   مصطفی ولی زاده

سنبل الطیب گیاهی چند ساله است که در درمان بیخوابی و اضطراب به کار می رود. مواد موثره این گیاه در ریشه و ریزوم می باشد. در این پژوهش، از بذور دو اکوتیپ شیراز و مشهد سنبل الطیب در محیط کشت ms برای تولید گیاهچه های استریل جهت تهیه ریزنمونه (برای سه آزمایش مستقل در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه crd) استفاده شد. در آزمایش اول، اثر غلظت های مختلف iba (در دو سطح)، bap (در سه سطح) و ga3 (در دو سطح)، بر ریزازدیادی و تولید گیاهچه های درون شیشه ای بررسی شد. تعداد شاخساره به طور معنی داری تحت تاثیر غلظت های مختلف bap و ga3 و اثر متقابل bap × ga3، bap × اکوتیپ و iba × اکوتیپ قرار گرفت. bap، iba و اثر متقابل آن ها، روی طول شاخساره تاثیر معنی دار داشتند. حداکثر طول شاخساره در محیط کشت حاوی 1 میلی گرم در لیتر bap و دارای iba بدست آمد. در آزمایش دوم، در مرحله اول، اثر naa و iba بر ریشه زایی و تحریک رشد ریشه در سه ریزنمونه (ریشه، برگ و دمبرگ) مورد بررسی قرار گرفت. اثر نوع ریزنمونه و اثر متقابل ترکیب تنظیم کننده رشد × اکوتیپ برای تعداد ریشه معنی دار بدست آمد. در ریزنمونه ریشه تعداد بیشتری ریشه حاصل شد. در مرحله بعد ریزنمونه های حاصل از مرحله اول به محیط کشت ms و ½ ms انتقال یافتند. دو محیط کشت اخیر از لحاظ تعداد ریشه اختلاف معنی دار نشان ندادند. در مرحله سوم، ریزنمونه های انتهای ریشه و کالوس حاصل از مرحله دوم در محیط های کشت ms و ½ ms حاوی naa، iba و iaa (1/0 میلی گرم در لیتر) کشت شدند. اثرات متقابل محیط کشت × اکوتیپ × نوع ریزنمونه و محیط کشت ms × نوع اکسین × نوع ریزنمونه برای قطر کالوس معنی دار بودند. در واکشت اثر متقابل نوع اکسین× نوع ریزنمونه برای قطر کالوس معنی دار بود که در ریزنمونه کالوس و iba حداکثر شد. در آزمایش سوم، اثر bap (در دو غلظت) به همراه سه غلظت iba در مرحله اول و تاثیر2,4-d (در پنج غلظت) و kin (0/0 و 1 میلی گرم در لیتر) در مرحله دوم بر پاسخ به کشت بافت دو ریز نمونه برگ و دمبرگ ارزیابی شد. اثر iba، اکوتیپ و نیز اثر متقابل bap × اکوتیپ وiba × نوع ریزنمونه از نظر درصد کالوس زایی معنی دارشد. تمامی اثرات اصلی و اثر متقابل bap × iba روی تعداد ریشه تاثیر معنی-داری نشان دادند. تعداد ریشه در اکوتیپ شیراز، ریزنمونه برگ و 2 میلی گرم در لیتر bap حداکثر بود. اثر غلظت-های مختلف bap، iba، اکوتیپ، اثر متقابل bap × iba، iba × اکوتیپ و نیز اثر متقابل bap × iba × نوع ریزنمونه بر قطر کالوس در واکشت معنی دار بود. با افزایش iba به محیط کشت در اکوتیپ مشهد، قطر کالوس به طور معنی داری افزایش یافت. در ریزنمونه برگ در 5/0 میلی گرم در لیتر iba و در ریزنمونه دمبرگ در 1 میلی گرم در لیتر iba با افزایش bap قطر کالوس به طور معنی داری افزایش یافت. اثر غلظت های مختلف bap وiba بر تعداد ریشه در واکشت معنی دار بود. در 2 میلی گرم در لیتر bap و 1 میلی گرم در لیترiba بیشترین تعداد ریشه حاصل شد. در مرحله دوم این آزمایش، درصد کالوس زایی در واکشت در غلظت های مختلف2,4-d و kin، اکوتیپ، اثر متقابل kin × اکوتیپ و kin × نوع ریزنمونه معنی دار بود و افزایش kin در اکوتیپ مشهد باعث افزایش درصد کالوس زایی شد. اثرات متقابلkin × 2,4-d با انواع ریزنمونه و اکوتیپ برای قطر کالوس، درصد ریشه زایی و تعداد ریشه در واکشت معنی دار شدند. بیشترین تعداد ریشه در ریزنمونه برگ کشت شده در محیط کشت حاوی kin در ترکیب با 5/0 میلی گرم در لیتر 2,4-d در اکوتیپ شیراز تولید شد

بررسی پاسخ ارقام گندم به تنش خشکی با استفاده از نشانگرهای ایزوزیمی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1389
  بیتا کاظمی اسکویی   مصطفی ولی زاده

خشکی یکی از فاکتور های مهم محدود کننده تولید محصول در جهان و ایران است و این موضوع با افزایش تغییرات آب و هوایی کره زمین اهمیت بیشتری پیدا می کند. گندم غذای ضروری بیش از 35% مردم دنیاست. بنابرین ارزیابی واکنش ارقام متفاوت گندم در برابر تنش ها ضروری است. اندازه گیری آنزیم های آنتی اکسیدان در طول تیمارهای تنش خشکی به عنوان روشی جهت ارزیابی واکنش گیاه در برابر تنش پذیرفته شده است. در این پژوهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و الگوی ایزوزیمی آنها در برگ و ریشه گیاهچه های هشت رقم گندم پائیزه با حساسیت متفاوت به خشکی (چهار رقم حساس و چهار رقم مقاوم) در دو شرایط عادی و تنش مورد بررسی قرار گرفت. میزان بیان آنزیم ها با استفاده از نرم-افزار mcid اندازه گیری شد. در گیاهچه های حاصل از بذرهای فوق دو ایزوفرم سوپراکسید دیسموتاز (sod) و یک ایزوفرم کاتالاز (cat) و هفت ایزوفرم پراکسیداز (pox)شناسایی شدند. یک ایزوفرم از sod و دو ایزوفرم از pox بین ریشه و برگ گیاهچه ها متفاوت بودند. فعالیت cat در تمامی ارقام در شرایط تنش بدون تغییر باقی ماند. اما sod و برخی ایزوفرم های pox به طور معنی داری در مقایسه با حالت عادی کاهش بیان پیدا کردند. ارقام متفاوت گندم پاسخ های متفاوتی به تنش از خود نشان دادند. در برگ اختلاف معنی داری(p<0.01) بین دو گروه حساس و مقاوم از لحاظ فعالیت کمی شده تمامی ایزوزیم های pox مشاهده شد، به طوری که ارقام مقاوم بیشترین فعالیت را به خود اختصاص دادند. اثر متقابل معنی داری بین تنش و ارقام گندم از لحاظ فعالیت کمی شده ایزوزیم های sod، cat و pox در هیچکدام از بافت ها به دست نیامد. گروه مقاوم حدود 38% افزایش فعالیت نسبت به گروه حساس برای pox کل نشان داد. در ریشه ها نیز همانند برگ ها sod در شرایط تنش به شکل معنی داری کاهش بیان نشان داد. ولی اثر متقابل شرایط محیطی و گروه-های گندم معنی دار نبود. برای آنزیم cat گروه های مقاوم گندم درحدود 29% نسبت به گروه حساس افزایش بیان داشته و اختلاف معنی دار نشان داد. چهارتا از ایزوزیم های پراکسیداز pox3، pox4، pox5 و pox7 ریشه اثر متقابل، برای گروه گندم و تنش نشان دادند. به طوری که برای همه آنها در شرایط عادی میزان بیان آنزیم در گروه مقاوم و حساس از نظر آماری یکسان بود، ولی میزان بیان در شرایط تنش برای گروه مقاوم کاهش معنی دار نشان داد. بنابراین از ایزوزیم های پراکسیداز ریشه در مطالعه پاسخ به تنش ها و نیز احتمالآ گزینش با کمک نشانگر در گندم می توان استفاده کرد.

بررسی خاموشی ژن (های) مرتبط با کمپلکس سیناپتونی ذرت با استفاده از ناقل های rnai در توتون
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  فاطمه اعتدالی پیشخانی   مصطفی ولی زاده

نوترکیبی ژنتیکی یکی از مراحل مهم در پروسه زندگی سلول ها می باشد. مطالعه بر روی نوترکیبی همولوگ ها می-تواند برای هدف گیری ژن ها و تولید واریته های آپومیکت در گیاهانی مثل ذرت و برنج مورد استفاده قرار گیرد. مهمترین عامل در وقوع این رخداد،عدم وقوع میوز به هنگام تشکیل کیسه های جنینی می باشد. تاکنون تعدادی از ژن های درگیر در نوترکیبی گزارش شده است. تفکیک صحیح کروموزوم ها در طی پروسه میوز بستگی به جفت شدن صحیح کروموزموم ها و تشکیل بی والنت ها در زیگوتن میوز دارد. dmc1 یکی از آنزیم های نوترکیبی و از اعضای خانواده reca/rad51 بوده و نقش مهمی در نوترکیبی میوزی بازی می کند و از ویروس تا انسان محافظت شده می باشد. خاموشی ژن dmc1 می تواند باعث اختلال در تشکیل کمپلکس سیناپتونی و نقص در تشکیل بی-والنت ها و متعاقب آن تفکیک نامتعادل و نامنظم کروموزوم ها در هنگام تشکیل گامت ها شود. بر همین اساس استفاده از فن آوری rnai در بررسی خاموشی این ژن از طریق تولید گیاهان تراریخته هدف گیری شد. به دلیل اطلاعات اندک از ژن های میوزی در ذرت ، در ابتدا طول کامل cdna dmc1 ذرت را از طریق insilico cloning و مقایسه ژن dmc1 برنج با est های ذرت پیدا شد، سپس توالی اسید آمینه آن برای مقایسات فیلوژنتیکی در بین پروکاریوتها ، آرکئوباکتریها و یوکاریوتها به کار رفت. برای تبیین بیشتر نقش dmc1 ساختار و عملکرد محصول این ژن از طریق مطالعات تطبیقی و مقایسه ای آشکار گردید. پس از استنتاج های کلی در خصوص نقش dmc1 قطعه تکثیری از انتهای ´3 اگزون 15 ذرت به طول تقریبی bp400 در ناقل phanibal به سه صورت سنس و آنتی سنس جداگانه و هر دو با هم به عنوان کاست های rnai قرار گرفت. سپس کاست ها بوسیله آنزیم noti از phanibal جدا شده و ناقل های باینری به نامهای part-dmc1-asa, part-dmc1-as , part-dmc1-s جهت انتقال به گیاه توتون ساخته شدند. برگ های توتون بوسیله این سه کاست که حاوی ژن nptii)) مقاومت به کانامایسین بوده، بمباران شده و به طور تدریجی به محیط های حاوی 25 و50 میلی گرم در لیتر کانامایسین جهت گزینش تراریخته از غیر تراریخته، کشت شدند. پس از باززایی، dna گیاهان تراریخته فرضی و شاهد استخراج و با آغازگرهای اختصاصی dmc1 و nptii عملیات pcr انجام گرفت. متاسفانه، علیرغم تکرار آزمایشات هیچ تکثیری با پرایمرهای اختصاصی برای ژن dmc1 در گیاه توتون غیر تراریخته به دست نیامد. بعلاوه، تفاوت معنی داری بین گلدهی و میزان بذور تولیدی گیاهان تراریخته و غیر تراریخته توتون مشاهده نگردید. این موضوع به احتمال زیاد می تواند به خاطر تفاوت در عدم تشابه کامل اگزون 15 ذرت و ناحیه ´3 این ژن در توتون بوده و به همین دلیل وکتور rnai تولید شده در توتون کارآمد نبوده است. بنابراین، تصمیم گرفته شد که حداقل سه کاست ساخته شده به کالوس حاصل از جنین های نارس ذرت (هیبرید سینگل کراس 704) شلیک شده، و فعالیت ژن dmc1 در سطح کالوس مورد مطالعه قرار بگیرد. بدین منظور و بر اساس پتانسیل القایی سیستم rnai در سلولها، پس از سه و هفت روز، rna کل از بافت های مختلف ذرت به عنوان شاهد و کالوس های شلیک شده استخراج گردید. جهت انجام pcr rt- اولین رشته cdna ساخته شد و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن dmc1 به مطالعه نیمه کمی بیان dmc1 مبادرت گردید. آغازگرهای اختصاصی ژن اکتین به عنوان ژن کنترل کننده داخلی طراحی و برای نرمال کردن داده های rt به کار رفت. آنالیز ژن dmc1 ذرت در هر دو نوع بافت رویشی و زایشی از خود بیان نشان داد. rt-pcr نیمه کمی و real time pcr نشان داد که تفاوت معنی داری بین بیان نسبی ژن dmc1 در کالوس های شلیک شده با کاست rnai و شاهد وجود دارد. این امر نشان داد که خاموشی با کاست ساخته شده rnai موفق بوده است.

مقایسه سه روش پیش فراوری ( بخاردهی، ازن دهی و پرتودهی میکروویو) باگاس نیشکر به منظور تولید اتانول
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1390
  نازنین اقر’   محمد سرشار

تولید بیواتانول از بقایای کشاورزی، از آن جهت که مواد اولیه اش فراوان و ارزان است، یکی از نویدبخش ترین روش های تولید بیواتانول است . در مراحل تولید این نوع بیواتانول پرچالش ترین مرحله، پیش فراوریست. در این مطالعه سه روش پیش فراوری (ازن دهی، بخاردهی و اشعه دهی میکروویو) به طور جداگانه بر روی باگاس نیشکر اعمال شد، بعد از هیدرولیز توانایی استحصال قند این سه روش با هم مقایسه شد. به طوری که تبدیل باگاس به قند از 85/20% (بدون پیش تیمار) به 49% بعد از بخاردهی، 57% بعد از پرتودهی میکروویو و 67% بعد از ازن دهی رسید. بنابراین ازن دهی به عنوان موثرترین روش اعلام شد، همچنین در نهایت دو روش اشعه دهی میکروویو و ازن دهی تلفیق شد. بعد از این پیش تیمار تلفیقی، این درصد به 2/75 % رسید.

بررسی نقش ژن های درگیر در بیوسنتز آرتمیزنین در artemisia annua و artemisia khorassanica در سه مرحله رشدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  نفیسه منطقی   مصطفی ولی زاده

آرتمیزیا گیاه دارویی یکساله است که به دلیل وجود نوعی سسکوئی ترپن بنام آرتمیزنین اهمیت فراوانی دارد. آرتمیزنین اکنون به عنوان یک داروی موثر و جدید در درمان بیماری های متعدد از جمله مالاریا و سرطان کاربرد دارد. در این پژوهش با هدف ارزیابی میزان آرتمیزنین، دو گونه artemisia annua وartemisia khorassanica از منطقه ای نزدیک به کلاله در استان گلستان جمع آوری شد و بیان ژن-های درگیر در سنتز آرتمیزنین در سه مرحله رویشی، غنچه دهی و گلدهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در گونه ی a. annua بیان ژن های fds، ads و dbr2 در دوره غنچه دهی نسبت به دوره رویشی افزایش معنی داری (به ترتیب معادل 469/4، 182/12 و 204/19 برابر) نشان دادند. در حالی که دردوره گل دهی نسبت به رویشی ژن های fds، ads،cpr و dbr2 به ترتیب با مقادیر کمتر (307/4، 664/2، 657/2 و 302/5 برابر) افزایش بیان معنی دار نشان دادند. بیان ژن cyp71av در مرحله گل دهی به غنچه دهی با کاهش معنی داری مواجه شد (334/0 برابر). برعکس، در گونه یa. khorassanica بیان ژن های fds، cpr و cyp71av در دوره غنچه دهی نسبت به رویشی کاهش معنی داری را نشان دادند (041/0، 002/0 و 205/0 برابر) و در دوره گل دهی در مقایسه با دوره رویشی ژن هایcyp71av،cpr و dbr2 کاهش بیان معنی داری داشتند (015/0، 007/0 و 068/0 برابر). ژن dbr2 در مرحله گل دهی نسبت به غنچه دهی کاهش بیان معنی داری داشت (172/0 برابر). در مطالعات فیتوشیمیایی، میزان آرتمیزنین در سه مرحله رشدی فقط در گونه a. annua قابل تشخیص و اندازه گیری بود. میزان این ماده در مرحله غنچه دهی (43/4 میلی گرم بر گرم) بیشتر از گل دهی (51/3 میلی گرم بر گرم) و در مرحله گل دهی بیشتر از رویشی (32/1 میلی گرم بر گرم) بدست آمد.

تنوع اللی ژن های زیرواحد گلوتنین با وزن مولکولی پایین (lmw-gs)در ارقام بومی گندم ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1391
  فاطمه شریعت   مجید نوروزی

در برنامه اصلاح گندم نان، کیفیت نانوایی یکی از اولویت های اصلاحی مهم است. کلیه فرآورده های تولید شده از آرد گندم، نیاز به خمیری با کشسانی بالا دارد. بنابراین، تولید ارقام دارای الل هایی از ژن-های رمز کننده گلوتنین با وزن مولکولی پایین که سبب کشسانی خمیر می شوند، ضروری به نظر می-رسد. در مطالعه حاضر، تنوع اللی ژن های رمز کننده گلوتنین با وزن مولکولی پایین در 395 رقم گندم بومی ایران شامل 156 رقم بهاره، 193 رقم پاییزه و 46 رقم با عادت رشدی ناشناخته و ارقام chinese spring و thatcher با استفاده از آغازگرهای اختصاصی گروه ژن های lmw-gs، مورد بررسی قرار گرفت. در مکان های glu-a3، glu-b3 و glu-d3 به ترتیب در مجموع 13، 2 و 10 الل در گندم های بومی ایران تکثیر شد. برای مکان ژنی glu-a3، با استفاده از دوجفت آغازگر glu3a.2 و glu3a.3 به ترتیب ژن های زیر گروه رمز کننده پروتئین هایی با توالی انتهای آمینی mdtscip- و metscip- تکثیر شد. قطعه 700 جفت بازی با 6/46 درصد و قطعه 742 جفت بازی با 2/0 درصد بیشترین و کمترین فراوانی را در این مکان به خود اختصاص دادند. در مکان ژنی glu-b3، با استفاده از جفت آغازگر glu3b.2 طراحی شده براساس ژن های زیر گروه رمز کننده پروتئین هایی با توالی انتهای آمینی metshipg-، دو قطعه 440 و 421 جفت بازی به ترتیب با فراوانی 5/72 و 5/27 درصد تکثیر گردید. جفت آغازگرهای glu3d.2، glu3d.3 و glu3d.4 طراحی شده به ترتیب بر اساس ژن های زیر گروه رمزکننده پروتیئن هایی با توالی انتهای آمینی metsrv-، metcip- و metscip- برای تکثیر مکان glu-d3 استفاده شد. در مجموع 10 الل تکثیر شد و الل 700 جفت بازی با 9/34 درصد و الل 578 جفت بازی با 3/0 درصد بیشترین و کمترین فراوانی را داشتند. میزان اطلاعات چندشکلی از 13/0 تا 76/0 با میانگین 42/0 و تنوع ژنی یا هتروزیگوتی مورد انتظار از 13/0 تا 79/0 با متوسط 45/0 متغیر بود. تجزیه خوشه ای بر اساس داده های مولکولی و با استفاده از الگوریتم neighbor-joining و ضریب فاصله no. of difference، ژنوتیپ های بومی گندم ایران را به سه گروه منتسب کرد.

انتقال ژن avp1 به گوجه فرنگی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - پژوهشکده کشاورزی 1393
  صنم شعرباف کلاقیچی   ابراهیم دورانی‏‎‎‏ علیایی

تنش شوری یکی از مهمترین تنش‎های غیر زیستی محسوب شده و از عواملی است که گیاهان را از رسیدن به حاکثر پتانسیل ژنتیکی خود باز می‎دارد. با توجه به افزایش جمعیت و اهمیت امنیت غذایی، پژوهشگران برای غلبه بر این مشکل روش‎های مختلف زراعی و ژنتیکی را به کار گرفته‎اند. یکی از روش‎های کارآمد که اخیرا نیز مورد توجه قرار گرفته است، انتقال ژن و تولید گیاهان تراریخته متحمل به شوری است. ژن avp1یکی از ژنهایی است که انتقال آن به گیاهانی نظیر توتون، یونجه، برنج و گندم باعث افزایش تحمل این گیاهان به شوری وخشکی گردیده است. گوجه فرنگی، گیاهی است که از جنبه‎های غذایی، اقتصادی و علمی از اهمیت بالایی برخوردار است. گوجه فرنگی در مناطق خشک و نیمه خشک کشورمان کشت می‎گردد. هدف از این تحقیق انتقال ژن پیروفسفاتاز واکوئلی آرابیدوپسیس به گوجه فرنگی رقم ارومیه کم رنگ با استفاده از پلاسمید دوگانه ppzp و از طریق آگروباکتریوم gv3101، در جهت افزایش تحمل آن به شوری است. برای انتقال ژن به این به این رقم از دو نوع ریزنمونه کوتیلدون و هیپوکوتیلدون، od600دو دهم، چهار دهم و یک ، استفاده گردید. بهترین باززایی با استفاده از ریزنمونه‎های کوتیلدون،od600 چهار دهم صورت گرفت. ریزنمونه‎های پیش کشت شده با باکتری تلقیح می‎شوند و در محیط باززایی حاوی آنتی بیوتیک کانامایسین قرار داده می‎شوند. گزینش ریزنمونه‎ها در حضور 25 میلی گرم بر لیتر کانامایسین و 400 میلی گرم بر لیتر سفوتاکسیم صورت گرفت. نتایج حاصل نشان داد که استفاده از ریزنمونه‎های کوتیلدون برای تراریختی گوجه‎فرنگی بهتر از هیپوکوتیلدون بود. برای شاخه‎زایی از 2/0 میلی گرم بر لیتر bap و برای ریشه زایی از 2 میلی گرم بر لیتر iba استفاده گردید. در این آزمایش 25 گیاه تا مرحله ساقه‎دهی تولید شد و 12 گیاه ریشه‎دار شدند. از گیاهان تراریخته احتمالی بعد از ریشه‎زایی، dna استخراج شده با استفاده از آغازگر ژن پیروفسفاتاز واکوئلی ، تکثیر ژن انتقالی با روش pcr انجام می‎گیرد. در نتیجه pcr ثابت شد که گیاهان تراریخته هستند. گیاهان ریشه‎دار شده برای گلدهی تحت مراقبتهای ویژه در گلخانه قرار گرفتند تا بذردهی صورت گیرد.

اثر تنش شوری و تیمار با پرولین بر الگوی نواری آنزیم های آنتی اکسیدان ارقام جو در مرحله گیاهچه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1393
  محمد بهروزی ورجوی   مصطفی ولی زاده

تنش های غیرزیستی مانند شوری یکی از مهمترین عوامل کاهش عملکرد جو بشمار می روند. در این پژوهش الگوی ایزوزیمی آنزیم های پراکسیداز (pox)، کاتالاز (cat) و سوپراکسید دیسموتاز (sod) برگ گیاهچه های ده رقم جو پس از تیمار شوری در سه سطح (0، 100 و 200 میلی مولار) و تیمار خارجی پرولین در سه سطح (0، 5 و 10 میلی مولار) مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی پیاده شد. برای بررسی آنزیمی، از هر رقم نمونه هایی از برگ های چند بوته در هر واحد آزمایشی به صورت مخلوط برداشت و مورد استخراج آنزیمی قرار گرفت. سپس با انجام الکتروفورز افقی روی ژل پلی آکریل آمید 8 درصد و رنگ آمیزی ژل ها، الگوی نواری آنزیم ها تصویر برداری و با نرم افزار mcid از نظر میزان فعالیت آنزیم ها در کلیه ترکیب های تیماری بررسی شد. تجزیه واریانس میزان فعالیت تک آنزیم cat نشان داد که بین ارقام، سطوح مختلف شوری و اثر متقابل این دو تفاوت معنی داری وجود داشت. همچنین اثر متقابل سه جانبه شوری × رقم × پرولین برای این آنزیم معنی دار شد. برای pox سه ایزوزیم بدون ابهام و تکرارپذیر مشاهده شد. فعالیت آنزیمی هر سه ایزوزیم pox بین ارقام مورد مطالعه، بین سطوح مختلف شوری و نیز اثر متقابل شوری × رقم اختلاف معنی داری نشان داد. همچنین اثر متقابل شوری × پرولین در ایزوزیم pox3 و اثر سه جانبه شوری × رقم × پرولین در ایزویم های pox2 و pox3 معنی دار بود. تجزیه واریانس داده های مرتبط با فعالیت سه ایزوزیم مشاهده شده sod نشان داد که بین ارقام مورد مطالعه از نظر میزان فعالیت این ایزوزیم ها اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین اثر متقابل شوری × رقم در ایزوزیم sod1 معنی دار شد. بطور کلی ارقام ارس،یوسف و نصرت به خاطر بیشترین فعالیت cat، ارقام ماکویی و نصرت به جهت بیشترین فعالیت pox و رقم ترش به دلیل فعالیت sod بیشتر، به عنوان ارقام برخوردار از توانایی تحمل بیشتر به تنش شوری معرفی شدند. همچنین واکنش ارقام در برابر شوری اختلاف اثر بسیار بیشتری در مقایسه با واکنش آن ها در برابر پرولین داشته است. در ضمن در pox3 تیمار 5 میلی مولار پرولین نیز منجر به تعدیل اثرات تنش و کاهش معنی دار فعالیت این ایزوزیم نسبت به شرایط شوری 200 میلی مولار شد.

تنوع گلوتنین ها و رابطه آن ها با صفات کیفیت نانوایی در ارقام تجاری گندم و لاین های اینبرد نوترکیب حاصل از تلاقی ارقام زاگرس و نورستار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1393
  نسرین اکبری   سیامک علوی کیا

: امروزه بسیاری از برنامه¬های اصلاحی بر محتوای پروتئین دانه گندم با برجسته سازی خواص نان در جهت بهبود کیفیت نانوایی گندم¬های اصلاحی متمرکز شده است. در این پژوهش از 28 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از تلاقی ارقام زاگرس و نورستار و 10 رقم تجاری جهت تعیین امتیاز نانوایی و تعیین تنوع آللی و نیز بررسی رابطه آلل¬های hmw-gs با صفات نانوایی مهم استفاده شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مولکولی بین ارقام تجاری و لاین¬های اینبرد نوترکیب از نظر الگوی نواری hmw-gs تفاوت معنی¬داری وجود نداشت ولی از نظر الگوی نواری کل پروتئین¬های ذخیره¬ای ارقام تجاری و لاین¬های اینبرد نوترکیب به دو گروه متمایز از هم تفکیک شدند. همچنین بر اساس این تجزیه تنوع ژنتیکی بین و درون گروهی قابل توجهی برای ارقام تجاری و لاین¬های اینبرد نوترکیب مشاهده شد. تجزیه خوشه¬ای براساس نوارهای hmw-gs هر چند منجر به تفکیک ارقام و لاین¬های اینبرد نوترکیب نشد ولی ژنوتیپ¬های دارای زیر واحد 1 از مکان ژنی glu-a1 را از ژنوتیپ¬های دارای زیر واحد¬های *2 و نول متمایز کرد. تجزیه¬ای خوشه-ای بر اساس کل پروتئین¬های ذخیره¬ای با موفقیت ارقام تجاری را از لاین¬های اینبرد نوترکیب جدا کرد و تجزیه به بردار¬های اصلی نیز منجر به تکرار همین نتیجه شد. بر اساس نتایج تجزیه رگرسیون چند گانه نیز زیر واحد 1 از مکان ژنی glu-a1 با صفات درصد پروتئین، حجم رسوب زلنی، میزان رسوب sds، شاخص گلوتن و میزان گلوتن ماکروپلیمری رابطه مثبت و با صفت میزان گلوتن مرطوب رابطه منفی نشان داد. آلل* 2 از مکان ژنی فوق با صفات وزن دانه و حجم رسوب زلنی رابطه مثبت و با ویژگی درصد رطوبت دانه ارتباط منفی نشان داد. آلل نول نیز از همان مکان ژنی با درصد پروتئین به شکل منفی و با وزن دانه به شکل مثبت دارای رابطه بود. آلل 12+2 از مکان ژنی 1glu-d با حجم نان رابطه منفی و با میزان گلوتن ماکروپلیمری رابطه مثبت نشان داد.

بررسی چند شکلی آنزیم های استراز، مالات دهیدروژناز و کاتالاز در دو نسل سنتتیک و سه رقم بومی و خارجی یونجه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1386
  مهدی مهیجی   مصطفی ولی زاده

چکیده ندارد.

تاثیر قدرت رشد نهالهای بذری گردو بر ریشه زایی و گیرایی پیوند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1386
  رضا رضایی   وازگین گریگوریان

چکیده ندارد.

ارزیابی کارایی مدل خاکدانه کروی منفرد (ssa) در آبشویی یک خاک شور رس سیلتی از دشت تبریز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1385
  معصومه صبری   مصطفی ولی زاده

چکیده ندارد.

اثر مدت مرطوب سازی اولیه بذور بر عملکرد نخود تحت تنش کمبود آب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده کشاورزی 1386
  پریسا شیخ زاده مصدق   قاسم گلعذانی

چکیده ندارد.

بررسی تعداد روزنه و ارتفاع بوته و ارتباع آنها با سطح پلوئیدی در یونجه های یکساله
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1370
  سعید اهری زاد   مصطفی ولی زاده

بمنظور بررسی تعداد روزنه و ارتفاع بوته و ارتباط آنها با سطح پلوئیدی در یونجه های یکساله دو آزمایش جداگانه (یکی در هوای آزاد و دیگری در گلخانه) بااستفاده از 14 نمونه مختلف یونجه های یکساله بصورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی انجام گرفت . برای مشخص کردن تعداد روزنه، در زمان گلدهی از سطوح مختلف برگها نمونه هایی بااستفاده از مخلوط چسب مایع و الکل اتیلیک تهیه و تعداد روزنه دریک حوزه میکروسکوپی مشخص گردید. باتوجه به نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها، بین گونه های مختلف یونجه های یکساله مورد ارزیابی، از نظر تعداد روزنه اختلاف معنی داری وجود داشت . مقایسه میانگین تعداد روزنه نشان داد که گونه های m.rugosa,m.lupulina,medicago scutellata (هرسه تتراپلوئید)، بترتیب با داشتن کمترین روزنه و گونه های m.orbicularis , m.minima (هر دوپلوئید) بترتیب با داشتن بیشترین تعداد روزنه از بقیه گونه هابطور معنی داری اختلاف داشتند. گونه ها m.littoralis , m.truncatulas (هردوپلوئید)نسبت به هم اختلاف معنی داری رانشان ندادند. بنابراین باتوجه به میزان همبستگی منفی و معنی دار بین سطوح پلوئیدی و تعداد روزنه (r=-/93) میتوان نتیجه گرفت که تعداد روزنه میتواند شاخص مطلوبی در تعیین سطح پلوئیدی باشد. همچنین نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگینهای مربوط به تعداد روزنه در سطح فوقانی و تحتانی برگچه های مسن وجوان و همچنین در برگچه های کناری و وسطی نشان دادند که تعداد روزنه درسطوح فوقانی و برگچه های جوان بطور معنی دار بیشتر از تعداد آن در سطوح تحتانی و برگچه های مسن میباشد در حالیکه برگچه های کناری و وسطی از نظر تعداد روزنه اختلاف معنی داری را نداشتند. از نظر ارتفاع بوته نتایج متفاوتی حاصل شد، بطوریکه m.radiata که یک گونه دیپلوئید است اکثرا دارای ساقه های برافراشته بود، در حالیکه m.scutellata که یک گونه تتراپلوئید است در شرایط گلخانه ای، دارای ساقه های خوابیده نیز بود.البته گونه ها دردو آزمایش جداگانه هم دارای ساقه های برافراشته وهم خوابیده ای نیز بود. بدینترتیب تحت شرایط موجود درآزمایشها، مشخص شد که ارتفاع بوته نمی تواند شاخصی جهت تعیین سطوح پلوئیدی باشد، و لازم است مطالعات بیشتری در شرایط متفاوت جهت نتیجه گیری کلی انجام گیرد. صفات زراعی دیگر نیز دراین مطالعات مورد بررسی قرارگرفتند. دربین گونه هاm.scutellate کوتاهترین و m.minima بیشترین طول دوره گلدهی راتاشروع گلدهی داشتند. از نظرطول ساقه درزمان گلدهی m.littoralis, با داشتن کوتاهترین و m.orbiculkaris با درازترین طول ساقه از سایر گونه ها مشخص تر بودند. ولی باتوجه به میزان، همبستگی مثبت و غیر معنی دار بین طول ساقه و سطح پلوئیدی، این کمیت نیز نمیتواند شاخص پایداری جهت تعیین سطح پلوئیدی باشد.

تاثیر کشت مخلوط یونجه - داکتیل بر روی عملکرد علوفه و صفات مرتبط با آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1370
  احمد قنبری بیجار   عزیز جوانشیر

از اهداف کشت مخلوط بهبود بخشیدن به کیفیت و کمیت علوفه، کاهش ریسک ، استفاده بهینه از عوامل محیطی و کاهش فرسایش خاک را میتوان نام برد. در کشت مخلوط کراس - لوگم گراس از ازت تثبیت شده بوسیله لگوم استفاده میکند. میزان انتقال ازت از لگوم به گراس بستگی به نسبت لگوم در کشت مخلوط، فاصله ردیفها و نوع گونه دارد. بمنظور تعیین نسبت مناسب کشت یونجه و علف باغ در کشت مخلوط و همچنین تاثیر مصرف و یا عدم مصرف ازت بر روی عملکرد، آزمایش در دو سال با استفاده از طرح کرتهای خرد شده که فاکتور اصلی آن میزانهای صفر و 100 کیلوگرم در هکتار اوره (45 کیلو ازت خالص) بعد از هر چین بوده و فاکتور فرعی آنرا نسبتهای کشت شامل : کشت خالص علف باغ (ooooo)، کشت مخلوط 80 درصد، علف باغ 20 درصد یونجه (ooaoo) کشت مخلوط 40 درصد یونجه، 60 درصد علف باغ (

امکان استفاده از الکتروفورز در گیاهان زراعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1372
  ابوالقاسم محمدی شوطی   حمدالله کاظمی

جهت راه اندازی تکنیک الکتروفورز و مطالعه توده ها و واریته های گیاهی و تعیین ساختار ژنتیکی و سیستم تولید مثلی آنها با استفاده از این تکنیک ، 5 توده بومی سنگینگ ، تبریز، ورامین، نقده، قزوین و مشهد مورد مطالعه قرار گرفتند. سنگینگ با نام علمی lathyrus sativus و بنامهای محلی خلر، ماملی، پولیک و پولکه از خاواده لگومینوز، بعنوان گیاه علوفه ای، بیشتر در مناطق کوهستانی کشت میگردد. عصاره بافتی ساقه گیاهان کشت شده در تاریکی و در 22 درجه سانتی گراد با بررسی 3 سیستم آنزیمی "گلوتامات اکسالات ترانس آمیناز (got)، اسید فسفاتاز (acp) و استراز (est)، با استفاده از تکنیک ژل الکتروفوز شدند. سیستم ژلی استفاده شده در این بررسی ژل نشاسته با تامپون ژلی پولیک + edta و تامپون الکترودی تریس و اسید بوریک بود. پس از درست کردن ژل (یک روز قبل) عصاره ساقه های ایستوله در ژل قرار داده شد و عمل الکتروفورز تقریبا" بمدت 4 ساعت انجام گرفت . بعد از اتمام عمل ژل به لایه هایی با قطر حدود 2 یا 3 میلی متر بریده و هر لایه رنگ آمیزی گردید. بعلت عدم وجود ماده سوبسترای برا آنزیم got و مشکلات تکنیکی یا احتمالا" عدم وجود تنوع برای آنزیم aep در سنگینگ ، توده های مورد نظر بر اساس سیستم آنزیمی استراز مطالعه شدند. با استفاده از بررسی های الکتروفورزی سطح پلوئیدی این گیاه دیپلوئید تعیین گردید که شمارش کروموزومی توسط روشهای سیتولوژیکی ضمن تائید این مسئله، تعداد کروموزوم های سنگینگ را 14 عدد با 7 جفت نشان، دادند. باتوجه به نتایج حاصله از بررسی سیستم آنزیمی استراز فراوانی های ژنی و ژنوتیئپی و طح هتروزیگوتی در هر مکان ژنی و بطور کلی محاسبه گردید . مشخص شد که جمعیت سنگینگ تبریز در هر مکانی ژنی هتروزیگوت میباشد ولی در سایر جمعیت هموزیگوتی در بین مکانهای a و b مشاهده شد و سنگینگ نقده بیشترین مقدار هموزیگوتی را در میان توده های مورد بررسی داشت . همچنین " فاصلهء ژنتیکی " و "همسانی ژنتیکی" با استفاده از فرمولهای پیشنهادی نی (1978) برآورد شدند. بین جمعیت تبریز و جمعیت های مشهد و قزوین هیچ همسانی ژنتیکی بین جمعیت های ورامین و مشهد و نیز مشهد و قزوین هم کم میباشد. در بین 5 جمعیت مورد مطالعه بیشترین همسانی ژنتیکی یا بعبارت دیگر کمترین فاصله ژنتیکی بین سنگینگ ورامین و نقده مشاهده گردید . احتمالا" این دو جمعیت منشاء اولیه مشترکی داشته باشند. تست x برای بررسی حالت تعادل h.w. در هر جمعیت نشان داد که در جمعیت های تبریز و مشهد فرض تعادل h.w صادق نبود ولی در سنگینگ نقده تعادل در هر دو مکان ژنی، در سنگینگ ورامین تعادل فقط در مکان ژنی b و در سنگینگ قزوین تعادل در مکان ژنی a مشاهده گردید.

بررسی عملکرد سیب زمینی از طریق تاثیر نور و دما بر غده های بذری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1371
  عبدالله مرادی   مصطفی ولی زاده

بمنظور بررسی عملکرد سیب زمینی از طریق تاثیر نور و دما بر غده های بذری آزمایشی با بکارگیری دو واریته سیب زمینی بنامهای دراگا، آئولا در سال 1370 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز واقع در اراضی کرکج انجام یافت . این محل جزو اقلیم استپی سرد و نیمه خشک بوده و بارندگی سالیانه آن حدود 310 میلیمتر است و خاک منطقه دارای بافت شنی لومی با سطح الارض کم عمق و ph تقریبی 8 میباشد. در این آزمایش عده های بذری دو واریته دراگا و آئولا قبل از کشت تحت تاثیر سه نوع نور (بدون نور، نور مهتابی و نور طبیعی + مهتابی) و در دمای متفاوت (دمای طبیعی حدود 5 درجه سانتیگراد و دمای مصنوعی 20 درجه سانتیگراد) به شکل آزمایش 2×3×2 قرار گرفتند و 12 تیمار حاصل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه پیاده گردید. نتایج حاصله نشانگر این امر است که قراردادن غده های بذری سیب زمینی تحت رژیم نور و دما موجب افزایش نسبی عملکرد شده و مهمتر از همه موجب میشود که گیاه در مقابل ارماض و آفات و بی آبی و حتی یخبندانهای سطحی بهاری مقاوم باشد و در نهایت عملکرد مناسب را تضمین کندو نیز محصول زودتر ببازار عرضه شده که از نظر اقتصادی حائز اهمیت است .

تاثیر سطوح مختلف تنش های خشکی و کاهش رطوبت خاک در رشد چند کولتیوار انگور از vitis vinifera
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1378
  پرویز حسابی اسفهلان   مصطفی ولی زاده

به منظور بررسی مقاومت چهار رقم انگور، قزل، خلیلی، فخری و کشمش به تنش آبی آزمایشاتی در سال 1376 در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان متعلق به دانشگاه تبریز انجام شد. در آزمایش اول جهت بررسی توانائی تحمل به خشکی در این ارقام پس از استقرار نهالهای یک ساله آبیاری قطع و میزان رشد و پتانسیل آب برگ اندازه گیری شده و با استفاده از طرح اسپلیت پلات در زمان و در چهار تکرار بررسی گردید. پتانسیل آب برگ با کاهش رطوبت خاک در کلیه ارقام کاهش یافت . پتانسیل آب برگ در طی آزمایش برای رقم قزل تا -16/6 بار و برای فخری تا -13/4 و برای خلیلی تا -15/3 و برای کشمش تا -14/9 بار کاهش یافت . در این آزمایش فخری مدت زمان بیشتری به رشد خود ادامه داد. در حالی که کشمش زودتر از سایر ارقام رشد خود را متوقف نمود. در آزمایش دوم اثر تنش آبی بر برخی از خصوصیات این ارقام در قالب طرح اسپلیت پلات با پایهء بلوکهای کامل تصادفی، فاکتور اصلی آبیاری در چهار سطح، رطوبت ظرفیت مزرعه ای، 80 درصد، 65 درصد و 50 درصد رطوبت ظرفیت مزرعه و فاکتور فرعی چهار رقم فوق ارزیابی گردید. تنش آبی بر میزان ماده خشک و رشد طولی در سطح 1 درصد تاثیر داشته و باعث کاهش آنها گردید. قزل بیشترین وزن خشک و فخری کمترین وزن خشک را تولید کردند. همچنین خلیلی بیشترین رشد طولی و کشمش کمترین مقدار را داشته است . مقدار آب آبیاری بر نسبت وزن به طول اثر نداشت . این نسبت در کشمش حداکثر بود. تنش آبی باعث افزایش تراکم روزنه در واحد سطح برگ گردید و قزل بیشترین تراکم و فخری کمترین میزان را دارا بودند. تعداد ریشهء اصلی از تنش آبی متاثر نشد. قزل بیشترین و فخری کمترین تعداد ریشه را دارا بودند. اثر متقابل آبیاری و رقم برای هیچ یک از صفات معنی دار نبود. در مجموع نتیجه گیری گردید که از میان چهار رقم انتخابی، رقم فخری، رقم مناسبتری برای کشت در شرایط تنش آبی است و پس از آن کشمش در صورتی که پراکنش بارندگی قدری مساعد باشد مناسب است .

بررسی اکوفیزیولوژیکی تنش کمبود آب و مراحل رسیدگی بر روی کیفیت بذر ارقام گندم دوروم و نان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1382
  محمدحسین قرینه   کاظم قاسمی گلعذانی

به منظور بررسی واکنشهای اکوفیزیولوژیک تنش کمبود آب و مراحل رسیدگی بر روی کیفیت بذر ارقام دوروم و نان و همچنین اثرات کیفیت بذر بر روی سبز شدن و استقرار گیاهچه در مزرعه ، رشد و نمو و عملکرد محصول، آزمایشاتی در دو سال زراعی 79-1378 و 80-1379 در شهرستان اهواز (مزرعه تحقیقاتی مجتمع عالی رامین-ملاثانی ) اجرا گردید.

واکنش گیاهچه های شش رقم پنبه به شته ‏‎aphis gossypii(homoptera:aphididae)‎‏ در شرایط گلخانه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز 1381
  علی اولیایی ترشیز   رضا فرشباف پورآباد

شته پنبه از جمله آفات مهم پنبه به شمار می رود و با تغذیه از شیره گیاهی ، منجر به پیچیدگی و فنجانی شدن برگها می گردد. آلودگیهای زیاد در طول دوره گلدهی و میوه دهی نیز سبب زردشدن برگهای مسن و ریزش قبل از موعد برگهای جوان می شود.اما مهمترین اثر خسارت این شته ترشح یک مایع قندی چسبنده است که عسلک نامیده می شود عسلک مانع فتوسنتز و سبب آلودگی الیاف در غوزه های باز می گردد. این مطالعه به منظور بررسی واکنشهای گیاهچه های 6 رقم پنبه به این شته در شرایط گلخانه ای انجام گرفته است.