نام پژوهشگر: محمد تایب
موسی موسوی محمد تایب
شناسایی ارقام خرمای ایران تاکنون صرفا براساس خصوصیات ظاهری رویشی و زایشی استوار گردیده که بدلیل تغییرات اکولوژیکی و غیرقابل استفاده بودن این مارکرها در تمام طول سال، محققین و اصلاح نباتچیان را با مشکل مواجه نموده است . بنابراین به هدف بدست آوردن مارکرهایی با ثبات بیشتر در مقابل تغییرات محیطی، این تحقیق به مدت 2 سال و برای اولین بار در ایران انجام گردید. در این تحقیق از آیزوزایم ها و فعالیت آنزیم پراکسیداز بعنوان مارکرهای بیوشیمی استفاده گردید. ثابت شده که با افزایش فعالیت آنزیم پراکسیداز در خرما، مقارمت آن به بیماری "باید" افزایش می یابد (1996, 1988, 1978 baaziz) . کلیه نمونه های استفاده شده شامل قطعاتی از برگ کاملا رسیده 40 رقم خرمای ایران بودند برای آیزوزایم ها، پس از استخراج آنزیم ها با استفاده از موادی همچون ساکارز، edta, bsa, pvp, pegو تیوگلیکولیک اسید در شرایط دمایی 4 درجه سانتی گراد، نمونه ها را سانتریفیوژ کرده و با استفاده از تکنیک ief بر روی ژلهای پلی اکریل آمید خیلی نازک ، ران شده سپس ژلها را با چهار رنگ اختصاصی مربوط به آنزیم های پراکسیداز، شیکیمات دهیدروژناز، اسید فسفاتاز و ایزوسیترات دهیدروژناز رنگ آمیزی شدند. پس از ظهور باندها و خشک شدن ژل، بوسیله دانسیتومتر هلنا- 24 پروسس ، تعداد و شدت باندها تعیین گردید. جهت تعیین فعالیت آنزیم پراکسیداز، استخراج در دو مرحله صورت گرفت . ابتدا قطعات برگ مربوط به 20 رقم از خرماهای استان خوزستان را در محلول استون و آب ، له شده و پس از لیوفلایز کردن، با استفاده از بافر تریس و pvpp و در دمای 4 درجه سانتی گراد استخراج آنزیم صورت گرفت . عصاره حاصل پس از سانتریفیوژ کردن و افزودن موادی همچون گوایاکول بعنوان سوبسترا، به کمک دستگاه اسپکتروفتومتر، میزان مواد رنگی تولید شده برحسب زمان تعیین گردید. نتایج حاصل پس از محاسبه به فعالیت آنزیم براساس واحدهای بین المللی تبدیل گردید. جهت تعیین غلظت پروتئین در این تحقیق از روش لوری استفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی باندهای آیزوزایمی معلوم ساخت که آنزیم اسیدفسفاتاز با 21 باند بیشترین تعداد باند را داشته و آنزیم های پراکسیداز شیکیمات دهیدروژناز و ایزوسیترات دهیدروژناز به ترتیب دارای 18، 17 و 16 باند بودند. اما نسبت باندهای پلی مورفیک به مجموع باندها شامل 2ˆ88 ، 3ˆ83 ، 81 و 5ˆ62 درصد به ترتیب برای شیکیمات دهیدروژناز، پراکسیداز، اسید فسفاتاز و ایزوسیترات دهیدروژناز ملاحظه گردید. با بررسی نتایج حاصل از فعالیت آنزیم پراکسیداز معلوم شد که ارقام معروف و اقتصادی ایران دارای میزان متوسط تا زیاد از فعالیت آنزیم پراکسیداز هستند و ارقامی همچون چبچاب ، خصاب ، بریم، فرسی، سویدانی و دگل سرخ فعالیت کل و ویژه کمی از این آنزیم نشان دادند. بنابراین احتمال می رود که حساسیت ارقام اخیر به بیماری باید بیشتر باشد.