نام پژوهشگر: علی سیف اله زاده

نقش نخبگان در شکل گیری جنبش مشروطه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  علی سیف اله زاده   حسین ابوالحسن تنهایی

این پژوهش در صدد بررسی نقش نخبگان در شکل گیری جنبش مشروطه در دوره قاجار ، به منظور پاسخ به پرسش های مربوط به :«آیا نخبگان مذهبی ، نخبگان حاکم ، نخبگان غیر حاکم ، نخبگان لیبرال و سوسیالیست در شکل گیری جنبش مشروطه و برقراری اقتدار عقلانی و دموکراتیک نقش داشتند؟» می باشد. چارچوب نظری پژوهش تلفیقی از نظریه اقتدار ماکس وبر و agitation بلومر و طبقه فرادستان و فرودستان ابوالحسن تنهایی است. این پژوهش از نوع کیفی و از روش تاریخی برای مطالعه استفاده شده است. داده های پژوهش از طریق فن کتابخانه ای به دست آمد.حدود مطالعه از زمان به صدارت رسیدن امیر کبیر(1227/1849)تا شکل گیری مجلس دوم(1288-1909)می باشد. نتایج این مطالعه شامل یافته های توصیفی و تحلیلی است که نشان می دهد، اصلاحات نخبگان درون حکومت با ساختار طبقاتی فرادستان در بیداری مردم ایران نقش داشت. نخبگان غیر حاکم یا ایدئولوژیک که جزو طبقه فرودستان بودند با سخنرانی و نوشتن کتاب و رسالات باعث بیداری مردم شدند. نخبگان مذهبی نو اندیش باعث پیشبرد اهداف مشروطه خواهی شدند ولی شیخ فضل ا... در نقش قشر فرعی طبقه فرادستان در مقابل آزادیخواهان مقاومت می کرد. شخصیت های لیبرال و سوسیالیست با ترویج اندیشه های مدرن و فعالیت در صحنه اجتماعی و سیاسی باعث بیداری و پیروزی جنبش شدند.