نام پژوهشگر: داوود مهدوی صفا
نسرین تصوری محمد مقدم واحد
جهت بررسی میزان تنوع ژنتیکی تعیین قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی و نیز قابلیت توارث صفات مقاومت به خشکی و سرمای زمستانه در گندم پائیزه یک آزمایش دای آلل بانه والد مختلف در سال 68 در گلخانه دانشگاه تبریز پیاده گردید . والدین و نتایج f1 حاصل از تلاقیهای مستقیم ارقام مزبور در یک طراح بلوکی کامل تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند و داده های حاصل با استفاده از روش 4 و مدل مخلوط پیشنهادی گریفینگ (1956) و تجزیه و تحلیل گرافیکی با استفاده از روش یمن و جینک (1954) مورد مطالعه قرار گرفتند صفات مورد اندازه گیری عبارت از طول کلئوپتیل، طول مزوکوتیل، طول ریشه های نابجا، تعداد ریشه های بذری و نابجا بودند. برای کلیه صفات قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی در سطح یک درصد معنی دار بود که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی افزایشی و غیرافزایشی است . مقدار واریانس ژنتیکی افزایشی در مقایسه با واریانس غیرافزایشی برای کلیه صفات به استثناء طول ریشه های نابجا و تعداد ریشه های بذری بیشتر بود. تجزیه و تحلیل گرافیکی نشان دادند که واریته های هایمانا، گرگ و بزوستایا برای طول کلئوپتیل و کوندورو و چاکماک برای طول مزوکوتیل دارای ژنهای غالب بیشتری بوده و ارقام گرگ و سبلان با تعداد ریشه های نابجای بیشتر، دارای درصد بالائی از ژنهای مغلوب برای صفت مذکور بودند. و کلا" درازی طول کلئوپتیل و کوتاهی طول مزوکوتیل توسط ژنهای غالب و زیادی تعداد ریشه های نابجا توسط ژنهای مغلوب کنترل میشوند صفات طول کلئوپتیل و طول مزوکوتیل در صفات مورد بررسی، وراثت پذیری خصوصی قابل قبولی داشتند بنابراین پاسخ به گزینش برای صفات مزبور سریع خواهد بود. در بین صفات مورد مطالعه تنها بین طول مزوکوتیل و طول ریشه های نابجا همبستگی منفی معنی دار وجود داشت . پس با گزینش ارقامی با طول مزوکوتیل کوتاه و عمق زیاد تشکیل طوقه میتوان طول ریشه های نابجا را نیز افزایش داد.