نام پژوهشگر: یعقوب مودب

بررسی یکصد مورد خونریزی دستگاه گوارش فوقانی در بیمارستان خاتم الانبیاء (ص) زاهدان
پایان نامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان سیستان و بلوچستان 1372
  یعقوب مودب   رضا هاشمی

خونریزی از دستگاه گوارش یکی از مسائل مهم و شایع بالینی است . از دست دادن خون، که در طیف وسیعی ازضایعات پاتولوژی دیده میشود ممکن است حاد و شدید یا مزمن و مخفی باشد. باوجود اینکه تقریبا در 80درصد ازبیماران مبتلا به خونریزی حاد گوارشی فوقانی، خونریزی خودبخود متوقف میشود، اما بطور شایع ممکن است عود خونریزی وجود داشته باشد و بعنوان یک مورد اورژانس خطرناک مطرح باشد. در خونریزی حاد گوارشی، هماتز (استفراغ خون قرمز روشن و یاخونی که دراثر تماس با اسید معده تغییر شکل یافته است) نشانه خونریزی بالاتز از لیگامان ترتز (tereitz) میباشد. ملنا یعنی مدفوع سیاه و قیری که معمولا نشان دهنده خونریزی بمیزان بیش از 500 میلی متر میباشد و منشاء آن میتواند در هرقسمت ، از اورفارنکس گرفته تا نیمه چپ کولون تغییر کند. برخی موارد تنها علامت خونریزی گوارشی فوقانی ملنا میباشد. 90 درصد موارد خونریزیهای دستگاه گوارش فوقانی براثرزخم پپتیک گاستریک اروزیو و واریس مری و معده هستند. در برخورد با بیماران با خونریزی گوارشی : (1) بررسی ابتدائی (از نظر علائم بالینی و حیاتی و تخمین شدت خونریزی، گرفتن نمونه خون جهت cbc کراس مچ و تستهای اولیه تشخیصی) (2) احیای بیمار (بایستی با گرفتن فشار خون و دادن مایعات بیمار را stable نمائیم) (3) تشخیص (افتراق خونریزی فوقانی و تحتانی استفاده از آندوسکوپی بعنوان روش سریع و بی خطر جهت تشخیص ضایعه خونریزی دهنده میباشد. استفاده از باریوم میل بعلت عدم وضوح کامل ضایعات ارزش کمتری دارد. آنژیوگرافی در تشخیص ضایعات مثل تالانژکتازی، فیستولهای ارتریوآنتریک ارزش بیشتری دارد) (4) درمان (اهداف درمان شامل : اصلاح هیپوولمی، جلوگیری از خونریزی با کم خطرترین روش و پیشگیری از عود خونریزی) در بررسی انجام شده زخم پپتیک ، واریس مری و گاستریت اروزیو شایع ترین علت مراجعه بیماران بوده است . واریس مری دراین مطالعه نسبت به مطالعات دیگر شایعتر بوده و دراین بیماران hbs آنتی ژن مثبت بوده است ، بنابراین هپاتیت b دراین منطقه نسبت به سایر مناطق شیوع بیشتری داشته مسئول ایجاد سیروز کبدی و خونریزی گوارشی میباشد دراین بیماران 78 درصد هماتز و 13 درصد ملنا بتنهایی داشته اند میزان مرگ و میر دراین بررسی حدود 10 درصد بوده و بیشترین مرگ و میر در بیماران با سیروز کبدی که در بیماران فوت نموده درگیری بیش از دو ارگان وجود داشته است . دراکثر بیماران با درمان طبی (شامل شستشوی معده، استفاده از داروهای آنتی اسید اصلاح حجم خون) خونریزی کنترل شده و در 6 مورد نیاز به جراحی داشته اند.