نام پژوهشگر: جواد طهوریان
محمدباقر دلخوش نادر جهانگیری
همچنان که از آغاز این مقاله اشاره شده است ترجمه بعنوان فرایند انتقال معنی از یک زبان به زابان دیگر بعنوان موضوعی مستقل مورد توجه بوده است . پیش از دوران رشد و بالندگی زبان شناسی بعنوان یک علم بحث در باره معنا و لفظ و تقدم یکی از آن دو وجود داشته است و این خود دلیلی است بر اینکه ترجمه بعنوان موضوعی در خور بررسی و تحقیق از گذشته در محافل و مجامع علمی بین صاحبان اندیشه مطرح بوده است . بحثهای مربوط به تفاوتهای بین زبانها و تاثیر این تفاوتها بر اندیشه سخنگویان جوامع زبانی مختلف در دوره ای کار را بدانجا رساند که ترجمه بعنوان انتقال اندیشه از یک زبان به زبان دیگر زیر سوال رفت . از سویی طرح نظریه های زبانی در زبان شناسی جدید و بسط برخی از این نظریه ها به ترجمه بعنوان فعالیتی که در آن با زبان سرو کار داریم موجب شد فرایند ترجمه هرچه بیشتر شکافته شده و توصیف و تبیین گردد. دستور گشتاری از جمله نظریه های زبانی است که می تواند به بسیاری از سوالات مختلفی که در باره ترجمه پذیری بین زبانها و اصولا مکانیسم عملی ترجمه مطرح میشود پاسخ دهد. در وهله نخست و از لحاظ نظری همچنان که پیش از این نیز اشاره شد در دستور گشاری این نگرش وجود دارد که زبانها در سطح ژرف ساخت و سطح معنایی با هم تفاوتهای زیادی ندارند و اگر تفاوتهایی نیز بین آنها مشاهده می شود بیشتر در سطح روساخت است . با چنین نگرشی می توان پاسخی قطعی به این مساله داد که انتقال معنا و اندیشه از یک زبان به زبان دیگر امکانپذیر و شدنی است . از سوی دیگر توصیف زبان در و سطح روساخت و ژرف ساخت و چگونگی رسیدن به روساخت از ژرف ساخت از طریق گشتارها عملا" نیز می تواند در کار ترجمه مفید باشد. مترجمان اکثر اوقات به جملات مبهم، پیچیده و دشواری بر می خورند که با در نظر گرفتن ژرف ساخت و ساختی معنایی برای آنها می توان ابهام و پیچیدگی آنها را برطرف کرد. بر پایهء توضیحات بالا شاید بتوان دستور گشتاری را در حال حاضر یکی از کارآمدترین نظریه های زبان شناسی دانست که می تواند پاسخگوی بسیاری از مشکلات ترجمه باشد .