هزاران سال جمعیت دنیا چندان تغییر و تحول پیدا نکرد. رشد سالانه جمعیت در گذشته بندرت از 1 درصد تجاوز می کرد. به دنبال پیشرفتهای پزشکی و بهداشتی و زیست محیطی وضعیت فوق دگرگون گردید و رکود جمعیتی گذشته جای خود را به افزایش سرسام آور شمار آدمیان داد. به طوری که اکنون کشورهایی در جهان وجود دارد که رشد جمعیت آنها از 3 درصد نیز گذشته است . همچنانکه در مبحث مربوط به باروری ملاحظه گردید بر باروری و زاد و ولد عوامل از قبیل عوامل اجتماعی فرهنگی اقتصادی جمعیتی و ... تاثیر می گذارد. عوامل مزبور می تواند در کاهش یا افزایش جمعیت یک جامعه موثر باشند. اگر زمینه ها در جهت افزایش زاد و ولدها فراهم گردد و امکانات اجتماعی نیز ظرفیت پذیرش افراد تازه وارد را نداشته باشد باید شاهد پیامدهای نامطلوبی از قبیل مشکلات عاطفی روانی فرزندان، افزایش با آموزش و پرورش به هم خوردن تعادل اقتصادی، عدم تکافوی تغذیه، افزایش تعداد بیکاران، عدم وجود تعادل در ساختمان سنی، افزایش بار تفکل، تشدید مهاجرتهای روستایی و عواقب ناشی از آن و ... بود. حقیقت این است که کشورهای جهان سوم در مرحله عدم تعادل عمیقی بین جمعیت و امکانات اقتصادی آموزش بهداشتی و ... قرار دارند این عدم تعادل مورد اتفاق نظر اکثر صاحب نظران مسائل اجتماعی می باشد. اما مسئله اصلی در طرق ایجاد توازن است . کاهش جمعیت یا ارتقاء سطح زندگی ؟ کدام یک می توانند نجات بخش میلیونها انسان گرسنه در سطح جهان باشند ؟ برگزیدن طریق دوم یعنی ارتقاء سطح زندگی با وجود آنکه تاثیرات عمیقی در دیدگاهای افراد جامعه ایجاد خواهد کرد، زمینه ای برای رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه فراهم خواهد ساخت و حتی در کاهش زاد و ولد نیز نقش انکارناپذیری دارد اما دستیابی به آن به سهولت امکان پذیر نیست . در شرایطی که درآمدهای ملی با هزینه های جاری برابری نمیکند و سرمایه گذاریهای اقتصادی اجتماعی نیز حتی برای حفظ وضع موجود کفایت نمیکند امید ما به سطح بالاتر زندگی توهمی بیش نیست . بنابراین به نظر می رسد که کاستن از رشد جمعیت عملی تر از ارتقاء سطح زندگی جمعیت زیاد و نامتناسب باشد. هرچند به منظور تحقق بخشیدن به آن بدون ارتقاء سطح زندگی جمعیت زیاد مواجه خواهیم بود. برنامه های کنترل موالید که درحال حاضر باهداف کاستن از تعداد زاد و ولد تنظیم می گردد، میتواند فشار وارده بر منابع مالی جامعه را کم نماید و به خانواده ها نیز کمک کند تا ضمن فاصله انداختن بین موالید تعداد مورد نظر فرزند خویشی دست یابند.