در این رساله چگونگی شکل گیری مکتب نقاشی هند و ایرانی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است ، و به تفصیل توضیح داده شده است که چرا و به چه علت نقاشان ایرانی که از عوامل اصلی شکل گیری این مکتب هستند، از ایران به هند مهاجرت کردند. در بحث راجع به علل مهاجرت نقاشان ایرانی به هند سه موضوع ذیل مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند: 1 - شرایط موجود در ایران که باعث مهاجرت نقاشان ایرانی شد. الف : عدم توجه و علاقهء شاهان صفویه به هنر نقاشی در مقایسه با پادشاهان بابری هند. ب - افراد و کسانیکه قبلا" به هند کوچ کرده بودند 2 - شرایط موجود در هند که باعث مهاجرت ایرانیان به هند می شد: الف : استقبال درباریان و سلاطین هند از ایرانیان ب : وجود ثروت و منابع طبیعی در هند ج : مسائل فکری و عقیدتی حاکم به جوامع هندی 3 - شرایط و موقعیت شخص کوچنده در بخش معرفی نقاشان ایرانی مهاجرت کرده به هند، مجموعا" 59 نقاش ایرانی شناسائی و همراه با آثار هنریشان معرفی شده اند. که از این تعداد 10 نقاش در زمان همایون، 23 نقاش در زمان اکبر، 16 نقاش در زمان جهانگیر و 10 نقاش از زمان جهانگیر به بعد از ایران به هند مهاجرت کردند. بعد از اینکه علل شکل گیری مکتب نقاشی هند و ایرانی مورد بررسی قرار گرفت ، به بررسی نقاشی های این مکتب در زمان همایون اکتبر و جهانگیر پرداخته ایم و در فصل آخر نتیجه و بررسی پیامدهای شکل گیری این مکتب مد نظر قرار گرفته است به طوریکه فرضیات خود را که شامل موارد ذیل بوده اند را به خوبی اثبات کرده ایم. 1 - مهاجرت نقاشان ایرانی به هند علاوه بر شکل گیری مکتب نقاشی هنر و ایرانی بر نقاشی صفویه ایران نیز تاثیر گذاشت . 2 - شکل گیری مکتب نقاشی هند و ایرانی باعث ترویج و تقویت فرهنگ و هنر ایرانی در شبه قارهء هند شد.