چکیده : درسالهای اخیر مطالعات نشان داده است که دوزهای دارویی که بامقادیر ناکافی یا زیاد ازحد به بیماران تجویز می شوند. بیشتر ازآن چیزی است که به آن اعتراف شده است . برای حل این معضل اولین اصل مراقبت درمانی دارو پی بردن به سطح سرمی دار وازطریق اندازه گیری غلظت آن درخون است . به همین علت برای جلوگیری ازایجاد غلظت سمی درخون بیماران و پدیدآمدن عوارض جانبی نامطلوب وهمچنین بدست آوردن یک غلظت مناسب که نتایج مطلوب درمانی راباحداقل عوارض جانبی بوجود آوردمی ازروش (tdmاندازه گیری سطح سرمی داروها) استفاده کرد. هدف tdm تجویز صحیح تر داروبرمبنای تنظیم دوزبرای فرد بیمار می باشد و بدین وسیله می توان از بروز مسمومیت های داروئی پیشگیری بعمل آورد. وازسیر مسمومیت و پیش آگهی بیماراطلاع حاصل کرد. انجام این عمل برای همه داروها ضروریتی ندارد ولی برای یک سری از داروها که دارای ایندکس درمانی باریکی می باشند مانند داروهای آنتی آریتمی من جمله دیسوپیرامینیک امرضروری می باشد. بدلیل اختلاف نژادی و فاکتورهای فردی میزان ورود دارو به خون دربیماران مختلف متفاوت می باشد. درایران سابقابه علت کمبود امکانات آزمایشگاهی تعیین غلظت سرمی داروها انجام نمی شده است ولی هم اکنون این عمل درسطح محدودی (برروی 18 بیمار) انجام شده است . مطالعه انجام شده برروی 18 بیمار بوده است که متوسط سنی آنها 49/2 سال می باشد . ازاین تعداد 7 نفرمرد و 11 نفرزن بوده اند . آزمایش تعیین غلظت سرمی دارویک هفته پس ازمصرف مداوم وبه موقع دارو درآزمایشگاه فرانس بیمارستان بوعلی و باروشemit disopyramide assy انجام شده است .66 درصد بیماران دارای سطح خونی زیرسطح درمانی (پائین از حداقل رنج مشخص شده) می باشد 28 . درصد دارای سطح خونی دررنج درمانی و حدود 6 درصد دارای سطح خونی بالاتر از حداکثر سطح درمانی داده شده می بادش. متوسط سطح سرمی دارو 2/77 میکروگرم درمیلی لیتر خون است . که این رقم نیز زیررنج درمانی 3-5(میکروگرم درمیلی لیتر) است . فاصله بین زمان تجویز آخرین دوزدار و زمان انجام آزمایش دراکثر بیماران 56(درصد8) ساعت می باشد و متوسط این زمانی 8/9 ساعت می باشد. باتوجه به پائین بودن سطح سرمی در اکثر این بیماران همگی به درمان پاسخ گفته اند و هیچگونه عارضه جدی و سمی که منجر به قطع مصرف دارد دربیماران گردد مشاهده نشده است . پائین بودن غلظت سرمی دارو دراین بیماران (باتوجه به داروهائی که همزمان بااین دارو مصرف شده اند) مربوط به تداخل دارویی نمی باشد. وهمچنین پائین بودن غلظت سرمی این داروارتباط باتداخل غذا با دارو نداردزیرا همواره ازمصرف دارو باغذا جلوگیری بعمل آمده است . می توان ازاین بررسی چنین نتیجه گرفت که دربیماران ایرانی داروی دیسوپیرامید می تواند بعنوان یک داروی موثر درکنترل و درمان آریتمی های تیپ یک بادوزاژ معمولی هر 8 ساعت یاهر 6 ساعت یک عدد کپسول 150 میلی گرمی و بدون نگرانی از بروز عوارض جانبی شدید و عوارض توکسیک مصرف شود. غلظت سرمی دارد اکثر مواردزیر سطح درمانی است ولی این وجود ازدرمان پاسخ مطلوب گرفته می شود وآریتمی ها تحت کنترل درآمده ویابر طرف می گردند. که این مسئله رامیتوان به عوامل نژادی و فاکتورهای فردی مرتبط دانست .