حوضه آبریز رودخانه طرق در جنوب شرق شهرستان مشهد واقع گردیده است. این حوضه آبریز از سرشاخه های جنوبی رودخانه کشف رود است که از کوههای بینالود سرچشمه می گیرد. رودخانه مزبور دارای بستری گراولی با کانال منفرد و باربستر است و از نوع رودخانه های ناموافق محسوب می شود. اشکال حاصل از فرسایش در حوضه آبریز طرق به صورت آبراهه ای، بارانی، شیاری، حاشیه از کانال و اشکال حاصل از حرکات توده ای می باشد. اندازه ذرات در رودخانه های با بستر گراولی به طرف پایین دست کاهش می یابد. از مهمترین دلایل این امر می توان به رسوبگذاری انتخابی مواد بستر رودخانه بر اساس اندازه ذرات، مسافت حمل و نقل، جورشدگی عمودی و جانبی در محل رسوب گذاری و سایش اشاره کرد. البته مطالعات انجام شده، در مورد علل ریز شوندگی پایین دست رودخانه ، بر فرآیند جورشدگی هیدرولیکی بعنوان مکانیزم اصلی تاکید دارد. تغییرات بافتی رسوبات در 50 ایستگاه بررسی گردید، به طور کلی اکثر رسوبات دارای جورشدگی بسیار بد، کج شدگی مثبت و کشیدگی پهن تا متوسط می باشند. در حوضه آبریز طرق، تغییرات شیب بستر یکی از عوامل اصلی ژئومورفولوژیکی نرخ ریز شوندگی به طرف پایین دست است و عامل مهم دیگر در ریز شوندگی، حمل و نقل انتخابی است که وابسته به شرایط هیدرولیکی بوده و به وسیله هیدرولوژی و شیب حوضه ی آبریز کنترل می شود .

زون بینالود، سلسله جبالی سینوسی با روند شرقی – غربی در شمال شرق ایران است. این زون که ادامه شرقی ارتفاعات البرز است، یک کمربند چین خورده و گسلیده نازک ورق بوده که در آن سنگ های کامبرین تا دونین، تریاس فوقانی تا کرتاسه تحتانی و سنوزوئیک رخنمون دارد. رسوبات مورد مطالعه به فرم صخره ساز، در حاشیه شمالی این زون قرار دارند و آخرین واحد از چرخه رسوبی دوم ژوراسیک یا گروه مگو می باشند. برش چینه شناسی از این رسوبات در روستای خیج برداشت شده که ضخامت رسوبات مورد مطالعه در آن 230 متر می باشد. رسوبات مورد مطالعه در برش خیج، به صورت تدریجی بر روی آهک های مارنی سازند دلیچای قرار دارند. مرز فوقانی توالی مورد مطالعه نیز به طور ناپیوسته با آبرفت های کواترنر پوشیده شده است. رسوبات مورد مطالعه از لحاظ سنگ شناسی و رخساره ای قابل تقسیم به دو واحد اصلی شامل کلسی رودایت های توده ای و کلسی لوتایت های مطبق چرت دار می باشد. مطالعات صورت گرفته بر روی 55 مقطع نازک میکروسکوپی منجر به شناسایی 15 رخساره سنگی وابسته به 4 مجموعه رخساره ای گردیده است: مجموعه رخساره ای a شامل رخساره های دیسمیکریت، دیسمیکریت فسیل دار، پل میکریت و پل آنکو میکرواسپارودایت، مجموعه رخساره ای b شامل رخساره های بیو پل میکریت، پل بیو اسپاریت جور نشده، بیو میکریت اینترا کلست دار، اینترا میکرواسپارودایت بیوکلست دار و بیو پل اسپاریت، مجموعه c شامل رخساره های پل اینترا اسپاریت، اینترا پل اسپاریت، اینترا اسپاریت بیو کلست دار و بیو لیتایت و بالاخره مجموعه رخساره ای d شامل رخساره های بیو اسپاریت پلت دار و میکریت فسیل دار می باشد. این مجموعه های رخساره ای در یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ و به ترتیب در محیط های پهنه جزر و مدی ، لاگون، حاشیه پلاتفرم با ریف های کومه ای و دریای باز کم عمق بر جای گذاشته شده است. مطالعه چینه سنگی و رخساره های ستون برداشت شده و نیز انطباق این ستون با سازند های لار و مزدوران نشان می دهد که رسوبات ناحیه مورد مطالعه از نظر چینه شناسی شباهت بیشتری با سازند لار داشته و می توان آن را معادل سازند لار معرفی نمود.

سازند شوریجه در برش مورد مطالعه در 75 کیلومتری شمال غرب مشهد و در حوض? رسوبی کپه داغ واقع است. این برش دارای 60/417 متر ضخامت بوده و بطور عمده از یکسری ماسه سنگ قرمز و سبز، میان لایه های شیل و لایه های بسیار نازک سنگ آهک وکنگلومرا تشکیل شده است. پس از مطالعات صحرایی وبرداشت ستون چینه شناسی برش مورد مطالعه، 178 نمونه از واحدهای سنگی سازند شوریجه انتخاب و110 نمونه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. عمده ترین ساختمان های رسوبی در این مجموع? سنگی لایه بندی، طبقات توده ای، طبقات تدریجی وطبقه بندی مورب وفلوت کست می باشد. مهمترین رخساره های سنگی شامل,sh,sp,gt,srfm, است. بررسی میکروسکوپی نهشته های سازند شوریجه در برش چینه شناسی بقمج نشان می دهد که این رسوبات در دوکمربند رخساره ای آواری وکربناته رسوب گذاری کرده اند.مطالعات صورت گرفته به منظور تشخیص رخساره های رسوبی در سازند شوریجه در منطقه مورد مطالعه نشان می دهد که این رسوبات در محیط های رودخانه ای ، جذرومدی ، لاگون ، سد ، دریای باز درمنطقه مورد مطالعه نهشته شده اند. بر طبق مطالعات چینه نگاری سکانسی و با توجه به تغییرات رخساره ای، سازند شوریجه در برش مورد مطالعه از چهار سکانس رسوبی تشکیل گردیده است.مرزهای سکانسی این سازند را مرزهای سکانسی نوع اول(sb1) تشکیل می دهد و منحنی تغییرات سطح آب دریا با منحنیهای جهانی در طی زمان کرتاسه زیرین همخوانی نسبی دارد.

سازند بهرام به سن دونین زیرین (فرازنین-فامنین), یکی از سازندهای آهکی در منطقه ازبک کوه می باشد. این سازند عمدتا از سنگ آهکهای زیستی تشکیل شده که به طور همشیب بر روی سازند سیب زار و با کنتاکت گسلی به دشت منتهی می گردد. از آنجا که تا کنون این سازند در این منطقه به طور تفصیلی مورد مطالعه قرار نگرفته است، لذا در این تحقیق سعی شده که این سازند از دیدگاه محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی بررسی شود. به همین منظور یک برش چینه شناسی جهت نمونه برداری انتخاب شده است. مطالعات پتروگرافی نشان می دهد که این رسوبات در یک پلاتفرم کربناته کم عمق از نوع رمپ و در 4 مجموعه رخساره ای سنگی کربناته نهشته شده اند. این رخساره های سنگی بیانگر رسوبگذاری در4 زیر محیط دریای باز (open marine)، پشته (shoal)، لاگون (lagoon) و پهنه جزرومدی (tidal flat) است. آنالیز چینه نگاری سکانسی این سازند منجر به شناسایی 2 سکانس رسوبی رده سوم در برش مورد مطالعه شده است. مرزهای سکانسی در قاعده این برش از نوع sb1 و دو مرز نوع دوم sb2 هستند. مقایسه منحنی تفسیری تغییرات سطح دریا در این توالی ها با منحنی های جهانی نشان دهنده انطباق نسبی این دو منحنی در طی زمان فرازنین-فامنین است.

سازند تیرگان به سن کرتاسه پایینی (بارمین-آپسین)، یکی از سازندهای آهکی حوضه رسوبی کپه داغ است. این سازند عمدتا از سنگ آهکهای االیتی- اربیتولینی تشکیل شده که به طور همشیب بر روی سازند شوریجه به سن بریازین - ولانژی نین و در زیر سازند سرچشمه به سن آپسین قرار گرفته است. از آنجا که تا کنون تخلخل و تراوایی این سازند دربخش شرقی به طور تفصیلی مورد مطالعه قرار نگرفته است، لذا در این تحقیق سعی شده که این سازند از دیدگاه تاریخچه رسوبگذاری ، دیاژنز و میزان تخلخل و تراوایی مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور 3 برش چینه شناسی (مزدوران ،قرقره و چنار) جهت نمونه برداری انتخاب شده است. بر اساس مطالعات صحرایی ضخامت این سازند در مناطق مختلف متغییر بوده، به طوریکه برش مزدوران دارای ضخامت 31/30 متر، برش قرقره 76/43 متر و برش چنار دارای ضخامت 05/81 متر می باشند. این سازند در برش ها ی مزدوران و قرقره از سه بخش سنگ آهک و شیل زیرین، شیل آهکی – مارنی و سنگ آهک بالایی و در برش چنار از سه بخش سنگ آهک زیرین ،شیل آهکی-مارنی و سنگ آهک بالایی تشکیل شده است. آلوکم های اسکلتی مشاهده شده در سنگ آهک های سازند تیرگان عبارتند از فرامینیفرهای بنتیک نظیر اربیتولین و میلیولید، جلبک های سبز، دوکفه ای، گاستروپود، براکیوپود و بریوزوئر بوده، و آلوکم های غیراسکلتی نیز شامل اائید، اینتراکلست، پلوئید و آگرگات می باشند. در نهایت 4 مجموعه رخساره ای سنگی شامل مجموعه رخساره ایa پهنه جزرو مدی و بالای جزرومدی ، مجموعه رخساره bای لاگونی، مجموعه رخساره ایc سد و جلوی سد، مجموعه رخساره ای d پشته و جلوی پشته شناسایی شده است. همچنین بر اساس مطالعات انجام گرفته، چنین نتیجه گرفته شده است که این رسوبات در یک پلاتفرم کربناته کم عمق از نوع رمپ هموکلینال با محیط سدی است نهشته شده است. مجموعه رخساره ای a در محیط جزرو مدی و بالای جزرومدی تشکیل شده، در صورتیکه مجموعه رخساره ای b در محیطی لاگونی نهشته شده است. مجموعه رخساره ای c که محیط سد و جلوی سد را نشان می دهد و نهایتا مجموعه رخساره ای d که متعلق به پشته و جلوی پشته است. بر اساس مطالعات انجام شده، فرآیندهای دیاژنتیکی شناسایی شده شامل سیمانی شدن، نئومورفیسم ،میکریتی شدن ، جانشینی (دولومیتی شدن) ، فشردگی (فیزیکی ،استیلولیتی )، شکستگی و انحلال است. این فرآیندها در سه محیط دیاژنزی دریایی، متئوریک و تدفینی بر روی این رسوبات تاثیر گذار بوده اند. میزان تخلخل و تراوایی در برشهای مورد مطالعه بیان گر آن است که تخلخل های درون ذره ای، قالبی، بین دانه ای، بین بلوری، تخلخل حاصل از شکستگی، استیلولیتی و حفره ای انواع تخلخل های شناسایی شده در بخش شرقی سازند تیرگان می باشند. بیشترین میزان تخلخل 33/11% در رخساره وکستون بایوکلستی بوده که مربوط به برش مزدوران است، و کمترین میزان تخلخل صفر درصد در رخساره های گرینستونی به ویژه گرینستون اائیدی بوده که در تمام برش ها مشهود است. بررسی های کلی در برشهای مورد مطالعه از بخش شرقی سازند تیرگان نشان می دهد که عامل فشردگی در رخساره های وکستونی وهمچنین عامل سیمانی شدن در رخساره پکستون و گرینستونی تا حدود زیادی سبب کاهش فضای بین گلویی به کمتر از 1 میلیمتر ودر واقع کاهش تخلخل مفید و به همان نسبت کاهش تراوایی شده است . تراوایی نمونه های مورد مطالعه از هر سه برش بیان گر تراوایی ضعیف تا متوسط است. بنا براین بر اساس مدل آرچی، رخساره های سازند تیرگان با مدل هایi-a, ii-b iii-a, iii-b, iii-cهمخوانی دارند.

چکیده حوضه بوژان در شما شرق نیشابور بین طولهای جغرافیایی (58) ?(58) ?…^"طول شرقی و (36) ?(24) ?…^". عرض شمالی و در یکصدو بیست و پنج کیلومتری مشهد قرار دارد . که تحت تاثیر عوامل تکتونیکی و فرسایشی قرار گرفته است . در این منطقه عوامل تکتونیکی و ژئومورفولوژیکی اشکال متنوعی از کوهستانها و چاله ها را در سطح زمین ایجاد کرده این عوارض از نظر ساختمان، روند و جنس با یکدیگر تفاوت داشته و مجموعاً واحدهای مختلف زمین ساختی را تشکیل می دهند.(علایی، طالقانی1381) در حوضه آبریز بوژان پدیده های مختلف ژئومورفولوژیکی شناسایی شده شامل اشکال فرسایش بررسی درزه ها- شبکه زهکشی –دشت سیلابی– مخروط افکنه و تافونی و آبراهه ها می باشد. مطالعات ژئومورفولوژیکی می تواند در جلوگیری از تشکیل رسوب و محل رسوب موثر باشد. مطالعات رسوب شناسی در طول این رودخانه نشان می دهد که سه عامل اصلی (تغییرات ناگهانی شیب بسترناشی از تغییرات شیب، ورود سرشاخه های فرعی و رخداد سیلاب هاب فصلی) باعث تغییر در بافت رسوب کف کانال و بر هم زدن پیوستگی طولی پارامترهای مختلف اندازه ذرات شده است . مطالعه بر روی رسوبات رودخانه ی بوژان نشان می دهد که رسوبات نهشته شده در این منطقه مربوط به پالئوزوئیک و سنوزوئیک می باشد و جوانترین رسوبات در منطقه مربوط به کواترنر است. با توجه به بررسی های انجام شده در محدوده بوژان و زلزله های حادث شده در منطقه و گسل فعال نیشابور، منطقه از نظر تکتونیکی فعال می باشد که آثار آن را می توان به صورت شکستگی ها و ریزش های گسلی در منطقه مشاهده نمود. همچنین براساس محاسبات صورت گرفته در حوضه آبریزرودخانه بوژان وجود سنگ های خرد شده در این منطقه و بخصوص سنگ های متحدالتصویر و دارای اندازه یکسان دلیل خرد شدن آنها را در اثر زلزله نشان می دهد که این مهم میزان رسوب را در این حوضه بشدت افزایش داده است.

چکیده ندارد.