تنش شوری از مهمترین مشکلات کشاورزی جهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد که از طریق تاثیرات مخرب اسمزی و یونی از رشد گیاهان جلوگیری می کند. به جز مناطق شمال کشور، ایران دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک بوده که بیش از نیمی از زمین های قابل کشت آن دارای مشکل شوری می باشند. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های کنجد و گزینش ومعرفی ژنوتیپ های متحمل به شوری با استفاده از شاخص های تحمل به شوری، تعداد 8 توده بومی کنجد( توده بومی ارزوئیه، اردستان، شیراز، صفی آباد، گرگان، سیرجان، مرکزی و بیرجند) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط معمولی و شور در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها بیانگر اثر منفی معنی دار تنش شوری بر اکثر صفات(عملکرد دانه، طول بزرگترین غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن دانه در بوته، وزن خشک کل و ارتفاع بوته) به استثنای صفت تعداد دانه در غلاف بود. تنش شوری باعث افزایش معنی-دار وزن هزار دانه گردید. توده ها از نظر برخی صفات از جمله عملکرد دانه، طول بزرگترین غلاف، تعداد دانه درغلاف، وزن دانه در بوته، وزن هزار دانهو ارتفاع بوته اختلاف بسیار معنی داری را نشان دادند. بر اساس عملکرد توده ها در دو محیط معمولیyp)( و شور)ys(، شاخص های کمی تحمل به شوری شامل: شاخص تحمل)tol(، شاخص حساسیت به تنش(ssi)، شاخص تحمل تنش (sti)، میانگین هندسی بهره وری(gmp) و میانگین هارمونیک ( hm ) محاسبه شدند. تجزیه واریانس شاخص های مورد استفاده نشان داد که توده ها از نظر شاخص های gmp،sti و hm اختلاف آماری بسیار معنی داری با یکدیگر داشتندکه به عنوان بهترین شاخص ها جهت گزینش توده های مقاوم به شوری انتخاب شدند. از نظر شاخص های tol و ssi،توده ها فاقد اختلاف آماری معنی دار بودند. در پایان پس از ترسیم نمودار پراکنش سه بعدی و همچنین بای پلات حاصل از مولفه های اول و دوم، توده های ارزوئیه، اردستان و مرکزی بر اساس شاخص های gmp، hm و sti به عنوان توده های متحمل با پتانسیل تولید بالا شناخته شدند. توده های بیرجند، شیراز، سیرجان و صفی آباد دارای عملکرد بالا اما حساس به شوری که جهت کاشت در مناطق غیر شور مناسب بودند. توده گرگان با کمترین پتانسیل تولید، بیشترین تحمل را نسبت به شوری نشان دادکه جهت شناسایی و استخراج ژن های تحمل به شوری مناسب بود.

کشت سیب زمینی در مناطق سرد بعد از کاشت با روزهایی که بتدریج گرمتر و طولانی تر می شود مواجه است. ولی در مناطق جنوبی کشت در شرایط گرم صورت می گیرد و روزها بتدریج سردتر و کوتاه تر می شود. دمای زیاد خاک که سبب پوسیدگی و سوختگی بذور در خاک می شود. پس برای رفع این مشکل ما باید دمای خاک را کاهش دهیم. راهکار پیشنهادی استفاده از کشت مخلوط سور گوم با سیب زمینی که از طریق سایه اندازی سور گوم بروی خاک تا حد زیادی از گرم شدن خاک جلوگیری کنیم. این تحقیق در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی مرکز آموزش کشاورزی جیرفت وکهنوج به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با3 تکرار انجام شد. فاکتور های آزمایش شامل: تاریخ کاشت در دو سطح و آرایش کاشت در پنج سطح می باشد. با توجه به اینکه هدف از انجام این آزمایش کشت زود هنگام سیب زمینی به منظور عدم برخورد محصول با سرمازدگی آخر فصل بود، نتایج نشان داد که استفاده از سیستم کشت مخلوط سورگوم- سیب زمینی می تواند در دسترسی به این امکان موثر باشد چرا که کشت زود هنگام در منطقه با مشکل گرمای زیاد خاک و هوا روبه رو است ولی استفاده از گیاه سایه انداز سورگوم نقش موثری در کاهش دمای خاک داشت.

برای ارزیابی توانایی آللوپاتی ارقام جو بر روی خصوصیات جوانه زنی و رشدی سه گونه علف هرز ازمک، چاودار و خاکشیر که جزء مهمترین علف های هرز در مزارع جو استان کرمان می باشند تحقیقی در دوبخش آزمایشگاهی و گلخانه ای به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. در بخش آزمایشگاهی درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و در بخش گلخانه ای وزن تر و خشک ساقه و ریشه و مقدار رنگیزه های فتوسنتزی و کاروتنوئیدها اندازه گیری شد. بر طبق نتایج، مواد دگرآسیب در برگ و ساقه والفجر بیشتر از دو رقم دیگر بود. همچنین عصاره های سه رقم جو بیشترین کاهش در صفات اندازه گیری شده را در علف هرز خاکشیر نشان دادند که نشان دهنده این است که خاکشیر علف هرزی است که بیشتر از مواد دگرآسیب ارقام جو تاثیر پذیرفته است.

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و شوری بر صفات مورفولوژیکی ارقام جو دو آزمایش تحت شرایط کنترل شده و شرایط مرزرعه، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان انجام شد. آزمایش نخست فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار درون گلدان زیر محافظ باران انجام شد. تنش سطح شوری با هدایت الکتریکی 6، 8، 10، 12 و 14 دسی زیمنس بر متر برای آبیاری گلدان ها استفاده شد. در مرحله شش برگی، تمام ریشه بوته با دقت از خاک جدا گردید، شسته و رنگ آمیزی شد. نمونه های ریشه بر روی یک ظرف سفید حاوی 10 میلیمتر آب کاملا پخش شدند و سپس تصویر دیجیتال آنها تهیه گردید. تصاویر جهت بدست آوردن طول، قطر و مساحت ریشه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شوری و رقم بر طول قطر و مساحت ریشه معنی دار بود. در آزمایش دیگر، بوته های کشت شده در گلدان در معرض دو سطح محتوای آب خاک 100 درصد به عنوان شاهد و 65 درصد به عنوان تیمار تنش خشکی قرار گرفتند. همانطور که در آزمایش قبل توضیح داده شد، نمونه های ریشه تهیه گردیدند، برگ پرچم و برگ ماقبل آن نیز نمونه گیری شد و تصاویر دیجیتال آنها از طریق اسکن با وضوح dpi150 تهیه گردید. تجزیه و تحلیل داده نشان داد که اثر رقم و تنش بر قطر ریشه معنی دار بود. ضمنا اثر متقابل دو فاکتور بر طول و مساحت ریشه معنی دار بود. اثر تنش و رقم بر وزن خشک ریشه معنی دار بود. در سومین آزمایش ارقام قبلی در شرایط مزرعه در یک طرح اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت گردیدند. دو سطح تنش خشکی به عنوان فاکتور اصلی و ارقام به عنوان فاکتور فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که شاخص کلروفیل، طول بوته، طول ریشک، وزن دانه، عملکرد و اجزای عملکرد به طور معنی داری تحت تاثیر تنش قرار گرفتند در حالیکه اثر رقم بر صفات طول ریشک، وزن دانه در سنبله و طول سنبله معنی دار بود.

به منظور بررسی واکنش ارزن معمولی به تنش خشکی در مراحل مختلف رشد و عملکرد دانه، ژنوتیپ اصلاح شده ارزن معمولی و دو ژنوتیپ از توده های محلی کرمان (رابر و گلباف کرمان)، و همچنین بررسی تاثیر پلیمرهای سوپر جاذب در کاهش اثرات سوء تنش خشکی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح فاکتوریل در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا گردید. تنش خشکی به عنوان فاکتور اصلی در سه سطح 100% نیاز آبی (بدون تنش) 75% نیاز آبی(تنش ملایم) و 50% نیاز آبی (تنش شدید) در کرت های اصلی و سه رقم ارزن معمولی( رقم پیشاهنگ، توده محلی رابر و توده محلی گلبافت) وسه سطح پلیمر سوپر جاذب ( 0 ، 150 و 250 کیلوگرم در هکتار) در کرت های فرعی قرار گرفتند. صفات اندازه گیری شده در این آزمایش شامل صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه بود. تنش خشکی به طور معنی داری باعث کاهش عملکرد دانهp<0.01)) و اجزای آن نظیر ارتفاع گیاه،تعداد برگ، عملکرد بیولوژیک،شاخص یرداشت و کارایی مصرف آب گردید اما صفاتی نظیر نشت یونی و قند های احیا را افزایش داد. پلیمر سوپر جاذب در صفات مورفولوژی مانند ارتفاع ساقه و عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال 5% و درصفاتی مثل شاخص برداشت، کارایی مصرف آّب و عملکرد دانه در سطح احتمال 1% تاثیر مثبت و معنی داری داشت و باعث کاهش اثرات تنش خشکی گردید. نتایج همچنین نشان داد در بین ارقام مورد مطالعه در این پژوهش توده گلباف بالاترین میزان عملکرد دانه با میانگین 1067کیلوگرم در هکتار، بیشترین شاخص برداشت و محتوی نسبی آب برگ وکمترین نشت یونی را به خود اختصاص داد. همچنین کمترین عملکرد دانه و بیشترین عملکرد بیولوژیک مربوط به رقم پیشاهنگ بدست آمد.

به منظور بررسی اثر تنش خشکی برکشت مخلوط دو رقم ارزن (باستان، پیشاهنگ) خلر (کشت مخلوط لگوم با غلات) آزمایشی به صورت کرت های خردشده و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زارعی 1391در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنرکرمان انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل دو سطح تنش نرمال و50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه . فاکتور فرعی شامل ترکیب های مختلف کشت مخلوط نواری ارزن و خلر در 9 سطح شامل: (a) ارزن پیشاهنگ 25? + خلر 75?، (b) ارزن پیشاهنگ 50? + خلر 50?، (c) ارزن پیشاهنگ 75? + خلر 25?، (d) ارزن پیشاهنگ 100?، (e) ارزن باستان 25? + خلر 75?، (f) ارزن باستان 50? + خلر 50?، (g) ارزن باستان 75? + خلر 25?، (h) ارزن باستان 100?، (i) خلر 100? بود. در مزرعه، محتوای نسبی آب برگ، شاخص کلروفیل ، نسبت برابری زمین، ارتفاع، قطرساقه، عملکرد ماده خشک، تعداد برگ و اجزای عملکرد اندازه گیری شد. نتایج نشان داد اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه ارزن معنی دار شد. اثر نسبت کاشت بر عملکرد دانه، میزان کلروفیل و محتوای نسبی آب ارزن معنی دار شد. اثر متقابل تنش در نسبت کاشت بر عملکرد دانه ارزن،تعداد دانه در بوته،عملکرد بیولوژیک، ارتفاع خوشه، وزن خوشه و میزان کلروفیل معنی دار شد، همچنین نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی و اثر نسبت های کاشت بر تعداد دانه در غلاف، وزن 1000 دانه، تعداد غلاف و وزن غلاف خلر معنی دار شد. اثر متقابل تنش در نسبت کاشت برتعداد دانه و تعداد غلاف خلر معنی دار شد. بیشترین میزان کلروفیل، محتوای نسبی آب، نسبت برابری زمین و عملکرد دانه در شرایط نرمال و شرایط تنش از کشت مخلوط (g) ارزن باستان 75? + خلر 25? بدست آمد. بنابرین کشت مخلوط نسبت به تک کشتی در شرایط نرمال و تنش برتری دارد.

به منظور بررسی اثر تنش خشکی برکشت مخلوط دو رقم ارزن (باستان، پیشاهنگ) و شنبلیله (کشت مخلوط لگوم با غلات) آزمایشی به صورت کرت های خردشده و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زارعی 1391در مزرعه ی تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنرکرمان انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل دو سطح تنش نرمال و50 درصد ظرفیت زراعی مزرعه . فاکتور فرعی شامل 9 نسبت کاشتb100 (تک کشتی ارزن باستان)، p100 (تک کشتی ارزن پیشاهنگ)، f100 (تک کشنتی شنبلیله)، )f25b7575% ارزن باستان +25 % شنبلیله (،f50b50( 50% ارزن باستان +50% شنبلیله)، f75b25 (25% ارزن باستان +75% شنبلیله f25p75 ( (75% ارزن پیشاهنگ +25% شنبلیله)،) f50p5050% ارزن پیشاهنگ +50% شنبلیله)،f75p25 (25% ارزن پیشاهنگ +75% شنبلیله) بود. در مزرعه، محتوای نسبی آب برگ،شاخص کلروفیل ، نسبت برابری زمیتن، ارتفاع، قطرساقه، عملکرد ماده خشک، تعداد برگ، طول برگ، تعداد پنجه، شاخه فرعی و اجزای عملکرد اندازه گیری شد. نتایج نشان داد اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه ارزن معنی دار شد. اثر نسبت کاشت بر عملکرد دانه، میزان کلروفیل و محتوای نسبی آب ارزن معنی دار شد. اثر متقابل تنش در نسبت کاشت بر عملکرد دانه ارزن معنی دار شد، همچنین نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی و اثر نسبت های کاشت بر عملکر دانه، محتوای نسبی آب و میزان کلروفیل شنبلیله معنی دار شد. اثر متقابل تنش در نسبت کاشت بر عملکرد دانه و محتوای نسبی آب شنبلیله معنی دار شد. بیشترین میزان کلروفیل، محتوای نسبی آب، نسبت برابری زمین و عملکرد دانه در شرایط نرمال و شرایط تنش از کشت مخلوط 50% ارزن باستان +50% شنبلیله بدست آمد. بنابرین کشت مخلوط نسبت به تک کشتی در شرایط نرمال و تنش برتری دارد.

گلرنگ از جمله نباتات روغنی است که علیرغم مقاومت نسبی در برابر تنش های محیطی ،در مرحله جوانه زنی به شوری حساسیت نشان می دهد. پژوهش حاضر اثر پیش تیمار اسمزی و تیمار اسید هیومیک را بر صفات جوانه زنی پارامترهای رشد آغازین گیاه چه سه رقم گلرنگ (اراک ،اصفهان و(il-111 در محیط آزمایشگاه و گلخانه بررسی می کند . مرحله ی نخست این تحقیق بر مبنای طرح آماری فاکتوریل و بر پایه طرح کاملا تصادفی صورتبندی و سه رقم گلرنگ در محیط آزمایشگاه، با سه سطح پلی اتیلن گلیکول 6000 پیش تیمار و در پتری دیش هایی واجد تنش شوری با سه سطح (0،6و12 دسی زیمنس)کشت گردیدند . با افزایش میزان شوری درصد جوانه زنی بذور ، کاهش معنی داری نشان داد و این در حالی بود که به موازات افزایش شوری ، میانگین زمان لازم برای جوانه زنی بذرها طولانی ترشد. پیش تیمار اسمزی متوسط زمان لازم برای جوانه زنی بذور را به طور معنی داری کاهش داد و بر پارامترهای ضریب سرعت جوانه زنی ،متوسط جوانه زنی روزانه وسرعت جوانه زنی، طول گیاه چه ،طول ساقه چه و وزن خشک ساقه اثر فزاینده و معنی داری برجای گذاشت. ازسوی دیگر ، با افزایش میزان شوری صفاتی چون طول ساقه ،وزن تر گیاه چه، وزن تر ساقه و وزن تر ریشه کاهش معنی داری نشان دادند. در صورتی که اثر پیش تیمار اسمزی بذرها بر سایر ویژگی های رشدی معنی دار نبود. .دومین آزمون به منظور بررسی تاثیر تیمارهای اسید هیومیک در سه سطح بر رفتار جوانه زنی و رشد آغازین سه رقم گلرنگ تحت تنش شوری در محیط آزمایشگاه صورت بندی و اجراگردید اسیدهیومیک تاثیر شایانی بر رفتار جوانه زنی و رشد اولیه ارقام گلرنگ بر جای نگذاشته و آن چنان که باید با موید فرضیه پژوهش نیست و در مواردی در نقش هم افزایی با عامل شوری ظاهر شده است . احتمالا مواد هیومیکی تنها در یک محدوده ی غلظت اپتیمم به بهبود صفات رشدی کمک می کنند و در غلظت های بالاتر آز ان کارکردی کاملا متفاوت از خود نشان می دهند در آزمون سوم نیز تاثیرتیمارهای آزمون نخست،بر ویژگی های رشدی گلرنگ در محیط گلخانه مورد ارزیابی قرارگرفت و پیش تیمار اسمزی بر تعداد برگ ها ،طول ساقه چه ،وزن تر و خشک گیاه چه و نیز میزان پرولین و نشت یونی اثر معنی داری بر جای گذاشت و مشخص گردید با افزایش سطح پیش تیمار اسمزی وزن تر و خشک گیاه چه افزایش ومیزان پرولین کاهش یافته است . بدین سان می توان چنین نتیجه گرفت که پیش تیمار اسمزی بذور با پلی اتیلن گلیکول 6000 بر مختصات جوانه زنی ونیز شاخص های مربوط به رشد آغازین ارقام گلرنگ در شرایط تنش شوری تاثیری مثبت وافزاینده داشته آثار ناشی از تنش شوری را برگیاه تقلیل داده و از این رهگذارمی توان میزان مقاومت گیاه گلرنگ را در برابر تنش ناشی از شوری به ویژه در مرحله ی حساس جوانه زنی و نیز مراحل اولیه رشد گیاه گلرنگ بهبود بخشید .

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی و کودهای بیولوژیک و آلی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه داروئی بابونه آلمانی (matricaria chamomilla .l ) آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی سازمان جهاد کشاورزی جیرفت در سال 1389 با سه تکرار اجرا گردید تیمارهای مورد بررسی شامل تنش خشکی به عنوان فاکتور اصلی با سه سطح آبیاری پس از 40 (w1 شاهد)، 80 (w2 تنش ملایم) و 120 (w3 تنش شدید) میلیمتر تبخیر از طشتک تبخیر کلاس a و پنج تیمار کودی شاملf1 ( شاهد یا عدم کاربرد کود) f2 (کود زیستی نیتروکسین)f3 (کود زیستی فسفات بارور -2 )،f4 (کود زیستی بیوسولفور)وf5(کود گاوی) در کرت های فرعی بودند. صفات اندازه گیری شده در این آزمایش شامل شاخص های کمی (تعداد ساقه اصلی، تعداد شاخه فرعی،ارتفاع بوته، تعداد کاپیتول در بوته، قطر کاپیتول، وزن خشک بوته،وزن گل تر ،وزن خشک، عملکرد کامازولن) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی بر تمام صفات کمی و کیفی در سطح 1%معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که آبیاری پس از 120 میلیمتر تبخیرعملکرد گل را در مقایسه با شاهد 1/25 درصد کاهش داد. اگرچه بیشترین عملکرد گل و اجزاء عملکرد(وزن خشک بوته، ارتفاع گیاه،تعداد شاخه اصلی و تعداد گل در بوته. تعداد شاخه فرعی) از تیمار شاهد w1 و کاربرد کود گاوی حاصل شد اما بهترین نتیجه بر عملکرد گل و اجزاء آن در تیمار تنش ملایم و تیمار کود گاوی حاصل گردید. بیشترین درصد اسانس و عملکرد اسانس در تیمار بیوسولفور و تنش متوسط (w2) مشاهده شد ( به ترتیب 85/0 درصد و 32/6 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین درصد کامازولن و عملکرد کامازولن در تنش متوسط و به ترتیب از تیمار کودی f2 و f4 حاصل گردید ( به ترتیب 45/6 درصد، 8/ 396 گرم در هکتار) این نشان می دهد که در شرایط تنش شدید کود دامی و در شرایط تنش ملایم کود زیستی بیوسولفور مناسبترین تیمار کودی در تولید بابونه بود.

چکیده شنبلیله یکی از گیاهان دارویی است که در طب سنتی ایران و ملل مختلف، سابقه دیرینه داشته و نسبت به تنش آبی نیمه¬مقاوم بوده¬است. استفاده از راهکارهایی که بتواند مقاومت به خشکی را در آن بیافزایدازاهداف مهم تحقیقات به¬زراعی است. از طرفی باتوجه¬به اثرات زیست محیطی متعدد کودهای شیمیایی وآلودکی منابع خاک وآب، جهت توسعه کشاورزی پایدار و بهر¬ه¬گیری از پتانسیل شنبلیله در شرایط تنش خشکی دراین پژوهش، ارزیابی شنبلیله تحت رژیم¬های مختلف آبیاری و استفاده از سطوح مختلف کودبیولوژیک، انجام¬گرفت. آزمایش به¬صورت کرت¬های¬خردشده در قالب طرح پایه بلوک¬های کامل تصادفی با 3 تکرار، انجام-شد.تیمارآبیاری در 3 سطح در کرت¬های اصلی و کودهای¬بیولوژیک در 4 سطح در کرت¬های فرعی انجام گردیدند.نتایج تجزیه واریانس، حاکی¬از اختلاف ¬معنی¬دار کودبیولوژیک برای همه صفات موردارزیابی غیر از وزن¬هزاردانه وتعداد ساقه¬فرعی بود،همچنین دورهای مختلف آبیاری بیانگر تاثیرپذیری مستقیم همه اجزای عملکرد غیر از تعداد ساقه فرعی وپهنای¬غلاف بود که کاهش معنی¬داری در تیمار آبیاری نرمال نسبت به 2تیمار دیگر آبیاری مشاهده گردیدالبته عملکرددانه و بیولوژیک وبالتبع آن شاخص برداشت که برآیند همه اجزای عملکرد می¬باشند، اختلاف معنی¬داری نشان¬دادند که دلیل آن، وجود اثرات متقابل شدید کود در تنش بود که به-صورت تغییر در رتبه، مشاهده¬گردید، بنابراین در خصوص ارزیابی نوع کود¬بیولوژیک تحت رژیم¬های مختلف آبیاری بایستی توجه کودی¬مربوطه در هر سطح تنش صورت گیرد. براساس نتایج مدلسازی رگرسیونی و تجزیه-همبستگی در سطوح مختلف آبیاری وهمچنین سطوح مختلف کودبیولوژیک مشخص گردید که مهم¬ترین مولفه تاثیرگذار بر عملکرد، صفت وزن¬هزاردانه می¬باشد که بیشترین نقش را در توجیه تغییرات عملکرددانه داشت ولذا ضرورت توجه به پرهیز از تنش طی مرحله پرشدن دانه را می¬نماید،همچنین براساس مدلسازی رگرسیونی برای تیمارهای مختلف کودی مشخص گردید که مصرف کود¬ترکیبی نیتروکسین +بیوسولفور، ارتباط قویتری از صفات اثرگذار بر عملکردایجادکرده¬است. کلمات کلیدی:عملکردبیولوژیک،کودبیولوژیک،تنش خشکی،گیاه دارویی،کشاورزی پایدار

اخیرا کاربرد پلی آمین ها در افزایش مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته است. از این رو جهت بررسی تاثیر پلی آمین ها بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و شیمیایی گیاه ارزن علوفه ای نوتریفید (panicum miliaceum cv. notrifed) تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی در گلخانه دانشگاه شهید باهنر کرمان، به صورت فاکتوریل (کرت موهوم یا غیر واقعی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1391 به مرحله اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی در دو سطح(50 و 100 درصد ظرفیت زراعی)، پلی آمین ها شامل(پوترسین، اسپرمین و اسپرمیدین)، سطوح محلول پاشی در سه سطح (صفر، نیم و یک میلی مولار) و تیمار شاهد(عدم پرایمینگ و محلول پاشی) در نظر گرفته شدند. اسپری برگی در مرحله چهار برگی و قبل از اعمال تنش خشکی انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش اکثر صفات مورفولوژیکی، عملکرد علوفه تر و عملکرد بیولوژیک، محتوای رطوبت نسبی، کارآیی مصرف آب، فلورسانس کلروفیل، رنگریزه های فتوسنتزی و افزایش نشت الکترولیت، پرولین و آنتوسیانین شد. همچنین پلی آمین ها باعث کاهش نشت الکترولیت و افزایش در اکثر صفات مورفولوژیکی، عملکرد علوفه تر و خشک، محتوی نسبی آب، کارآیی مصرف آب، فلورسانس کلروفیل، پرولین، رنگیزه های فتوسنتزی نسبت به عدم استفاده از پلی آمین ها (شاهد) می شود. در این آزمایش مشاهده شد که پلی آمین ها اسپرمین در غلظت 1 میلی مولار در رفع آسیب های ناشی از تنش خشکی نقش موثرتری دارد. بنابراین بکار بردن پلی آمین ها می تواند ظرفیت آنتی اکسیدانی این گیاه را در شرایط تنش افزایش دهد.

. تیمارهای آزمایش شامل: آبیاری بر اساس تبخیر از تشتک تبخیر در 3 سطح (50،90،130 میلی متر) در کرت های اصلی و دو نوع کود نیتراژین و فسفاته بارور2 به عنوان تیمار فرعی و سه تودهجیرفت ، بیرجند و سیرجان به عنوان تیمارفرعی فرعی، به صورت تصادفی در کرت های فرعی قرار گرفتند.صفات مورد مطالعه عبارت بودند از ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ،تعداد شاخه فرعی،تعداد کپسول،تعداد دانه در کپسول،وزن هزاردانه،وزن خشک کل بوته،عملکرد،عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و درصد روغن. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی دار در صفات ارتفاع بوته ، تعداد برگ ، تعداد کپسول،تعداد دانه در کپسول، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و درصد روغن شد.اثر کود بر تعداد برگ در سطح یک درصد معنی دار شد و بیشترین تاثیر مربوط به کود نیتراژین بود. بین واریته ها در قطر ساقه ، تعداد برگ ، تعداد کپسول و درصد روغن اختلاف معنی داری مشاهده شد. بیشترین عملکرد (83/1)تن در هکتار مربوط به تنش اول(50 میلی متر تبخیر) و توده جیرفت بود