نام پژوهشگر: علیرضا فلاح نصرت آباد
نرجس علیدوست چمندانی علیرضا فلاح نصرت آباد
باکتری سیلیکاتی(sdb) به گروهی از باکتریها گفته می شود که با استفاده از مکانیسم های ویژه ای چون ترشح اسیدهای آلی، باعث تبدیل پتاسیم غیرقابل استفاده به شکل های قابل استفاده گیاه می شود. در این تحقیق به منظور تعیین حضور و میزان کارآیی چنین باکتریهایی در خاکهای استان گلستان، تعداد 10 نمونه خاک مورد ارزیابی قرار گرفت و تعداد 20 ایزوله با استفاده از محیط الکساندرف به عنوان باکتریهای سیلیکاتی جداسازی شدند. از آزمایشهای میکروسکوپی نتیجه شد که عمده این باکتریها متعلق به گونه باسیلوس سیرکولنس می باشند. این تحقیق شامل دو آزمایش بود. در آزمایش اول، که در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. باکتریهای مذکور در محیط مایع حاوی مسکویت، طی هفت روز از نظر قدرت آزادسازی پتاسیم با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج تجزیه آماری نشان داد که کاهش ph و افزایش پتاسیم محلول در محیط تلقیح شده با باکتریهای فوق در سطح یک درصد معنی دار بود. بر این اساس سه سویه از باکتریهایی که تأثیر بیشتری در آزادسازی پتاسیم داشتند برای آزمایش بعدی انتخاب شدند. در آزمایش دوم که بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و به مدت دو ماه در شرایط گلخانه ای صورت گرفت تأثیر سه سویه فوق در عملکرد گیاه پنبه، کل پتاسیم جذب شده و تغییر شکل های مختلف پتاسیم در دو خاک s1 و s2 که به ترتیب دارای 95/525 و 74/381 پی پی ام پتاسیم قابل استفاده بودند مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه آماری نشان داد که وزن خشک ساقه، ریشه، برگ و اندام هوایی (مجموع ساقه و برگ) در تیمارهای باکتریایی در سطح یک درصد اختلاف معنی داری با تیمارهای شاهد داشت.
حمید غفاری کومله عباس بیابانی
به منظور مطالعه اثر کاربرد باکتری های سودوموناس و ازتوباکتر در سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج، آزمایشی به صورت گلدانی در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران (آمل) در سال زراعی 1391، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و با 4 تکرار بر روی رقم پرمحصول شیرودی به اجرا درآمد. عوامل مورد بررسی شامل سه عامل باکتری سودوموناس (a) در چهار سطح 1- شاهد (بدون مصرف باکتری) و 2- سودوموناس پوتیدا-1 3- سودوموناس پوتیدا-2 و 4- سودوموناس فلوروسنس و باکتری ازتوباکتر (b) در دو سطح 1- شاهد (بدون ازتوباکتر) و 2- مصرف باکتری ازتوباکتر کروکوکوم و سطوح مختلف کود نیتروژن (c) در چهار سطح شاهد (بدون مصرف کود نیتروژن) و مصرف 80، 140 و 200 میلی گرم نیتروژن در هر کیلوگرم خاک گلدان بودند. در این آزمایش صفات تعداد پنجه، پنجه بارور، روز تا 50 درصد گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد خوشهچه پر، تعداد کل دانه در خوشه، وزن خشک اندام هوایی، عملکرد دانه، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، غلظت نیتروژن برگ، غلظت نیتروژن دانه و غلظت کلروفیل برگ مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر متقابل سه عامل باکتری سودوموناس و ازتوباکتر و سطوح مختلف کود نیتروژن، در تمامی صفات مورد بررسی به غیر از میزان کلروفیل برگ، از نظر آماری اختلاف معنی داری در سطح 01/0 نشان دادند. نتایج برای صفت عملکرد دانه نشان داد که اثرات ساده و یا متقابل تیمارها به جز اثر متقابل سودموناس و ازتوباکتر اختلاف معنی داری داشتند. مقایسه میانگین اثرات متقابل برای صفت عملکرد دانه نشان داد که تیمار مصرف سودوموناس پوتیدا-1 به همراه مصرف ازتوباکتر و مصرف 200 میلی گرم کود نیتروژنی، با 104/1 گرم در گلدان، بیشترین عملکرد را دارا بود که نسبت به تیمار شاهد 163/27 درصد عملکرد بیشتری داشت. همچنین تیمارهای سودوموناس پوتیدا-2، همراه با مصرف ازتوباکتر و نیز بدون مصرف ازتوباکتر و بدون مصرف کود نیتروژنی کمترین میانگین را به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج به دست آمده به نظر می رسد کاربرد باکتری های محرک رشد به همراه کود نیتروژنی در افزایش عملکرد و اجزای عملکرد برنج نقش مفید و موثری داشته باشد.
فاطمه سهرابی مینا ربیعی
نقش عنصر فسفر به عنوان یکی از پر مصرف ترین عناصر غذایی بعد از نیتروژن در گیاهان که کمبود آن رشد گیاه را به شدت محدود می سازد غیر قابل انکار است. روش متداول در کشور برای تأمین نیاز فسفری گیاهان زراعی مصرف کودهای شیمیایی فسفره می باشد. این در حالی است که مقدار زیادی از فسفر موجود در کودهای شیمیایی بعد از ورود به خاک نامحلول شده بطوری که در خاک های آهکی به ترکیبات نامحلول کلسیم و منیزیم و درخاک های اسیدی به فسفات آهن و آلومینیوم تبدیل شده و از دسترس گیاهان خارج می شود. با انباشته شدن فسفر نامحلول در خاک علاوه بر آلودگی های زیست محیطی و تخریب ساختمان خاک علائم کمبود در گیاهان نیز دیده می شود. کودهای زیستی فسفره ازموثرترین یاری کنندگان گیاه برای تأمین این کمبود می باشند، که بر مبنای گزینش انواعی از ریز موجودات مفید خاک تهیه شده و بالاترین کارایی و بازدهی را از نظر تولید عوامل محرک رشد و فراهم سازی عناصر غذایی به شکل قابل جذب دارا هستند. به منظور جداسازی و بررسی جمعیت باکتری-های حل کننده فسفات موجود در مناطق مختلف کشور، آزمایشی در بخش تحقیقات بیولوژی خاک موسسه تحقیقات خاک و آب کرج در قالب طرح کاملاً تصادفی فاکتوریل انجام شد و باکتری های حل کننده فسفات از نمونه های خاک دوازده استان آذربایجان غربی، فارس، بوشهر، مرکزی، ایلام، یزد، قم،گلستان، اصفهان، البرز، خراسان شمالی و زنجان که از مناطق زراعی تحت عنوان (agi) و باغی (ho) و از عمق 30-0 سانتیمتری برداشت شده بود جداسازی شدند. با توجه به اینکه فرایند تولید کود میکروبی فسفاتی نیاز به درجه حرارت بالایی دارد لذا استفاده از باکتری های مقاوم به حرارت یا استفاده از اسپور آن ها برای تهیه این کود زیستی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و در حال حاضر این نوع باکتری ها در دسترس نیستند و آزمایشاتی در این زمینه صورت نگرفته است لذا در این تحقیق بیشتر به این موضوع پرداخته شد و در نهایت 17 جدایه که به دمای بالا مقاوم بوده و بیشترین قطر هاله را داشتند انتخاب و در ادامه با نسبت مشخص از آپاتیت، گوگرد و ماده آلی ترکیب و جهت بررسی میزان ماندگاری و قدرت انحلال فسفات باکتری ها از این ترکیبات گرانول تهیه شد و کشت های متوالی در زمان های معین در طی 6 ماه انجام شد. بیشترین و کمترین جمعیت باکتری های حل کننده فسفات به ترتیب مربوط به استان های فارس و بوشهر با لگاریتم جمعیت 21/5 و 37/4 بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر گرانول، باکتری و زمان بر جمعیت باکتری های حل کننده فسفات در سطح یک درصد معنی دار بود. بیشترین و کمترین جمعیت باکتری در همه گرانول ها به ترتیب در زمان های 1 روز و 6 ماه مشاهده شد و لگاریتم آن به ترتیب برابر 9 و 37/5 بود که در سطح یک درصد با هم تفاوت معنی دار داشتند؛ همچنین بیشترین جمعیت باکتری در گرانول های a و am که به ترتیب برابر 49/7 و 48/7 بود مشاهده شد و کمترین جمعیت باکتری در ams80 و برابر 12/6 بود.
علیرضا فلاح نصرت آباد ناهید صالح راستین
باکتریهای سیلیکاتی (silicate bacteria) به گروه نامتجانسی از باکتریها گفته می شود که با استفاده از مکانیسمهای ویژه ای چون ترشح اسیدهای آلی، باعث تبدیل پتاسیم غیرقابل استفاده به شکلهای قابل استفاده گیاده می شوند. در این تحقیق به منظور تعیین حضور و میزان کارآیی چنین باکتریها در خاکهائی از شمال کشور، تعداد ده نمونه خاک از نظر وجود باکتریهای سیلیکاتی مورد ارزیابی قرار گرفت و تعداد هشت ایزوله با استفاده از محیط aleksandrov به عنوان باکتریهای سیلیکاتی جداسازی شدند. از آزمایشهای میکروسکوپی نتیجه شد که عمده این باکتریها متعلق به گونه bacillus cirulans می باشند. این تحقیق شامل دو آزمایش بود. در آزمایش بود. در آزمایش اول، که در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. باکتریهای مذکور در محیط مایع حاوی بیوتیت ، طی مدت 10 روز از نظر قدرت آزادسازی پتاسیم با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج تجزیه های آماری نشان داد که کاهش پ هاش و افزایش پتاسیم محلوا در محیط تلقیح شده با باکتریهای فوق درسطح یک درصد معنی دار بود. بطوریکه میانگین پتاسیم محلول در تیمارهای تلقیح شده نسبت به شاهد 16 تا 40 درصد افزایش یافت . بر این اساس چهار سویه از باکتریهائی که تاثیر بیشتری در آزادسازی پتاسیم داشتند برای آزمایش بعدی انتخاب شدند. در آزمایش دوم که به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و به مدت دو ماه و نیم در شرایط گلخانه ای صورت گرفت تاثیر چهار سویه فوق در عملکرد گیاه ذرت ، کل پتاسیم جذب شده و تغییر شکلهای مختلف پتاسیم درسه خاک s1، s2 و s3 که به ترتیب دارای 90، 40 و 58 پی پی ام پتایسم قابل استفاده بودند مورد بررسی قرار گرفت . نتایج تجزیه های آماری نشان داد که وزن خشک اندام هوایی در تیمارهای باکتریایی اختلاف معنی داری (در سطح یک درصد) با تیمارهای شاهد داشت . بطوریکه افزایش وزن خشک اندامهای هوایی تیمارهای باکتریایی نسبت به شاهد در خاکهای s1، s2 و s3 به ترتیب 3ˆ10، 4ˆ5 و 15 درصد بود. مقدار کل پتاسیم جذب شده در تیمارهای باکتریایی نیز نسبت به تیمارهای شاهد در سطح یک درصد افزایش معنی دار داشت . بطوریکه این افزایش در خاکهای s1، s2 و s3 به ترتیب 3ˆ12، 4ˆ6 و 15ˆ10 درصد بود.