نام پژوهشگر: غلام حیدری
غلام حیدری
این پایاننامه پیشینه و وضعیت خدمات تحویل مدرک در جهان و ایران را با استفاده از دو روش تحقیق مجزا مورد مطالعه قرار داده است. ابتدا با استفاده از روش تحلیل محتوا، وبسایتهای خدمات تحویل مدرک جهان بررسی شد و سپس با استفاده از روش تحقیق پیمایشی، خدمات تحویل مدرک ایران، مورد مطالعه واقع شده است. در بخش نخست وبسایتهای خدمات تحویل مدرک جهان (107 وبسایت) از لحاظ ویژگیهای ساختاری و محتوایی مورد ارزیابی قرارگرفتند. وبسایتهای مورد مطالعه در یک مدت زمان معین (اردیبهشت 1382) به رایانه شخصی منتقل گردیده و در پایگاهی از قبل تهیه شده در نرم افزار صفحه گستردهexcel ، دادههای مربوط به هر سایت، وارد و مورد شمارش واقع شدند. سپس پربسامدترین ویژگیها شناسایی شده و به عنوان ویژگیهای غالب در طراحی ساختاری و محتوایی وب سایتهای خدمات تحویل مدرک جهان گزینش شدند. از آنجائیکه هنگام اجرای این تحقیق در ایران سایت خدمات تحویل مدرک وجود نداشت، اطلاعات مربوط به خدمات تحویل مدرک ایران بصورت پیمایشی گردآوری شد. در قسمت پیمایشی وضعیت خدمات تحویل مدرک ایران با استفاده از یک پرسشنامه شامل هشت سوال بسته و دو سوال باز که به مراکز امانت بین کتابخانه ای و خدمات تحویل مدرک ایران ارسال گردید، مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش، 5/57 درصد از کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی داخلی از خدمات تحویل مدرک خارج از کشور استفاده مینماینــد و 5/97 درصد این مراکز هم در زمینه خدمات تحویل مدرک داخل کشور فعالیت مینمایند. 8/58 درصد از کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی داخلی استفادهکننده از خدمات تحویل مدرک خارج از کشور، از مرکز تهیه مدرک کتابخانه بریتانیا استفاده می نمایند. مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران هم با تهیه اطلاعات برای 39 درصد از کتابخانهها و مراکز اطلاع رسانی داخلی، بیشترین سرویس را در بین مراکز داخلی تحویل مدرک، ارائه مینماید. هنوز 7/42 درصد از کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی داخلی از پست برای جابجایی مدارک استفاده می نمایند. از میان منابع اطلاعاتی مورد استفاده در خدمات تحویل مدرک، مقالات مجلات 3/61 درصد از درخواست ها را به خود اختصاص می دهند و بالاخره تنگناها و پیشنهادهای این مراکز در زمینه ارائه خدمات تحویل مدرک، مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته است. در پایان، با توجه به نتایج حاصل از تحلیل ساختاری و محتوایی وبسایتهای خدمات تحویل مدرک جهان و مطالعه پیمایشی خدمات تحویل مدرک ایران و در نظر گرفتن شرایط خدمات تحویل مدرک در ایران، طرح تهیه وبسایت خدمات تحویل مدرک ایران، پیشنهاد گردیده و نمونه آن طراحی و ارائه شده است.