به دنبال رشد فزاینده شهرنشینی در دهه های اخیر در ایران و به ویژه در شهرهای بزرگ کشور نظیر تبریز، تامین مسکن به یکی از مهمترین مسائل کشور تبدیل شده است. نکته ای که در بررسی روند ایجاد مجموعه های مسکونی در ایران و خصوصا شهر تبریز مشاهده می گردد، این است که همواره از توجه به اصول و معیارهای روان شناختی در برنامه ریزی و طراحی مجموعه های مسکونی کاسته شده و این گونه مساکن از ایجاد محیط های مسکونی مطلوب برای پاسخ به نیازهای رفتاری ساکنین، فاصله گرفته اند و امکان آسیب های روان شناختی به ساکنین در این محیط ها، افزایش یافته است. تحقیق حاضر، پس از بررسی و بیان مشکلات مربوط به محیط های سکونتی در شهر تبریز، به شناخت ابعاد و معیارهای برنامه ریزی و طراحی مجموعه های مسکونی پرداخته و با تاکید بر معیارهای روان شناختی، نگاه ویژه ای به نیاز ساکنین به خلوت و قلمروپایی برای رسیدن به خودشناسی و زیبایی شناسی داشته است. در فرآیند این بررسی، عوامل موثر در مطلوبیت مجموعه های مسکونی نظیر آسایش و آرامش، هویت، سرزندگی، دسترسی، نظم و امنیت عنوان شده و با نگاه به الگوهای طراحی مجموعه های مسکونی در عصر حاضر و با توجه به مصادیق اجراشده در داخل و خارج کشور، معیارهای برنامه ریزی و احکام طراحی مرتبط استخراج شد. پس از تبیین مبانی برنامه ریزی نظیر اقلیم و فرم بنا در منطقه، فرهنگ و اقتصاد غالب و برنامه ریزی کالبدی، در طراحی مجموعه مسکونی مورد نظر در شهر تبریز، تلاش بر استفاده از این احکام و معیارها بود. در طراحی و ساخت مجموعه های مسکونی، رعایت این اصول و تامین فضایی مناسب برای زندگی و پاسخ به نیازهای روان شناختی افراد، می تواند فضاهای جدید را به محیط های مسکونی مطلوب تبدیل کند.

در این رساله که بر مبنای ایده توسعه پایدار شکل گرفته است مواردی از قبیل پایداری و معماری پایدار و راهبردهای طراحی پایدارکه شامل موضوعات تحقیقی در رابطه با اهداف اصلی توسعه پایدار و سابقه آن و راهبردهای آن در زمینه طراحی براساس چرخه زیست ، طراحی انسانی و صرفه جویی در مصرف منابع می باشد پرداخته است همراه با بررسی نمونه های مختلف مانند تغییراتی در رایشتاگ ، برج rwe ، بانک تجاری در فرانکفورت و دفاتر دایلمر، بنز و پتزدامر پلاتزا در برلین مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. سپس بررسی و شناخت بستر طرح صورت گرفته است که تاکید دارد بر ویژگی های تاریخی جغرافیایی و طبیعی استان مازندران به خصوص شرایط اقلیمی و ویژگی های انسانی شهرستان نوشهر و تحلیل سایت از لحاظ همجواری ها ، دسترسی ها و چشم اندازهای اطراف آن . در آخر اصول طراحی فضاها و برسی استانداردهای فضاهای موجود در طراحی و برنامه ریزی کالبدی طرح و به طور کل اصول و مبانی طراحی ، معماری اکوتک والگوها و نمادهایش همراه با توصیف سازه ها، تندیسگری نور و مضامین انرژی مورد توجه قرار گرفته است .

در این رساله سعی شد با شناخت رابطه ی فرهنگ گیلان و معماری گیلان به بررسی مولفه های فرهنگی موثر در معماری پرداخته شود . با تحلیل این رابطه مشخص شد که توجه به زبان گیلک می تواند فصل مشترکی میان این دو باشد سپس به شناخت زبان پرداخته شد و با شناسایی ابعاد مختلف این گرایش ، مولفه ها مختلف و نمونه های شاخص آن در معماری بومی (گیلان) ما مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفت . در ادامه نتایجی حاصل شد که در واژه ای جامع می تواند به این معنی باشد که اگر قرار است رابطه ای بین فرهنگ یک جامعه با محیط های ساخته شده ی معماری آن برقرار شود ، عوامل مربوط به این مجموعه که شامل تناسبات ، نظم ، ترکیب اجزاء ، عناصر و روابط بین آنها و همچنین نمادها و نشانه ها بوده است . این نشانه ها را در ادبیات گیلک خصوصا در شعر و موسیقی این مرزو بوم وکمتر در نثر نویسی و داستان نویسی. رمان نویسی و قصیده جست و جوکردیم. و به این نتیجه رسیدیم که ادبیات گیلان گویای مضامین مربوط به مبانی نظری و نگرش ها و نظرات فرهنگ گیلان بوده است . ودر طراحی معماری خود پس از نقد ادبیات گیلک بنا را بر اساس اوزان شعرهای گیلک ( کسمایی و... )گذاشتیم . گمان می رود که با توجه و کاربرد این عوامل در معماری طرح اثری خلق شده است که بتواند ارتباط مناسبی با کاربران خود برقرار کرده و نمایش دهنده ی فرهنگ . تمدن و زبان گیلک بوده . کلید واژه : گیلک ، فرهنگ ، فرهنگسرا .ادبیات گیلک. موسیقی گیلک

با نگاهی از آسمان به شهرهای تاریخیمان، تصویری منسجم را به وضوح در آن مشاهده می کنیم . ساختارهایی به هم پیوسته و منسجم که نه تنها در مقیاس های بزرگ بلکه در مقیاس های کوچک نیز با پیوندی قوی و محکم به هم متصل شده است. درحالی که شهرهای مدرن امروزی فاقد چنین ساختارهایی میباشد. ساختار شهرهای امروزی ما قربانی حاشیه نشینی و حومه های پراکنده می باشد و با روند توسعه سریع و اشغال بی رویه اراضی حاشیه شهرها ، انسجام ساختاری ارگانیک میان محیط طبیعی و محیط ساخته شده شهری را بر هم زده شده و سیمایی نامطلوب در بدو ورود به شهر پدید آورده است سیمایی متشکل از لبه های ناخوانا با پیکره های ساختمانی نامتناسب و فرسوده با کاربری های خدماتی سامان نیافته که صرفا در جهت رفع نیازهای کارکردی ساخته شده اند و هیچ سنخیتی با فضاهای با ارزش ورودی شهرهای قدیم ندارند . ورودی شهر یکی از جذاب ترین نقاط شهر و جزء تأثیرگذارترین خاطره های آن شهر است . نخستین تصویر مخاطب از یک شهر در ارزش گذاری بر کیفیت محیطی بطن شهر، از طریق مبادی ورودی آن ایجاد می شود. فضای ورودی شهرها به عنوان مفصل اتصال دهنده فضای طبیعی خارج و فضای مصنوعی داخل شهر و به عنوان برقرار کننده ارتباط میان شهر و پیرامونش از مهمترین فضاهای شهری شهر ها به شمار می آیند بنابراین درک ارتباط منطقی و عملکردی در طراحی شهری در این زمینه موضوعی است که میتواند طراحان شهر، مدیران و مجریان طرح های شهری را به سوی دستیابی اهداف اصلی طراحی شهری سوق دهد و از این رو توجه به حوزه های واسط فضای خارج شهر به فضای داخل شهر بهترین ابزار برای دستیابی به این امر می باشد.

انسان همواره با محیط خود در تعاملی دو سویه قرار داشته است. این ارتباط به گونه ای بوده است که نه تنها خلق کننده محیط های جدید بوده ، بلکه استفاده های نا به جا موجب تخریب آن نیز گشته است. در گذشته در بافت های شهری به خصوص مناطق مسکونی جداره ساختمان ها یکدست بوده و غالبا از دید ناظر پنهان بوده است. اما امروزه به ویژه در بازسازی بافت های کهن و فرسوده به دلیل عدم قرار گیری قطعه بندی های زمین در یک راستا و تحمیل ضوابط نا کار آمد نظام پروخالی ( توده و فضا ) موجب شده است که جبهه های طراحی نشده ساختمانها در معرض دید ناظر قرار گیرند. همچنین قوانین قطعه بندی و پرو خالی برای بافت جدید نیز جهت خلق فضاهایی با کیفیت ادراکی بالا نا کارآمد است در این پژوهش هدف ارائه راهکارهایی جهت ساخت و ساز های جدید در بافت قدیم، جدید و توسعه های جدید بافت مسکونی است که بتواند با استفاده از روابط پرو خالی و قطعه بندی به افزایش کیفیت ادراک کمک کند. از آنجایی که این پژوهش به صورت مطالعه تطبیقی میان بافت جدید و قدیم شهر رشت بوده است، به ارزیابی میزان کیفیت ادراک و عوامل تاثیر گذار بر آن در هر دو بافت پرداخته شده است.در راستای تامین اهداف پژوهش در بخش مبانی نظری از مطالعات کتابخانه ای بهره گرفته شده است و در زمینه گرد آوری اطلاعات از روش پیمایشی بهره گرفته شد. تا در نهایت با ارائه راهنمای طراحی زمینه برای ارائه طرح سه بعدی برای هردو بافت جدید و قدیم فراهم گردید.

در این پژوهش، سعی شده است راهکار های افزایش کیفیت محیط در واحدهای همسایگی شناسایی شود تا با استفاده از آن رفتارهای شهری و شهروندی مانند (مشارکت، افزایش حس تعلق و حس مکان، خاطره انگیزی، و ماندگاری مکان و ...) در محله ارتقاء یافته، و ساکنان و استفاده کنندگان را به حفظ و ارتقاء ویژگی های اجتماعی در محل تشویق کند. در این راستا برای انجام این پژوهش؛ محله حیرفروشان بابل به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفته است. شیوه تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات آن نیز به صورت میدانی و مطالعات کتابخانه ای است، ابزار تحقیق شامل پرسشنامه چک لیست مکان سنجی رابرت کوان، منظر ذهنی کوین لینچ می باشد. برداشت رفتار نیز از طریق فیلم برداری در بازه زمانی تعریف شده مطابق مطالعات سید حسین بحرینی می باشد که در غالب لایه فرم شهری دکتر گلکار بررسی شده اند.

زندگی در بافت های تاریخی محله سرغریسازان رو به فرسایش نهاده و چندی است مشکلات فراوانی برای ساکنان پدیدآمده است. مشکلاتی همچون مسائل و معظلات اجتماعی ،فرهنگی ،اقتصادی و.....که در قالبی از محدودیت امکانات ،تنزل توان مالی افراد ساکن در این بافت ها،سطح نازل کیفیت زندگی ،مشکلات زیست محیطی و...... بروز ظهور یافته است. به تبع این امر وبا افول ارزش های کمی، کیفی و معنوی یک بافت تاریخی ،در بستری تهی از اصالت ناهنجاری های متعداد از جمله بی هویتی ،متولد گردیدو همچون زخمی چرکین که سرباز کردده باشد،سموم موجود در خود را دیگر نواحی پراکیده است. تیعات این اممر،کم رنگ شدن تدریجی و البته گاه ناگهانی ارزش های مستتر در بافت های تاریخی است که در پی آن تعلق ساکنان به بافت و خاطرات آنها نیز رنگ می بازدد و منجر به تهی شدن بافت از ساکنان بومی =و البته متعصب خویش شده است. به نظر می رسد که می توان با کاربست اصول نوشهر گرایی در مراکز محلات قدیمی بافت تاریخی شهرسازی ، آن مراکز را احیاء و فعال کردو اصول و راهبرد طراحی و برنامه ریزی شهری در جنبش نوشهرگرایی قابل انطباق با اصول حاکم بر شکل گیری بافتهای تاریخی ایران است. لذا هدف این تحقیق اصولا در روند بیان مساله، ضروریات تحقیق و نیز فرضیات آن نهفته است که تعیین این اهداف نیز در حقیقت پاسخگویی به سوالات مطرح شده در بیان مساله خواهد بود. کلید واژه : طراحی شهری، نوشهرگرایی،تغییر نقشه و دکور

چکیده ندارد.