نام پژوهشگر: پروین صفوی
پروین صفوی پرویز عباسی داکانی
مفهوم قربانی در میان تمامی ادیان، نه تنها تحت نامِ یک آیین و مَنسَک، بلکه بعنوان واسطه ای جهت دست یافتن به خواسته های انسانی، تقرّب به معبود و تعالی بشری، همواره در قلب هر دین، نقش خود را به خوبی نشان داده است. قربانیهای انسانی، حیوانی، گیاهی و پیشکشی های متعدد، به یک خدا یا خدایان و یا ارواح نیاکان، تقدیم میگردیده اند. در این پژوهش، ابتدا به طرح کلیّاتی در باب قربانی پرداخته شده، و نیز از اسطوره آفرینش -که همواره با یک قربانی بزرگ آغاز میگردد- سخن به میان آمده است. سپس قربانی در میان مردمان ابتدایی، با گرایشاتی چون "توتمیسم" - که رابطه نزدیکی با یک قربانی داشته اند- بررسی گردیده و در ادامه ، جایگاه مهمّ قربانی در میان اقوام سامی، سلتها، توتُنها، قربانی نمادینِ گاو در آیین میترا، برچیدن رسم قربانیِ خونین توسط زرتشتِ پیامبر، نقش مهمّ عملِ قربانی و قربانی باطنی در آیین هندو، چین و قربانی انسان در محراب آسمان، آیین شینتو و قربانی قلب در میان آزتکها، مایاها و اینکاها، در فصول بعد مورد بررسی قرار گرفت ه اند. ادیان توحیدی، بدور از رسم قربانی انسان، سه فصل بعد را به خود اختصاص داده اند.در آموزه های موسی(ع) خبری از قربانی کردن انسان نیست؛ اما در میان پیروان آیین یهود چنین انحرافاتی بچشم میخورد. آیین قربانی در مسیحیت، همان قربانی نمادین خون و گوشت عیسی مسیح(ع)، در مراسم عشای ربّانی است ؛ و قربانی خود عیسی(ع) است. و اسلام، این آیینِ تمام، رسمِ قربانی را در روز عید قربان، به یادگار ذبحِ عظیم ابراهیم(ع)، از پیروانش میطلبد. در پایان، اشاره ای داریم به قربانیهای خونین امروزی در میان فرقه های شیطانی.