مدل روزنامه فروش از معرفی در سال 1888 توسط اجورث تا دهه 90 میلادی برای تحلیل ابعاد مختلف بهینه سازی تصمیم های موجودی (سفارش دهی) استفاده شده اند. پس از آن، نگاه مدیریت زنجیره تامین و هم-چنین کاهش تقاضا و نیاز به گسترش بازارهای جدید، باعث شده تا مدیریت تولید و عملیات در ارتباط با ادبیات بازاریابی و قیمت گذاری به تحلیل تابع سود کل زنجیره و تصمیم گیری توام سفارش دهی و قیمت گذاری بپردازند. در این رساله سه سوال اصلی برای یک زنجیره تامین دوسطحی بررسی می شود. نخست، چگونه می توان به بهینه سازی توام تصمیم های سفارش دهی و قیمت گذاری با در نظرگرفتن تابع تقاضای تصادفی و نامعین جمعی پرداخت؟ دوم این که آیا می توان با تحلیل ابزارهای کمی هماهنگی چون بهینه سازی توام و قراردادها، به نقاط بهینه ای دست یافت که هم سود اجزای زنجیره و هم سود کل زنجیره تامین بیشینه شوند؟ و سوم، چه شرط های امکان استفاده از قراردادها را در این شرایط (هماهنگی زنجیره تامین) فراهم می سازند. پس از مرور ادبیات، شرایط نوین لازم برای بهینه سازی توام زنجیره تامین با نامعینی تقاضا توسعه داده می شود. سپس با تکیه بر شرایط کافی، جوابهای بهینه زنجیره تامین و اعضای آن برای سه قرارداد اشتراک درآمد، بازخرید و تخفیف مقداری توسعه داده می شود. مقایسه و تحلیل شرایط هماهنگی نشان می دهد که قرارداد اشتراک درآمد امکان هماهنگی توام سفارش دهی و قیمت گذاری را فراهم می کند در حالی که قرارداد بازخرید تنها امکان هماهنگی سفارش دهی را ایجاد می کند. بنابراین برای این دو قرارداد شرایط مختلف امکان طراحی قرارداد برای هماهنگی توسعه داده شده است. هم چنین، تحلیل قرارداد تخفیف مقداری نشان می دهد که امکان دستیابی هماهنگی برای هرگونه تخفیف مقداری پیوسته تنها به صورت حدی فراهم است و تخفیف مقداری پیوسته منجر هماهنگی نمی شود. هم چنین امکان بهینه سازی زنجیره تامین با استفاده از انواع تخفیف مقداری گسسته (کلی و افزایشی) تحلیل و بررسی شده است. در پایان سعی شده است تا امکان تحلیل و پیاده سازی ساز و کارهای قراردادی و نتایج حاصل از آن در دو موردکاوی اصلی (صنایع هوایی ایران) و نیز صنایع ارتباطات و فناوری اطلاعات مبتنی بر زنجیره تامین کالاهای با فناوری بالا بررسی و تحلیل گردد.

در این رساله موضوع پذیرش و زمان¬بندی محصولات برگشتی به همراه سفارش¬دهی قطعات یدکی در لجستیک معکوس سیستم¬های تولید سفارشی مورد بررسی قرار گرفته است. این مسئله از مطالعه صنعت هوایی کشور شناسایی شده و ضرورت پرداختن به ابعاد مختلف آن به صورت جداگانه در ادبیات تحقیق هم مورد تاکید قرار گرفته است با این حال این موضوع در لجستیک معکوس سیستم¬های تولید سفارشی مسئله¬ جدیدی است. این موضوع در راستای حل مسئله شناسایی شده از صنعت هوایی، طولانی بودن زمان تعمیر بالگردهای برگشتی، تعریف شده است که بخشی از آن ریشه در زمان¬بندی تعمیر غیربهینه بالگردهای برگشتی، عدم هماهنگی سفارش¬دهی قطعات یدکی مورد نیاز و طولانی شدن زمان تعمیر به دلیل نبود قطعه و همچنین عدم تصمیم-گیری درست در پذیرش و رد سفارشات سالیانه تعمیرات اساسی بالگردهای برگشتی است. این مسئله دارای سه وجه تصمیم¬گیری شامل زمان¬بندی تعمیر بالگردهای (محصولات) برگشتی در لجستیک معکوس، سفارش¬دهی قطعات مورد نیاز بالگردهای برگشتی و همچنین تصمیم¬گیری در خصوص پذیرش یا رد محصولات برگشتی در ابتدای دوره برنامه¬ریزی است. این وجوه تصمیم¬گیری به طور سنتی به صورت سلسله مراتبی از تصمیمات و یا تصمیماتی در امتداد همدیگر در زنجیره تأمین (لجستیک معکوس) اتخاذ می¬شوند. مسئله زمان¬بندی به عنوان عملیاتی¬ترین تصمیم در میان تصمیمات فوق، علاوه بر تأثیرپذیری از تصمیمات بالادستی خود شامل پذیرش یا رد سفارش و همچنین سفارش¬دهی قطعات بر آن ها تأثیرگذار نیز است. در این رساله مسئله زمان¬بندی با تصمیمات بالادستی فوق به صورت توأمان بررسی و مدل¬سازی شده است. در این راستا ابتدا لجستیک معکوس و سیستم تولیدی صنعت هوایی مورد بررسی قرار گرفت و سیستم دمونتاژ- مونتاژ سه مرحله¬ای شناسایی و معرفی شد و ویژگی¬های زمان¬بندی در این سیستم تولیدی مورد تحلیل قرار گرفت. برای زمان¬بندی تعمیر بالگردهای برگشتی روش¬هایی برای به دست آوردن حد بالا و حد پایین توسعه داده شده که با به کارگیری آن ها در یک روش شاخه و کران کارا جواب بهینه مسئله ارائه شده است. به منظور بررسی کارایی روش¬های حد بالا و حد پایین و روش شاخه و کران ارائه شده برای این مسئله و زیر مسائل مربوطه در مجموع 3750 مسئله نمونه¬ای حل شد. با توجه به نیاز برخی مجموعه¬های بالگردهای برگشتی به قطعات یدکی در فرایند تعمیر، زمان¬بندی تعمیر بالگردهای برگشتی با سفارش¬دهی قطعاتی یدکی به صورت توأمان مورد بررسی قرار گرفت و یک مدل¬سازی عدد صحیح خطی برای آن ارائه گردید. با توجه به اینکه هزینه¬های موجودی عموماً توابعی غیرخطی هستند؛ یکی از ویژگی¬های مدل ارائه شده خطی کردن آن با یکسری ابتکارات است. سپس حل مدل و حساسیت جواب¬ها نسبت به تغییر پارامترهای کلیدی برای مسئله پایه در صنعت هوایی مورد بررسی قرار گرفته است. استراتژی¬های مختلف تعمیر قطعات یدکی توسط مونتاژگر به عنوان سناریوهای جایگزین با استراتژی تعویض قطعه با قطعات دریافتی از تولیدکننده، در 120 مسئله نمونه¬ای مقایسه شده است. علی¬رغم عملکرد بهتر استراتژی تعمیر قطعات مشترک به طور میانگین، نتایج موید لزوم اتخاذ استراتژی¬های مختلف در دوره های مختلف عمر قطعات برگشتی است. در کنار سفارش¬دهی قطعات یدکی، تصمیم¬گیری در خصوص پذیرش یا رد سفارشات محصولات برگشتی بر زمان¬بندی محصولات برگشتی تأثیرگذار و تأثیرپذیر است. لذا مسئله پذیرش و زمان¬بندی تعمیر بالگردهای برگشتی به صورت توأم در دو سطح لجستیک معکوس صنعت هوایی شامل مونتاژگر و تولیدکننده (و تعمیرکننده) قطعه مورد بررسی قرار گرفت. دو مدل¬سازی برنامه¬ریزی عدد صحیح خطی برای مسئله پذیرش و زمان¬بندی تعمیر بالگردهای برگشتی ارائه شد. همچنین در سطح تولیدکننده (تعمیرکننده) قطعه، مسئله زمان-بندی، پذیرش و رد توأم سفارشات ساخت قطعات جدید و سفارشات تعمیر قطعات برگشتی از صنعت هوایی شناسایی و معرفی گردید. برخی ویژگی¬ها و همچنین پیچیدگی این مسئله بدون در نظر گرفتن تصمیم¬گیری در خصوص پذیرش یا رد سفارشات ( یعنی صرفاً زمان¬بندی سفارشات ساخت و سفارشات تعمیر با شاخص¬های مختص به خود) مورد بررسی قرار گرفت و np-hard بودن آن اثبات شد. برای حل این مسئله دو مدل برنامه-ریزی عدد صحیح خطی به همراه یک روش ابتکاری توسعه داده شد و کارایی آن ها در مسائل نمونه¬ای متنوعی (1000 مسئله نمونه¬ای) مورد آزمایش قرار گرفت. آزمایشات عددی بیانگر کارایی مدل برنامه¬ریزی عدد صحیح مختلط خطی پیوسته ارائه شده برای حل مسائل با اندازه¬های کوچک و متوسط است؛ در مقابل مدل برنامه-ریزی عدد صحیح مختلط خطی بر مبنای دوره¬های زمانی کارایی مناسبی برای حل مسائل حتی با اندازه متوسط را نیز ندارد. در کنار مدل¬های ریاضی، اختلاف جواب¬های روش ابتکاری ارائه شده با جواب بهینه در مسائل نمونه¬ای قابل قبول بوده و در برخی از موارد جواب بهینه را بدست آورده است به گونه¬ای که در مسائل با اندازه کوچک عملکرد قابل رقابتی با مدل برنامه¬ریزی عدد صحیح مختلط خطی دارد و در مسائل با اندازه بزرگ در مدت زمان کوتاهی جواب¬های به مراتب بهتر از مدل ریاضی ارائه می¬کند.

هدف از پروژه حاضر، بررسی به کارگیری تکنولوژی گروهی در صنعت فورج جهت کاهش دوباره کاری ها در طراحی و استفاده از اطلاعات موجود، به منظور افزایش بهره وری در سازمان می باشد. به همین منظور ابتدا مفاهیم مرتبط با تکنولوژی گروهی و مزایای آن تشریح گردید ، سپس انواع کدگذاری و گروه بندی و انواع برنامه ریزی فرایند مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت.