نام پژوهشگر: غلامرضا نیکبخت
مرتضی مظفری جواد اشرفی هلان
گستردگی جهانی ویروس نقص ایمنی گاوان (biv) با وجود قدمت کم این ویروس، به اثبات رسیده است که به تبع آن مطالعاتی هرچند اندک در ایران نیز انجام پذیرفته است که حضور این ویروس در برخی از گاوداری های ایران محرز شده است. لذا نظر به تحقیقات اندکی که در گاوهای ایران در مورد ویروس biv انجام شده و همچنین آلودگی نژاد های بومی و حتی گاومیش های برخی کشورها و عدم وجود هیچ گونه اطلاعاتی از میزان شیوع biv در گاومیش های ایران، این تحقیق برای اولین بار با هدف ارزیابی بالینی، آسیب شناختی و هماتولوژیکی گاومیش های آلوده به biv کشتار شده در کشتارگاه صنعتی تبریز به اجرا درآمد. بدین منظور طی مراجعه به کشتارگاه، علاوه بر معاینه بالینی گاومیش ها، نمونه های بافتی مناسب و خون حاوی ماده ضد انعقاد جهت ردیابی ویروس و همچنین بررسی های آسیب شناسی و هماتولوژیک اخذ گردید. ژنوم حاوی dna از پلت های تهیه شده از خون کامل به دست آمد و به روش واکنش زنجیره ای پلیمراز با استفاده از پرایمر gag مورد ارزیابی قرار گرفت که در نتیجه آن 2 مورد از 83 نمونه (%4/2) اخذ شده از نظر آلودگی به biv مثبت بودند. دام های آلوده به این ویروس اختلالات بالینی نظیر آلودگی انگلی، مشکلات پوستی و دهانی، لاغری و اختلالات اندام های حرکتی داشتند ولی با توجه به تعداد کم نمونه های مثبت، بین میزان آلودگی و اختلالات بالینی از نظر آماری ارتباط معنی داری وجود نداشت. همچنین ضایعات پاتولوژیک مانند پرخونی و ادم متوسط، هیپرپلازی فولیکولار بافت لنفی به همراه مراکز زایگر و حضور تجمعات کانونی سلول های اپیتلیوئید و ماکروفاژ در عقده های لنفاوی پیش کتفی گاومیش های آلوده به این ویروس مشاهده گردید. در این بررسی شمار کل گلبول های سفید و درصد لنفوسیت ها در دام های آلوده به biv نسبت به دام های غیر آلوده پایین تر و درصد نوتروفیل ها بالاتر بود که البته از نظر آماری این تغییرات معنی دار نبودند. این مطالعه نشان می دهد که میزان آلودگی گاومیش های استان آذربایجان شرقی به ویروس نقص ایمنی گاوان پایین می باشد که این شیوع پایین را می توان این گونه توجیه نمود که گاومیش های این منطقه به صورت کاملا سنتی نگهداری می شوند و مداخلات دامپزشکی نظیر تلقیح مصنوعی، واکسیناسیون و انتقال خون در مورد آن ها به ندرت انجام می پذیرد. از طرفی برای بررسی ارتباط بین آلودگی به biv و مشکلات بالینی، پاتولوژیک و هماتولوژیک در گاومیش ها نیاز به بررسی های کامل تر با حجم نمونه بسیار بیشتر می باشد.