نام پژوهشگر: مهین رضایی

پیوند حکمت و حکومت و نبوت در آراء فارابی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  مهین رضایی   غلامرضا اعوانی

طرح پیوند میان حکمت، نبوت و حکومت را می توان پاسخی دانست از جانب فارابی برای حل بحران فلسفه، یعنی جدایی نظر از عمل. فارابی با معنایی که از فلسفه و کار کرد آن ارائه می کند، راه حل بحران جدایی نظر از عمل را در کمال ثانی فلسفه، یعنی در به کار گیری آن در سیره عملی زندگی مردم که همان سیاست (اخلاق و علم مدنی) و دین است، می داند. در این پژوهش سعی شده ابتدا ماهیت حکمت، حکومت، نبوت و کارکرد آنها از نظر فارابی بررسی و سپس ارتباط میان این سه مقوله نشان داده شود. این پژوهش بیشتر ناظر بر کارکرد این سه مقوله است و می خواهد بداند که حکمت، نبوت و حکومت در سعادت آدمیان چه نقشی دارند. برای فارابی در مدینه است که این سه مقوله با هم ارتباط پیدا می کند. عقلانیت درست می-تواند و یا دستکم باید بتواند مبنای دین و سیاست مردم قرار بگیرد و دین و سیاست نیز باید در خدمت عقلانیت مردمان باشند. وجه صالح بودن حکومت های صالح نیز در التزام آنها به فلسفه و عقلانیت است و این حکومت های فاسدند که با اندکی تجربه و خباثت می توانند حکومت کنند و به فلسفه نیازی ندارند. حکومت صالح همچنین به دین نیز نیاز دارد تا مایه پیوند میان اهل مدینه باشد. دین درست مثال حق است که از طریق گفتارهای اقناعی سعی می کند سیره مردم را در خدمت عقلانیت قرار دهد. اما آیا فارابی توانست با تعریف و تصویری که از فلسفه ارائه می کند، آن را به عمل مرتبط سازد و تئوری سازگاری را در این زمینه اراده کند؟ به نظر می رسد فارابی در اثبات چنین تئوری با دشواری و ابهامات بسیاری روبرو است.

بررسی رابطه بین ادراک از جو کلاس درس ریاضی، میزان تقلب و پیشرفت تحصیلی ریاضی پایه اول متوسطه در دبیرستان های دخترانه شهر یزد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده علوم انسانی 1392
  مهین رضایی   تقی جباری فر

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ادراک از جو کلاس درس ریاضی، میزان تقلب و پیشرفت تحصیلی ریاضی در دبیرستان های دخترانه شهر یزد در سال تحصیلی 92-1391 می باشد. در این پژوهش رابطه ای، جامعه آماری تمامی دانش آموزان دختر پایه اول دبیرستان (دوره دوم) است که از طریق نمونه گیری تصادفی تعداد 345 نفر دانش آموز به عنوان نمونه آماری مدّنظر قرار گرفتند. برای مشخص نمودن جو روانی- اجتماعی کلاس درس از پرسشنامه میشو، کومو و گوپیل (1985) برای بررسی میزان تقلب دانش آموزان از پرسشنامه محقق ساخته و در زمینه پیشرفت ریاضی دانش آموزان در درس ریاضیات، نمره آنها در امتحان ترم اول استفاده شده است. در راستای آزمون فرضیه های پژوهش، از روش های آماری رگرسیون چندگانه استاندارد (همزمان)، تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون تی دو نمونه مستقل، استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه بیانگر این نتیجه است که مولفه های ادراک از جو کلاس درس نمرات پیشرفت تحصیلی را به طور مثبت و معناداری پیش بینی می کنند که مولفه برخورداری از پشتیبانی معلم در مقایسه با دیگر مولفه ها بیشترین ارزش بتا را داشته است. در مورد متغیر تقلب نیز مولفه های ادراک از جو کلاس درس نمرات تقلب را به طور معکوس و معناداری پیش بینی می کنند که مولفه نظم و سازماندهی مطالب در مقایسه با دیگر مولفه ها بیشترین ارزش بتا را داشته است. نتایج حاصله از تحلیل واریانس چند متغیری نشانگر تفاوت مولفه های جو کلاس در مدارس دولتی و غیرانتفاعی می باشد. نتایج آزمون تی دو نمونه مستقل نیز بیانگر تفاوت میزان تقلب در مدارس و نواحی آموزشی بوده است. در زمینه پیشرفت تحصیلی تفاوتی در مدارس و نواحی دیده نشده است. همچنین بین میزان تقلب و پیشرفت تحصیلی رابطه معکوس وجود دارد.

بررسی مبانی اخلاقی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده الهیات 1393
  محی الدین آئینی   مهین رضایی

چکیده پژوهش مبانی اخلاقی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ابتدا به رابطه قانون وحقوق واخلاق پرداخته است.. در این راستا علاوه بر دقت در رابطه اخلاق وحقوق ، به نکته کلیدی مطلب که تقدم اخلاق بر حقوق و بالعکس آن است توجه شده ، که می تواند سمت وسوی کاملا متفاوتی به قانون اساسی بدهد.به نظر می رسد قانون اساسی ج.ا.ا. اخلاق را بر حقوق مقدم دانسته است. مسائل حقوق بشری نیز در همین راستا شکل گرفته است. کرامت انسان ، حق ، عدالت و آزادی نیز محوری ترین مفاهیم اخلاقی و حقوقی اصول قانون اساسی ج.ا.ا. هستند که در قانون اساسی ایران تحت فهم خبرگان قانون اساسی از حقوق اسلامی و حقوق انسانی نظم یافته است و در این میان نقش موازین اسلامی بر حقوق، چیرگی مشهودی یافته است اما نمی توان تأثیر مفاهیم نوین را بر قانون و نفس شکل گیری آن نادیده گرفت.برای روشن شدن مبانی اخلاقی به مهم ترین نظریات اخلاقی ای اشاره شده است که ردپای آنها در قانون اساسی مشهود است. این نظریات شامل اخلاق اسلامی ، اخلاق فضیلت ، نظریه امر الهی(با تساهلِ مترادف گرفتن نظریاتی نظیر حسن وقبح شرعی) واخلاق مبتنی بر قرارداد اجتماعی است. در این میان توجه به مبانی انسان شناسانهِ متفاوت این نظریات راهگشاست وچه بسا راه حل برخی تعارضات ومسائل نیز در نزدیک کردن این مبانی به همدیگر است و این کار با فاصله گرفتن از قرائت های تک ساحتی و با تکیه نمودن بر کرامت انسان در تمامی مکاتب، امری قابل حصول است.برای نزدیک شدن به صورت گزاره های مستتر قانون اساسی، تأویل گزاره های اخلاقی قانون مدنظر بوده و بیش از نیمی از اصول قانون اساسی در این رویکرد گزاره ای اخلاقی را در خود نهفته اند.البته نباید مسائل چالشی حقوقیِ قانون اساسی را غیر قابل حل دانست ؛ رویکردهای نوین متفکران مسلمان تلاشهایی در راستای حل این مسائل است.

عوامل موثر بر تحقق و تعمیق اخلاق حسنه در جامعه (با تأکید بر دیدگاه مقام معظّم رهبری مد ظلّه العالی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  رئوف عابدی   علیرضا اژدر

این پژوهش، با تأکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری (مد ظلّه العالی) و با روش «تحلیل مضمون» -مطالعه چندین باره داده ها، کدگذاری، ایجاد شبکه قالب مضامین و تحلیل آنها- که یکی از روش-های ساده، کارآمد و بنیادین تحلیل کیفی که به دنبال تشریح الگوهای داده¬های کیفی می¬باشد، انجام شده است. نتایج برآمده از این پژوهش نشان می دهد؛ تحقق و تعمیق اخلاق حسنه به عوامل بسیار زیادی بستگی دارد که از آن جمله می توان به دو عامل اصلی الف) درونی و فردی (اراده و عزم راسخ، احساس مسئولیت، برنامه ریزی، خودسازی و تزکیه نفس، سطح ایمان و اعتقاد شخص، سبک زندگی و آشنایی با فضایل و رذایل اخلاقی و ...) و ب) بیرونی و اجتماعی (خانواده، مدرسه و دانشگاه، رسانه های نوین و صدا و سیما، روحانیون و حوزه علمیه، حکومت و دولت و ...) اشاره کرد. نیز موانع و عوامل عدم تحققی همچون فعالیت های سوء دشمن با قدرت رسانه ای، تبلیغات منفی، ترویج مواد مخدر، جنگ نرم، عرفان های کاذب و عقب ماندگی علمی و ... وجود دارد که مانع از تحقق اخلاق حسنه می شود و باید خود فرد و عوامل تأثیرگذار با راهکارهای مناسب، این موانع را برطرف سازند؛ تبیین خواهیم کرد. کلید واژه: اخلاق حسنه، تحلیل مضمون، عوامل درونی و فردی، عوامل بیرونی و اجتماعی، آیت الله خامنه ای

بررسی نقش رزمندگان دفاع مقدس در ارتقای اخلاق اجتماعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  علیرضا عابدی   علیرضا اژدر

انسان از آن جهت که دارای بُعد مادّی است و در محدودة حرکت به سر می¬برد و از منطقة تکاپو بیرون نیست، از آشوب و جنگ و ستیز، خواه به عنوان تهاجم و خواه به عنوان دفاع، بیرون نیست. درتاریخ همه ملّت¬ها، اقوام و جامعه¬های بشری، رویارویی، ستیز و پدیده¬ای به نام «جنگ» همواره بوده و خواهد بود. در این جنگ¬ها و ستیزه¬هاست که واژگانی چون « مهاجم ، مدافع، هجوم، دفاع، مظلوم، ظالم، کشته یا شهید، ویرانی، انتقام، آواره ، مهاجر، اسیر و مجروحین» چهره نشان می¬دهند. سال¬ها پیش، سان تزو، اندیشمند چینی، در بیان جنگ می¬نویسد: جنگ مسلحانه عملی است که به طور دانسته و عمدی از روی فکر و شعور، مرتب تکرار می شود؛ و بنابراین، شایسته و سزاوار است که در معرض یک تجزیه و تحلیل منطقی و حسابگرانه قرار گیرد. در جنگ¬های قدیم و جدید، اخلاق گروی و رعایت اصول اخلاقی را نافی اصول جنگ برای غلبه و کسب پیروزی به هر قیمتی می¬دانستند. و از آن¬جا که فضایل اخلاق سرمایه نجات و رستگاری انسان و رساننده¬ی او به سعادت جاوید است و رذائل اخلاقی مایه بدبختی و شقاوت همیشگی وی است، پس تخلیه و پاکسازی از رذائل و آراستن آن به فضائل از مهم¬ترین واجبات است و دست یافتن به زندگی حقیقی بدون این دو سعی و کوشش محال است. ارزش¬های اخلاقی، تنها، در جهان¬بینی توحیدی و اسلام معنی و مفهوم واقعی پیدا می-کنند. شهادت طلبی، ایثار و فداکاری، صبر و استقامت، عزّت¬خواهی، اخلاص، توکّل و ده¬ها ارزش دیگر وجودشان در میدان¬های سخت از جمله عرصة کارزار و دفاع برای در آغوش گرفتن پیروزی ضروری است. این تحقیق با «عنوان نقش رزمندگان دفاع مقدس در ارتقای اخلاق اجتماعی» به روش فیش¬برداری و کتابخانه¬ای با واکاوی مسائل اخلاقی رزمندگان، تلاش شده است تا به استناد مصادیق پاسخ واقعی به سوالات و نتیجه ارزشمند ارائه نماید. در دفاع مقدس، ایرانیان در راهی مقدس به سوی هدفی مقدس یعنی حفظ تمامیت ارضی انقلاب و نظام مقدس و تبعاً ارزش¬های اسلامی و انسانی حرکت کردند. بررسی هشت سال دفاع مقدس بیانگر این است که این جنگ برای ملّت اسلامی ایران که از یک مکتب الهی و اسلامی بهره¬مند می¬باشد برکاتی داشته است از مهم¬ترین برکات این جنگ می¬توان به رشد و بالندگی اخلاق فردی و اجتماعی رزمندگان اشاره نمود. از جمله مصادیق اخلاق فردی و اجتماعی که در سیره رزمندگان در طول هشت سال مشهود بوده و قابل توسعه و گسترش و همچنین نیاز واقعی جامع است می¬توان به « اتکال به خداوند ، تأسی از قرآن و ائمه، ایثار، فداکاری، برابری، صمیمیت و استقامت» اشاره نمود. رزمندگان به عنوان الگوهای نزدیک به نسل امروز در کنار باورها و اعتقادات دینی می¬توانند باعث رشد و ارتقای اخلاق اجتماعی جامعه کنونی باشند.

مبانی فلسفی عِصیان در آثار کامو ، نقد و بررسی آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  محمدمهدی محمدی عراقی   مهدی زمانی

این پژوهش یک چشم انداز انتقادی است دربارۀ نویسندۀ فرانسوی «آلبر کامو» - کسی که به عنوان معلم اخلاق اروپا شهره است؛ مهم ترین اثر وی «انسان طاغی» می باشد که در آن همِّ خود را در زمینۀ کشف ریشه های تاریخی و مابعدالطبیعی عصیان مصروف می دارد. در این کتاب کامو منتهای تلاش خود را در به دست دادن نقدی ضعیف و تحلیلی اخلاقی - سیاسی از انقلاب کبیر اکتبر و انقلاب فرانسه و نیز استبداد شوروی [سابق] به کار می بندد تا آن ها را در آینۀ عصیان بازخوانی کند. کامو در پایان اثرش از آرزوهای خود سخن می گوید و سرزمین آرمانی اخلاقی اش را توصیف می کند. پایان نامۀ حاضر می کوشد این خط سیر را نقد کند.

ترور و تروریسم از منظر اخلاق شیعه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  ماه منیر گرجی زاده   رضا رسولی شربیانی

تروریسم بی شک یکی از مسائل و مشکلات مهم جامعه کنونی است. بررسی تاریخ ملل گواه این ادعاست که بهره برداری از جو رعب و وحشت ناشی از ترور همواره جزئی از سازوکارهای انسانی و نسبتاً موثر بشر در ادوار گذشته بوده است. تروریسم از پدیده هایی است که امروزه از سوی دولت ها، جریان های سیاسی، رسانه ها، پژوهشگران حوزه سیاست، فقه وحقوق، به گونه اساسی مورد توجه واقع شده است. سازمانهای بین المللی و دولتها با توجه با اهدافی که دارند هنوز نتوانسته اند به تعریفی جامع و قوانین واحدی از این واژه ارائه دهند.از سوی دیگر، بسیاری از تحریف ها و نسبت های ناروا به اسلام و مسلمانان نیز به این پدیده مربوط است. از این رو مذهب شیعه نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این نوشتار، ابتدا تروریسم را تعریف کرده و به معنا شناسی واژه تروریسم در فرهنگ نامه های علوم سیاسی و بازخوانی مفاهیم مشابه آن مانند: فتک، اغتیال وارهاب در ادبیات قدیم و جدید و تمایز این مفاهیم از یکدیگر همچنین جایگاه جنگ و جهاد و فرهنگ شهادت به عنوان یکی از اصول اخلاقی شیعه پرداخته خواهد شد و آنگاه به بحث اخلاق بویژه اخلاق شیعه نگاهی کوتاه خواهیم داشت. در بخش بررسی اخلاق شیعه ضمن تبیین موضوع و تفکیک انواع ترور به بررسی نگاه شیعه به تروریسم و انتحارو تفاوت آن با دفاع مشروع و عملیات شهادت طلبانه و فرهنگ ایثار شهادت اشاره شده است.

اخلاق گفتاری و شنیداری در آیات و روایات و راههای تحقق آن در جامعه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1394
  مستوره بیگرضایی   علیرضا اژدری

گفت وگو خود یک هدف نیست بلکه مهمترین وسیله ی برقراری ارتباط می باشد . گاهی گفت وگو آتش جنگی می افروزد و گاهی صلحی را سبب می گردد. همچنین شنیدن ، دریچه ای رو به جان بوده که می تواند حق یا باطل را به قلبمان القا کند. اخلاق گفتاری و شنیداری به بایدها و نباید های گفت و گو و پس زمینه های گفتار و الگوی اخلاقی حاکم برآن می پردازد. آموزه های دینی به فراوانی این اخلاق را ارائه نموده و عالمان دین پیوسته مروج آن بوده و جهت ترویج دین از آن بهره گرفته اند. طی این پژوهش پس از طراحی چارچوب کلی موضوع ، به جمع آوری احادیث موضوعی در قرآن و کتب حدیث با هدف دستیابی به راهکار عملی پرداخته شده است . این مبحث ، مبحث وسیعی می باشد ولی در آثار نگاشته شده گذشته معمولاً به یک یا چند بعد آن پرداخته شده است. گفتار می تواند از حیث جنسیت ، مراتب شخصیتی و عناصر ساخت بررسی شده که هر یک فضایل و رذایل خود را دارا هستند . شنیدن نیز می تواند به شنیدن حق، باطل، و یا کلام مشتبه تقسیم گردد . در این بین اعتماد به گوینده ، تفکیک گفتار از مقام و موقعیت گوینده و سنجش آن با ترازوی عقل و وحی ، بلوغ عقلی خود را می طلبد و پرهیز از شنیدن لغو و یا شنیدن بی اجازه و علاقه نشان دادن و توجه به سخنان گوینده و قطع نکردن گفتار او از جمله اخلاق آن می باشد . همچنین حاکم شدن اخلاق حسنه گفت و گو در جامعه هدف بزرگی می باشد که این امر خواسته و ناخواسته تحت تاثیر حکومت ، مسئولین ، رسانه ها ، آموزش و پرورش ، خانواده و اعتقادات فردی قرار دارد . که از طریق برنامه ریزی های حکومتی ، تعیین برخی قوانین بازدارنده، نظارت بر رسانه ها ، تقیّید خود مسئولین و تربیت فردی چه از طریق آموزش رسمی کشور و چه از طریق آموزش خانواده ها ، ایجاد الگو درجامعه و تقویت اصول اعتقادی افراد امکان پذیر می باشد.