آن چه آثار مستور را شایان توجه کرده، درونمایه و مضمون داستان های وی است. مولفه های اندیشه ی مستور عبارتند از: اشاره به باور های دینی به گونه ای که اغلب بدان تصریح نمی شود و نویسنده به نحوی گذرا از آن رد می شود. در این میان مسئله ی توحید نمودی مشخص تر دارد. وجود تم عشق در اغلب آثار، با این توضیح که مستور بر این باور است که وصال جسمانی نابودکننده ی عشق است. پس از عشق تم مرگ و شک بسامد بالایی در داستان های وی دارد. شک و تردید در داستان های وی اغلب نسبت به وجود خداوند و پس از آن سرنوشت جهان و انسان است. نوعی نگاه بدبینانه نسبت به زندگی و جهان، امیدواری به سرنوشت جهان برخلاف آن دید منفی که ناشی از اعتقادات مذهبی وی است، نگاه ویژه و مختص به زن به عنوان موجودی سراسر پاکی و نیکی. تکرار مهم ترین ویژگی سبکی در آثار مستور است؛ تکرار شخصیت ها، عناصر، جملات و توصیفات، فضاها و مضامین. حاصل این تکرارها ایجاد دو صحنه ی مجزا در داستان های وی است که یکی در تهران امروز و دیگری در اهواز دهه های 50 و 60 است. قهرمانان صحنه ی اول عموماً از قشری تحصیل کرده و مرفهند و شخصیت های فضای دوم نوعاً پسربچه هایی فرودست. در این میان شخصیت های تکرار شونده اهمیت فراوانی دارند. برای شناخت این شخصیت ها باید همه ی آثاری که شخصیت در آن ها حضور دارد مورد ارزیابی قرار گیرد. هدف از این تکرارها به دست دادن یک تصویر کلی است. داستان های مستور الگویی پازل وار دارد و اغلب داستان ها به منزله ی قطعه ای از این دو پازل. تصویری که در پایان به دست می آید نگرش نویسنده را نسبت به زندگی، دنیا، انسان و ... نشان می دهد. درکی که خواننده از یک داستان مستور دارد با درکی که از خواندن همه آثار او به دست می آورد؛ متفاوت است.

عطار از جمله شاعران و عارفان بزرگ ایرانی است که افکار و آثار او تأثیر چشمگیری بر ادبیات و عرفان ایرانی گذاشته است. این تأثیر چنان است که متفکّر بزرگی چون مولوی خود را پیرو او می داند. از این رو تحقیق در آثار و افکار عطار همواره مورد توّجه محققان ایرانی و غیر ایرانی بوده است. دربار? مفهوم «خدا» نیز که موضوع اصلی این تحقیق است، تاکنون کتاب ها و مقاله های بسیاری نوشته شده است، اما موضوع عطار و تلقی او از خدا و نیز تلقی تیپ هایی که وی در آثارش از آنها استفاده کرده، تاکنون مورد توّجه هیچ پژوهشگری قرار نگرفته است. در مصیبت نامه که یکی از برجسته ترین آثار عطار محسوب می شود، عطار انسان و انگاره های مختلف او را در قالب تیپ های گوناگون اجتماع به تصویر می کشد. در بررسی این تلقی ها متوّجه شدیم که بین آنها و نوع فرهنگ و ویژگی های تیپ هایی که این تلقی ها را مطرح می کنند ارتباطی نزدیک وجود دارد. زیرا تلقی هر کدام از تیپ ها در واقع بازتاب نیازها و ویژگی ها و طرز تفکّر آنهاست. تلقی تیپ دیوانه از خدا، با توّجه به ویژگی هایش و فراغت خاطری که از بسیاری قید و بندها و مصلحت اندیشی ها دارد، ساده و بی پیرایه و فارغ از آموزه های محیطی است؛ دیوانه که در مصیبت نامه تیپی معترض و گستاخ محسوب می شود در مواجهه با امر متعالی و واقعیت غایی که معمولاً از آن به «خدا» تعبیر می شود هم منشی منتقدانه و گستاخانه از خود نشان می دهد. تیپ روستایی، که در ادبیات ما و اصولاً در نگاه عام تیپی ساده اندیش و سطحی نگر است، دربار? خدا نیز تلقی ابتدایی و ساده ای دارد. در تلقی این تیپ هم، خدا مفهومی کاملاً عینی است که بعضاً ویژگی های انسانی دارد. اما در تلقی تیپ عارف خدا بیشتر مفهومی انتزاعی است تا عینی؛ یعنی در تلقی او خدا از آن ویژگی های عینی و انسان پندارانه ای که در نزد تیپ های دیگر دیده می شود به دور است. این تیپ که، برعکس دیوانه، در صدد تبیین امور است تا نقد کردن آنها، در برخورد با امر الهی نیز بیشتر به تفسیر و تبیین می پردازد تا انتقاد از آن. تلفی خود عطار نیز به تلقی عارف نزدیک تر است. عطار، در عین حال که تلقی های خاص خودش را دارد، تلقی های دیگر را هم رد نمی کند.

بررسی تطبیقی مفهوم پایداری به عنوان یکی از مضامین برجسته ادبیات جهان و نیز بخش مهمی ازادب متعهد و ملتزم در شعرسه کشور فارسی زبان ایران،افغانستان و تاجیکستان ،پژوهشی است درپنج فصل که نگارنده با مطالعه وتامل درمجموعه های شعری شاعران معاصر این سه کشور و نیز گفت و گو با شاعران و ادبا بخصوص در کشور تاجیکستان توفیق آن را یافته است. این که چه عنصریا عناصری سبب بروز و تجلی پایداری و مقاومت با انواع مولفه های آن در شعرشاعران گردید، موضوعی است که با دقت و ژرف نگری واکاویده شد. بررسی ها نشان داد که سه کشور یاد شده درپاره ای موارد نقاط مشترک و در بخشی دیگر با یکدیگر افتراقاتی داشتند. آنچه که حائز اهمیت است این که هرسه کشور یاد شده نفرت و انزجار خود را از نفوذ استکباردر خاک میهنشان، جنگ اعمّ از داخلی(برادرکشی) و خارجی(تجاوز و تعدّی)، منفعت طلبان بی درد و بی توجه به حال مستضعفان و رنج کشیدگان ابراز کرده اند ، در مقابل به ستایش و پاسداشت ارزشهای والای انسانی و مفاهیمی چون وحدت ملل مسلمان، بیداری و آگاهی از دسیسه های بیگانگان و استعمارگران جهان خوار و امید به فردای بهتر توجه دارند. در شعر ایران به ویژه در سال های دفاع مقدس جنگ مفهومی مقدس می یابد، درشعر افغانستان در دوره مبارزه با ارتش ملحد شوروی جنگ مقدس است اما درجنگ داخلی شاعر ازجنگ وپیامد های آن انزجار دارد.در کشور تاجیکستان مبارزه ای سیاسی وفرهنگی با تسلط حزب کمونیست شوروی است که عرصه را برفرهنگ ودین تاجیکان تنگ نموده بود اما در جنگ شهروندی شاعراز وضعیت پیش آمده متنفراست.با نگاهی تطبیقی شعر پایداری ایران با توجه به فرهنگ دین مداری انقلاب اسلامی و ظلم ستیزی که در ماهیت این انقلاب می باشد، باور های دینی غلبه مطلق داشته تا جایی که توانسته اسطوره های ملی وحماسی را درخدمت باورهای دینی درآورد. .شعر پایداری افغانستان با توجه به ارتباط مستمر شاعران این کشور با تحولات سیاسی – اجتماعی ایران و همچنین دین مداری سنتی مردم این کشور، اندیشه های معنوی و دینی به صورت غالب همراه با حمیت های ملی و اسطوره ای در شعر پایداری آن نمود دارد. اما پایداری تاجیکستان با توجه به محرومیت های قریب یک قرن از ارتباط با بخش عظیمی از فرهنگ و تمدن دیرینه خود یعنی ایران و افغانستان و هجوم سیاسی، فرهنگی و جغرافیایی بلشویک ها و کمونیست های روسیه به این منطقه و تلاش در استحاله ی فرهنگی و ادبی این ملت در تبعیت از اندیشه های مارکسیستی به هدف انقطاع کامل از ادب و رسوم نیاکان و فرهنگ و تمدن غنی آنان، شعر پایداری بیشتر نگاه به احیای هویت ملی و اسطوره ای، خویشتن شناسی و وطن دوستی بوده است. اگرچه بعد از دوره استقلال این کشور و ارتباط شاعران و ادیبان تاجیک با ایران ،شعر آیینی – دینی به صورت توصیفی کم کم در شعرشان رواج یافت.

هدف از پایان نامه ی حاضر، تحلیلِ مفهومیِ داستان های کوتاه مصطفی مستور بر مبنای سه مفهومِ خدا، عشق، و زن است. فرضیه ی پژوهش این بوده است که می توان تحلیل سودمندی از داستان های کوتاه مستور با محوریّت این سه مفهوم ارائه کرد؛ و بالطبع این پیش فرض وجود داشته که سه مفهوم خدا، عشق و زن، جایگاه ویژه ای در اندیشه و هنر نویسنده داشته و در شکل گیری شخصیّت ها، ساختار و مضمونِ داستان ها تأثیری اساسی داشته است. برای رسیدن به این هدف در گام اول، در سه فصل جداگانه به بررسی و تحلیل مفاهیم خدا، عشق، و زن پرداخته شده است؛ به همین منظور ردّ پای این سه مفهوم در متون مختلف و نگرش ها و اندیشه های گوناگون جست و جو شده و سعی شده است که به جنبه های مرتبط با پایان نامه به طور دقیق پرداخته شود؛ در گام بعد در سه فصلِ جداگانه، مجموعه داستانهای کوتاه مستور بر مبنای سه مفهوم خدا، عشق، و زن، مطالعه، بررسی و تحلیل شده است. از بررسی داستان ها با محوریّت این سه مفهوم مشخّص شد که فرضیه ی پایان نامه صحیح بوده است، و تحلیل داستان ها بر مبنای این سه مفهوم نشان می دهد که دلیلِ توفیق گسترده ی نویسنده و رواج آثارش در جامعه ی ادبی امروز، تا حدود زیادی پرداختن هنرمندانه به این سه مفهوم، و خلاقیّت او در نگرش زیبایی شناسانه به این مفاهیم بوده است.

معارف بهاءولد یکی از متون مهم عرفانی قرن ششم و اوایل قرن هفتم است که با توجه به شیوه نگارش آن که در بسیاری از مواضع، به طرز جریان سیال ذهن(سوررئالیسم) نوشته شده، از نظر زیبایی شناسی و زبانی و محتوایی حایز اهمیت فراوان و دارای ویژگی های منحصربه فردی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی سبک این کتاب است، که در سه فصل تنظیم شده است؛ فصل اول به سطح فکری اثر متوجه است، و بسامد افکار نویسنده و گرایش های مذهبی و عرفانی او را مد نظر دارد. فصل دوم به سطح ادبی اثر اختصاص دارد و هدف آن معرفی صنایع ادبی در حوزه بیان و بدیع معنوی و معانی است و به تحلیل این مسأله می پردازد که آیا کاربرد و بسامد این صنایع با شرایط فرهنگی و اجتماعی ای که نویسنده در آن پرورش یافته، سازگار است یا نه؟ و فصل سوم نیز به بررسی سطح زبانی اثر می پردازد که خود شامل سه بخش می شود: بخش اوّل به سبک شناسی آواها و موسیقی کلام اختصاص دارد؛ بخش دوم بر ویژگی های لغوی متن متمرکز است و کهن-گرایی (آرکائیک) در لغات، و کاربرد واژگان بیگانه... را در نظر دارد؛ و بخش سوم نیز به مختصات نحوی اثر و نوع جملات و افعال و ارکان جمله... پرداخته است. نثر کتاب به سبک ساده و مرسل و تأثیر گرفته از زبان محاوره بلخ است که البته برخی از ویژگی های آغاز تحول از سبک مرسل قدیم به سبک جدیدتر را نیز داراست. تأثیر زبان عصر نویسنده را، که نوشتن به شیوه مصنوع و متکلّف بوده، به استثنای استشهاد به آیات و احادیث و گاهی شعر فارسی یا عربی، در کتاب نمی بینیم. عامل موثر در سبک نویسنده شغل و شرایط اجتماعی و فرهنگی اوست و از تشبیهات نو و به ویژه تشبیه تمثیل و تصاویر آفاقی برای روشن-گری معانی دیریاب عرفانی بهره برده است. تشبیه، بسیار بیشتر از استعاره به کار رفته و همچنین جاندارانگاری و کنایه نیز در کتاب فراوان است. بهاءولد عارفی شادی گرا و مزه طلب است. شکایت از پای بندی به متعلقان را در یادداشت هایش بسیار زیاد می بینیم، او نسبت به زن، بدبین است. با سماع و موسیقی موافق است؛ امّا سماع رواج-یافته در تصوف را نمی پسندد. به ستیز با عقل و فلسفه می پردازد و به نوعی از عرفان جزءگرایانه (اتمیستیک) می اندیشد. مذهب او حنفی و به عقاید اشاعره پای بند است. البته در این زمینه میانه-روی دارد و گاهی عقاید معتزلی را صحیح می داند. پژوهش حاضر از شیوه توصیفی - تحلیلی پیروی می کند و روش کار، به صورت کتابخانه ای و فیش برداری از نکات کتاب دو جلدی معارف و مطالب کتب مربوط است و سپس طبقه بندی و مرتب سازی موضوعات و تحلیل داده ها صورت گرفته است.

طنزهای سیاسی و اجتماعی، در مطالعات تاریخ سیاسی و اجتماعی و بررسی خردورزی و خردستیزی، آبشخوری پرشور و خروش از عواطف انسان های ظریف و حساس است. از منظری دیگر این گونه ی ادبی ابزاری موثر برای تحول آفرینی و اصلاح کژی ها و ناراستی هاست. و طنزهای اجتماعی و انتقادی را در پیوند با امر عقلانیت و به نوعی جامعه پذیری و مشارکت در روند رو به رشد حرکت اجتماعی و مردم سالاری می توان دانست. با بازشناسی طنز به منزله ی ژانر تأثیرگذار در گفتمان انتقادی، می توان گامی به تحلیل جامعه شناسی ادبی نزدیک شد. طنزنویسان با بهره گیری از شگردهای ادبی و بلاغی در طنزهایشان، انتقادات پوشیده ی خود را مطرح می کنند و بر مسئولان جامعه و مردم به خصوص نخبگان تأثیر می گذارند. طنزهای سیاسی کیومرث صابری که از سال 1363 تا 1377 در ستون «دو کلمه حرف حساب» چاپ می شد. نمونه ی خوبی از این نوع طنز و از جهاتی در خور تأمل است. این پایان نامه به بررسی شگردهای طنزنویسی صابری در ستون «دو کلمه حرف حساب» اختصاص یافته است. و در نتیجه صابری با خلاقیت در به کار بردن انواع شگردها و زبان خاص طنزهایش و همچنین طرح مضامینی که مردم جامعه ی ما نه در یک زمان خاص بلکه همواره با آن درگیراند توانسته بود محبوبیت خاصی در سالهای 1363 تا 1377 به دست بیاورد. نتایج این پژوهش عبارتند از: 1. صابری به عنوان طنزنویسی صاحب سبک فقط از شگردهای طنزآمیز عام استفاده نمی کند و خود مبدع شگردهای فراوان جدیدی است که متناسب با روحیه ی مردم زمانش به وجود می آورد. 2. طنزهای صابری به دلایلی چون آشنایی زدایی در شگردهای طنز سازی، توجه به مخاطب، زبان طنزآمیز(زبانی که هم عامیانه و قابل فهم و هم سرشار از واژگان و اصطلاحات روز سیاسی ـ اجتماعی بود)، تنوع در محمل های طنزآمیز و مضامین و موتیف های روز که دغدغه ی عمده ی مردم محسوب می شد، توانسته بود جایگاه ویژه ای نزد عموم مردم پیدا کند.3. نوشته های به ظاهر پراکنده ی ستون طنز «دو کلمه حرف حساب» با وجود وقفه هایی که گاه در نگارش آن پدید آمده، سبک ویژه و مستقلی داردکه آن را از دیگر طنزهای معاصر مجزا می کند. و این تشخص سبکی به خصوص مربوط به زبان خاص طنزهای صابری و همچنین شگردهای ابداعی او برای طنزآمیز کردن مطلب است.

در این پایان نامه، به برخی از مهم ترین آداب و رسومی پرداخته شده که در شکل گیری این طرز زندگی، از ابتدا تا نیم? اول قرن هفتم موثر بوده است. سپس بازتاب این آداب، در آثار قطعی عطار -به عنوان شاعری که در عصر رواج چنین شیوه ای از زندگی می زیسته، و همچنین الهام بخش شاعران پس از خود، در این زمینه بوده است- پژوهیده می شود. مقصود از شیو? زندگی خانقاهی در این بحث، آن دسته از اعمال و رفتارهایی است که صوفیان را به عنوان گروهی خاص، از سایر اقشار جامعه، متمایز می سازد. لازم به ذکر است، این طرز زندگی، هم شامل آداب درونی خانقاه های صوفیان می شود، و هم شامل رفتارهایی که الزاماً مرتبط با مسائل و رسوم درونی خانقاه نیستند، اما به نوعی، مرتبط با سبک زندگی صوفیانه می باشند.

پژوهش حاضر جستاری است در باب وجوهانطباق مراتب و مقامات عرفان و تصوف در منظوم? غنایی لیلی و مجنون نظامی.عرفان و تصوف به عنوان یکی از زیرشاخه های ادبیات فارسی فضای وسیعی را از آن خود کرده است.از ابتدای قرن سوم هجری و جلوه گری عرفانی چون بایزید و جنید و شبلی، عنصر عشق و محبت نیز به این طریقت راه یافت. در نتیجه عرفان رنگ دیگری به خود گرفت.. ص.فیه نیز در این باب سخنان ارزنده ای گفته اند. در این میان قیس عامری و لیلی بنت سعد در متون عرفانی از حاکمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. این جستار، حاصل مطاللعه ی بسیاری از کتب عرفانی و در نتیجه دریافت اهمیت عشق نزد عارفان است.. شاعران برجست? ایرانی نظیر حافظ و مولانا و سعدی و عطار به این عشاق رنگ نمادینی بخشیدند و از این طریق وجوه اشتراک مراتب و مقامات عشق انسانی و الهی را جلوه گر ساختند. به عقیده ی نگارنده بسیاری از احوال عشق زمینی در مجنون، با احوال عارفان همسو و مشترک است. این اشتراکات در ادبیات فارسی تءثیر فراوانی داشته و به خصوص اشعار و متون عرفانی و غنایی را تحت تءثیر خود قرار دادند

در این پژوهش ابتدا به مباحثی در ارتباط با ادبیات کودک و نوجوان،ادبیات داستانی،ویژگی های نوجوانان و ادبیات مربوط به آن ها پرداخته شده و در ادامه هشت رمان نوجوان شامل چهار رمان ایرانی و چهار رمان ترجمه شده،مورد بررسی و سنجش قرار گرفته اند.چهار رمان ایرانی عبارتند از:شما که غریبه نیستید(هوشنگ مرادی کرمانی)،جام جهانی در جوادیه(داوود امیریان)سنگ اندازان غار کبود(داوود غفارزادگان)،پدر،عشق و پسر(مهدی شجاعی)و چهار رمان ترجمه شده شامل:آخرین گودال(لوییس سکر)،شرورترین دختر مدرسه(انید بلایتون)،سارا کورو(فرانس هاجسن برنت)و بابا لنگ دراز(جین وبستر)می باشد.تاکید در این بررسی ها بر محتواو آموزه های موجود در رمان ها و نحوه ارائه آن ها به نوجوانان می باشد.البته در کنار محتوا به برخی از عناصر داستانی که در یافتن درون مایه ما را یاری می کنند نیز اشاره ای شده است.رمان ها از میان رمان های پرفروش دهه هشتاد و از نوع واقعگرا انتخاب شده زیرا نوجوانان با ورود به این دوره علاقه بیشتری به خواندن این دسته از رمان ها دارند.در نهایت در این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که آنچه این رمان ها را از هم متفاوت می کند نحوه ارائه پیام بیان داستان در فضاهای متفاوت و نوع پرداختن به شخصیت هاست.

سینمای روایی، از بدو پیدایش وامدار ادبیات داستانی بوده است. ادبیات و سینما هردو رسانه هایی داستان گو هستند اما در شیوه روایت خود از ابزارهای متفاوتی استفاده می کنند. ادبیات از واژه به عنوان ابزار ارتباطی بهره می برد و سینما از تصویر. به همین دلیل برخی از منتقدان سینما، اقتباس ادبی را نوعی ترجمه از زبان ادبیات به زبان سینما قلمداد کرده اند. . با توجه به اینکه اقتباس از متون ادبی، یکی از رایج ترین شیوه های فیلم سازی است، ضرورت نقد و تحلیل ادبیات داستانی معاصر به ویژه رمان، در رشته ادبیات، بیش از پیش احساس می شود. امروزه نظریه پردازان روایت هر اثر روایی را به منزله یک متن، مورد بررسی قرار می دهند. از دیدگاه آنان هر اثری که ویژگی های تعریفِ روایت را دارا باشد می تواند با رویکرد روایت شناسانه تحلیل شود. خواه این اثر داستان کوتاه باشد یا رمان یا نمایشنامه و یا حتی فیلم. از این رو در تحقیق حاضر، داستان چهل سالگی به عنوان دستمایه اثری اقتباسی به همین نام از دیدگاه روایت شناسانه مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین سعی شده است که با استفاده از مباحث تحلیل روایت در فیلم و اصول اقتباس ادبی، فیلم چهل سالگی تحلیل شود. در تحلیل روایی از نظریات بارت، ژنت، گریماس و برمون استفاده شده است. سپس شگردهای سینمایی که رمان را به فیلم تبدیل می کند، مورد بحث قرار گرفته است. از دیدگاه واگنر این شگردها قیاس ، انتقال و تفسیر نامیده شده اند. این پژوهش در شش بخش تدوین شده است: 1- مفاهیم، تعاریف و کلیات 2- فیلم و تحلیل روایی آن 3- اقتباس سینمایی 4- تحلیل رمان چهل سالگی 5- تحلیل فیلم نامه چهل سالگی 6- روند اقتباس فیلم از رمان.

این تحقیق با نگاه آینده پژوهانه و با تأکید بر مکتب را ه بردی شناخت ،آیات و روایات و متون دینی اسلام ناب محمدی را بررسی می کند تا از متدولوژی تحلیلی جامع تفسیری در باره ی تحولات و رخدادهای آینده بهره گیرد .در این نوشتار برآنیم که منجی را در ادیان مختلف برررسی کنیم که آیا اعتقاد به آخرالزمان در ادیان مختلف وجود دارد یا خیر.وچگونگی ظهور منجی و نشانه های ظهور و شرایط ظهور را از دیدگاه کتب مقدس خصوصاً آیات و روایات دین اسلام بیان کنیم .از محورهای اساسی در این پژوهش به ظهور امام زمان (علیه السلام) و رجعت شکوهمند مسیح در آخرالزمان و نیز خروج دجّال و قوم یأجوج و مأجوج می پردازیم . و در پایان انعکاس این اشارات و نشانه ها را در شعر سبک هندی خصوصاً شعرای برجسته ی این سبک همچون صائب تبریزی ، کلیم کاشانی و بیدل دهلوی بررسی می کنیم .و هدف آن تبیین ریشه های استوار عقیده ی مهدویت در قرآن و در کتب آسمانی دیگر نظیر انجیل ، تورات و آیین مانویه و . . . و نیز شعر شاعرانی همچون صائب ، کلیم و بیدل می باشد که از سردمداران سبک هندی هستند.اینکه در همه ادیان الهی (اسلام ، مسیحیت ، و...)به مسئله ی منجی پرداخته شده است .منجی ای که در آخرالزمان با نشانه ها و علائم خاص خود خواهد آمد و ودنیا را به سمت نیکی و راستی سوق خواهد داد . شاید در صورت مسئله ومبانی آن تفاوتی وجود داشته باشد اما در کل همه ی آنها بر این عقیده ( ظهور منجی) استوارند .

چکیده رساله ی حاضر با عنوان (بررسی صور خیال در غزلیّات اهلی شیرازی) به بررسی شیوه های تصویرپردازی دراشعـار این شاعر پرداخته است . بدین منظور صورخیالی که بسامد بیشتری دارند ، یعنی مجاز ، تشبیه ، استعاره و کنایه ازبین سیصد غزل از این شاعر استخراج شده و در فصول جداگانه بررسی شده اند. فصل اوّل شامل بررسی سبک دوره ی تیموری و فصل دوّم مختصری از شرح حال اهلی شیرازی و شیوهی شعرپردازی اوست . در فصل های بعدی هریک از صنایع بیانی که ذکر آن گذشت و نمونه های مربوط به آن در چهار فصل جداگانه بررسی شد . بدین صورت که نخست شرحی کوتاه درباره ی هریک از صورخیال مذکوربیان گردید ، سپس فروعات آن به همراه شواهدی از غزلیّات شاعر مذکور مورد بررسی قرار گرفت . در بخش پایانی هم نتایج حاصله بیان گردید . شیوه ی کار بدین صورت بود که ابتدا سیصد غزل از شاعر مذکور (به صورت مضرب های عدد پنج ) انتخاب گردید . سپس صور بیانی تشبیه ، استعاره ، مجاز و کنایه به روش فیش برداری استخراج شد . و در آخر بسامدی کلّی از این تصاویر شعری در کلّ ابیات برگزیده به دست آمد که تعداد و درصدهای آنها در بخش پایانی هر فصل به صورت جداگانه ، بر روی جدول و نمودار ( دایره ای ) نشان داده شد . با توجّه به جدولها و نمودارهای ارائه شده ، از هریک از صور خیال ذکر شده در اشعار این شاعر آماری به دست آمد که با توجه به این آمار می توان میزان بهره گیری ازهرکدام از صوربیانی یادشده در ایجاد خیال انگیزی در شعر(غزلهای ) این شاعر را مشخص نمود . این آمارها نشان میدهد تشبیه(با 52 درصد ) بالاترین جایگاه را از میان صور بیانی بررسی شده داراست و استعاره ( با24 درصد ) در رتبه ی بعدی و پس از آن کنایه ( با 2? درصد ) در مکان سوم و مجاز (با4 درصد ) در مکان چهارم واقع شده اند . از میان تشبیهات ، تشبیه بلیغ ( به صورت اضافی و غیر اضافی ) با4? درصد از کلّ تشبیهات ، در قسمت استعاره نیز استعاره ی مصرّحه ی مجرده 25 درصد از مجموع استعاره ها ، در بخش کنایه ، کنایه از فعل با 4? درصد از مجموع کنایات ، و در بخش مجاز ، مجاز به علاقه ی موصوف و صفت یا مضاف و مضاف الیه با 3? درصد از کلّ مجازها ، در صدر جدول قرار می گیرند . کلید واژه ها : اهلی شیرازی ، صور خیال ، تشبیه ، استعاره ، مجاز ، کنایه .

فریدون مشیری و محمود درویش، از شاعران متعهد معاصر فارسی و عربی هستند. عشق و دوستی،بیان رنج ها و مصائب انسان،جنگ ستیزی و دوری از خشونت و حق خواهی و ظلم ستیزی،ادب پایداری و مقاومت از بارزترین مضامین شعری این دو شاعر است. اما شاید بتوان گفت ستایش صلح و نکوهش جنگ و نفی خشونت و ریا و هم نوایی با انسان دربند، از عناصر غالب اشعار این دو شاعر باشد. در این رساله بر اساس مکتب ادبیات تطبیقی آمریکایی، که شرط ورود به تطبیق گری را تأثیر و تأثر تاریخی نمی داند، به تحلیل و بررسی و مقایسه ی بن مایه های صلح و دوستی در اشعار این دو شاعر پرداخته ایم. مهم ترین سوالات رساله این است که این دو شاعر در شعرشان با چه نگرش و دیدگاهی به مفاهیمی مانند صلح و دوستی، عشق، مسالمت و همزیستی، برابری و برادری و نفی ریا و جنگ اشاره کرده اند؟ و آیا نحوه ی بیان این دیدگاه ها باهم مشترک است یا متفاوت است؟ این دو شاعر از چه امکانات و شگرد هایی در بیان این مفاهیم استفاده کرده اند؟ در این رساله سعی خواهیم کرد به این پرسش ها پاسخ دهیم. رساله به طور کلی از سه فصل تشکیل شده است: فصل اول شامل کلیات، تعاریف و بیان مسئله می باشد.فصل دوم به بررسی مفهوم صلح و دوستی در قرآن و ادب فارسی و عربی اشاره دارد و فصل سوم به تحلیل و بررسی تطبیقی بن مایه ها و مفاهیم صلح و دوستی در شعر مشیری و درویش می پردازد.

نظام استرآبادی از شعرای قرون 9 و 10 ه.ق و متولّد استرآباد است. وی شاعری است که مداح اهل بیت بوده و قصاید غرّایی در وصف امام علی (ع) و اهل بیت دارد. نیز قصایدی در مدح امرا و حکمای عهد تیموری در دیوانش وجود دارد. زبان شعری قوی، خلق تصاویر بدیع و خلاقانه و عشق و علاقه به اهل بیت علیهم السلام از دلایل انتخاب این دیوان برای تصحیح بود. این تصحیح با پنج نسخه انجام شده است. این نسخ از کتابخانه ها ی مجلس شورای اسلامی، سپهسالار و ملی تهیه شده اند. نسخه ی اساس که از کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی به دست آمد، متعلق به قرن 10 ه.ق است و کمتر از نیم قرن پس از فوت شاعر کتابت شده-است. این رساله به سه بخش تقسیم می شود. نخست: مقدمه، که شامل زندگینامه ، سبک شناسی، تأثیر نظام از شعرای پیشین، شباهت های شعر نظام با شعرای سبک هندی و معرفی نسخ می شود. در بخش دوم دیوان اشعار قرارگرفته است و در بر دارنده ی صد و بیست و چهار قصیده، یازده ترکیب بند، یک ترجیع بند، هشتاد و یک قطعه، هشت غزل و چهل و یک رباعی است. دیوان نظام در نسخه اساس به دو جلد مجزا تقسیم شده-است که در یک مجلد گردآوری شده اند. جلد نخست اختصاص به مدح ائمه دارد و جلد دوم در مدح حکام و موضوعات دیگر است؛ اما در این تصحیح قصاید بدون توجه به موضوع و براساس حروف الفبا تنظیم شده اند. در بخش سوم تعلیقات درج شده است. شرح ابیات دشوار، نام بحور عروضی، توضیح اشارات و تلمیحات، توضیح آرایه های ادبی پیچیده و دشواری های دستوری، فهرست نامها و جایها و فهرست لغات دشوار در این بخش به چشم می خورد.

با آنکه شعر طرح به عنوان کامل ترین نوع شعر کوتاه، در دو دهه اخیر، حضوری چشمگیر در ادبیات معاصر داشته، و نقشی مستمر در انعکاس تمامی مسائل و دغدغه های جامعه امروز ایفا کرده است، از دسترس مطالعات علمی، اصولی و نقّادانه، دور مانده و تاکنون نتوانسته است در پژوهش های دانشگاهی، جایگاهی فراخور بیابد؛ از این رو، با وجود تمامی محدودیت ها و مشکلات این راه، نگارنده در صدد بر آمد، تا با گردآوری تمامی منابع و مراجع معتبر موجود در زمینه نوآوری در ادبیات معاصر، به ویژه شعر کوتاه، مجموعه ای را برای معرفی "شعر طرح"، که از زیرمجموعه های شعر کوتاه و کامل ترین نوع آن می باشد، و بررسی علمی و اصولی عناصر شعری در آن، چون: زبان، ساختار، صور خیال و محتوا، تنظیم کند، و نیز نظریاتی جهت شناخت هر چه بهتر این نوعِ شعری ارائه دهد. رساله حاضر در دو بخش و هشت فصل تنظیم گردیده است. بخش اول، کلیات و مفاهیم، شامل فصولی با عنوان های: پیشینه شعر کوتاه پارسی(از آغاز تا انتشار هایکو، برگردان احمد شاملو و ع.پاشایی)، شعر کوتاه پس از انتشار هایکو، شعر طرح و مشاهیر شعر طرح. بخش دوم نیز در چهار فصل، در بررسی و تبیین علمی و عملی عناصر شعری در طرح، تدوین گردیده است. لازم به ذکر است، بر اساس یافته های مجموعه حاضر، تمامی نوآوری ها و نواندیشی هایی که در ادبیات معاصر، در چهار حوزه زبان، فرم و ساختار، صور خیال و محتوا پدید آمده، در شعر طرح متبلور گردیده است؛ همچنین "طرح(ترانک)"، با ساختار ویژه و منحصر به فرد و ظرفیت های بالقوه خود، می-تواند انواع دیگر شعر، از جمله شعر کانکریت و خصوصیات آن را در خود به ظهور رساند. امید است این مجموعه بتواند برای پژوهش ها و بررسی های آکادمیک در آینده دربار? شعر کوتاه مدرن ایران، راهگشا باشد.

: اساطیر در زندگی بشر از اهمیّت ویژه ای برخوردار بوده و می توانند نقش سازنده ای در شکل گیری باورها و هویّت انسان ها داشته باشند . اهمیت اسطوره ها برای کودکان و نوجوانان چند چندان است ؛ زیرا آنها انتقال دهنده ی فرهنگ و اداب و رسوم هستند . همچنین هم ذات پنداری با قهرمان اسطوره ای می تواند در شکل گیری هویت کودک تأثیر گذار باشد . از سوی دیگر می دانیم که کودکان با شعر و نظم بهتر از نثر ارتباط برقرار می کنند . شعر به خاطر ویژگی- هایی که دارد از سوی کودکان و نوجوانان پذیرفته تر است ؛ زیرا کودک از لحظه ی ورود به دنیا ، با لالایی ها خو گرفته است. در این پژوهش پیوندهای میان اساطیر ، کودک و نوجوان و شعر کودک و نوجوان بررسی شده است . حوزه ی شعر کودک و نوجوان شدیدا نیازمند مضمون های تازه است ؛ مضامینی که کودک و نوجوان را به شعر خوانی جذب کند . اسطوره ها چنین مضامینی را در خود دارند ؛ اما مورد بی توجّهی شاعران کودک قرار می- گیرد . اساطیر در اشعار کودک و نوجوان بسیار کم کاربرد هستند ، و ماهیّت اساطیر در شعر کودک و نوجوان بسیار متفاوت با آن چیزی است که بزرگسال از اسطوره ها می داند . شاعر کودک و نوجوان زمانی از اسطوره ها استفاده می کند ، که آنها یکی از اجزای زندگی روزمره هستند ، و این استفاده بسیار سطحی و گذرا است . در بسیاری از موارد که شاعر از اسطوره ها استفاده می کند ، تنها هدفش تشبیه است . به کار گیری اساطیر در اشعار کودک و نوجوان مسلما باید با تغییراتی همراه باشد تا این مضامین ، برای این گروه سنی قابل درک شوند . ادبیات کهن ما سرشار از فضاهای فانتزی است که در داستان های نوجوان تعداد کمی از این قبیل آثار دیده می شود ، اما در شعر کودک و نوجوان نمونه ای یافت نشده است .

چکیده: حکایات جوامع الحکایات و لوامع الروایات متضمن بسی فواید تاریخی و ادبی است که در کتاب دیگری به دست نمی آید. نویسنده ی این کتاب عوفی از جمله ی فضلا و اهل انشا بود. این رساله به بررسی ریخت شناسی شصت حکایت از این اثر براساس نظریات ولادیمیر پراپ پرداخته است. پراپ در کتاب خود با عنوان «ریخت شناسی قصه های پریان» ساختار این نوع از قصه ها را مورد بررسی قرار می دهد. او به منظور دستیابی به ساختار کلی قصه های پریان، عناصر تکرار شونده و ثابت آن را ملاک بررسی قرار می دهد و این عناصر را خویشکاری می نامد. رساله ی حاضر با بررسی خویشکاری های شصت حکایت از کتاب جوامع الحکایات به ساختار کلی و مشابه این حکایات دست یافته است. در این رساله سعی شده از حکایاتی استفاده شود که با نظر پراپ مطابقت دارد؛ اما باید گفت حکایات خیلی اندکی هستند که از این نظریه پیروی نمی کنند. از میان خویشکاری هایی که به دست آمد، خویشکاری حل مشکل بیشترین بسامد را نسبت به دیگر خویشکاری ها دارد. به طور کلی خویشکاری های حکایات جوامع الحکایات محدود اما متنوع و گوناگون هستند.

از آن جا که ادبیات داستانی بخش مهمی از ادبیات ایران است، اهتمام به روشن ساختن گوشه ای از این نوع ادبی، وظیفه ی پژوهشگران است. آن چه ضروری می نماید تحلیل و بررسی آثار نوسیندگانی است که در زمره داستان نویسان امروزی قرار گرفته اند، تا بر اساس این تحلیل ها، روند سیر ادبیات داستانی در ایران مورد بررسی قرار گیرد. در میان نویسندگان چند دهه اخیر «نادر ابراهیمی» با نوشتن شماری رمان، داستان کوتاه کودکان و بزرگسالان و فیلم نامه و نمایش نامه، کارگردانی و نگارش آثار نظری در زمینه داستان نویسی، تحلیل داستان، نویسندگی و مبادی ادبیات داستانی جایگاه بارز و در عین حال کمتر شناخته شده ای دارد. او نویسنده ای است صاحب سبک، توانا در توجه به عناصر چند گانه داستان و شخصیت پردازی. این پژوهش به بررسی عنصر گفت و گو در داستان بر جاده های آبی سرخ نادر ابراهیمی پرداخته است. نادر ابراهیمی در این داستان که بر پایه مستندات نوشته است با استفاده از عنصر گفت و گو که یکی از شاخصه های برجسته ی داستان است تونسته با مخاطب ارتباط درستی بر قرار کند که بررسی چنین ارتباطی می تواند به بنیان نهان داستان معاصر و معرفی بن میاه های فکری و اندیشه ی نویسنده کمک کند. از آنجا که عنصر گفت و گو بحث گسترده ای است و از زوایای مختلف قابل بررسی، نگارنده در این پژوهش سعی کرده است با تعریف جامع و دقیق از عنصر گفت و گو و مفاهیم وابسته به آن با تکیه بر شواهد لازم کاربرد عنصر گفت و گو را مشخص کرده و به تحلیل یافته ها بپردازد. با اساس قرار دادن یافته های این پژوهش می توان نقش مهم عنصر گفت و گو در سایر آثار ابراهیمی و حتی سایر آثار داستانی را تبیین کرد.

محدوده ی پژوهش در این کار، رمان های زقاق المدق از نجیب محفوظ و همسایه ها از احمد محمود است،آثاری که در مکتب رئالیسم و با رویکردی واقع گرایانه نوشته شده اند. از آن جا که هر دو نویسنده، در دوره ای از زندگی شان به اندیشه های مارکسیستی توجه داشته اند، در این بررسی ها نیز به مکتب رئالیسم سوسیالیستی، نیم نگاهی شده است. تمامی عناصر داستانی، مانند: پیرنگ، شخصیت پردازی، توصیف، درونمایه و ... در دو دسته ی کلی، تحت عنوان ساختار و محتوا، ، مورد تحلیل و بررسیِ تطبیقی قرارگرفته اند. همانندی ها و تفاوت ها، با توجه به نگرش هر دو نویسنده، مشخص گردیده و فضای رمان ها، تشریح شده است. در این نقدگونه ی پژوهشی، آن چه حاصل آمده است، اوضاع سیاسی و اجتماعی تقریباً مشترکی است که منجر به ظهور آثاری شده است با ویژگی هایی نسبتاً همانند. نجیب محفوظ به عنوان سردمدار رمان مدرن عربی و احمد محمود به عنوان برجسته ترین رمان نویس رئالیست فارسی، توانسته اند دغدغه های نسلی برآمده از تنگناهای سیاسی و آشفتگی های فرهنگی را منعکس نمایند و بازگوکننده ی دوره ی گذارِ ایران و مصر، از سنت به مدرنیسم باشند. هر دو چالش های تجدد و سنت را پیش رو می گذارند و خواننده را به یک بازخوانی داستانی، از جریان حاکم بر سرنوشت مردم، در زمانه ای نه چندان دور دعوت می کنند. آن چه نتیجه می شود، رگه های مشترک عدالت خواهی، آزادی و ظلم ستیزی است که هم چون آرمانی مشترک و دور از دسترس، در بستر داستان هایی واقع گرایانه و متعلق به توده ی مردم شکل گرفته است.

رشد چشمگیر ادبیات کودکان و نوجوانان و به ویژه شعر در سالهای اخیر این انتظار را ایجاد می کند که شاعران و نویسندگان کودک و نوجوان در آثارشان به طنز توجه ویژه ای نشان دهند و از کارکردها و قابلیت های این گونه ی ادبی در آثارشان بهره ببرند. موضوع این پژوهش، به بررسی و تحلیل نمونه اشعار طنزآمیز کودک و نوجوان در دهه ی هشتاد اختصاص یافته است. این بررسی در سه حوزه ی «ساختار»، «موضوع و مضمون» و «شگردها و تکنیک های طنزپردازی» انجام شده و هدف آن شناخت شگردهای مورد استفاده ی شاعران مطرح و برجسته ی کودک و نوجوان در سروده هایشان و نیز چگونگی استفاده از این شیوه هاست. برخی از یافته های این پژوهش بدین شرح است: از میان شگردهای طنزآفرینی در کلام ، بعضی از شگردها در شعر کودک و نوجوان کاربرد بیشتری دارد. «طنز موقعیت» پرکاربردترین شگرد در بین نمونه شعرهای بررسی شده است. پس از آن «مهمل نویسی و بی معنی نویسی» «کاریکاتورسازی»، «بازی های زبانی و بیانی» «غافلگیری» و «استدلال طنزآمیز» در رده های بعدی قرار دارند. هم چنین« بازی ، شیطنت و سرگرمی»، «مضامین مدرسه ای»، «اجتماعی» ، «خانواده» و «دغدغه های دوران نوجوانی» از مضامین مورد توجه شاعران طنزپرداز کودک و نوجوان است. شعر طنز نوجوان در مقایسه با شعر طنز کودک، به لحاظ قالب و اوزان ، از تنوع بیشتری برخوردار است.

سبک شناسی، به معنی شناخت ویژگی های یک اثر و مطالعه ی شیوه ای است که نویسنده یا شاعر در متن خود به کار گرفته است و شعر معاصر ایران، که دوره های مختلف، فراز و نشیب ها و شاعران بسیاری را به خود دیده، عرصه ی گسترده-ای است برای تحقیقاتی از این دست، تا شاخصه های شعر معاصر در بررسی و تحلیل دقیق علمی شعر شاعران این دوره، مشخّص گردد. از این رو تحلیل سبک شعر مفتون امینی که شاعری نام آشنا و پرکار در شعر معاصر ایران محسوب می شود از اهمّیّتی بالا برخوردار بود. به همین خاطر، موضوع کار این پژوهش تبیین ویژگی های سبک شعر این شاعر از خلال تحلیل 50 قطعه شعر نو وی قرار گرفت. اشعار انتخاب شده بر مبنای سبک شناسی سیروس شمیسا، در سه سطح زبانی، فکری و ادبی مورد بررسی قرار گرفتند، تا از این طریق به شناخت سبک شاعری مفتون امینی، جایگاه او در ادبیات معاصر، وجوه شباهت یا تمایز اشعار وی از اشعار این دوره و در نهایت سبک شخصی وی دست یابیم. آنچه از این بررسی به دست آمد، نشانگر این بود که وی در کنار استفاده از واژگان کهن، علاقه ی خاصّی به ساختن ترکیبات و واژه های نو دارد، تاجایی که این ویژگی را می توان، از مشخّصه های اصلی سبک وی دانست. از خصائص دیگر سبک او می شود به کاربرد بالای صنایع ادبی تشخیص، سمبل، تکرار واژگان و مصوّتها اشاره کرد. مفتون، زبانی ساده دارد، امّا گاه استفاده از سمبل، شعرش را دچار ابهام می کند. مضامین اشعار وی، بیشتر مسائل سیاسی و اجتماعی است. او به عنوان شاعری که در دو دوره ی پیش و پس از انقلاب شعر سروده و بیشتر مجموعه شعرهایش نیز مربوط به دوره ی پس از انقلاب است، چندان تحت تاثیر فضای انقلاب و جنگ قرار نگرفته و فضای اجتماعی و سیاسی حاکم بر اشعارش بیش از اینکه تحت تاثیر جریان یا حزبی خاص باشد جنبه ای کلّی و انسانی دارد.

کاربرد علایم سجاوندی به مترجم قرآن کریم این امکان را می دهد تا در انتقال محتوای آیات آن به مخاطب بهتر عمل کرده ومخاطب را با آهنگ کلام وحی آشنا سازد.

رویکرد سبک شناسانه به متون، از جمله راه های آشنایی دقیق و علمی با زیرساخت و روساخت متون است. چنین مطالعاتی می تواند داشته های زبانی متن و افق های فکری نویسنده را به شکلی روشن برای مخاطب نمایان کند. پژوهش های همسو در داخل و خارج، نشان از اهمیت چنین تحقیقاتی در مواجهه با متون است. ما نیز با توجه به چنین ضرورتی با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری روش استقرایی-تحلیلی، 45 شعر از اشعار گلرخسار صفی آوا را که در قالب های غزل، قطعه، رباعی، مستزاد، مسمط، ترجیع بند، شعرنو و شعر سپید سروده شده، مورد بررسی سبک شناسانه قرار داده ایم. اشعار در سه سطح ادبی، زبانی و فکری بررسی شده، آنگاه مورد نقد و تحلیل واقع شده و در نهایت نتیجه گیری صورت گرفته است. در سطح زبانی، اسم ها بیشتر ذات و از نوع اسم خاص هستند، و اسم ها و افعال اغلب هویت فارسی دارند. بیش از نیمی از افعال در زمان حال هستند، و غالباً افعالی معلوم را شاهد هستیم و وجه اخباری نیز بیشترین میزان کاربرد را دارد. جملات روان و بیشتر با منطبق نثری هستند. در اشعار سکته های وزنی به نحو بارزی به چشم می خورد و عیوب قافیه نیز تکرار شده است. در سطح ادبی جامع در استعارات و وجه شبه تشبیهات وی، عموماً از نوع بعیدند و تشخیص از برجسته ترین ویژگی بیانی وی محسوب می شود. در بدیع لفظی، تکریر شاخصی برجسته است که با میزان بالایی از آن در سطح واک مواجهیم. در بدیع معنوی، تناسب بالاترین میزان را داراست که پارادوکس های زیبا و برجسته ی شاعر، شاخصه ی آن محسوب می-شود. در سطح فکری، موضوعات وطنی دارای برجسته ترین بسامد است، که در این حیطه شعر لحنی مستحکم و ویژه دارد. همچنین عشق، غم و تنهایی و روحیه ی امیدوارانه نمود بیشتری دارد. شعر صفی آوا نوعی تبلیغ اصول اخلاقی است و گاه رنگ و بوی عرفان به خود می گیرد. طبیعت نمود فراوانی دارد و از آن برای ایراد مفاهیم شعری اش بهره می برد. زن و مشکلات او از دیگر موضوعات شعری وی، و درونگرایی و برونگرایی در حدی از تعادل است. کلید واژه: گلرخسار صفی آوا، شعر تاجیکستان، سبک شناسی، سطح زبانی، سطح ادبی، سطح فکری.

در این بررسی به سبک شناختی غزل های لایق شیرعلی، یکی از شاعران معاصر تاجیکستان، در حوزه ی زبانی ، بلاغی، بن مایه های شعری و نگرش فکری می پردازیم. زبان اشعار لایق شیرعلی، ساده و روان است، کنایات و تشبیهات زیادی در تصویرآفرینی استفاده شده است ولی از صور خیال پیچیده در آن استفاده نشده است. موضوع غزل ها بیشتر توبیخ و غم و اندوه است وغزل های وی بازتاب مسائل مربوط به جامعه و احساسات درونی خود شاعر است.

در این تحقیق رمان آفتاب پرست نازنین با استفاده از نظریات روایت شناسی تحلیل شده است. روایت شناسی شاخه ای از مطالعات ادبی است که ریشه در ساختار گرایی دارد و به دنبال یافتن یک دستور زبان جهانی واحد برای متون روایی مختلف میگردد.هر یک از روایت شناسان در نظریات خود به برخی از الگوهای تکرار شونده در متون روایی اشاره کردهاند.در این تحقیق آرایشهای زمانی،تیپهای روایتی و کانونهای روایت با استفاده از نظریات ژنت،نقشهای شخصیتی و تضادها و تناقضهای داستان با استفاده از نظریات گریماس و خط سیر کلی روایت با استفاده از الگوی برمون تحلیل شد. این پژوهش شامل بخشهای زیر است: مفاهیم،تعاریف و کلیات.بررسی ویژگیهای مدرنیسم و پست مدرنیسم در آفتاب پرست نازنین.درباره ی محمد رضا کاتب،تحلیل ساختار روایت.

نشانه شناسی رهیافتی در نقد ادبی است که به مطالع? نظام مند هم? عواملی می پردازد که در تولید و تفسیر نشانه ها یا در فرایند دلالت شرکت دارند. نشانه شناسی در جستجوی آن است که معنا ها چگونه ساخته می شوند و واقعیت چگونه در قالب نشانه ها بازنمایی می شود. نشانه شناسی همچنین در پی معانی ضمنی و غیر صریح نشانه ها است. شعر معاصر فارسی با آثار و کتاب های بسیار خود کارنامه پربرگی از خود بر جای گذاشته است؛ تنها در طول 21 سال(از1320 تا 1341ش) 619 عنوان کتاب شعر در ایران به چاپ رسیده است. تحقیقات بسیاری که در حوزه شعر معاصر انجام گرفته غالباً معطوف به تاریخ شعر معاصر و جریان های شعری آن و یا تحلیل اشعار شاعران برجسته آن بوده است و کمتر تحلیلی از عناوین کتاب های شعر معاصر انجام شده است. در این پژوهش با تأکید بر مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از روش استقرایی و توصیفی- تحلیلی به تهیه و تدوین مطالب پرداخته شده است. تحلیل این عناوین تحول شعر معاصر، دگرگونی دیدگاه زیبایی شناسی شاعران و نیز تحولات فکری جامعه ایران را در این دوره تاریخی نشان می دهد. در این تحقیق می بینیم که نظرگاه شاعران در این 21 سال به سرعت در حال دگرگونی و گسستن از سنت است. برای مثال، عنوان دیوان که نشان? آشکاری از سنت کلاسیک شعر فارسی در نام گذاری کتاب های شعر است، در ابتدای دور? مورد بحث بسیار دیده می شود، اما هر چه از ابتدای این دوره فاصله می گیریم تلاش برای نوجویی و رهایی از این عنوان گذاری بسیار به چشم می خورد و این نشان? کوشش برای گذر از سنت است. این تحقیق می تواند دریچه ای باشد برای پژوهش هایی از این گونه و چراغی در برابر پژوهش-گران آینده تا این مسیر را کامل و زوایای پنهان بیشتری از شعر معاصر فارسی را کشف کنند. واژگان کلیدی: شعر معاصر، عناوین شعری، نشانه شناسی، بلاغت، نظریه ادبی.

این تحقیق دور? مشروطیت تا پایان دور? پهلوی اول در ایران (1286-1320ش) و دور? نهضت (1907-1941م) در کشورهای عربی را در بر می گیرد. عصر نهضت در کشورهای عربی از 1897م تا به امروز است و ما در این نوشتار در پی آن هستیم تا با توجه به تاریخ، حوادث اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در زمان تعیین شده، موضوع غرب گرایی و غرب ستیزی را در ادبیات سه کشور بررسی کنیم. آنچه در تاریخ و اجتماع و سیاست ایران، عراق و مصر رخ داد که باعث نفوذ هر چه بیشتر فرهنگ غربی شد. در اینجا بحث ما، بحثی ارزشی دربار? خوب یا بد بودن غرب و فرهنگ غربی نیست، بلکه سخن از تأثر است و آنچه زمینه های این تأثر را به وجود آورد و تقویت کرد. در این نوشته غرب تنها یک مفهوم جغرافیایی نیست، بلکه مفهومی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. چراکه وقتی فرهنگ بیگانه که در این مقال همان فرهنگ غرب است، وارد جامعه ای شود، در هم? ابعاد آن جامعه تأثیر گذاشته آن را با خود همسو می کند. تأثیر یک فرهنگ بر فرهنگ جامع? دیگر باعث تغییر در هم? جوانب آن جامعه می شود که ادبیات یکی از آن هاست. این که فرهنگ و اندیش? غربی با نفوذ خود در ممالک شرقی باعث چه تغییراتی در ادبیات و به طور خاص در شعر این سه کشور شده است، هدف این نوشتار است. این که عکس العمل شاعران این دوران چگونه بوده است. آیا شیفت? فرهنگ غربی شده کشور و مردمشان را فراموش کرده غرب گرا شدند؟ یا مثل تعدادی از مردم برای فرار از جنبه های منفی فرهنگ غرب به آن بی توجه بودند و جزو دست? غرب ستیزان قرار گرفتند؟ شاعران این دوره نه در گروه اول قرار می گیرند و نه در گروه دوم، بلکه رویارویی با فرهنگ و اندیش? غرب باعث آشناشدن آنان با پیشرفت جوامع غربی شد و دریافتند که در جامعه ای ایستا زندگی می کنند، درحالی که غرب به سرعت در حال پیشرفت است. این شناخت و آگاهی باعث بیداری آنان و دریافتن عقب ماندگی های کشور خودشان بود. در واقع رویارویی با غرب و شناخت فرهنگ غربی باعث به وجود آمدن انگیز? پیشرفت و تلاش آنان برای بیداری و پیشرفت مردم شد. در این نوشتار اندیشه های غربی که در سال های تعیین شده به این سه کشور وارد شده است، معرفی می کنیم و به تأثیر آن بر شعر و تفکر شاعران این دوره می پردازیم.

طرزی افشار از شعرای برجستۀ قرن یازدهم هجری است. شهرت طرزی به جهت بسآمد بالای افعالِ موسوم به افعال جعلی یا افعال تبدیلی در دیوان اوست. این موضوع موجب زنده ماندن نام طرزی شده اما از سوی دیگر نام او را با تفنن ادبی قرین کرده و سبب شده تا محققین، کمتر به نقد جدی و بررسی اشعار او بپردازند. دیوان شاعر نیز تا کنون به شیوۀ علمی تصحیح نشده بود. ب: مبانی نظری: آیا می¬توان با استفاده از نسخ خطی موجود متنی پیراسته و نزدیک به زبان شاعر به دست آورد؟ آیا اهمیت طرزی صرفاً در افعال جعلی است؟ اشعار طرزی از نظر قوت شاعری در چه سطحی است؟ پ: روش تحقیق: ابتدا نسخه¬های خطی موجود بررسی شد. پس از شناسایی نسخ معتبر، نسخه¬های اساس و بدل و نسخه¬های فرعی مشخص شدند. پس از مقابلۀ نسخه¬ها، آنچه به زبان شاعر نزدیکتر به نظر می¬رسید با درنظرگرفتن شیوۀ تصحیح انتقادی، در متن قرار گرفت و اختلافات، در پانویس درج شد. در بخش مقدمه به مهمترین ویژگی¬های سبکی شعر طرزی پرداخته شد و در تعلیقات، ابیات در سه بخش لغات و معنی، زیباییهای ادبی و مصادر جعلی توضیح داده شدند. ت: یافته¬های تحقیق: دیوان چاپ شدۀ طرزی افشار (در سال1309 و تجدید چاپ شده در سال1338) اختلافات بسیاری با نسخه¬های معتبر موجود دارد که در اکثر موارد، نادرستی نسخۀ چاپی قابل اثبات است. - طرزی در فنون شاعری بسیار توانمند است و انواع زیباییهای ادبی مخصوصاً ایهام دیوان او را آراسته است. ث: نتیجه¬گیری و پیشنهاد: نظام و قاعده مندی دقیق در ساخت مصدرهای جعلی و رسمیت بخشیدن به این ویژگی در نزدیک به تمام اشعار (اعم از نعت و مدح و تغزل و تفنن و وصف حال) ما را با شاعری هوشمند مواجه می¬کند که تلاش دارد راهی نو در ارائۀ مضامین شعری و نیز گسترش ساختاری زبان فارسی بیابد. - پیشنهاد می¬شود فرهنگ جامعی از مصادر جعلیِ به¬کار رفته در آثار ادبی تألیف شود.

ابدال اصطلاحی است با ماهیتی مجهول که مصادیق فراوانی در حوزه فرهنگ و ادبیات فارسی دارد. بررسی ابعاد گوناگون ماهوی و چگونگی نحوه استقرار این دست اصطلاحات در متون ادب فارسی، غایتاً منجر به استنتاج برداشتی واحد خواهد شد.چیستی نقش و جایگاه، انتساب ویژگی های اخلاقی و خصوصیات، تعداد، اهمیت اشاره در متون متصوفه، مرتبه ابدال در طبقه بندی اولیاء و پرسش هایی این گونه، جنبه های مبهم ابدال را روشن خواهد کرد.لذا با تأمل در تفاوت و اشتراکات قائلان ابدال، مصادیق آیات، روایات و احادیث و همچنین شواهد نثر و نظم و حکایات، سعی بر آن است تا طریقی گشوده شود. ابدال، جنبه های مجهول و مبهمی در فرهنگ و ادبیات ایران داشته اند. ایشان در ادبیات فارسی، چه در متون نثر و چه در متون نظم-که برای آن مثالهای بسیاری به چشم می خورد-جایگاه ویژه ای دارند. اما اینکه از حیث مرتبه چرا مورد توجه بوده اند و نیز چرایی ذکر ایشان، پرسشی است که در زاویه توجه قرار می گیرد. آنچه درباره ابدال در منابع عرفانی موجود و اختصاصاً بدان پرداخته شده است، دو رساله ابدالیه از یعقوب چرخی و حلیه الأبدال از ابن عربی است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

الف)موضوع وطرح مسأله(اهمیت موضوع و هدف):موضوع این پایان نامه،تأثیر فرهنگ اسلامی بر شعر شاعران سال های 1342-1357می باشد.این رساله در پی آن است که شعر پانزده شاعر بر جسته این دوره را از چهار منظر مهم مورد بررسی قرار دهد که عبارتند: 1)اقتباس از قرآن؛ 2)مفاهیم دینی؛ 3)اعلام دینی؛ 4)اعلام تاریخی. در قسمت اقتباس از قرآن ابیاتی که اشارات قرآنی دارند با ذکر سوره و شماره ی آیه آورده و در بخش مفاهیم دینی به بررسی مهم ترین ابعاد فرهنگ اسلام از جمله:اتحاد،استقلال طلبی،توحید،جهاد، شهید و شهادت،مهدویت،ولایت و...پرداخته شده است. در فصل اعلام دینی،اشاره به نام والقاب ائمه ی اطهار شده و در قسمت اعلام تاریخی،به ذکر نام- های تاریخی ایران پرداخته شده است. اهمیت موضوع از آن جهت است که در سال های 1342تا 1357 شاعران متعهد به اسلام و قرآن به هدایت افراد جامعه به سمت مفاهیم دینی و اعتقادی پرداخته اند و هدف از نوشتن این رساله آشنایی بیشتر خوانندگان محترم باشاعران متعهد این دوره و نحوه ی استفاده ی آنها از فرهنگ اصیل اسلامی در اشعار خود می باشد. ب)مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع،چهار چوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها:در این رساله آثار مهم مرتبط با فرهنگ اسلامی از قبیل کتب،مقالات، مجلات، و اطلاعات سایت های اسلامی-قرآنی مورد مطالعه ی دقیق قرار گرفته است. پرسش هایی که در حین نوشتن رساله با آن مواجه بودم عبارتند از: 1)چه تعاریف دقیقی می توان برای «فرهنگ»وهمچنین«فرهنگ اسلامی»ذکر نمود؟ 2)شاعران این دوره تا چه اندازه خود را در قبال سرودن اشعار دینی متعهد دانسته اند؟ 3)کدام شاعران تأثیر بیشتری از مفاهیم اسلامی_قرآنی گرفته اند؟ 4)علت استفاده ی بعضی ازشاعران این دوره از اعلام تاریخ ایران مثل رستم، سهراب،کاوه و... چه بوده است؟ 5)شاعران این دوره چه سهمی درادبیات ما داشته اند؟ در ضمن نوشتن رساله به نظر می رسید که اکثر شاعرانی که معتقد به نهضت عظیم و عاشورایی انقلاب اسلامی بوده اند،تحت تأثیر فرهنگ ناب اسلامی قرار داشته اند. پ)روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم،روش تحقیق،جامعه ی مورد تحقیق،نمونه گیری و روش های نمونه گیری،ابزار اندازه گیری،نحوه ی اجرای آن،شیوه ی گرد آوری و تجزیه و تحلیل داده ها: در فصل اول تعاریف مهم «فرهنگ»،«فرهنگ اسلامی»،«انقلاب »و...آورده شده است.سپس به مطالعه آثار شاعران این دوره جهت بررسی نحوه ی تأثیر پذیری آنها از فرهنگ اسلامی،پرداخته شده است. کتب و مقالات اسلامی از نویسندگان معتبر همچون علامه طباطبایی،استاد مرتضی مطهری و...مطالعه شده است. زمینه ی پرداختن به تأثیر فرهنگ اسلام در شعر شاعران بسیار گسترده می باشد،لذا اینجانب با بررسی دقیق آثار مرتبط با پایان نامه،به نتایج مطلوبی رسیده ام. ت)یافته های تحقیق:آن گونه که انتظار می رفت شاعرانی که پیش زمینه ی دینی عمیق تری داشته- اند،تأثیر پذیری از مفاهیم اسلامی_قرآنی در آثارشان بیشتر به چشم می خورد. مثلاً می توان از شاعرانی همچون حمید سبزواری،شفیعی کدکنی،شهریار،طاهره صفارزاده،نصرالله مردانی،علی معلم،سید علی موسوی گرمارودی و...به عنوان شاعران متعهد به اسلام و قرآن یاد کرد.البته سایر شاعران مورد تحقیق نیزتأثیر پذیری از فرهنگ اسلامی را در آثار خود داشته اند که مفصل بدان ها پرداخته شده است. ث)نتیجه گیری و پیشنهادات:با بررسی آثار شانزده شاعر سال های 1342-1357 مشخص شد که ما با دو گروه از شاعران مواجه هستیم.گروه اول:شاعران مذهب گرا و گروه دوم:شاعران ملی گرا که هر دو گروه به خصوص گروه اول سعی در هدایت جامعه به سمت معنی گرایی داشته وخدمت عظیمی به ادبیات ما کرده اند.در آثار شاعران گروه اول همچون حمید سبزواری،شفیعی کدکنی،شهریار،طاهره صفار زاده،نصرالله مردانی و...استفاده از مفاهیم اسلامی و قرآنی بیشتر به چشم می خورد.ودرآثار شاعران گروه دوم همچون شاملو، اخوان ثالث،بیژن جلالی و...بیشتر مفاهیم مربوط به تاریخ ایران دیده می شود.امید است با تألیف کتب بیشتر در زمینه ی شعر شاعران،سبک آن ها و...بتوان به تحلیل های دقیقی از اشعار آنها دست یافت.

در این پژوهش پس از معرفی اجمالی 16 مورد از عناصر کلیدی داستان، انواع رمان و ویژگیهای رمان مدرن و پست مدرن به تحلیل عناصر داستانی سه رمان مذکور از آثار چهلتن پرداخته شده و با توجه به استفاده نویسنده از تکنیک روایت جریان سیال ذهن به مجموعه ای از شیوه های داستان پردازی چهلتن در بکارگیری عناصر داستان و ارتباط میان آنها پی برده شده است. نگارنده با شرح مفصل و متفاوت عناصر داستان در رمان مدرن به این نتایج دست یافته است: 1.شیوه استفاده چهلتن از عناصر زبان، زمان، طرح، زاویه دید و روایت با تکنیک جریان سیال ذهن سبب فاصله گرفتن شیوه داستان پردازی وی از رمانهای سنتی شده است. 2.تلاش نویسنده در رمانهای تحلیل شده معطوف به خلق آثار رئالیستی با ابعاد سیاسی، تاریخی، اجتماعی و بویژه روانشناختی بوده است.

عناصر موثر درشیوایی وزیبایی وعوامل ساختاری زبان غزل سعدی در پرتو آرا و دیدگاههای سبک شناسان ومنتقدان نظریه های ادبی معاصر از جنبه های زبانی و حوزه های معنایی واژگانی بررسی و داده های آماری در جداول متعدد آورده شد و برای تبیین دقیق و آسان نکات برجسیته وشاخصه های سبکی 56 نمودار ترسیم شد.