زنبور پارازیتوئید trissolcus grandis thomsonمهم ترین پارازیتوئید انفرادی تخم سن گندم،eurygaster integriceps puton است که به عنوان یکی از مهم ترین عوامل کنترل بیولوژیک این آفت مطرح است. تغذیه حشرات کامل زنبورهای پارازیتوئید در دیدگاه حفاظتی و حمایتی و نیز تکثیر انبوه و رهاسازی آن ها در طبیعت در قالب برنامه های کنترل بیولوژیک نقش قابل توجهی دارد. در این تحقیق، اثر غلظت های قندی همراه با آمینواسید پرولین بر طول عمر حشرات کامل نر و ماده، باروری، بارآوری، نسبت جنسی، طول عمر تولیدمثلی، باروری به طول عمر تولیدمثلی و پارامتر تولیدمثلی این زنبور در شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±24 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 10±60 درصد و دوره نوری 16: 8 روشنایی: تاریکی) بررسی شد. آزمایشات به صورت آزمون فاکتوریل سه متغیره شامل درصد قند (صفر، 10، 30، 60)، میزان قند ساکارز نسبت به کمیت های مساوی از قندهای فروکتوز و گلوکز (صفر، 10، 25، 50، 100) و همچنین میزان آمینواسید پرولین (صفر، 2/0، 2، 10 و 20 میلی مول)، در پنج تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. در هر یک از تکرارها یک جفت زنبور نر و ماده هم سن رهاسازی و تا آخرین روز حیاتشان تغذیه شدند. همچنین تخم سن گندم به عنوان میزبان به مقدار کافی جهت تخم ریزی در اختیار حشرات ماده قرار گرفت. نتایج نشان داد ترکیبات قندی تاثیر معنی داری بر میانگین طول عمر زنبورهای ماده و نر، نسبت جنسی، طول عمر تولیدمثلی، باروری به طول عمر تولیدمثلی (001/0p<)، باروری، بارآوری و پارامتر تولیدمثلی (05/0p<) دارند. همچنین تغذیه حشرات کامل با سطوح مختلف پرولین تاثیر معنی داری بر روی باروری (05/0p<)، نسبت جنسی، باروری به طول عمر تولیدمثلی و پارامتر تولیدمثلی (001/0p<) دارد. این نتایج می تواند در بهبود مدیریت تلفیقی سن گندم مورد استفاده قرار گیرد. بر اساس داده ها، دو رژیم غذایی غلظت قندی 60 درصد ساکارز به همراه 2/0 میلی مول پرولین و غلظت قند 60 درصد (حاوی 30 درصد ساکارز، 15 درصد گلوکز و 15 درصد فروکتوز) به همراه 10 میلی مول پرولین برای تغذیه حشرات کامل پارازیتوئید پیشنهاد می گردد.

چکیده: مگس میوه زیتون rossi bactrocera olea از آفات کلیدی زیتون در منطقه طارم سفلی استان قزوین می باشد. که هر ساله خسارت کیفی و کمی قابل توجهی به محصول زیتون و روغن استحصالی وارد می سازد. در این تحقیق تغییرات انبوهی جمعیت و توزیع فضایی مراحل زیستی مگس میوه زیتون در سال 1391روی دو رقم زرد و ماری واقع درمنطقه طارم سفلی قزوین مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری میوه و آمار برداری تله ها بصورت هفتگی انجام شد. الگوی توزیع فضایی با استفاده از 9 شاخص تجمع (id, ics, gi, icf,imc,ip, im, k, 1/k) و دو روش رگرسیونی (قانون نمایی تیلور و رابطه آیوائو) مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی تغییرات انبوهی جمعیت مراحل نابالغ و بالغ طی دوران نمونه برداری سه اوج جمعیتی را برای این آفت نشان داد. با توجه به پایین بودن تراکم جمعیت در سال مورد بررسی، روش های رگرسیونی از کارایی بهتری برخوردار بودند. نتایج نشان داد که شاخص ((b و شاخص اساسی تجمع (?( در تمام مراحل زندگی آفت به طور معنی داری بیشتر از 1 می باشد، که بیانگر تجمعی بودن انتشار فضایی این مراحل بود. بالا بودن ضریب همبستگی(r^2 ) بین متغیر ها مشخص نمود که هر دو رابطه تیلور و آیوائو به خوبی توانستند رابطه میان میانگین و واریانس و میانگین و شاخص اساسی تجمع را توصیف نمایند. بر اساس مقادیر p و? r?^2 به دست آمده از محاسبات رگرسیونی، شاخص آیوائو داده های پراکنش فضایی آفت را بهتر از شاخص تیلور برازش نمود. در بررسی رابطه میان k ومیانگین مشخص گردید همبستگی بالایی میان k و میانگین انبوهی وجود دارد. زیرا در تمام مراحل زیستی مقدار (11/2=d ) بیشتر از صفر بود. میزان k مشترک 63/10 تخمین زده شد. با استفاده از ضرایب مدل رگرسیونی آیوائو نمونه برداری دنباله ای با دو سطح دقت ثابت 1/0 و25/0 طراحی شد و متوسط تعداد نمونه بهینه برای تصمیم گیری در سطح دقت 1/0 به ترتیب برای رقم زرد (45/65) و برای رقم ماری (57/58)، وتعداد نمونه ی مورد نیاز برای سطح دقت 25/0 به ترتیب برای رقم زرد (47/10) و برای رقم ماری (36/9 ) تخمین زده شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح دقت، تعداد نمونه لازم جهت تصمیم گیری افزایش می یابد. همچنین تعداد نمونه مورد نیاز برای تخمین جمعیت، با میانگین تراکم جمعیت رابطه معکوس داشت. کلید واژه ها: پراکنش فضایی، مگس میوه زیتون bactrocera olea ، نمونه برداری پیاپی زیتون.