در این مطالعه گزارش بروز درد پس از درمان های اندودانتیک در دندانهای زنده بررسی شد. علاوه بر این بروز تورم و حساسیت به دق بعد از درمان نیز مورد ارزیابی قرار گرفت.این مطالعه به صورت آینده نگر و مقایسه ای انجام گرفت و بدون هیچ کوششی در انتخاب نمونه، برای بیمارانی که نیاز به درمان اندودانتیک داشتند و به کلینیک دانشکده دندانپزشکی جهت درمان مراجعه کردند، بصورت تصادفی ‏‎(random)‎‏ درمان یک جلسه ایو چند جلسه ای انجام گرفت تعداد 111 نفر به صورت چند جلسه ای و 62 نفر بصورت یک جلسه ای درمان شدند. 82 بیمار دارای پالپ زنده، 34 بیمار پالپ غیرزنده همراه با ضایعه پری اپیکال و 34 بمیار پالپ غیرزنده بدون ضایعه پری اپیکال و 23 بیمار درمان انجام شده قبلی بودند.نتایج بدست آمده از این مطالعه و مطالعات دیگری که در همین راستا توسط همکارانم آقای مختاری و آقای تیرگو انجام شد به قرار ذیل می باشد:1- بروز درد در دندانهای زنده در 24، 48 و 72 ساعت پس از درمان بیشتر از دندانهای غیرزنده بدون ضایعه پری اپیکال و دندانهای غیرزنده همراه ضایعه پری اپیکال بوده و این اختلاف از جهت آماری معنی دار می باشد.2- محتمل ترین زمان وقوع درد 24 ساعت پس از درمان می باشد.3- بروز و شدت درد در بین جلسات درمان بیشتر از پس از درمان می باشد.4- درد یک پدیده ‏‎multifactorial‎‏ است که عوامل مختلف چون شرایط مختلف پالپ و پری اپیکال، احساسات و خصوصیات فردی و اخلاقی و ... در آن دخیل می باشند.با توجه به مطالعه ما و مطالعات دیگر (50 و 23 و 20 و 2) می توان به این نتیجه رسید که عوامل مختلف و متعد و حالات و معیارهای مختلفی در بروز درد و ‏‎flare-up‎ پس از درمانهایا ندودانتیک دخیل هستند.بنابراین دندانپزشک با توجه به نکات ذیل می تواند نقش موثری در کاهش درد در بین و پس ازدرمانهای اندودانتیک داشته باشد.1- شناخت هر چه بیشتر علل و ماهیت درد2- تشخیص صحیح علل دردهای ناحیه سر و صورت3- جلب اعتماد بیمار قبل از درمان (از نظر روانی)4- بکار بستن تکنیکها و روشهای صحیح در درمانهای اندودانتیک5- اطمینان و قوت قلب دادن به بیمار پس از درمان6- تجویز ضددرد خفیف یا متوسط