یکی از پر فراز و نشیب ترین دوران حیات اسلام، دوره حکومت کوتاه مدت امیرمومنان علی (ع)است ،که بخش مهمی از این دوران در راه جهاد و مبارزه ، آن هم نه با دشمن خارجی بلکه با مخالفان داخلی سپری گردید. این مبارزه با سه جبهه انسانی صورت گرفت ؛ چه حضرتش حاضر نشد اساس حکومت خود را بر شیوه ی خلفای سه گانه قرار دهد. امیر مومنان علی(ع) در مدت کوتاه خلافت ظاهری خود گرفتار سه جنگ داخلی شدند که علاوه بر تلفات وخسارت ها ی انسانی فراوان، آن حضرت را از اصلاح اموری که در دوران خلفای پیشین پدید آمده بود بازداشت . جنگ جمل نخستین پیکار بزرگی بود که میان دو گروه از مسلمانان روی داد. این جنگ در آغاز خلافت حضرت علی (ع) در گرفت . اصحاب جمل یا ناکثین که بررسی سیر پیدایش و عملکرد و انگیزه های دو گروه موضوع پایان نامه است ، کسانی بودند که با خو کردن به وضعیت اشرافی خود در دوره خلفای قبل مخصوصا عثمان، و با استناد و اتکا به سوابق مبارزاتی خود در کنار پیامبر(ص) خواهان عنایت ویژه از سوی امام (ع) نسبت به خود بودند و چون از ایشان عکس العمل مساعدی در این زمینه ندیدندبا جمع کردن نیرو ، علیه حکومت برحق علی (ع) قیام کردند. سران این گروه یعنی طلحه و زبیر دو تن از صحابه سر شناس و شناخته شده بودند که عایشه، همسر پیامبر(ص) را نیز با خود همراه نموده و با وام گرفتن از اعتبار و حیثیت او، عده ای را نیز به دور خود جمع نموده و غائله جنگ جمل را به راه انداختند. کلید واژه ها : حضرت امیر (ع) ، جنگ جمل ، ناکثین ، اهل حق ، اهل باطل