شکل گیری کهگیلویه و بویراحمد کنونی حاصل سرسختی، تضاد و مبارزات مردم منطقه- خاصه ایل بویراحمد- با حکومت پهلوی (1357-1304) است. این درگیری ها، از زمانی آغاز شد که پهلوی اول سعی در فروپاشی نظام زندگی مردم نمود و بنابر این آنان برای دفاع از هستی خویش به مقابله و مبارزه پرداختند. اما سرانجام این مبارزات که گاه خونین و سنگین بود، تسلط مقطعی و موقتی حکومت پهلوی اول را در پی داشت. به دنبال حضور و حاکمیت حکومت، ادارات دولتی از سال 1310 تا 1320 در بویراحمد دایر گردید. هر چند تعداد ادارات محدود بود، اما در حل و فصل اندک امور اداری مردم و برای تسلط بیشتر حکومت موثر بود. با سقوط رضا شاه مردم منطقه که خاطره خوبی از سلطه حکومت و مأموران آن نداشتند به شیوه زندگی پیشین خود روی آوردند. این طریقه زندگی هر چند سختی های بسیار داشت. اما برای عشایر منطقه، -که اساس معیشتش دام و کوچ بود- آزادتر و لذت بخش تر بود. از 1321 تا 1325 عشایر بویراحمدی در چندین درگیری مهّم با حکومت مرکزی شرکت کردند. ولی به تدریج سران ایل (متشکل از کلانتران، کدخدایان و ریش سفیدان) و عامه مردم همکاری خود را با مأموران حکومت در امور مربوط به دولت از جمله خلع سلاح و خدمت سربازی اعمال نمودند. البته مأموران حکومت با آرامی و احتیاط بیشتری با مردم برخورد می کردند و خشونت پیشین رضا شاهی را کنار گذاشته بودند. پس از سقوط دولت دکتر مصدق و حاکمیت مطلق و مستبدانه محمدرضاشاه اوضاع سیاسی و اجتماعی عشایر نیز به هم ریخت و شیوه گذشته تندی و خشونت و تسلط بلامنازع حکومت به کار بسته شد. با وجود این، اصلاحات آمریکایی محمدرضاشاه (که برای حفظ قدرت شاه صورت گرفت) یک بار عشایر منطقه را به جنب و جوش و مقاومت و مبارزه واداشت. در این راه مبارزه روحانیون و گروههای سیاسی مذهبی با لوایح محمدرضا شاه (انقلاب سفید)، عشایر را ترغیب و تحریک بیشتر نمود و جنگ های خونینی را موجب گردید. البته قیام عشایر بویراحمدی و دیگر عشایر جنوب سرکوبی شدید شد، ولی در بحبوحه آن استقلال مناطق کهگیلویه و بویراحمد وگچساران از استانهای خوزستان و فارس رسماً اعلام گردید و دولت فرمانداری جدیدی به نام فرمانداری بویراحمد و کهگیلویه تأسیس کرد و ادارات و ارگانهای دولتی را در یاسوج (به عنوان مرکز فرمانداری ) مستقر نمود.

ایل بویراحمد بزرگترین ایل استان کهگیلویه و بویراحمد است. در عصر رضا شاه و در نتیجه اقدامات و اصلاحات ظاهری و محدود کننده وی، مقاومتهای بسیاری از ایل بویراحمد صورت گرفت که مشهورترین آن جنگ " تنگ تامرادی" است که در تابستان 1309 اتفاق افتاد و موجب تلفات سنگین و شکست مفتضحانه نظامیان پهلوی گردید. در بحبوحه جنگ جهانی دوم و آشفتگی های سیاسی پس از اشغال، وضع مملکت کاملاً دگرگون شد و زندانیان از جمله خوانین بویراحمد از بند و اسارت رهایی یافته به زادگاههای خود برگشتند. طی سالهای 1321 تا 1325 ایلات جنوب از جمله ایل بویراحمد در پی اوضاع سیاسی کشور اقدام به درگیری و مخالفت با حکومت پهلوی می کرد. درگیری با مراکز نظامی سمیرم، حَنا، کُمِهر و حمله به کازرون پس از تشکیل نهضت جنوب، از جمله ی این اقدامات است. در سالهای 1326 و 1327 به تدریج حکومت مرکزی وارد ایلات شده و کنترل مناطق عشایری را در دست گرفت. در جریان اختلافات دربار و دولت در سالهای 1330 به بعد و ملی شدن صنعت نفت، ایل بویراحمد به دو دسته طرفداران دولت و دربار تقسیم شد که همین دودستگی رخدادهایی را در پی داشت. پس از دولت مصدق تا سال 40 با توجه به خلع سلاحهای گسترده، همچنان در میان ایلات، ارتش قدرت بلامنازع بود. در اواخر سال 41 در پی برنامه اصلاحات ارضی و مخالفت خوانین با آن حرکتهایی از سوی خوانین بویراحمد صورت گرفت و در پی آن در تاریخ 31 فروردین 42 در تنگ گجستان درگیری شدیدی با ارتش رخ داد. با کشته شدن یکی از سران غائله به نام عبدالله خان در 18 خرداد 42 و تسلیم شدن ناصرخان و غلامحسین سیاهپور از دیگر سران غائله، عملأ غائله جنوب پایان یافت. حکم اعدامی ناصرخان با گروهی از خوانین ممسنی و حیات داوودی در 13 مهرماه 1343 و حکم اعدام ملا غلامحسین سیاهپور و چهار نفر از یارانش در 19 دیماه همان سال اجرا شد. پس از این رخدادها به پیشنهاد سپهبد آریانا _فرمانده نیروهای جنوب_ و مورد قبول واقع شدن از طرف محمدرضاشاه، بویراحمد و کهگیلویه به ترتیب از فارس و خوزستان منتزع و دارای فرمانداری کل گردید.

با نگاهی به دوره های مختلف تاریخی در ایران می توان به اهمیت و نقش اساسی مالیات در حیات اقتصادی و اجتماعی جامعه ی ایران پی برد. با تشکیل سلسله ی قاجار و ورود ایران به دایره ی نظام بین الملل و تشکیل وزارتخانه های مختلف به پیروی از غرب، وزارت مالیه نقش مهمی یافت. با بروز تغییرات که در نتیجه ی فرایند اصلاحات در دوره ی قاجار به وجود آمد، باید انتظار داشت که آثار این تغییرات در کارکردهای اقتصادی و به ویژه مباحث مالیاتی که جایگاه مهمی در نظام اقتصادی جامعه ی ایران عصرِ قاجار داشت، بازتاب یابد. از جمله مناطقی که دولتهای قاجار و پهلوی حساب ویژه ای بر روی عایدات حاصل از آن باز نموده بودند، ایالت فارس بود. با توجه به گستردگی این ایالت مالیاتهایی که از آنجا دریافت می گردید، اهمیت زیادی در حیات اقتصادی این دو سلسله و حاکمان آنها داشت. در رساله ی حاضر، تحولات نظام مالیاتی ایالت فارس در عصر پهلوی اول با تأکید بر این مسأله مورد پژوهش قرار می گیرد که آیا: با تغییر رژیم سیاسی و متعاقب آن با تغییر شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی جامعه ی ایران در عصر پهلوی تغییری در کارکردهای اقتصادی و به ویژه مسائل مالیاتی ایجاد شد؟ هدف این پژوهش، تدارک زمینه های لازم برای مطالعات مربوط به نقش و جایگاه نظام مالیاتی در فارس عصر پهلوی اول، جمع آوری اطلاعات لازم برای تدوین تاریخ اقتصادی فارس، در عصر قاجار و پهلوی اول و نیز بازشناسی کارکردهای مالیات در ایالت فارس می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی، تحلیلی و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای و اسنادی است.