تجدید حیات در جنگل ها از مهمترین اولویت های مدیریت جنگل به شمار می رود. بررسی تجدید حیات درختان بلوط می تواند به مدیریت بهتر این توده های جنگلی منتهی شود به دلیل وجود جنگل های طبیعی و انبوه بلند مازو در خراسان شمالی، تعیین بهترین سطح حفره برای تجدید حیات این گونه اهمیت خاصی دارد. به منظور پیدا کردن رابطه ای بین تجدید حیات بلند مازو با اندازه و شکل حفرات مستقر شده در این جنگل ها تعداد 60 حفره (30 حفره در منطقه ی متراکم و 30 حفره در منطقه نیمه متراکم) در منطقه جنگلی درکش خراسان شمالی به صورت تصادفی انتخاب گردید. حفرات در سه طبقه مساحتی 2 تا 5 آر، 5 تا 8 آر و بزرگتر از 8 آر انتخاب شدند. ابتدا با فرض بیضی بودن حفرات مساحت تقریبی آنها ثبت شد. سپس پارامترهای کلی شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا، شکل حفرات، درصد تاج پوشش، درصد پوشش علفی مزاحم در حفرات ارزیابی شد همچنین مشخصات کمی شامل میزان نور، زادآوری بلند مازو، قطر یقه و قطر برابر سینه نهال های بلندمازو با ارتفاع بیش از 30/1 سانتیمتر و مشخصات کیفی شامل تقارن تاج و شاخه دوانی تنه و شاقولی بودن تنه زادآوری با ارتفاع بیش از 30/1 سانتیمتر در حفرات مختلف بررسی شد. پس از بررسی نرمال بودن داده ها و همگنی واریانس ها با استفاده از آزمون های آماری مقایسه ی میانگین یک متغیر بین دو گروه مستقل، کای اسکوار، تجزیه واریانس یک طرفه، مقایسه چندگانه توکی و آزمون کروسکال والیس در سطح احتمال یک درصد به تجزیه و تحلیل دادها پرداختیم. نتایج این تحقیق نشان داد که بین دو منطقه از نظر اکثر پارامترهای فوق اختلاف معنی داری وجود داشت. منطقه متراکم هم از جهت کمی و هم کیفی از وضعیت بهتری برخوردار بود. شکل حفرات بیشتر شبیه بیضی بود. زادآوری در حفرات 5 تا 8 آر و به شکل بیضی نسبت به حفرات دیگر از وضعیت بهتری برخوردار بود. درصد تاج پوشش با افزایش سطح حفره کاهش یافت و درصد پوشش علفی مزاحم و میزان نور و قطر یقه و قطر برابر سینه نهال ها با افزایش سطح حفره افزایش یافت. همچنین از نظر خصوصیات کیفی بهترین وضعیت در حفرات5 تا 8آر و به شکل بیضی مشاهده شد. بین شکل حفرات با مشخصات کیفی و کمی اختلاف معنی داری وجود نداشت.

تهیه نقشه های کاربری اراضی با استفاده از روش های سنتی علاوه بر صرف هزینه و وقت زیاد از کارایی و دقت لازم برخوردار نیست. اما غالبا داده های ماهواره ای و سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان مطالعه تغییرات کاربری اراضی را نیز فراهم می سازند. در این بررسی از سنجنده liss iii ماهواره irs مربوط به سال 2007 استفاده شده است. با بررسی کیفی داده ها هیچگونه خطای رادیومتری قابل توجهی در داده ها مشاهده نشد. تصحیحات هندسی با استفاده از 30 نقطه کنترل زمینی و خطای rms معادل 31/0 انجام گرفت. عمل طبقه بندی به روش نظارت شده و الگوریتم حداکثر همانندی با استفاده از باندهای اصلی و مصنوعی در طبقات پنج، شش و هفت کلاسه انجام شد. بیشترین میزان صحت کلی برای طبقه بندی با پنج کلاس، با صحت کلی و ضریب کاپای 77/96? و 31/95? برای باندهای مصنوعی بدست آمد. از بین گروه های در نظر گرفته شده، مناسب ترین ترکیب طبقه بندی، برای 4 باند اصلی ( ، ، و ) با باند با صحت کلی 37/99 و ضریب کاپای 09/99، بدست آمد. این بررسی نشان داد که با ترکیب باندهای مصنوعی حاصل از تجزیه مولفه اصلی با باندهای اصلی درصد دقت نقشه های تهیه شده بالا می رود. نتایج به دست آمده نشان می دهد که برای تهیه نقشه های پوشش گیاهی به خصوص برای مناطقی که دارای جنگل های طبیعی پهن برگ و سوزنی برگ دست کاشت است، باندهای حاصل از تجزیه مولفه های اصلی می توانند موثر واقع شوند.

آتش سوزی جنگل ها و مراتع نه فقط از دیدگاه محیط زیست، بلکه از نقطه نظر اقتصادی و اجتماعی و امنیتی یکی از اصلی ترین موضوعات و نگرانی ها در بسیاری از نقاط جهان می باشد. از نقطه نظر بوم شناختی آتش سوزی یکی از فاکتور های اساسی در تعیین تنوع و پراکندگی گونه های گیاهی می باشد. از طرف دیگر از آنجا که این پدیده در مقیاس های مختلف حجمی و بوم شناختی اتفاق می افتد، لذا جمع آوری داده های مورد نیاز جهت مطالعه آن به روش های میدانی بسیار هزینه بردار می باشد. با تکیه بر دلایل مذکور، توسعه و ایجاد نقشه های بموقع، دقیق و مستند از نواحی آتش گرفته و آسیب دیده و همچنین ایجاد نقشه های مناطق آسیب پذیر و با احتمال آتش سوزی بالا ضروری به نظر می رسد. در تحقیق حاضر با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی نقشه های مورد نیاز تهیه شد. سپس با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی وزن دهی به معیارها و مدل سازی مناطق حساس به آتش سوزی صورت گرفت. در نهایت با استفاده از مدل تهیه شده نقشه نهایی مناطق حساس به آتش سوزی در محیط gis تهیه گردید. در این بررسی قابلیت داده های سنجنده hrg ماهواره spot_5 جهت تهیه نقشه تراکم پوشش گیاهی به عنوان یکی از عوامل موثر در بروز آتش سوزی مورد ارزیابی قرار گرفت. صحت کلی معادل 38/71 درصد و ضریب کاپا معادل 69524/0 شده است. نتایج حاصل از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی نشان می دهد که برترین گزینه از دیدگاه کارشناسان که برپایه تصمیم گیری گروهی بدست آمده است عامل درجه حرارت می باشد. ترتیب اهمیت دیگر فاکتورهای بررسی شده شامل: فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از جاده، تراکم پوشش گیاهی، مقدار بارندگی، جهت دامنه، شیب منطقه، فاصله از آبراهه ها و در نهایت فاصله از دریاچه می باشد. در مجموع 5/75 درصد از مناطق آتش سوزی شده در نقشه پهنه بندی حاصل از این تحقیق جزء مناطق با خطر متوسط و خطرناک بوده اند و 5/24 درصد در مناطق کم خطر قرار دارند. همچنین در این پژوهش علاوه بر مدل سازی مناطق حساس به آتش سوزی، به ارزیابی پتانسیل ماهواره irs_p5 در تشخیص مناطقی که در آن ها آتش سوزی به وقوع پیوسته، پرداخته شده است. نتایج حاصل از طبقه بندی داده های ماهواره irs_p5 در تشخیص مناطق جنگلی سوخته شده، بیانگر قابلیت بسیار ضعیف تصاویر ماهواره مذکور در کشف مناطق سوخته شده و بطور کلی در طبقه بندی می باشد.

استفاده از گونه های بومی برای احیاء و غنی سازی جنگل ها یکی از مناسبترین روش ها برای افزایش سطح کمی و کیفی جنگل ها به شمار می آید. از طرف دیگر، نیاز اکولوژیکی گونه ها نسبت به شرایط محیطی متفاوت است. این مطالعه به بررسی رویش قطری و حجمی و اثر شیب و جهت جغرافیایی بر روی مولفه های کمی ( قطر یقه، قطر برابر سینه، قطر میانه، قطر 1/0، ضریب کاهش قطری، ضریب کاهش طبیعی، ضریب شکل طبیعی و مصنوعی ساقه، ضریب پایداری) و کیفی ( شاخه دوانی، انحنای تنه، سلامتی تنه، تقارن تاج) در جنگلکاری های پلت و توسکا در رامسر پرداخته است. آماربرداری به روش تصادفی سیستماتیک با قطعات نمونه ی 2 آری برای اندازه گیری مشخصه های مورد نظر انجام شد. کلیه داده ها در سه کلاسه شیب ( 0-20، 20-40، 40-60) و سه جهت ( شمال، شمال شرق، شمال غرب) طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد که شیب بر روی قطر یقه، قطر برابر سینه، ارتفاع، ارتفاع تنه توسکای ییلاقی و بر روی ارتفاع، ارتفاع تنه، ارتفاع تاج، ضریب کاهش قطری پلت دارای اثر معنی دار بود. جهت بر روی ارتفاع، ضریب شکل ساقه توسکا و بر روی ارتفاع، ارتفاع تنه ی پلت دارای اثر معنی دار بود. اثر شیب و جهت بر روی سایر متغیر ها معنی دار نبود. شیب و جهت بر روی متغیر های کیفی هر دو گونه دارای اثر معنی داری بودند. مقایسه ی کمی دو گونه نشان دهنده ی وضعیت بهتر توسکای ییلاقی نسبت به پلت است.

هدف مطالعه حاضر تعیین سن بهره برداری بهینه اقتصادی گونه کاج تدا (pinus taeda) در استان گیلان بود. برای این منظور داده های رویش و قیمت چوب سرپا کاج تدا مورد استفاده قرار گرفت. از آنالیز رگرسیونی برای تعیین بهترین مدل رویش کاج تدا استفاده شد. نتایج نشان داد که بهترین رابطه بین رویش حجم در هکتار و سن یک مدل رویش چند جمله-ای درجه سوم است. میانگین تعدیل شده قیمت چوب محاسبه شد. با توجه به قیمت، رویش سالیانه و نرخ سود بانکی، سن بهینه کاج تدا با توجه به معیارهای فنی و اقتصادی به دست آمد. نتایج نشان داد که سن بهره برداری بهینه اقتصادی کاج تدا به ازای نرخ های مختلف سود بانکی تغییر می کند.

چکیده: در این بررسی جهت ارائه یک روش بهینه از نظر دقت و هزینه در آماربرداری جنگل های غرب ایران روش های مختلف چند درختی (یک، دو، چهار، شش و هشت درختی) برای مقاسه انتخاب شد. مشخصه های مورد بررسی، تعداد در هکتار، سطح مقطع برابر سینه و سطح تاج پوشش انتخاب شد. برای مقایسه نتایج روش های نمونه برداری چند درختی با پارامتر های واقعی جامعه، منطقه ای به مساحت 42 هکتار آماربرداری صددرصد شد. و شبکه ای به ابعاد 50×50 متر برای روش چند درختی پیاده گردید. نتایج نشان داد که میانگین برآورد شده برای مشخصه های تعداد در هکتار، سطح مقطع برابر سینه و سطح تاج پوشش در روش یک درختی و مشخصه های سطح مقطع برابر سینه و سطح تاج پوشش در روش هشت درختی با آماربرداری صددرصد اختلاف معنی داری دارد. و میانگین برآورد شده در مشخصه های تعداد در هکتار، سطح مقطع برابر سینه و سطح تاج پوشش در روش های دو، چهار و شش درختی با آماربرداری صددرصد اختلاف معنی داری نداشتند. درصد اشتباه آماربرداری (دقت) برای برآورد میانگین مشخصه های سطح مقطع برابر سینه و سطح تاج پوشش در روش چهار درختی و برای برآورد مشخصه تعداد (جست گروه) در هکتار در روش دو درختی کمترین مقدار را دارا می باشد. برای ارزیابی بهتر دو روش از مقایسه حاصل ضرب مجذور دقت در زمان کل آماربرداری (e%)2×t استفاده شده که در برآورد مشخصه های تعداد در هکتار و درصد تاج پوشش این ضریب برای روش دو درختی کمتر بوده است. و در برآورد مشخصه سطح مقطع برابر سینه در هکتار این ضریب برای روش چهار درختی کمتر بوده است.

خشکیدگی درختان جنگلی از پدیده های مهمی است که عموماً در پی وقوع تغییرات اقلیمی ظهور پیدا کرده یا تشدید می-شود. این پدیده اخیراً در جنگل های بلوط زاگرس به صورت خشکیدگی های درختی وسیعی روی داده است. این پژوهش با هدف شناسایی کانون های خشکیدگی در ارتباط با عوامل توپوگرافی، بررسی رابطه قطر درخت با خشکیدگی درختان و مقایسه خشکیدگی بین درختان دانه زاد و شاخه زاد در تنگه دالاب انجام شده است. بدین منظور منطقه ای به وسعت 400 هکتار از جنگل های استان ایلام مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 80 قطعه نمونه 10 آری مستطیلی شکل (به ابعاد 25×40 متر) و به روش سیستماتیک - تصادفی در عرصه جنگل پیاده شدند. در هر قطعه نمونه، نوع گونه، قطر برابرسینه، قطر تاج، ارتفاع و شدت خشکیدگی درختان اندازه گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که رابطه بین شدت خشکیدگی درختان با شیب (p=0/008) و جهت دامنه معنی دار است(p=0/000). با زیاد شدن شیب ، شدت خشکیدگی زیاد می گردد. در دامنه های غربی و جنوبی، شدت خشکیدگی درختان بیشتر دیده شد. همچنین بین قطر درختان با شدت خشکیدگی رابطه معنی داری وجود دارد (p=0/042). با افزایش قطر شدت خشکیدگی درختان افزایش یافته و بیشترین تعداد درختان خشکیده در طبقات قطری بالا (d.b.h?40cm) مشاهده شد. بین خشکیدگی درختان از لحاظ مبدأ (دانه زاد یا شاخه زاد) نسبت به فراوانی آنها تفاوت معنی داری مشاهده نشد، اما خشکیدگی بر پایه های شاخه زاد اثر بیشتری گذاشته است. نتایج همچنین نشان داد که نیمی از درختان منطقه مورد مطالعه، دارای درجات مختلف خشکیدگی هستند.

درخت توس با وجود داشتن خواص ممتاز دارویی و در معرض خطر انقراض بودن، اطلاعاتی از ساختار ژنتیکی جمعیت های آن وجود ندارد. هدف از این مطالعه بررسی تنوع مورفولوژی و مولکولی جمعیت های مختلف درخت توس در ایران بود. میانگین صفات مختلف در برگ های شاخه نازا از برگ های شاخه زایا بزرگتر بدست آمد. صفات زاویه قاعده و تعداد رگبرگ دارای کمترین ضریب تغییرات و صفات عدم تقارن پهنک و اختلاف دو لبه برگ دارای بیشترین ضریب تغییرات بوده و به ترتیب کمترین و بیشترین تنوع فنوتیپی را دارند. آنالیز واریانس چند متغیره برای همه عامل های مختلف، اختلاف معنی داری را از خود نشان داد. در آنالیز خوشه ای سه خوشه تشکیل شد و تمام درختان منطقه مارمیشو در یک خوشه قرار گرفتند. در اکثر جمعیت ها، توزیع جغرافیایی با گروه بندی ژنوتیپ ها همخوانی نداشت. عدم تقارن پهنک و طول دمبرگ نسبی می تواند در تحقیقات تنوع میان جمعیت های غان در آینده استفاده شوند. نتایج نشانگر ریزماهواره نشان داد که بالاترین میزان شاخص تثبیت fst برای نشانگر l7.3بود. با توجه به نتایج تجزیه واریانس مولکولی تنوع ژنتیکی بین جمعیت های غان 34 درصد تعیین شد. بیشترین مقادیر مربوط به درصد آلل-های چند شکل، تعداد آلل، تعداد آلل موثر، شاخص شانون، آلل های اختصاصی و هتروزیگوسیتی مورد انتظار در جمعیت سنگده مشاهده شد. آزمون تنگنای ژنتیکی نشان داد جمعیت های شهرستانک و مارمیشو دچار تنگنای ژنتیکی شده باشند که توصیه می شود به اجرای " تکنیک های مختلف حفاظت بیولوژی" در این دو جمعیت توجه اساسی شود. اگرچه توس ایران کمترین فاصله ژنتیکی را با توس اروپایی نشان داد، اما قرار گرفتن توس ایران در گروه مولکولی مجزا نشان از تمایز توس ایران از سایر توس های خارجی تحت مطالعه در این تحقیق است. پیش بینی ساختار پروتیین و خصوصیات بیوشیمیایی به کمک روش های بیوانفورماتیک برای جمعیت های مختلف توس نشان داد که در این سطح اطلاعاتی تنوع در بین نمونه های ایرانی وجود دارد.

تنوع اهداف مدیریت جنگل در دوران حاضر باعث اهمیت بیشتر آماربرداری نسبت به گذشته شده است. انتخاب روش آماربرداری با توجه به هدف آماربرداری و امکانات موجود صورت می گیرد. لذا مدیریت در امر جنگلداری بسیار اهمیت دارد. در این تحقیق جهت تعیین روش مناسب برای برآورد مشخصه های کمی شامل تعداد درختان، سطح مقطع برابر سینه و حجم درختان موجود در قطعه نمونه، را بر اساس دقت آماربرداری در جنگل های غرب گیلان، روش های تصادفی ساده و منظم تصادفی با شدت 15% و استراتیفیکاسیون در دو طبقه ای و سه طبقه ای با d=0/8 ( از نظر آماری d=0/8 برابر با شدت 15% است اما تعداد قطعات نمونه قابل برداشت براساس فرمول های مربوطه متفاوت است) برای مقایسه انتخاب شد، برای مقایسه نتایج روش نمونه برداری با پارامتر های واقعی جامعه آماری، پارسلی به مساحت 61 هکتار از سری 2 جنگل های ناو اسالم آماربرداری صد درصد شد، نتایج این مقایسه نشان داد میانگین روش های نمونه برداری به میانگین واقعی نزدیک بوده و حدود اعتماد محاسبه شده، میانگین واقعی جامعه را در بر می گیرد و روش نمونه برداری با طبقه بندی، روش مناسب برای برآورد مشخصه های کمی جنگل های غرب گیلان می باشد. بنابراین هر چقدر جنگل مورد مطالعه همگن تر باشد، نمونه برداری از دقت بالاتری برخوردار است.

به منظور ارزیابی قابلیت تصاویر سنجنده oli ماهواره لندست 8 در تهیه نقشه تراکم تاج پوشش جنگل های زاگرس و همچنین بررسی تأثیر فصول سال بر صحت نقشه ها، چهار پنجره از تصاویر سنجنده مذکور از جنگل های منطقه حفاظت شده مانشت مربوط به چهار فصل سال با مساحت2300 هکتار در استان ایلام انتخاب گردید. نقشه واقعیت زمینی به شکل نمونه ای از طریق نمونه برداری به روش منظم-تصادفی با 100 قطعه نمونه مربعی تهیه شد. پس از انتخاب مجموعه باندهای مناسب برای هر فصل با استفاده از معیار واگرایی تبدیل شده، طبقه بندی داده ها به روش نظارت شده انجام شد.نتایج نشان دهنده قابلیت نسبتاً مناسب داده های سنجنده oli در طبقه بندی تراکم تاج پوشش جنگل های زاگرس می باشد.