نام پژوهشگر: مصطفی منصور قاضی
سارا صالحی جواد ناظمی رفیع
سن گندم مهمترین آفت گندم و جو در کشور می باشد. در این تحقیق تنوع شکلی بدن افراد بالغ نر و ماده و ژنیتالیا افراد ماده در جمعیت¬های سن گندمputton eurygaster integriceps بوسیله روش ژئومتریک مورفومتریک همچنین تنوع شکلی بدن به روش مورفومتریک سنتی بروی دوازده شاخص اندازه گیری شده، مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 800 نمونه به صورت تصادفی از ده منطقه استان کردستان شامل سنندج، بیجار، دهگلان، ایران خواه، قروه، کامیاران، مریوان، دیواندره، سقز و تازه آباد جمع آوری شد و شکل و اندازه بدن افراد بالغ نر و ماده و ژنیتالیا افراد ماده در میان این جمعیت¬ها با استفاده از روش ژئومتریک مورفومتریک و شاخص های اندازه گیری شده به روش مورفومتریک سنتی مورد مقایسه قرار گرفت. تعداد 18 لندمارک بر روی بدن افراد بالغ نر و ماده و 16 لندمارک بر روی ژنیتالیا افراد ماده در بخش های مختلف قرار داده شد و به وسیله آنالیزهای متغیر کانونی(cva) ، تجزیه به مولفه های اصلی (pca)، آنالیز انحراف نسبی rwa))، آنالیز تابع تشخیص dfa))، cluster و anova مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بررسی¬های ژئومتریک مورفومتریک این جمعیت¬ها وجود اختلاف معنی داری را بین جمعیت¬های مورد بررسی نشان داد و چهار گروه جمعیتی در استان کردستان شناسایی شدند. همچنین، بین اندازه ژنیتالیا افراد ماده در جمعیت¬های مختلف اختلاف معنی داری وجود داشت. و تغییرات شکل بدن با اندازه بدن و ژنیتالیا افراد ماده با اندازه آن همبستگی معنی داری را نشان دادند. ژنیتالیای افراد ماده بیشترین تفکیک جمعیتی را نشان داد. در بررسی های مورفومترک سنتی نیز اختلاف معنی داری بین جمعیت ها مشاهده شد.