چکیده بررسی اثر عصاره آبی الکلی گیاه صبرزرد (aloe vera) بر روند تکاملی بیضه و تخمدان جنین و متولدین از موش های صحرایی دیابتی به وسیله : مهرزاد جعفری برمک دیابت یکی از مشکلات جامعه است که بر قسمتهای مختلف بدن تاثیرات سوء می گذارد. در مادران دیابتی باردار به مقدار کافی انسولین ترشح نمی شود و گلوکز در خون مادر و جنین افزایش می یابد و موجب عوارض بسیاری در فرزندان می گردد. هدف از این تحقیق بررسی اثرات عصاره صبرزرد بر روند تکاملی بیضه وتخمدان در جنین ومتولدین از موش های صحرایی دیابتی و سالم در مقایسه با گروه های کنترل دیابتی و سالم می باشد. برای انجام این تحقیق 80 قطعه موش صحرایی ماده سالم تهیه و در شرایط یکسان نگهداری شدند سپس به صورت تصادفی به چهار گروه دیابتی و چهارگروه سالم تقسیم گردیدند. به گروه دیابتی mg/kg 50 استرپتوزوتوسین از طریق داخل صفاقی تزریق شد. همه گروهها به صورت طبیعی باردار شدند. شش گروه از مادران باردار دیابتی و سالم تحت درمان با عصاره ژل و برگ صبرزرد و داروی گلیبن کلامید قرار گرفتند و دو گروه دیگراز مادران باردار دیابتی و سالم آب مقطر دریافت کردند. در روزهای 18 و 20 بارداری دو قطعه موش صحرایی باردار از هر گروه کشته و جنین ها پس از جداسازی به بافر فرمالین 10% منتقل شدند. بقیه موش های صحرایی بطور طبیعی زایمان کردند . از هر گروه پنج جفت موش صحرایی نر و ماده در روزهای 30 ، 60 و 90 بعد از تولد ، کشته و بیضه و تخمدان آنها جدا و به محلول بافرفرمالین 10% منتقل گردید. پس از بکار بردن تکنیک های بافت شناسی ، پارامترهای بافتی مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. وزن جنین های مادران دیابتی تحت درمان با عصاره صبرزرد و گلیبن کلامید نسبت به گروه کنترل دیابتی کاهش آماری معنی دار نشان داد (p<0/05 ).تعداد سلول های اسپرماتوگونی ، سرتولی ، لیدیگ در جنین های 18 و20 روزه گروههای دیابتی تحت درمان با عصاره صبرزرد و گلیبن کلامید نسبت به گروه کنترل دیابتی افزایش معنی داری نشان دادند(p<0/05). در نوزادان نر 30 ،60 و 90 روزه گروههای دیابتی تغییرات آماری معنی داری در پارامترهای تعداد سلول اسپرماتوگونی، سرتولی ،لیدیگ و قند خون مشاهده شد (p<0/05 ) . تعداد فولیکول های آغازی درجنین های ماده 18 و 20 روزه گروههای دیابتی تحت درمان با عصاره صبرزرد و گلیبن کلامید نسبت به گروه کنترل دیابتی کاهش معنی دار آماری نشان می دهد (p<0/05 ). نتایج نوزادان ماده 30،60 و 90 روزه درگروههای دیابتی تحت درمان نسبت به گروه دیابتی تغییرات آماری معنی داری در پارامترهای تعداد و قطر فولیکول آغازی ،اولیه و ثانویه ، بالغ ،جسم زرد و نسبت مرکز به قشر تخمدان نشان دادند (p<0/05 ) . هیپر گلیسمی ناشی از دیابت مادر در دوران جنینی سبب آسیب بافت گناد نر و ماده می شود اما با توجه به نتایج مفید بدست آمده از عصاره ژل و برگ صبرزرد بر گناد موش صحرایی دیابتی می توان از تاثیرات مفید این عصاره جهت رفع آسیبهای احتمالی ناشی از دیابت بر ساختار گناد استفاده نمود. کلید واژه: موش صحرایی ، دیابت، گناد، صبرزرد

شبکیه قسمتی از سیستم عصبی مرکزی می باشد که نقش مهمی در بینایی ایفا می کند. این بخش از لایه های مختلف بافتی تشکیل شده است که می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند دیابت قرار گیرد و باعث تخریب سلول های شبکیه گردد. هدف از این مطالعه بررسی ساختار بافتی شبکیه ی موش صحرایی نر دیابتی، پس از تأثیر عصاره ی هیدروالکلی ژل آلوئه ورا (صبر زرد) می باشد. برای انجام این تحقیق، 50 سر موش صحرایی نر از نژاد sprague-dawley با وزن حدود 200- 150 (25±175) گرم مورد استفاده قرار گرفتند. حیوانات به 10 گروه 5 تایی: گروه کنترل (1)، رت های سالم با دریافت عصاره ی آلوئه ورا (2)، رت های دیابتی با دریافت غذای معمولی (3، 5، 7و 9)، رت های دیابتی با دریافت غذا و عصاره ی آلوئه ورا (4، 6، 8 و 10)، به ترتیب به مدت 4، 8، 12 و 16 هفته تقسیم شدند. حیوانات با داروی استرپتوزوتوسین با دوز (kgbw/ mg50) دیابتی شدند. پس از گذراندن دوره ی آزمایش با دوز بالای تیوپنتال سدیم کشته و چشم های آنها را خارج نموده و کره ی چشم در گلوتارآلدیید 4 درصد ثابت شد. سپس قسمتی از شبکیه نزدیک به دیسک بینایی را جدا کرده و پس از انجام کلیه ی مراحل تهیه ی نمونه، مقاطع نیمه نازک و نازک و رنگ آمیزی، جهت بررسی ضخامت کل شبکیه و لایه های gcl، ipl، inl، opl و onl و نیز شکل و موقعیت میتوکندری، مرفولوژی هسته و مرفولوژی و موقعیت قرار گرفتن فتورسپتورها و سلول های گانگلیونی توسط میکروسکوپ نوری و الکترونی ترانس میشن مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در مقایسه بین گروه دیابتی و کنترل سالم ضخامت شبکیه و لایه های آن در گروه های مختلف مورد مطالعه کاهش داشت و تنها در ضخامت لایه ی psl در گروه 12 هفته ای اختلاف معنی دار مشاهده گردید(01/0 p? (. بنابراین بین گروه های دیگر و لایه های مختلف اختلاف معنی دار وجود نداشت. در گروه دیابتی در انتهای فتورسپتورها، تخریب کریستای میتوکندری ها، میتوکندری حباب دارو نیز تحلیل میتوکندری مشاهده گردید که در نتیجه ی درمان با عصاره ی آلوئه ورا، کریستاها تا حدودی نظم خود را بدست آوردند و آثار ترمیم در میتوکندری ها مشاهده گردید. در گروه دیابتی هسته ی فتورسپتورها بصورت متراکم مشاهده گردیدند. در اثر درمان با عصاره ی ژل آلوئه ورا، کروماتین هسته ها به حالت منتشر درآمدند. هسته ی سلول های گانگلیونی در گروه دیابتی، مضرس و کروماتین حاشیه نشین بود. با درمان توسط عصاره ی آلوئه ورا حالت حاشیه نشینی در کروماتین از بین رفت و کروماتین ها نسبتاً در هسته بطور یکنواخت توزیع شدند. با توجه به نتایج حاصل احتمالاً این گیاه می تواند جهت کاهش و کنترل عوارض ناشی از دیابت در شبکیه و جلوگیری از آسیبهای شبکیه ناشی از دیابت موثر واقع شود.