نام پژوهشگر: علاء الدین آذری
لیلی جلیلیان نعمت احمدی نسب
نگارگری به عنوان یک هنر سابقه ای چندهزار ساله دارد به طوری که این هنر در ایران از زمانی که آغاز شد که نخستین انسان های این مرز و بوم به برداشت های عینی خود از طبیعت شکل دادند و نمونه های آن را بر دیوار غارها و بر سفال های کهن می توان دید و این هنر با بیش از دوازده هزار سال قدمت در هر دوره ای از جمله دوره ی باستان، اسلام و دوره ی مغول و تیموری با به وجود آوردن مکاتب گوناگون هنری که این مکاتب هم بر اساس مرکزیت امپراتوری حاکم یعنی بر اساس حاکمیت حاکم بر کشور در آن دوران می باشد یعنی هر جا که مقر حکومت بود، هنرمندان از گوشه و کنار کشور به میل و اکراه و یا با اجبار به آنجا می آمدند. و به علت حمایت ها و کمک هایی که سلاطین هنردوست هر دوره بخصوص سلاطین تیموری (شاهرخ، بایسنقر و .... ) از این هنر کردند باعث رواج هنر مصورسازی کتب شد و می بینیم که این هنر به دلیل توجه پادشاهان به احیاء هنرها و یا شاید به نقاشی به عنوان عنصری تزیینی جهت به رخ کشیدن عظمت و اقتدارشان مورد توجه قرار گرفت. چنانکه می بینیم دوره ی حکمرانی تیموریان با وجود مکاتب سمرقند و شیراز و بخصوص هرات در ایران عهد رونق هنر نقاشی و مصوری به شمار می آید و عصری است که هنر نقاشی مینیاتور به اوج خود می رسد و در این دوره عوامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در پیشرفت این هنر نقش داشتند به طوری که دارالسلطنه ی هرات به مرکز مهمی برای این هنر گردید و همین است که مکتب هرات را می توان کامل ترین مکتب مینیاتوری سازی ایرانی دانست به طوری که در این مکتب شاهد مهمترین مقطع مصورسازی کتب هستیم، و کتاب هایی که به زیبایی در این مکتب مصور گردید، و وسیله ای برای تبلیغات و مقاصد سیاسی بوده است. در دوره ی تیموریان به علت حمایت هایی که سلاطین تیموری از نگارگران می کردند می توان به نگارگران برجسته ای چون خلیل نقاش و غیاث الدین و کمال الدین بهزاد اشاره کرد، بهزاد نام آورترین نگارگر و هنرمند بزرگ ایرانی است و آثار زیبایش سهم عظیمی در رونق هنر نگارگری ایرانی دارد و او توانست با تعلیم شاگردان متعدد سنت های قدیم هنری را حفظ کند و توانست در سلک نگارگران خاص سلطان حسین بایقرا درآید.
محسن آل کثیر علاء الدین آذری
تاریخ ایران پیش از اسلام ، از جمله مباحثی است که چندانکه شایسته آن باشد ، به آن پرداخته نشده است. عصر طولانی ساسانیان یکی از دورانهای مهم تاریخ ایران است و مملو از اتفاقات و جریان های مختلف سیاسی ، نظامی ، اجتماعی ، فرهنگی ، مذهبی و اقتصادی بوده است. ساسانیان در سال 226 میلادی رسماً قدرت را به دست گرفته و حکومت آنان تا سال 652 میلادی ادامه یافت. آنان پس از روی کار آمدن سعی در بسط قدرت و توسعه قلمرو خود نمودند و سرزمین های زیادی را تصرف کردند ؛ دولتی متمرکز به روش دوران هخامنشی را پایه گذاشتند و دین را با حکومت امتزاج داده بودند. در دوران ساسانی و قبل از آن جاده ابریشم یکی از عوامل ارتباط میان ملل مختلف بود؛ آنان از این طریق از جنبه های مختلف سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی رابطه داشته و تاثیرات متقابل شگرفی بر همدیگر می گذاشتند. لذا نگارنده با توجه به موضوع پایان نامه در این پژوهش با استفاده از منابع تاریخی دسته اول و مآخذ دیگر بالاخص منابع اصلی عربی ، در حد وسع و توان خود با صرف مدت زمان طولانی به بررسی روابط سیاسی ، اجتماعی .و فرهنگی سلسله ساسانی با دولت شهرهای حیره ، پالمیرا و هاترا پرداخته است. حیره دولت شهری عربی در کنار رود فرات که هوادار ساسانیان و حامی مرزهای ایران در برابر قبائل بیابانگرد و رومی ها بود و اکثر حیات خود را با ساسانیان هم دوره بوده است. حیره پل ارتباطی میان اعراب و ایرانیان می باشد. پالمیرا در سوریه ، قبل از ساسانیان و بالاخص در دوران اشکانی یکی از عوامل ارتباط میان آسیا و اروپا بود. و تاثیر فرهنگ اشکانی از آثار باقیمانده آن به خوبی واضح و ملموس می باشد و در زمان ساسانیان درگیری هایی میان پالمیر و ایران رخ داده بود. هاترا نیز در بین النهرین از ملوک الطوایف اشکانی بوده است. این شهر استحکامات نظامی فوق العاده ای داشته و حاضر به تسلیم در برابر ساسانیان نبود تا اینکه در زمان شاپور اول به دست ایرانیان فتح و ویران گردید.