چکیده با ورود تکنولوژی و تجهیزات مدرن‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏، تولید محصولات کریستالی از سال 1345 به ایران، تحولی در امر شیشه گری و کریستال سازی در کشور صورت گرفت. لذا این پایان نامه با هدف بررسی فرایند تولید شیشه و کریستال دست ساز در ایران و بیان تحولات این هنر و صنعت ارزشمند از سال 1345 تاکنون و نیز بررسی کمی و کیفی تولیدات کارخانه های موجود و آشنایی با روش های تولید و تزئین آثار شیشه ای و کریستالی به نگارش در آمده است. اطلاعات این پایان نامه با سند گزینی و مرور منابع کتابخانه ای که شامل متن خوانی و جمع آوری اطلاعات از طریق فیش نویسی، آمار خوانی با استفاده از جداول مختلف، سند خوانی با مطالعه ی کتب، مجلات و اسناد دولتی و... و نیز با مصاحبه های ساختار یافته و بدون ساختار و همچنین با مشاهدات با مشارکت و بدون مشارکت جمع آوری شده است که این مشاهدات با عکس و فیلم ثبت گردیده است. این بررسی ها علاوه بر بیان اطلاعاتی در مورد پیشینه و روش های ساخت و تزئین آثار شیشه ای و کریستالی، این امر را آشکار ساخت که با ورود دانش فنی و ابزارها و تجهیزات پیشرفته،‏ تحولاتی در زمینه های مواد اولیه، کوره ها، تنش زدایی محصولات، قالب های مورد استفاده، ابزارهای فرم دهی، نحوه ی طراحی، ساخت محصولات کریستالی پایه دار با اندازه های بزرگ، استفاده از کاپ، راد، فویل و پودر در تولید انواع محصولات کریستالی، پرداخت-کاری، بسته بندی، انبارداری و محیط کاری کارخانه های تولید کننده ی آثار کریستالی صورت گرفته است که تک تک این تحولات به طور مفصل بررسی شده است. نکته ی قابل توجه این است که با وجود پیشرفت های صورت گرفته‏ بازهم شاهد ناکامی بسیاری از تولید کنندگان محصولات کریستالی در کشور می باشیم. در ادامه ی مباحث، دلایل این ناکامی ها بیان شده وحمایت نکردن دولت از تولید کنندگان محصولات کریستالی، وجود فرهنگ مصرف گرایی در کشور، اعتماد نکردن مصرف کننده به تولید کنندگان داخلی و نبود هماهنگی بین بازار فروش و تولید کنندگان آثار کریستالی، به عنوان مهم ترین دلایل این ناکامی ها شناخته شده اند. کلید واژگان: شیشه گری، شیشه ی دست ساز، کریستال، فرآیند تولید، تکنولوژی