نام پژوهشگر: ابراهیم دهقانیان

بررسی تاثیر سدهای در دست اجرا و موجود روی دبی سیلابی وارده به منطقه کربال با استفاده از روابط منطقی آمار ایستگاههای هیدرومتری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز 1377
  ابراهیم دهقانیان   داور خلیلی

در این تحقیق تاثیر سد درودزن و سدهای در حال ساخت ملاصدرا و سیبویه بروی سیلابی شدن منطقه کربال بررسی گردید. ابتدا طول دوره آماری ایستگاههای هیدرومتری واقع در حوضه آبخیز کر و سیوند بررسی شده و تعداد شانزده ایستگاه که طول دوره آماری دبی حداکثر لحظه ای آنها مناسب بود انتخاب گردید. سپس برای سالهائی که ایستگاهها فاقد آمار بودند، آمار بوسیله همبستگی با ایستگاههای مشابه تکمیل گردید. بعد از این مرحله آمار مذکور مورد تحلیل فراوانی قرار گرفت که بدین وسیله دبی سیلابی با دوره های بازگشت 2، 5، 10، 20، 25، 50 و 100 ساله برای هر ایستگاه محاسبه گردید. برای حصول اطمینان از همگن بودن ایستگاهها از آزمون لانگبین استفاده شد، که ایستگاههای غیرهمگن از محاسبات بعدی حذف گردیدند. با استفاده از منحنی های حجم، سطح و ارتفاع مخزن و همچنین دبی - اشل سرریز سدهای ساخته شده و در حال ساخت روند سیلاب بروش پالس در مخازن این سدها محاسبه گردید. سپس ایستگاههای مبنای شبکه رودخانه ای مشخص گردید. این ایستگاهها در محل سدها و یا در نقاط حساس مثل محل تلاقی رودخانه کر و سیوند قرار دارند. سپس روابط همبستگی بین هر ایستگاه مبنا تا محل ایستگاه مبنای بالا دست بصورت خطی بدست آمد. روابط مذکور باید از ضرایب همبستگی بالائی برخوردار بوده و همچنین بایستی ضرائب همبتستگی و ضرائب متغییرهای مستقل معاملات همبستگی در سطح عدم معنی دار 5 درصد باشند. سطح عدم معنی داری ضریب همبستگی توسط آزمون f و سطح عدم معنی داری ضرائب روابط همبستگی توسط آزمون t استیودنت بررسی شده است . بعد از آن خطای استاندارد روابط بدست آمده محاسبه گردید و در صورت خطای استاندارد بالای روابط بدست آمده و یا ایحاد خطا توسط متغییر مستقل، اینگونه را یا متغیرها از کل مدل حذف می شوند. در مرحله بعد بترتیب قرار گرفتن ایستگاههای مبنا روابط بدست آمده پشت سر هم مرتب می گردیدند. سپس دبی سیلابی با دوره بازگشت های مختلف در مدل قرار داده شده و سیلاب ورودی به مخزن سدها روندیابی می گردیدند. نتایج از سرریز اضطرای سد خارج شده و دریچه های آبگیر کاملا بسته می باشند. در مورد دوم دریچه های آبگیر کاملا باز بوده و سرریز اضطراری نیز کار می کند. با در نظر گرفتن دو شکل خروج جریان سیلاب که در بالا ذکر شد و ایجاد شرایط مختلف در قرار دادن سدهای در حال ساخت در مدل یازده حالت مختلف در نظر گرفته شد و تاثیر هم حالت در دبی سیلابی رسیده به ایستگاههای پایین دست بررسی گردید. در حالت های بررسی شده بیشترین دبی سیلابی رسیده به پایین دست مربوط به حالتی می باشد که در مدل سد درودزن قرار دارد و سیلاب از سرریز و دهانه آبگیر این سد خارج می گردد و کمترین حالت مربوط به زمانی است که در مدل سدهای درودزن، ملاصدرا و سیبویه در مدل قرار می گیرند و سیلاب فقط از سرریز آنها خارج می گردد. این کاهشی معادل 24 درصد نسبت به حالت حداکثر نشان می دهد. همچنین نتایج بدست آمده نشان دهنده متوسط 6 درصد کاهش نسبت به حالت حداکثر به ازا احداث سد ملاصدرا و 16 درصد کاهش دبی سیلابی نسبت به حالت حداکثر به ازا احداث سد سیبویه می باشد. این خود اهمیت احداث سد سیبویه را نسبت به سد ملاصدرا نشان می دهد.