نام خانوادگی: نوروزی نام: زهرا عنوان پایان نامه: بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری به شیوه گروهی بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان دارای دیابت نوع 2 مراجعه کننده به انجمن دیابت اهواز استادان راهنما: دکتر مهناز مهرابی زاده هنرمند و دکتر نیلوفر خواجه الدین استادان مشاور: دکتر یدالله زرگر و دکتر حمیرا رشیدی درجه تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته: روان شناسی گرایش: بالینی دانشکده: روان شناسی و علوم تربیتی تاریخ فارغ التحصیلی:15/4/1390 کلید واژه ها: درمان شناختی- رفتاری، دیابت، افسردگی، کیفیت زندگی چکیده: هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی روان درمانی گروهی به روش شناختی- رفتاری بر افسردگی و کیفیت زندگی زنان دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به انجمن دیابت شهر اهواز است. جامعه آماری این پژوهش شامل زنان دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به انجمن دیابت اهواز می باشد. نمونه پژوهش به روش در دسترس انتخاب شد. 30 نفر از بین 70 نفر افراد مراجعه کننده به انجمن دیابت که با استفاده از آزمون افسردگی 13 ماده ای و مصاحبه تشخیصی نیمه ساختاریافته تشخیص افسردگی دریافت کرده بودند به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. آزمودنی ها علاوه بر پرسشنامه افسردگی پرسشنامه کیفیت زندگی را نیز تکمیل کردند. گروه آزمایش 10 جلسه روان درمانی گروهی به شیوه شناختی- رفتاری دریافت کردند. ولی روی گروه کنترل هیچ درمانی صورت نگرفت. پس از پایان مداخله، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. داده های حاصل از پژوهش با استفاده از روش تحلیل کواریانس چند متغیری (mancova) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها بیانگر این بود که مداخله مورد استفاده، در کاهش علائم افسردگی (001/0 > p و17/72 (f= و بهبود کیفیت زندگی (05/0 > p و82/8= f) موثر واقع شده است.

هیرسوتیسم افزایش رشد موهای صورت و بدن در اثر تولید آندروژن اضافی است که معمولا همراه با اختلال سیکلهای قاعدگی و تخمدانهای بدون تخمک گذاری می باشد. علائم همراه با هیرسوتیسم شامل آکنه ، افزایش چربی پوست ، افزایش میل جنسی ، بزرگی کلیتوریس و عضلانی شدن بدن است . ریزش مو ، آکانتوزیس نیگریکانس و بی نظمی قاعدگی از علائم دیگر می باشد.بر طبق مطالعات انجام شده مقاومت به انسولین و افزایش انسولین خون عامل افزایش آندروژن خون و ایجاد هیرسوتیسم و اختلال قاعدگی در زنان دیابتی است.شیوع هیرسوتیسم در بیماران دیابتی در بعضی از مطالعات تا 30درصد نیز گزارش شده، در تشخیص هیرسوتیسم ، روش اصلاح شده ‏‎ferriman-gallway score‎‏،روش با ارزشی محسوب می شود. همچنین قاعدگی نامنظم : سیکلهای قاعدگی کمتر از 21روز یا بیشتر از 35روز یا کمتر از 8قاعدگی در سال تعریف شد.

با توجه به اینکه علائمی مثل درد استخوانی و دفورمیتی استخوانی و انسفالوپاتی و آنمی مقاوم به درمان در بیماران دیالیزی مکررا مشاهده می شد و یکی از دلایل آن می توانست ‏‎al‎‏توکسی سیتی باشد، سطح ‏‎al‎‏ سرم بیماران و آب مورد استفاده برای دیالیز و آب آشامیدنی مورد استفاده را اندازه گیری نمائیم تا اولا میزان ‏‎al‎‏ توکسی سیتی را در بیماران دیالیزی مشخص نمائیم و ثانیا در صورت بالا بودن سطح ‏‎al‎‏ در بیماران دیالیزی با اندازه گیری سطح ‏‎al‎‏ آب مایع دیالیز و آب آشامیدنی تا حدودی علت را نیز مشخص کرده و در صورت امکان مشکلاتی که وجود دارد اصلاح شود و از طرفی با توجه به نتایج طرح در مورد اندازه گیری سطح ‏‎al‎‏ سرم در بیماران دیالیزی نیز برنامه ای تنظیم شود تا به صورت مکرر و منظم سطوح‏‎al‎‏ سرم بیماران اندازه گیری شود و در صورتی که بیماری ، ‏‎al‎‏ توکسی سیتی داشته باشد تحت درمان قرار گیرد تا میزان عوارض ایجاد شده به دلیل ‏‎al‎‏ توکسی سیتی در بیماران دیالیزی کاهش یابد.

توزیع فراوانی اختلالات عملکرد تیروئید در بیماران دیابتی مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان بوعلی در نیمه اول سال 1380 بررسی شد. جهت بررسی فراوانی اختلال عملکرد تیروئید در بیماران دیابتی یک مطالعه توصیفی انجام شد. 204 بیمار دیابتی (72 مرد، 132 زن) که به مرکز دیابت زاهدان ارجاع داده شدند مورد بررسی قرار گرفتند. جهت تشخیص اختلال عملکرد تیروئید به علائم و نشانه ها و تست های عملکرد تیروئید ‏‎(tsh , t4, t3)‎‏ توجه شده است تست های عملکرد تیروئید در آزمایشگاه با یک روش انجام شده است. فراوانی کلی اختلال عملکرد تیروئید 2/17% ارزیابی شده است (14 مرد و 21 زن) اغلب موارد هیپرتیروئید تشخیص داده شده اند 3/11% (23 بیمار هیپوتیروئید و 12 بیمار هیپرتیروئیدیسم) فراوانی هیپوتیروئدی و هیپرتروئیدی ساب کلینیکال صفر برآورده شده است. فراوانی گواتر ساده 8/12 برآورده شده است. فراوانی اختلال عملکرد تیروئید در جمعیت عمومی 3% می باشد و فراوانی اختلال عملکرد تیروئید در بیماران دیابتی، در این مطالعه 2/17% برآورد شده است. آزمایشات و تحقیقات انجام شده، بررسی و معاینه بیماران دیابتی را از نظر اختلالات عملکرد تیروئید لازم و ضروری می داند.

بدلیل اهمیت بیماری دیابت بعنوان شایعترین بیماری اندوکرین که درصد قابل توجهی از افراد جامعه به آن مبتلا هستند و با توجه به نقش عمده خود بیماران در کنترل بیماری و پیشگیری از عوارض آن، مطالعه ای بر روی 400 فرد دیابتی مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان بوعلی زاهدان در نیمه اول سال 1380 انجام گرفت و میزان آگاهی و نحوه رفتار مبتلایان نسبت به بیماری دیابت بررسی گردید. پس از تکمیل پرسشنامه ای که همین منظور تهیه شده بود، نتایج زیر بدست آمد: از مجموع 400 فرد مورد مطالعه 16 نفر مرد و 274 نفر زن بودند. آگاهی بیماران در مورد تعریف بیماری 7/17 درصد، علائم دیابت 5/36 درصد، علل بیماری 27 درصد عوارض دیابت 68 درصد، عوامل تشدید کننده 60 درصد، علائم کاهش قند خون 30 درصد علائم افزایش قند خون 75 درصد، لزوم معاینات چشمی 5/87 درصد، نقش ورزش در کنترل بیماری 2/90 درصد، نقش کاهش وزن 5/89 درصد و لزوم استفاده از رژیم غذایی خاص 7/96 درصد می باشد. همچنین نتایج مربوط به نحوه رفتار بیماران بصورت رعایت منظم رژیم غذایی 3/31 درصد، معاینات چشمی منظم 7/33 درصد، انجام ورزش و فعالیت های فیزیکی بصورت منظم 6 درصد، مراقبت از پاها 5/54 درصد و رعایت مرتب روش درمانی 5/78 درصد، بدست آمده است.علاوه بر این ارتباط عوامل دموگرافیک (سن، سطح سواد، جنس) با میزان آگاهی و نحوه رفتار بیماران بررسی گردید و ارتباط معنی دار میان سن و میزان آگاهی افراد و همچنین بین سطح تحصیلات و میزان آگاهی و رفتار بیماران مشخص شد در این مطالعه ارتباطی میان جنس افراد و سطح آگاهی و نحوه رفتار آنان دیده نشد. در مجموع سطح آگاهی افراد مورد مطالعه نسبت به بیماری دیابت بصورت متوسط تا خوب نحوه رفتار آنان درقبال بیماریشان در حد ضعیف تا متوسط می باشد.