سابقه و هدف تحقیق: این مطالعه به منظور به دست آوردن روش موفق تر درمان شکستگیهای با subcondylar توجه به تحقیقات قبلی انجام شده در این رابطه صورت گرفته است . مواد و روشها: 34 بیمار را با کمک روش انتخابی اتفاقی (random) انتخاب نموده و سپس به دو گروه درمانی 17 نفره که با کمک روشهای فوق درمان می گشتند تقسیم نمودیم. در گروه اول پس از جااندازی توسط دسترسی بازقطعات شکسته با استفاده از سیم فیکس قرار می شدند و سپس بیماران تحت imf می گرفتند. گروه دوم (جااندازی بسته) بدون جااندازی باز بیماران imf می شدند و هر دو گروه به مدت دو ماه پیگیری شدند قبل و پس از درمانهای فوق جهت ارزیابی طی دو پرسشنامه به بررسی وضعیت بیماران در هر دو گروه پرداختیم که شامل شرایط قبل و بعد از درمان هر بیمار بوده است . از جمله مسائل مورد بررسی قبل از درمان می توان از تنوع شکستگی، همراه بودن شکستگیها، عامل ایجاد کننده شکستگی، سن بیماران، جنس بیماران، مدت زمان بین وقوع حادثه و مراجعه بیمران، اکلوژن، جهت حرکت تکه شکسته، صاف بودن سرکندیل، وضعیت اجتماعی بیماران و با دندان بودن بیماران یاد کرد. از جمله مسائل مورد بررسی بعد از درمان به بررسی شیوع عوارض بین دو گروه (اکلوژن، شکل و حدود حرکتی فک ، نقایص عصبی، درد، صداهای مفصلی، اسکالر باقیمانده و عفونت بعد از درمان)، مقایسه رفاه بیماران بین دو گروه (نیاز به تکرار درمان، مشکل جویدن و فیزیوتراپی در منزل) و دست آخر عودت آناتومی نرمال محل (کاهش طول راموس و ارزیابی رادیولوژیکی جاندازی) بوده است . یافته ها: مسائل و متغیرهای مورد بررسی اینگونه نشان دادند که شرایط قبل از درمان بیماران یکسان بده است . نتایج بدست آمده به تفاوتهای فاحشی از لحاظ اکلوژن بیماران (p 0/03)، میزان گشودن دهان کمتر از 35 میلیمتر (p 0/01)، مشکل جویدن (p 0/03) و انحراف در باز ردن دهان (p 0/03) در بین دو گروه اشاره نموده است که هر سه مورد نظر را شامل می شد که از لحاظ سایر متغیرهای مطرح شده تفاوت فاحشی ندیدم. نتیجه گیری: در پایان اعلام می شود با توجه به نتایج بدست آمده و مقالات بررسی شده برتری واضحی در درمان جراحی بازشکستگی کندیل توسط استئوسنتزباسیم نسبت به روش متداول بسته این نوع درمان نشان داده شد که کم عارضه تر مرفه تر و باعودت آناتومیکی بهتری بوده است .

مفصل گیجگاهی-فکی یا tmj به علت نقشی که در جویدن، بلع، تکلم و حتی تنفس دارد و همچنین نزدیک بودن آن به حفره دهان، حلق، بینی، گوش و جمجمه اهمیت فراوانی دارد لذا شناخت عواملی که سبب اختلال عملکرد و درد این مفصل می شوند جهت کنترل و پیشگیری بخصوص در افرادی که احتمال high risk بودنشان بیشتر است از جمله معلمین بعلت موقعیت شغلی ضروری بنظر می رسد. در تحقیق حاضر در یک دوره 6 ماه معلمین اعدادی از مدارس در سطوح مختلف ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان تحت پوشش قرار گرفتند و اطلاعاتی از طریق پرسشنامه از آنها دریافت شد که شامل: اطلاعات شخصی، علائم تشخیصی که اهم آنها شامل: صداهای مفصلی-درد مفصلی-درد عضلانی-محدودیت حرکت فک ، درد جلوی ناحیه گوش ، vertigo بوده و یکسری سوالات راجع به اختلالات سایکولوژیک مثل: اضطراب عمومی، احساس دلشوره، افسردگی، استرس شغلی، خشکی دهان، طپش قلب ، شتابزدگی در کارها و ... و همچنین بررسی فاکتورهای اتیولوژیک بود. اطلاعات در مورد 377 بیمار گرفته شد. که طی بررسیهای انجام شده 191 نفر داراری مشکل t.m.d و 186 نفر non t.m.d بودند و نتایج بطور مختصر بدین شرح بود: از گروه t.m.d 116 نفر معادل (60/7 درصد) زن و 75 نفر (39/3 درصد) مرد بودند و در گروه non t.m.d نیز 103 (55/4 درصد) زن و 83 نفر معادل 44/6 درصد مرد بوده اند. متوسط سنی خانمها 36/3 درصد و متوسط سنی آقایان 37/6 سال بوده است . در بررسی علائم تشخیصی بعنوان شاخص tmd: صدای مفصلی بتنهایی 70 نفر معادل 18/6 درصد، درد عضلات 10/9 درصد معادل 35 نفر، درد مفصلی t.m.j 10/1 درصد و محدودیت باز کردن دهان 9/8 درصد بوده است . درد عضلات همراه با درد مفصل و محدودیت در باز کردن دهان 7/9 درصد بوده است و 21/1 درصد هر چهار اختلال را با هم داشته اند. و در بررسی فاکتورهای اتیولوژیک تماسهای پیش رسی دندانی در سنتزیک 63/9 درصد، در پرتون 55 درصد، در working 48/7 درصد و در balancing 40 درصد و نیز سایش دندانی با 58/6 درصد بیشترین درصدهای ار به خود اختصاص داده بودند. در بررسی اختلالات سایکولوژیک بیشترین درصدها شامل: استرس شغلی 31/4 درصد، افسردگی 27/2 درصد، اضطراب عمومی 43/5 درصد و میزان دلشوره 74/9 بوده است . نتیجه: در مقایسه ای که با تحقیقات مختلف شده است اختلالات سایکولوژیک مانند افسردگی، اضطراب عمومی، دلشوره، استرس شغلی و فاکتورهای اتیولوژیک از جمله تماسهای پیش رس دندانی در سنتریک ، پروتروژن working، بالانسینگ و سایش دندانی در معلمین افزایش داشته است .

در میان ناهنجاریهای مادرزادی ناحیه سر و صورت و دهان، شایعترین آنها شکافتهای کام و لب و یا مجموعه این دو می باشد. با توجه به اهمیت فرم لبها و دهان در ساختمان طبیعی صورت ، متولد شدن نوزاد با یکی از این ناهنجاریها باعث استرس روحی شدید والدین و اطرافیان خواهد شد. کودکان دچار شکاف کام یا لب ، علاوه بر مشکلات زیبایی، اشکالاتی در بلع و تکلم نیز دارند. در این مطالعه سعی شده است ، در درجه اول میزان شیوع شکاف کام و لب در شهرستان زاهدان تعیین شود و سپس عوامل مسبب احتمالی نیز برشمرده شوند. مطالعه بصورت "گذشته نگر" و برروی نوزادان متولد شده در سالهای 76 و 77 زاهدان صورت گرفته است . در بین افراد مورد بحث ، شیوع این ناهنجاریها، 0/14 درصد یا بعبارت دیگر 1/43 در 1000 تولد زنده به دست آمد. در مورد عوامل اتیولوژیک با توجه به اطلاعات مندرج در پرونده ها، امکان اظهارنظر قطعی وجود ندارد لیکن می توان وقوع شکافها را به استعمال دخانیات حین حاملگی توسط مادر، مصرف دارو در سه ماهه اول حاملگی و استرس نسبت داد

در تحقیق حاضر که در یک دوره یک ساله بر روی 132 بیمار با 180 شکستگی که در کلینیک خصوصی جراحی فک و صورت و بخش جراحی فک و صورت بیمارستان خاتم الانبیا زاهدان انجام گرفت اطلاعاتی از طریق پرسشنامه از بیماران بدست آمد که شامل سن، جنس ، عامل اتیولوژیک ، نوع شکستگی، محل شکستگی، تعداد شکستگی و محل ضربه بود. 85/6 بیمار مذکور بودند متوسط سنی مردها (22/9 سال) در زاهدان کمتر از زنان (23/2 سال) بود. عامل اتیولوژیک اصلی شکستگی های ماندیبول افراد مذکر در زاهدان نزاع بود (50/4 درصد) و پس از آن تصادفات (26/5 درصد) و در افراد مونث تصادفات اصلی ترین عامل اتیولوژیک در شکستگی های ماندیبول بودند. (57/9 درصد). میزان شکستگی های فک تحتانی در ماههای گرم سال در زاهدان افزایش می یابد و در تیرماه به اموج خود می رسد که مشابه با تهران بود. ولی در زاهدان با شروع شدن سرما و در ماه آذر و دی (مصادف با ماه رمضان) یک افت بیشتر از اندازه به چشم می خورد که در تهران به چشم نمی خورد. معمولترین محل شکستگی در زاهدان کندیل بود. (31/1 درصد) 78/8 درصد از شکستگی بصورت direct وو بقیه indirec بودند. بیشترین میزان شکستگی از نوع compound بود 61/61 درصد، در 21/2 درصد موارد، نیز شکستگی در بیش از یک ناحیه دیده شد که شایعترین آنها شکستگی همزمان کندیل و سمفیز بوده.

استفاده از مینی پلیت در درمان شکستگیهای استخوانی از قرن نوزدهم آغاز شده و از حدود سال 1960 در جراحی فک و صورت مطرح گردیده است با این حال نحوه استفاده از مینی پلیت ها و کارآیی آنها نسبت به درمان قدیمی تر، استفاده از سیم جهت استئوسنتز و سیم بین دندانی، بخصوص در شکستگی های زاویه فک تحتانی، هنوز مورد بحث می باشد در این تحقیق تجربی 40 بیمار دارای شکستگی نامطلوب زاویه فک تحتانی در گروه مینی پلیت و سیم ‏‎imf/‎‏ بطور تصادفی تقسیم شدند و درمان بیماران بطور کلی با تاخیر (میانگین 5 روز) انجام گردید. سن بیماران 50-20 سال بود. در صورت وجود دندان عقل در مسیر شکستگی کشیده می شد. در گروه مینی پلیت از مینی پلیت چهار سوراخه و پیچ 7 میلیمتری در روی خط مایل خارجی جهت فیکساسیون استفاده شد و دهان بیمار پس از جراحی باز می ماند در گروه سیم ‏‎imf/‎‏ از طریق خارج دهانی محل شکستگی با سیم استئوسنتز شده و با استفاده از آرچ بار و سیم بین دندانی دهان بیمار را برای 8 هفته بسته می شد . بنابر نتایج بدست آمده در گروه سیم ‏‎imf/‎‏ نسبت به گروه مینی پلیت کاهش وزن در مدت بررسی بیشتر ‏‎(p<0/01)‎‏، زمان شروع به کار و فعالیت اجتماعی دیرتر ‏‎(p<0/02)‎‏ بود. درد، تورم، عفونت ناحیه جراحی، صدمه عصبی، و میزان ‏‎dehiscence‎‏ در بیماران دو گروه دارای تفاوت معنی داری نبود. نکته قابل توجه، میزان بیشتر مال اکلوژن پس از عمل در بیماران گروه مبنی پلیت می باشد ‏‎(p<0/05)‎‏ با توجه به درمان با تاخیر بیماران این مسئله قابل توجیه است ولی بنظر می رسد عوامل دیگری از قبیل خارج ساختن دندان عقل در حین جراحی، ضعف استخوان مجاور شکستگی، شدت جابجایی قطعات و میزان ادم و اسپاسم عضلات اطراف نیر در این رابطه موثر باشد. با توجه به موارد فوق می توان چنین نتیجه گرفت که استفاده از مینی پلیت آسایش بیشتری را برای بیماران تامین می کند و در مواردی که به دلایل ذکر شده، در حین یا پس از جراحی، با امکان مال اکلوژن روبرو شدیم می توانیم از الاستیک در جهت رفع آن اقدام کنیم. میزان عفونت مال اکلوژن اختلالات حسی و ‏‎dehiscence‎‏ دارای ارتباط معنی داری با نوع شکستگی نبود ‏‎(compound/simple)‎‏ ولی درد و تورم ارتباط معنی داری با نوع شکستگی داشت که احتمالا بدلیل بیشتر بودن التهاب ناشی از ارتباط با محیط خارج است. دندان عقل در مسیر شکستگی ارتباط معنی داری با میزان درد و تورم داشت که احتمالا به علت افزایش التهاب بدلیل کشیدن دندان عقل می باشد اما ارتباط معنی داری با ‏‎dehiscence‎‏، اختلالات حسی، میزان عفونت و مال اکلوژن نداشت.