نام پژوهشگر: غلامرضا پیکانی ماچیانی

تحلیل اقتصادی تولید بچه ماهی خاویار (مطالعه موردی ایران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1379
  منصور عباس آبادی   غلامرضا پیکانی ماچیانی

تا چند سال گذشته خاویار را طلای سیاه دریای خزر می نامیدند و این بدلل ارزش اقتصادی بالای این موهبت الهی بود. طی سالیان متمادی برداشت بی رویه این منبع طبیعی سبب کاهش ذخایر آن شده است. طی سه دهه گذشته ایران به همراهی شوروی و کشورهای تازه استقلال یافته آن به منظور بازسازی ذخایر ماهیان خاویاری سالانه بیش از 125 میلیون قطعه انواع لارو بچه ماهی خاویار را در این دریا رها می نمودد. سهم ایران از این تولید حدود 25 میلیون قطعه است که شامل پنج گونه می باشد و توسط سه مرکز شهید بهشتی، شهید مرجانی و شهید رجایی تکثیر و پرورش می یابد. تولید انواع بچه ماهیان خاویاری در یک دوره سیزده هفته ای مستلزم شناخت تابع تولید آن می باشد که در اصطلاح تابع بیولوژیکی نامیده می شود. از سوی دیگر تولدی این بچه ماهیان مستلزم هزینه ای میباشد که سود آنده الی پانزده سال بعد باز گردانده خواهد شد. به همین سبب صرف هزینه هلی فعلی نیازمند برنامه ریزی به منظور حداکثر سازی سود آیند و یا حداقل سازی هزینه فعلی می باشد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که وزن بچه ماهی خاویار ایران بصورت تابع نمایی ای از سن بچه ماهی می باشد. از طرف دیگر برنامه ریزی برای حداقل سازی هزینه های تولید بچه ماهیان در هر مرکز نشان می دهد که هر کدام از مراکز فقط باید به تولید یک گونه مبادرت ورزند. نتایج یک مدل تلفیقی که بین مراکز در نظر گرفته شد نشان می دهد که نتایج حاصل از حل مدلهای مراکز همچنان به قوت خود باقی است و جابجایی نهاده ها تاثیری بر تولید مراکز ندارد.