به منظور مطالعه اثر سطوح مختلف هورمون سیتوکنین و نیتروژن بر برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزاء عملکرد دانه گندم در شرایط تاریخ کاشت توصیه شده (بدون تنش) و تاریخ کاشت دیرهنگام (تنش گرمای پایان دوره)، پژوهشی در دو سال زراعی 1390-1389 و 1391-1390 در مزرعه آموزشی پژوهشی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به اجرا درآمد. این پژوهش در دو آزمایش مستقل هر یک به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل کاشت گندم رقم چمران در تاریخ کاشت توصیه شده ی منطقه (اول آذرماه) و آزمایش دوم، تاریخ کاشت دیرهنگام (30 دی ماه) بود. در هر آزمایش، ترکیب های مختلف چهار سطح نیتروژن (صفر، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و سه سطح محلول هورمون سیتوکنین (صفر، 50 و 100 میکرومولار) مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب دو سال نشان داد که نیتروژن در هر دو آزمایش تأثیر معنی داری بر عملکرد بیولوژیک، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، طول سنبله و درصد پروتئین نشان داد و بر ارتفاع بوته فقط در شرایط تاریخ کاشت توصیه شده (بدون تنش) معنی دار بود؛ اما بر وزن هزار دانه اثر معنی دار نشان نداد. اثر متقابل نیتروژن و سیتوکنین عملکرد و درصد پروتئین دانه را در شرایط تاریخ کاشت توصیه شده (به ترتیب 3/6133 کیلوگرم در هکتار و 9/14 درصد) در سطح احتمال خطای پنج درصد افزایش داد. نیتروژن در شرایط تاریخ کاشت دیرهنگام (تنش گرما) در سال های اول و دوم، اثر معنی داری در سطح احتمال خطای یک درصد بر عملکرد دانه (به ترتیب 7/3874 و 1/4089 کیلوگرم در هکتار) نشان داد. اثر سیتوکنین در سال اول در شرایط تاریخ کاشت توصیه شده (بدون تنش) باعث افزایش معنی دار عملکرد دانه (7/4856 کیلوگرم در هکتار) و وزن هزاردانه (41 گرم) گردید و در شرایط تاریخ کاشت دیرهنگام (تنش گرما) باعث افزایش معنی دار وزن هزار دانه (2/30) شد.

چکیده ندارد.

چکیده : تعیین منحنی رشد و مقایسه عملکرد سه رقم گندم پائیزه هگزاپلوئید iritivum aestivum --------------------- در چهار تراکم مختلف در شرائط آب و هوائی اهواز -------------------------------------------------- این آزمایش در قالب طرح کرتهای خرد شده با 3 تکرار در سال زراعی 1368-69 انجام گرفت . سه رقم گندم اصلاح شده چناب ، سری (82فلات) و ویری در کرتهای اصلی و تراکمهای مختلف بذر 200،300،400 و 500 بذر در متر مربع در کرتهای فرعی (کرتچه) قرار داده شد . نتایج بدست آمده نشان داد : از نظر آماری ارقام اختلاف معنی دار روی عملکرد دانه نداشت . اما بالاترین میانگین تولید دانه متعلق به رقم سری 82 با میزان 6984 کیلوگرم در هکتار بود که بعنوان یک رقم جدید و مناسب منطقه میتوان آنرا توصیه نمود . تراکمهای مختلف بذر از نطر آماری تفاوت معنی دار داشته، چنانچه تراکمهای 300،400و 500 عدد بذر در متر مربع در سطح 5 درصد در یک گروه مشترک و تراکم 200 عدد بذر در متر مربع دریک گروه دیگر واقع شده است . رقم سری با تراکمهای 300 و 400 بذر در متر مربع بالاترین عملکرد را نشان داد. همچنین تراکم 500 بذر در متر مربع با وجود عملکرد بیولوژیکی بیشتر دارای کمترین ضریب برداشت) hi (بوده است . اجزاء عملکرد شامل تعداد سنبله در واحد سطح و تعداد دانه در سنبله نسبت به تراکم تفاوت معنی دار بودند . در صورتیکه وزن هزار دانه از نظر آماری نسبت به تراکم تفاوت معنی دار نداشته است . دراین آزمایش تعداد سنبله با افزایش تراک کاهش یافته اند. همچنین در این بررسی ضمن تعیین مراحل رشد و نمو گندم، براساس روش ده دهی، الگوی تجمع ماده خشک اندامهای مختلف گندم پائیزه در ارقام و تراکمهای مختلف بذر مشخص گردید . سایر صفات مانند تعداد پنجه در بوته و در واحد سطح، شاخص سطح برگ و تغییرات ارتفاع گیاه در طی رشد در تیمارهای مختلف نیز تعیین گردید .

به منظور بررسی واکنشهای اکوفیزیولوژیک تنش کمبود آب و مراحل رسیدگی بر روی کیفیت بذر ارقام دوروم و نان و همچنین اثرات کیفیت بذر بر روی سبز شدن و استقرار گیاهچه در مزرعه ، رشد و نمو و عملکرد محصول، آزمایشاتی در دو سال زراعی 79-1378 و 80-1379 در شهرستان اهواز (مزرعه تحقیقاتی مجتمع عالی رامین-ملاثانی ) اجرا گردید.