حبوبات دانه های خشک خوراکی هستند که به خانواده بقولات (leguminosae ) تعلق دارند. در بین حبوبات از نظر سطح زیر کشت و ارزش اقتصادی مقام اول متعلق به لوبیا phaseolus vulgaris است. ارزش بیولوژیک پروتئین لوبیا به سبب دارا بودن بسیاری از اسیدهای آمینه ضروری بالاست.و با داشتن 22% پروتئین نقش مهمی در تامین مواد پروتئینی مورد نیاز انسان خواهد داشت. و این میزان پروتئین دو تا سه برابر میزان پروتئین غلات است .پروتئین‏های ذخیره‏ای به عنوان مارکرهای مولکولی برای مطالعه ارقام p. vulqaris مورد استفاده می باشند. استفاده از مارکرهای مولکولی و ژنتیک و اصلاح لوبیا به نتایج مفیدی منجر شده است که از آن جمله استفاده از پروتئین ذخیره‏ای دانه لوبیا در مطالعات مربوط به تنوع ژنتیکی و پراکنش جغرافیایی لوبیا را می توان ذکر کرد. در این پژوهش 112 ژنوتیپ از کلکسیون منتخب لوبیا جمع آوری شده در بانک ژن گیاهی ملی از یازده استان مختلف کشور از نظر تنوع ژنتیکی،ساختار ژنتیکی، فاصله ژنتیکی میان جمعیت ها بر اساس تیپ زراعی، اقلیم، استانهای محل جمع آوری نمونه مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی تنوع ژنتیکی برای پروتئین‏های ذخیره‏ای دانه از الکتروفورز یک بعدی sds-page استفاده شد در جمعیت مطالعه شده 27 آلل ایجاد شد که 85/19%آن پلی مورفیک بود . میانگین تعداد آلل واقعی 1/85 و متوسط آلل موثر 1/49بود مقایسه داده های آللی بین جمعیت ها سطوح مشابهی از تنوع ژنتیکی را در همه جمعیت ها نمایان ساخت ،که مقدار تنوع ژنتیکی 0/29 بود. مقایسه جمعیتها بر اساس مقیاس نی تشابه بالایی را در تیپ زراعی نشان داند. تجزیه خوشه ای با استفاده از روش upgma مشخص نمود که تیپ های زراعی چیتی ، قرمز، سفید به دو گروه ،از نظر منشاء اقلیمی به چهار گروه و استانهای محل جمع آوری نمونه به پنج گروه تقسیم شدند.

تنوع ژنتیکی پایه واساس اصلاح گیاهان محسوب شده که گزینش وبهبود گیاهان با صفات وخصوصیات مطلوب را ممکن می سازد. با توجه به اهمیت پروئتین های ذخیره ای دانه (hmw)دربرنامه های بهنژادی گندم نان مطالعه تنوع ژنتیکی برای این پروتئین ها در میان خویشاوندان گندم از اهمیت ویژه ای برخوردارند .در این بررسی تنوع ژنتیکی برای پروتئین های ذخیره ای دانه در میان 105 نمونه از گونه های ae.columnaris, ، ae.crassa،ae.cylindrica ، ae.kotschyi، ae.neglecta ،ae.triuncialis ، ae.umbellulataa ، ae.speltoides و ae.tauschii طبق روش ژل اکریلامید سدیم دو دسیل سولفات (sds-page) مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع22 بند پروتئینی در غالب24 طرح مختلف در میان نمونه ها مشاهده شد. بیشترین تنوع در گونهae.neglecta، با شاخص 12/0 و کمترین تنوع در گونه ae.cylindrica، با شاخص 03/0 مشاهده گردید. در میان استانهای مبدا نمونه ها، استانهای تهران وآذر بایجان شرقی با شاخص 13/0 بیشترین تنوع واستان لرستان با شاخص 06/0 از تنوع کمتری برخوردار بودند. در گروهبندی نمونه ها با استفاده از روش upgma گونه ها و همچنین استانهای مورد بررسی به سه گروه تقسیم شدند. بیشترین فاصله ژنتیکی بین گونه ae.crassa وae.triuncialis و کمترین فاصله ژنتیکی میان گونه ae.umbellulataو ae.neglecta و مشاهده شد. همچنین در میان استانهای مبدا نمونه ها استانهای لرستان و سمنان بیشترین فاصله و استانهای باختران و ایلام کمترین فاصله را از یکدیگر نشان دادند.

جنس آژیلوپس(aegilops spp.) یکی از خویشاوندان وحشی گندم نان می باشد و پراکنش وسیعی در خاور میانه و غرب آسیا دارد که ایران بخش وسیعی از این منطقه را در بر می گیرد. 225 نمونه از گونه های شناسایی نشده این جنس که در بانک ژن گیاهی ملی ایران نگهداری میشوند، در این پروژه مورد شناسایی و ارزیابی قرار گرفتند. ارزیابی صفات مورفولوژیکی تمام نمونه های جمع آوری شده طبق دستورالعمل موسسه بین المللی ذخایر ژنتیکی انجام شد. به علاوه 103 نمونه از همه گونه ها به منظور تخمین سطوح پلوئیدی به وسیله فلوسیتومتری استفاده شد. مطالعه پراکنش جغرافیایی نشان داد که این گونه ها پراکنش وسیعی در شمال، شمال غرب و غرب ایران دارند. اما پراکنش کمتری در مناطق جنوبی و شرقی مشاهده شد. نمونه های استان های مختلف از لحاظ مورفولوژیکی تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند. بیشترین تنوع مورفولوژیکی مربوط به نمونه های جمع آوری شده از گونه ae. tauschii بود. آنالیز همبستگی ها نشان داد که صفات مربوط به سنبله و ساقه دارای بیشترین ضرایب همبستگی با یکدیگر هستند. تجزیه خوشه ای برای صفات مورفولوژیکی، استان ها را به شش گروه تقسیم کرد. استان هایی که در گروه یک و دو قرار گرفتند به طور قابل ملاحظه ای از مناطق شمالی و غربی کشور بودند. در حالی که نمونه هایی که از مرکز و شرق ایران بودند در سایر گروه ها قرار گرفتند. گروه آخر نیز متعلق به استانهای جنوبی بود. نتیجه تجزیه کلاستر نشان داد که رابطه معناداری بین پراکنش جغرافیایی و تنوع مورفولوژیکی وجود دارد. در آزمایشات فلوسیتومتری نیز شدت فلوئورسنس نمونه-های مورد ارزیابی در مقایسه با شدت فلوئورسنس نمونه های شاهد که گندم هگزاپلوئید و جو دیپلوئید بودند به عنوان معیار تعیین سطح پلوئیدی گونه ها مورد استفاده قرار گرفت. در تمامی آزمایشات، سطح پلوئیدی مورد انتظار برای گونه های دیپلوئید و تتراپلوئید مشاهده شد، جز یکی از نمونه های گونه ae. crassa که سطح پلوئیدی آن در این تحقیق هگزاپلوئید بود. مطالعات سیتوژنتیکی نیز نشان داد که این گونه علاوه بر سیتوتیپ تتراپلوئید(2n=4x=28)، دارای سیتوتیپ هگزاپلوئید(2n=6x=42) نیز می-باشد. همچنین مطالعات سیتوژنتیکی نشان داد که بین طول کل کروموزوم ها و داده های فلوسیتومتری رابطه وجود دارد.

لوبیای چشم بلبلی، یکی از حبوبات ارزشمند است که علاوه بر دارا بودن همه محاسن این گروه از گیاهان زراعی از نظر غذایی نیز به واسطه دارا بودن اسید فولیک فراوان و عوامل نفخ زای کمتر نسبت به سایر حبوبات و دامنه سازگاری با اقلیم های مختلف در جایگاه مطلوبی قرار گرفته است. یکی از محدودیت های توسعه کشت لوبیا چشم بلبلی در مناطق مساعد زراعت این گیاه وجود تنش شوری روزافزون می باشد. انتخاب برای تحمل به تنش شوری با روشهای مختلفی از جمله بررسی آزمایشگاهی تنش شوری انجام می شود. در بررسی حاضر، 15 ژنوتیپ مختلف لوبیا چشم بلبلی ازنظر مقایسه اثر تنش شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه، تحت تیمار شوری در چهار سطح با غلظت های 0، 50 ، 100 و 150 میلی مول نمک (nacl) در یک آزمایش فاکتوریل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان دادند که اثر رقم و سطوح مختلف شوری بر اکثر صفات اندازه گیری شده در سطح آماری 1% معنی دار بود. ودر اثر متقابل رقم وسطوح مختلف شوری، رقم مشهد در سطح شوری 150 میلی مول دارای بالاترین درصد جوانه زنی، درصد جوانه زنی نهایی و بیشترین شاخص جوانه زنی و شاخص قدرت جوانه زنی بوده و رقم 1 حساسترین رقم شناسایی شد. همچنین نتایج ضرایب همبستگی صفات نشان داد که درصد جوانه زنی با درصد جوانه زنی نهایی، شاخص قدرت جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن خشک نسبی و وزن تر ریشه دارای همبستگی مثبت و معنی دار بود. بر اساس نتایج این آزمایش تنوع ژنتیکی لازم برای انتخاب لاین های مقاوم به شوری در میان ارقام و ژنوتیپ های لوبیا چشم بلبلی ایران وجود دارد.

در تحقیق حاضر تنوع ژنتیکی 30 نمونه ژنتیکی منتخب عدس با استفاده از صفات مورفولوژیکی و مولکولی مورد مطالعه قرار گرفت. ژنوتیپ ها با استفاده از داده های حاصل از 16 صفت مورفولوژیک در سال زراعی 1390 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی برای اکثر صفات تنوع مطلوبی دارند. عملکرد غلاف خشک وتعداد دانه در بوته به ترتیب با ضریب تغییرات 32/98و 98/93 دارای تنوع نسبتاً بالایی بودند. نتایج حاصل از شاخص شانون نسبی نشان داد که شدت ریزش غلاف، شدت چسبندگی دانه به غلاف، کرک برگ و رنگ لپه دارای بیشترین تنوع در توده های مورد بررسی هستند. بررسی روابط دو به دوی صفات نشان داد که تعداد غلاف در گیاه با دو صفت تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه و صفت تعداد شاخه های ثانویه با تعداد شاخه های اولیه و عملکرد بیولوژیکی، و همچنین صفات رنگ طرح روی پوست با طرح روی پوست و صفات شدت چسبندگی دانه به غلاف و شدت ریزش غلاف، همبستگی مثبت و معنی داری دارند. تجزیه به عامل ها با شناسایی 3عامل 34/58 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. تجزیه کلاستر به روش ward 30 ژنوتیپ ها را در 3 گروه قرار داد. بررسی تنوع ژنتیکی و مولکولی بین ارقام با استفاده از 14 جفت نشانگر ssr صورت گرفت. ارزیابی نتایج برروی دو ژل آگارز وپلی اکریل آمید انجام گرفت. نتایج حاصل از ژل پلی اکریل آمید در مجموع 73 آلل چند شکل در 14 مکان ژنی نمایان ساخت و محتوای اطلاعات چند شکلی به طور میانگین 74/0 بود. در مورد ژل آگارز تعداد 45 آلل نمایان شدند و میانگین محتوای اطلاعات چند شکلی 52/0 بود. تجزیه کلاستر بر اساس الگوریتم upgma و ضریب تشابه jacard ترسیم شد.نتایج حاصل بر روی ژل آگارز در 5 گروه و نتایج حاصل از ژل پلی اکریل آمید در 6 گروه جای گرفتند. گروه بندی داده های مولکولی با داده های مورفولوژیکی نسبتاً مطابقت نداشتند و گروه بندی داده های حاصل از دو ژل آگارز و پلی اکریل آمید تا حد زیادی با هم منطبق بودند.

اکثر گونه های دارویی جنس allium دارای خواب می باشند. در این پژوهش رفتار جوانه زنی بذور گونه a. atroviolaceum، a. caspium، a. hirtifolium و a. viride با استفاده از چهار تیمار شامل آب داغ (در سه سطح)، اسید سولفوریک (در سه سطح)، سرمادهی (در سه سطح) و هورمون(در هفت سطح) بر خواب بذور چهار مورد بررسی قرار گرفت. صفات اندازه گیری شده شامل طول ریشه چه، طول ساقه چه، تعداد بذور جوانه زده در هر روز و درصد بذر جوانه زده تقسیم بر تعداد روز سپری شده می باشد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار و پنج بذر برای تیمار آب داغ و تیمار هورمون و در چهار تکرار و 10 بذر برای تیمار سرمادهی و اسید سولفوریک اجرا شد. نتایج نشان داد که گونه های a. atroviolaceum و a. hirtifolium به ترتیب بیشترین و کم ترین جوانه زنی را در پاسخ به تیمارهای مختلف داشتند. همچنین سرمادهی و هورمون به ترتیب مناسب ترین تیمارها برای جوانه زنی این گونه ها می باشند و تیمارهای آب داغ و اسید سولفوریک بر بذور بیشتر دارای تاثیرات سو می باشند. این نتایج می تواند بر اهلی سازی و کشت و کار این گونه ها دارویی مورداستفاده قرار گیرد.

چکیده ندارد.