نام پژوهشگر: یدالله میرزایی

عنوان ارزیابی کارایی توسعه ی مدل mpsiac در برآورد کمّی شدت فرسایش آبی در حوزه ی آبخیز سعدل، آذربایجان غربی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه محقق اردبیلی - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1393
  یدالله میرزایی   اباذر اسمعلی عوری

شناخت حوزه¬های آبخیز و فرسایش و رسوب آن¬ها از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. همچنین فرسایش خاک معضلی است که موجب کاهش حاصل¬خیزی، از بین رفتن خاک، نابودی پوشش گیاهان و وارد آمدن صدمه به اقتصاد کشورها می¬شود. از طرف دیگر کمبود اطلاعات در مطالعات فرسایش خاک، جز مشکلات لاینفک این حوزه¬ها است. بنابراین در مطالعه حاضر که به¬منظور ترسیم سیمای فرسایش حوزه آبخیز سعدل و شناسایی زیرحوزه حساس نسبت به فرسایش با استفاده از دو مدل mpsiac و توسعه¬ای اقدام به بررسی و برآورد فرسایش و تولید رسوب در این منطقه گردید. نتایج بررسی حساسیت عوامل نه¬گانه در مدل mpsiac نشان داد که عامل شیب موثرترین پارامتر در تشدید فرسایش و رسوب منطقه می¬باشد همچنین در مدل توسعه¬ای نیز حساس¬ترین عامل در تشدید فرسایش، شیب حوزه می¬باشد به طوری¬که با افزایش متوسط شیب حوزه، فرسایش و تولید رسوب افزایش می¬یابد. بررسی برآورد فرسایش و تولید رسوب در هر دو مدل حاکی از آن است که زیر حوزه q1 دارای بیشترین فرسایش و رسوب و حداقل میزان آن مربوط به زیر حوزه d می¬باشد. همچنین حداقل اختلاف برآورد مقدار فرسایش و رسوب در زیر حوزه e و بیشترین اختلاف مربوط به زیر حوزه q1 بدست آمد. مدل mpsiac بیشتر از مدل توسعه¬ای فرسایش را تخمین می¬زند. به¬طور کلی تخمین فرسایش و تولید رسوب در حوزه آبخیز سعدل با مدل¬¬های mpsiac و توسعه¬ای کلاس کم را نشان می¬دهد. بررسی¬ها نشان داد که هر قدر از غرب (ارتفاعات) به سمت شرق (خروجی) حرکت کنیم بر میزان فرسایش به دلیل بهره¬برداری بی¬رویه از مرتع و چرای بیش از حد و همچنین وجود معادن صنعتی و افزایش جمعیت افزوده می¬شود و از طرفی نیز در خروجی¬ترین قسمت حوزه (q1) بر مقدار متوسط شیب افزوده شده و در نتیجه نوع خاک و نفوذ را تحت تأثیر قرار داده است و به تبع آن میزان رواناب و فرسایش افزایش یافته است.