چکیده کوروش دوم در سال 550 ق.م. شاهنشاهی هخامنشیان را بنیانگذاری نمود. او به سرعت حکومتهای مقتدر روزگار خویش که برای رقابت با حکومت نو بنیان هخامنشی متحد شده و برخاسته بودند، ساقط و سرزمین هایشان را به قلمرو خود افزود .کوروش سیاست خارجی حکومت خود را بر مدارا و خوش رفتاری با پادشاهان و ملل مغلوب قرار داد. در دوره ی داریوش اول امپراتوری هخامنشی به اوج وسعت و قدرت خود رسید . او شورش های داخلی را فرو نشاند و سپس امور مصر را سامان بخشید . در این دوره نیز سیاست خارجی ایرا ن فتح سرزمین ها با نیروی نظامی و لشکر کشی و سپس تسامح و تساهل با اهالی سرزمین تصرف شده بود . اردشیر اول با درایت خاص خود دریافت که دیگر نمی توان با نیروی سپاه و شمشیر بر سرزمین یونان که با مرکز امپراتوری فاصله زیادی داشت تسلط یابد .او سیاست خارجی هخامنشیان را مورد تجدید نظر قرار داد و گزینه لشکرکشی مسلحانه به سمت یونان که در زمان داریوش بزرگ و خشایارشا دنبال شده بود را متوقف کرد و در عوض از سکه های زرین پارسی برای جلب رضایت فرمانداران دولت – شهرهای یونان و فریب آنها استفاده نمود . چرخش اساسی هخامنشیان در سیاست خارجی و ادامه سیاست های اردشیر اول در دوره ی اردشیر دوم پیگیری شد و سرانجام در همین دوره نتیجه داد و سکه پارسی بر سلاح یونانی پیروزشد و بزودی اردشیر دوم با بستن عهدنامه «آنتالسیداس» خواسته های خود را بر اسپارت تحمیل نمود . با سرازیر شدن سیل سپاه اسکندر به سوی قلمرو هخامنشیان ، دیگر سیاست تفرقه اندازی به وسیله سکه های پارسی کارگر نبوده و اکنون امپراتوری نیازمند سپاهیان رزم دیده و مستعد جنگ بود ، اما به دلیل ناتوان بودن در مقابله با هجوم یونانیان ، آن هم به دلیل عدم بهره برداری صحیح از وضع موجود زمان خویش به منظور قدرت یافتن و آمادگی نظامی برای هجوم احتمالی دشمن ، سرانجام داریوش سوم در سه نبرد پیاپی شکست خورد و آفتاب دولت هخامنشیان برای همیشه غروب کرد . در هر حال در این پژوهش تلاش بر آن است با استفاده از شیوه پژوهش های تاریخی و با استناد به منابع یونانی و پژوهش های اخیر پیرامون روابط ایران و یونان در دوره هخامنشیان به بررسی روابط و سیاست های هخامنشیان در رابطه با یونان و دیگر سرزمین ها از زمان پادشاهی اردشیر دوم به بعد پردازدیم .

یکی از موضوع های جالب در مردم شناسی فرهنگی، مردم شناسی خوراکی ها است. این موضوع تنها مربوط به آشپزی یا پخت وپز در یک منطقه نیست. بلکه کلیه ی موارد و وسایلی که با خوراکی ها ارتباط دارد را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد. منطقه ی کوهستانی اقلید و آباده واقع در شمال فارس به لحاظ جغرافیایی و بالطبع فرهنگی دارای ویژگی های خاص خود است؛ همین عامل جغرافیایی موجب شده که در طول تاریخ مردم از خوراکی های خاص استفاده کنند. این رساله به بررسی و توصیف محل پخت یعنی مطبخ و قسمت های مختلف آن و هم چنین ابزار آشپزی در گذشته و معرفی انواع خوراکی ها و هم چنین خوراکی های سنتی اقلید و آباده حتی خوراکی های که هم اکنون به دست فراموشی سپرده شده و یا کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و طرز تهیه ی آن ها اختصاص یافته است. هم چنین ادبیات شفاهی و آداب و رسوم و باورهای مربوط به خوراکی ها یکی دیگر از مواردی است که در این رساله مورد توجه قرار گرفته است.

انسان از آغاز با نگاه جستجوگر خود در پی کشف رازهای کائنات بوده است. گاه درماندگی او از یافتن پاسخی برای این رمز و رازها و رسیدن به خواسته ها، و گاه اندیشه ی خلاق او موجب شده نخست دست به آفرینش خدایان بزند و سپس از شهریاران و پهلوانان معمولی و برخی جانوران، موجوداتی اساطیری بسازد که نیرویی شگفت انگیز و فراطبیعی دارند. تا به امروز، پیرامون اسطوره های ایرانی پژوهش های بسیاری انجام گرفته، اما بیشتر آنها به مسایلی کلی همچون اساطیر آفرینش، رستاخیز، مرگ و... پرداخته اند؛ یا اینکه موضوعاتی همچون ایزدان، پهلوانان و در مواردی موجوداتی همچون اژدها و سیمرغ را مدنظر قرار داده اند. در کل تا کنون پژوهش جامع و گسترده ای درباره ی موجودات اساطیری در متون اوستایی-پهلوی، و روایات حماسی ایران انجام نگرفته؛ از همین رو جای خالی چنین پژوهشی که می تواند گامی باشد در جهت نمودار ساختن گوشه هایی از اندیشه و فرهنگ ایرانیان باستان، احساس می شود. در این پژوهش که به شیوه ی اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفته، تلاش شده تا پس از بحثی کوتاه پیرامون اسطوره و حماسه، با بررسی متون اوستایی و پـهـلـوی از یک سو و روایات حماسیِ شاهنامه، گرشاسپ نامه، فرامرزنامه، بهمن نامه و داراب نامه از سوی دیگر، ضمن ارایه ی یک دسته بندی منطقی از این موجودات در قالب جانوران اسطوره ای، موجودات نیم انسان–نیم حیوان، دیوها و پری ها، به جایگاه و نقش این موجودات در باورها و اندیشه ها ی جامعه ی ایرانیان باستان، پرداخته شود.

در طول تاریخ، پوشاک همواره از نیاز های اولیه بشر بوده است. این عنصر ابتدا به صورت یک نیاز خود را نشان داده، اما به مرور زمان با پیشرفت انسان، از یک نیاز به صورت یک پدیده فرهنگی، هنری، اجتماعی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. در این میان پوشاک اقوام مختلف در ایران به گونه ای خاص جلوه گری می کند؛ چرا که پوشاک هر منطقه متأثر از آب و هوا، فرهنگ، اقتصاد، سیاست و مذهب آن منطقه است. در این میان پوشاک زنان به عنوان قشر عمده ای از یک قومیت با تنوع، خلاقیت، زیبایی و ظرافت همراه است. استان گلستان به سبب برخورداری از تنوع قومیتی، به همان میزان از تنوع پوشاک نیز بهره مند است. در این رساله به معرفی و بررسی پوشاک زنان چهار قوم (ترکمن، قزاق، قزلباش، کتول) و روستای شاهکوه پرداخته شده است.

فولکلور یا دانش عامه از بارزترین جلوه های فرهنگی هر قوم است؛ این دانش به مثابه تابلویی است که طرح ها و رنگ های فرهنگ و سنت یک قوم را به نمایش می گذارد. قصه های عامیانه یکی از زیرمجموعه های این دانش محسوب می شود؛ دانشی که سعی دارد از پس عادی ترین و ساده ترین عناصر یک قوم به درونی ترین لایه های آن نفوذ کرده، به تجزیه و تحلیل آن ها بپردازد. این تحقیق سعی دارد با مطالعه ی قصه های عامیانه ی آذربایجان به نوع نگاه جامعه ی آذربایجان به زن برسد. بدین منظور عنصر زن به دو شیوه مورد بررسی قرار گرفت. نخست ساختار قصه ها به شیوه ی ریخت شناسی مطالعه شد و سپس مفهوم و محتوای آن ها به روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. به این طریق همه ی صد قصه ای که به عنوان نمونه ی آماری این تحقیق انتخاب شده اند به شکلی جداگانه مطالعه شده اند. با بررسی ساختار قصه ها چگونگی حضور زن در قصه ها به عنوان نمادی از جامعه مورد بررسی قرار گرفت. حضور زنان در نقش هایی از قبیل قهرمان و دختر پادشاه نشانگر این مطلب بود که هرچند زنان بیشتر موجوداتی خواستنی تصویر شده اند اما به توانایی های ایشان در زمینه های مختلف نیز اذعان داشته شده است. با بررسی مفهوم قصه ها این حضور تعریف شد و زوایای مختلف آن و شرایط لازم برای این حضور نشان داده شد. زنان باید با حفظ ضوابطی در جامعه حضور پیدا کنند. این حضور چه در خانه و چه بیرون از خانه می باید کنترل شده و با رعایت مسایلی باشد که عرف جامعه را تشکیل می دهد. عرفی که مردان و زنان هر دو بر آن نظارت دارند ولی عمده-ترین مجریش مردان هستند.

چکیده راه های تجاری فارس از ابتدای صفویه تا پایان زندیه به وسیله ی اسداله خلیلی ضرورت و اهمیت وجود را ههای ارتباطی همواره یکی از مسائل مورد بحث در جریان مطالعه تاریخ و گذشته یک سرزمین بوده است. در این پژوهش ضمن مطالعه راههای ارتباطی ایالت فارس از ابتدای دوره ی صفویه تا پایان زندیه و مشخص ساختن مسیرهای کاروان رو در این ایالت ازعوامل تاثیر گذارسیاسی واقتصادی بر این راه ها نیز سخن رفته است. همچنین مباحثی چون امکانات رفاهی بین راهی نظیر کاروان سرا ، آب انبار، پل و کالاهای تجاری که در این مسیر ها وجود داشته موردمطالعه قرارگرفته است. روش تحقیق این پژوهش بیشتر کتابخانه ای با تأکید برکتب سفرنامه ای است و علاوه برآن در پاره ای از موارد از تحقیق میدانی نیز استفاده گردیده است.

چنانکه گفته شد تاریخ اجتماعی شهرها از جمله موضوعات مهم تاریخ ایران است که متاسفانه منابع تحقیقاتی در مورد این موضوع در گذشته بسیار اندک است. از آنجا که در تحولات جدید شهر سازی بسیاری از اماکن تاریخی و قدیمی در حال نابودی است انجام این گونه تحقیقات بسیار مهم بوده و ضروریست. دیگر اینکه با بررسی حوادث تاریخی و طبیعی پیش آمده در این محلات که تنها در سینه افراد کهنسال نهفته است می توان به مطالب مهم و جالب تاریخی و مردم شناسی دست یافت. هدف از انجام این تحقیق بدست آوردن مطالبی در موضوع تاریخ اجتماعی شهری است که تا کنون در منابع کتبی از آنها یاد نشده است. هدف اصلی بررسی تاریخی محله مهم سیاسی، اقتصادی درب شازده است. روش تحقیق در انجام این پایان نامه بر پایه دو روش کتابخانه ای و میدانی است. در بخش کتابخانه ای تمامی منابع موجود مورد بررسی قرار گرفته اند اما از آنجا که موضوع تحقیق، بررسی تاریخی و اجتماعی محله است، بیش از منابع کتبی و روش کتابخانه ای، منابع شفاهی و روش میدانی اهمیت دارد. در این روش، نگارنده بیشتر از شیوه های مصاحبه و1-5 سوالات تحقیق 1)محله درب شازده از ابتدا تاکنون با چه تغییراتی روبه رو بوده است؟ 2) این محله از لحاظ اجتماعی و سیاسی ) محله درب شازده از ابتدا تاکنون به لحاظ کالبد فضایی چندین بار تغییر کرده است. در دوره صفویه تعداد محلات بیشتر بود و این محله شامل سه محله می شد اما در دوره زندیه تعداد محلات کمتر شد و محله درب شازده از به هم پیوستن سه محله بوجود آمد. 2)محله درب شازده به لحاظ اجتماعی و سیاسی یکی از مهمترین محلات شیراز بوده است. این اهمیت بیش از همه به دلیل موقعیت این محله در بین مراکز اقتصادی، اداری و سیاسی بوده است. موقعیتی داشته است؟ یکی از موضوعات مهم در تاریخ ، موضوع تاریخ شهری است و از جمله مهمترین مباحث تاریخ شهری، بررسی محلات قدیمی در شهرها بوده است. اگرچه در گذشته به این مبحث توجهی نمی شده است اما مورخان و به ویژه جغرافیدانان در بحث جغرافیای تاریخی شهرها به صورت پراکنده حوادث تاریخی در محلات شهرها را بازگو می کردند. در این بررسی ها صرفاُ حوادث تاریخی مهم اهمیت داشت و در کمتر منبعی به تاریخ شهری به عنوان تاریخ اجتماعی پرداخته شده است. اما در بررسی تاریخ اجتماعی هر مکانی، بررسی موقعیت آن محل از جهت جمعیت، مشاغل و نقش اجتماعی آن محل مورد توجه قرار می گیرد. متاسفانه با وجود اهمیت تاریخ و تاریخنگاری در ایران و قدمت آن تا کنون به طور ویژه و خاص به موضوع شناخت محلات در شهرها پرداخته نشده است. شیراز مهمترین مرکز سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جنوب ایران با پیشینه سه هزار ساله در تاریخ سرزمین ایران شهری بسیار تاثیر گذار و به ویژه از لحاظ فرهنگی بسیار شاخص بوده است. به همین دلیل کتاب هایی با موضوع تخصصی تاریخ شیراز و معرفی بزرگان آن بسیارند، غیر از آنکه کتب جغرافیای تاریخی نوشته مولفان غیر شیرازی و حتی غیر ایرانی در مورد شیراز بسیار است. از لحاظ تاریخی نیز شیراز از معدود شهرهای ایرانی است که از ادوار مختلف تاریخ ایران در آن آثاری به چشم می خورد. اگر امیران و حاکمان و شاهان ایرانی و حتی سرداران بزرگ در این شهر آثاری را از خود به یادگار گذاشته اند به دلیل اهمیت این شهر بوده است. در مورد وضعیت شهر شیراز، تقسیمات شهری و محلات نیز در منابع موجود به صورت پراکنده اطلاعاتی وجود دارد که با وجود ناقص بودن باز هم مورخان را با وضعیت شیراز در گذشته تا حدودی آشنا می کند. در مورد محلات شیراز، تعداد آنها و محدوده آنها در طول نزدیک به هزار سال چند بار تغییر ایجاد شده است که آخرین تغییرات مهم مربوط به دوره کریمخان زند است. بر پایه تقسیمات دوره کریمخانی شیراز به یازده محله با محدوده مشخص تقسیم می شود که این تقسیمات تا پیش از نوسازی شهری در دوره اول پهلوی و به ویژه دوره دوم ادامه داشته است و به همین دلیل در رساله حاضر زمان مورد بررسی از دوره کریمخان تا حدود سی سال پیش است. محله درب شازده یکی از محلات یازده گانه شیراز و به لحاظ سیاسی و اقتصادی از مهمترین محلات این شهر در طی نزدیک به یک قرن و نیم بوده است. وجود مراکز سیاسی و از جمله مجموعه زندیه که تا پایان دوره قاجاریه از آن به عنوان مرکز حکومت استفاده می شده است و در این میان ارگ کریمخانی نشان دهنده اهمیت این محل است. همچنین میدان مهم توپخانه در این محل به عنوان یکی از مهمترین میدان های شیراز حائز اهمیت است. وجود اماکن سیاسی، اداری و نظامی مهم در این محله موجب شده بود تا از دوره زندیه بسیاری از عوامل حکومتی در این محله سکونت گزینند. بازار مهم وکیل در شیراز از میان این محله می گذشته است، در نتیجه وجود این بازار همراه با کاروانسراهای معروف در کنار آن بیانگر اهمیت اقتصادی محله درب شازده بوده است. در کنار این اماکن تاریخی و اقتصادی، آرامگاه ها و بقعه ها در این محله بر اهمیت آن می افزوده است و از جمله مهمترین اماکن مذهبی شیراز آرامگاه عارف بزرگ عبدالله بن خفیف بوده است. همچنین یکی از سه بقاع متبرکه بزرگ شیراز یعنی علی بن حمزه ( ع ) در کنار این محله قرار داشته است. تحقیقات انجام شده در این محله بیشتر بر اساس گفته های مردم و به صورت تاریخ شفاهی است اگرچه از تمامی منابع موجود نیز استفاده شده است. این مصاحبه ها، تحقیقات و بررسی ها نشان داد که محله درب شازده در تاریخ اجتماعی شیراز و به ویژه در تاریخ معاصر تاثیر گذار بوده است.

در گیری های امیران و وزیران در دوره ایخانی به اوج خود رسید و قتل های نا گواری را به دنبال داشت .تنها یک وزیر در این دوره به مرگ طبیعی از دنیا رفت.و بقیه در رقابت با وزرا و امرا جان خود را از دست دادند و تحریک این در گیری ها زیادده خواهی امیران وزیران و در راس آنها ایلخان بود که موجب نابودی ایلخانان گردید.

کردها یکی از اقوام کهن ایرانی هستند که با داشتن فرهنگ غنی و پربار و همچنین زبان خاص از دیگر اقوام متمایز هستند. ادبیات شفاهی کردها یکی از بخش های مهم فرهنگ آنهاست که شاید قوی ترین بخش آن باشد و شامل قصه ها، ضرب المثل ها و البته ترانه های زیبا و دلنشین می شود. طبیعت زیبا و بکر کردستان با کوههای بلند و قلّه های برف گیرش، دامنه های سرسبز و پرگل با درختان متنوع همراه با پرندگان و دیگر حیوانات، همواره در برابر دیدگان مشتاق کردها بوده و ذوق شاعرانه شان را تحت تأثیر قرار داده است. از این رو تکرار مظاهر طبیعت در ترانه های کردی امری بدیهی به نظر می رسد. از دیگر سو نحوه ی زندگی و معیشت کردها از دیرباز کوچ نشینی و کشاورزی بوده که آن هم مستلزم انس با طبیعت و مبارزه با خشونت ها و بی رحمی هایش است و این همنشینی مدام؛ در ترانه های فولکلور بازتاب داشته تا جایی که حتی بخشی از تاریخ و زندگی اجتماعی آنها را می توان از لابه لای آن دریافت.

چکیده مردم شناسی خوراکی های منطقه ی لارستان به کوشش فرشته عزیزی مردم شناسی شامل بخش های گوناگونی است که مردم شناسی خوراکی ها نیز یکی از شاخه های آن می باشد و شامل شیوه پخت غذا، اسباب و وسایل مربوط به پخت و هرچیز دیگری که مرتبط با آن باشد است. منطقه ی لارستان با واقع شدن در ناحیه ی گرم و خشک جنوب شرق استان فارس و نزدیکی به خلیج فارس و همچنین ارتباط با کشورهای این حوزه، دارای خوراکی هایی است که نسبت به دیگر شهرهای ایران متفاوت است. در این رساله آشپزخانه (مطبخ)، وسایل و ابزار مربوط به پخت بومی، انواع خوراکی های منطقه، خوراکی-های فراموش شده، شیوه پخت آنها، ادبیات شفاهی و باورهایی که در رابطه با خوراکی ها وجود دارد، توضیح داده شده است.

ارمنستان واقع در جنوب غربی قفقاز، سرزمینی است پوشیده از کوهستان های بلند و ناهموار و مستحکم، مرکب از دژهای متعدد است و اهالی آن سرزمین که به ارمنی ها معروفند؛ جنگجویانی وحشتناک و سخت مصمم به دفاع از استقلال خود بوده اند. از منظر مسلمانان تسلط بر ارمنستان علاوه بر ترویج و اشاعه دین مبین اسلام، به مثابه حفظ سرزمین جزیره و شام بود؛ همچنین تسلط بر ارمنستان مقدمه ای برای تصرف و استیلا بر امپراتوری روم شرقی به شمار می رفت و مقابله با هجوم خزران را آسان می کرد. ارتباط میان مسلمانان و ارامنه به قبل از فتح ارمنستان بر می گردد. این روابط به جنگ های یرموک و قادسیه مربوط می شود که گردان هایی از سربازان ارمنی در ارتش بیزانس و ارتش ساسانیان حضور داشتند. در منابع اسلامی و ارمنی در مورد تاریخ آغاز فتوحات ارمنستان وحدت روایت وجود ندارد؛ اما آنچه مسلم است این که فتح سرزمین های آذربایجان و ارمنستان و اران در پایان دهه دوم قرن اول هجری و سپس تا پایان خلافت عثمان؛ یا از طریق صلح و دریافت جزیه و یا به صورت جنگ و زور و دریافت جزیه همراه بوده است. البته دولت اسلامی درگرفتن جزیه از ذمیان ساکن در نواحی مرزی همواره با تسامح عمل می کرد. روابط میان ارامنه و مسلمانان در زمان خلافت امویان فراز و نشیب هایی داشته و بین طرفین پیمان هایی منعقد شده است. این پیمان ها، گاهی با صلح و آرامش استمرار می یافت و گاهی به قیام و جنگ و خشونت منجر می شده است. در آغاز خلافت عباسیان، قفقاز شاهد قیام های متعدد بر ضد عباسیان شد. خزران و خوارج و صناریه لشکریان عباسی را شکست دادند. منازعات و درگیریهای قبیله ای میان مهاجرین عرب ساکن در ارمنستان در حال بروز بود تا اینکه هارون الرشید توانست به امور آن سرزمین نظم بخشد. در زمان خلافت امین و مأمون و معتصم و واثق رابطه بین خلفای عباسی و حاکمان ارامنه، گاهی مسالمت آمیز و زمانی غیردوستانه بوده است. هدف این پژوهش تبیین و تشریح جغرافیای تاریخی ارمنستان و به دست دادن تصویری روشن از تاریخ ارمنستان، با تأکید بر مناسبات خلافت اسلامی با آن سرزمین تا پایان عصر اول عباسی، بر اساس منابع دست اول و تحقیقات جدید اعم از عربی و فارسی است

خلیج فارس به عنوان یکی از آبراهای مهم بین المللی همواره مورد توجه قدرت های محلی، منطقه ای و جهانی بوده است. و به همین جهت در طول تاریخ، در مجاورت این دریای پهناور سکونتگاه های تجاری و نظامی مهمی از جمله جزیره خارگ شکل گرفته است. خارگ به عنوان یکی از جزائر مهم شمالی خلیج فارس، تاریخی پرفراز و نشیب دارد. این تاریخ چند هزارساله اکنون به دوره صنعت نفت رسیده است. بنابراین می توان تاریخ خارگ را به دو دوره سنتی و صنعتی تقسیم نمود. در یک مقطع زمانی از دوره زندیه تا قاجاریه خارگ به عنوان یک جزیره با مزایای مهم اقتصادی و نظامی پدیدار می شود و در دوره بعد در زمان سلطنت پهلوی دوم، با کشف نفت در منطقه فلات قاره خلیج فارس، به عنوان یک قطب صنعتی در خلیج فارس با ابعاد محلی، ملی، منطقه ای و جهانی از نظر انرژی و دریانوردی و اقتصاد مبدل گردید. با ورود صنعت جدید تحولات شگرفی در روند زندگی مردمان خارگ ایجاد شد. که سه بُعد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را در بر می گیرد.در این رساله سعی بر آن است که با نگاهی به گذشته و تاریخ جزیره خارگ، روند صنعتی شدن این جزیره بررسی شود و در ادامه، نقش این جزیره طی حمله کشور عراق بر ضد دولت ایران در منطقه خلیج فارس مورد بازبینی قرار گیرد.

پرداختن به وضعیت شهرها و استان های ایران، یکی از موضوعات مهم در بررسی های ایرانشناسی و تاریخی می باشد که طیف گسترده¬ و متنوعی از اطلاعات درباره ویژگی¬های تاریخی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، قومی و ... شهرها و مناطق مختلف را در بر می¬گیرد. با توجه به گستردگی این مرز و بوم و فراز و نشیب های مختلفی که در طول ادوار مختلف داشته است، جای جای ایران زمین از پیشینه¬ی تاریخی غنی و ویژه ای برخوردار است که بررسی آن کمک فراوانی به مطالعات ایرانشناسی خواهد کرد؛ در این میان، استان ایلام واقع در قسمت غربی ایران و هم مرز با کشور عراق، از جمله مکان¬هایی است که دوره های مختلف تاریخی را پشت سرگذاشته و بستر آمد و رفت اقوام گوناگونی بوده است؛ لذا مردمان این دیار در سه گروه قومی عمده کرد، لر و عرب جای می گیرند. البته ساختار ایلیاتی و عشایری آنها نیز از شاخصه های مهم شهری این استان است و هر طایفه ای منتسب به قومی خاص می باشد. تنوع ایلات در استان ایلام بسیار می باشد بگونه ای که امروزه ایلات در استان به یازده گروه اصلی تقسیم می شوند. از مسائل جالب دیگر در بررسی های قوم شناسی ساختار زندگی ایلیاتی های استان می باشد. و همینطور تنوع طوایف و تیره های ایلی، که در این رساله سعی شده است این موضوع نیز مدنظر قرار بگیرد. عوامل فرهنگی و چگونگی شکل گیری آنها، تأثیر این عوامل بر زندگی ایلیاتی ها، تأثیر مهاجرت ها بر شکل گیری قومیت های مختلف در استان، وابستگی فرهنگی و قومی مردمان ایلیاتی، ویژگی بارز و شاخص تیره ها و طوایف، از مسائل مورد بررسی در این تحقیق می باشد. باورها و اعتقادات خاص ایل ها و طوایف از زیر مجموعه های فرهنگی هر جامعه ای هستند و عوامل گوناگون چون شرایط زندگی، شرایط جمعی، نیازها، خواسته ها، شادی ها و... در شکل گیری و تداوم آنها نقش داشته است ودر این تحقیق ذیل بررسی های عوامل فرهنگی ایلیاتی ها ، اعتقادات آنها نیز آورده شده است. در این رساله سعی شده است تا با استفاده از منابع کتابخانه¬ای و انجام تحقیقات میدانی به بررسی ایلات و طوایف استان و پیشینه ی قومی آنها پرداخته شود. کلید واژه: ایلام، مهرجان قذق، صیمره، ایل، قوم، طایفه.

ایل قشقائی یکی از بزرگ ترین و مهم ترین جوامع کوچ نشین ایران است. وسعت و تنوع بسیار زیاد مناطق ییلاقی و قشلاقی این ایل سبب پیدایش تنوع در عرصه های گوناگون فرهنگی و هنری این جامع? کوچ رو شده است؛ موسیقی نیز به عنوان یکی از مهم ترین شاخه های هنر، منعکس کنند? این تنوع محیطی است. موسیقی ایل قشقائی با ویژگی هایی بارز، از موسیقی سایر نواحی ایران متمایز است و غالب این ویژگی ها متأثر از جغرافیای محیطی ایل قشقائی شکل گرفته اند. جغرافیای محیطی بر ساختار موسیقایی و سازی ایل قشقائی تأثیرات چشمگیری داشته است. این تأثیرات در شیو? ساختن و نواختن سازها، تکنیک های آوازی و شیوه های آهنگسازی مشهود هستند. موسیقی قشقائی توسط سه گروه شاخص از مردم ایل، نواخته می شود: عاشیق ها، چنگی ها، ساربانان و موسیقی دانان تفننی. هریک از این سه گروه، نواختن نوعی خاص و متمایز از موسیقی قشقائی را برعهده دارند. آسانک ها، آوازهای کار، سحرآوازی، جنگ نامه و لالایی ها از مهم ترین انواع موسیقی قشقائی هستند.

چکیده فعالیت اجتماعی زنان در جامعه صیادی بوشهر به کوشش طیبه شجاعی در مناطق ساحلی و بنادر ایران، صیادی یکی از مشاغل مهم و رایج است. جامعه صیادی را افرادی تشکیل می دهند که در این شغل فعالیت دارند. در جامعه صیادی مردان برای صید ماهی به دریا می روند. این شیوه زندگی با دشواری های زیادی همراه است. برخی از صیدها بیش از یک روز به طول می انجامد و در صیدهای بزرگ گاه این سفر چند روز طول می کشد. اگرچه در این جامعه و در نزد صیادان، مردان نقش اصلی را ایفا می کنند اما در کنار آنها این زنان هستند که با فعالیت در امور خانه و امور اجتماعی نقش مهمی را ایفا می کنند. در این پایان نامه تاریخچه صید در استان بوشهر در دوران پیش از اسلام و دوره اسلامی مورد بررسی قرار می گیرد. صیادی در استان بوشهر چون سایر مناطق خلیج فارس قدمتی دیرینه دارد و بررسی این موضوع در این پژوهش ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش قصد داریم تا نقش ها و کارکردهای زنان در جامعه صیادی را مورد بررسی و توجه قرار دهیم. زنان این جامعه واسطه انتقال فرهنگ و باروری فرهنگ هستند. در امور خانه و تربیت فرزندان به فعالیت می پردازند و وظایف خانه داری خود را به بهترین نحو ارائه می کنند. با برگشت مرد صیاد از دریا، او لباس مرد را شسته و برای وی آرامشی فراهم می کند که لازمه زندگی یک مرد صیاد است. گاهی به کمک مرد صیاد پارگی تور را برطرف می کند و اموری از این دست را بی هیچ گونه چشم داشتی انجام می دهد. زن جنوب در طبخ غذاهای دریایی تبحر دارد که در فصلی به ذکر آن پرداخته می شود. گذشته از آن در امور اقتصادی و اجتماعی نیز فعال است و در جهت رفاه خانواده خود تلاش می کند. ساخت صنایع دستی و وارد شدن در اموری چون بسته بندی ماهی و میگو و شرکت در تعاونی ها نمونه ای از فعالیت این گونه زنان در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی است. که به این موضوع در بطن پژوهش می پردازیم. از سویی به نحوه پوشش این زنان که نمودار اندیشه و فرهنگ آنان است در فصلی جداگانه سخن می گوییم و حضور وی در ادبیات داستانی را در فصلی دیگر شرح خواهیم داد. ادبیات داستانی، فعالیت این زنان و اعتقادات و باورهای آنان را به تصویر می-کشد. در پایان این پژوهش به نتیجه گیری پرداخته و به سوالات اولیه پژوهش پاسخ داده می شود تا چهره روشنی از این زنان را در جامعه صیادی به دست آوریم.

بعضی قصه های انتخاب شده روایت های عامیانه تر اسطوره ای خاص هستند و شخصیت ها و نقش هایشان با کمی تفاوت مطابق یکدیگر است. بعضی از قصه ها تلفیقی از نقش ها و مضمون های اسطوره ای بودند. در قصه های مورد بررسی فریدون اولین و سیاوش دومین شخصیت هایی بودند که نقش هایشان در قصه ها تکرار می شد.

چکیده ندارد.

گرشاسب در اوستا بزرگترین پهلوان میباشد. وی در اوستا اعمال پهلوانی زیادی انجام میدهد از جمله کشنده اژدهای سرور، گندرو، پسران پثنه و از بین برنده پلیدیها و یاران پلیدی و پلشتی میباشد. با وجود بزرگی و عظمت گرشاسب . وی توس پری(خن ثئیتی)فریب خورده، مرتکب گناه میشود. گرشاسب به سبب اعمال پهلوانیش به دوزخ نمیرود و بخاطرگناهش به بهشت هم نمیرود بنابراین، پس از مرگ تا رو تن پسین در عالم همتگان میماند. در متون پهلوی اعمال، گناه و نقش گرشاسب در جهان آخرت به تفصیل بیشتری بیان شده است . روان گرشاسب پس از گناه در نزد اهورا مزدا، زرتشت و ایزد آذر محاکمه میگردد و بالاخره به عالم همگان میرود. در پایان جهان ضحاک از بندمی گریزد و به ویرانی جهان و نابودی انسان و چهارپای سودبخش می پردازد . مقدر است تنهاگرشاسب کشنده ضحاک باشد، پس در روزتن پسی نیروی زیاد و گرز معروف خود ضحاک را از بین میبرد و انسان و چهار پا را برای همیشه از گزند ضحاک آسوده میسازد. در متون فارسی نواسطوره گرشاسب ، دچار تحول میشود و شخص گرشاسب ، که در اوستا نامش سام گرشاسب نریمان است به سه شخصیت جدا تبدیل میشود. در منابع تاریخ عمومی بعد از اسلام، معمولا نظرات مختلفی در مورد گرشاسب آمده است که بیشتر یا از شاهنامه و یا از ترجمه خداینا استفاده کرده اند در شاهنامه هر سه شخصیت گرشاسب آمده است که البته بیشتر اع و کارها در وجود سام خلاصه میشود همچنین در شاهنامه به وجود سه نفر بنام گرشاسب اشاره شده است که به نظر میرسد اعمال و کردار یکی از آنها نمایانگر گرشاسب اوستا باشد. در مورد نریمان سخن فردوسی بسیار کوتاه است . کتاب گرشاسب نامه اسدی طوسی تنها بشرح اعمال گرشاسب پرداخته است که چند مطلب آن نوشته های اوستا و متون پهلوی شباهت دارد. درگرشاسب نامه، نریمان برادرزاده گرشاسب و سام پسر نریمان است . کتاب سام نامه که از لحاظ حماسی از بار بسیار کمتری برخورداراست بشرح اعمال س پرداخته است . پهلوانیهای سام در واقع در راه رسیدن به معشوق که دختر خاقان چین است ، صورت میگیرد. در سام نامه، سام فرزندنریمان میباشد.