عبید زاکانی در نوشتن طنزهایش از تازی نویسان پیش از خود به ویژه راغب اصفهانی به سه روش تقلید، ترجمه و اقتباس متاثر بوده است. طنزهای این دو نویسنده را از نظر موضوع می توان در چهار گروه طنزهای جنسی، مذهبی، سیاسی و فرهنگی ـ اجتماعی دسته بندی کرد. کمیت و کیفت این طنزها به نسبت حساسیت جامعه در مورد مسائل مختلف، متفاوت است. از خلال طنزهای این دو نویسنده می توان به لایه های درونی و زیرین جامعه ی زمانه ی آنها پی برد و واقعیت و ناگفته های تاریخ دوره ی آنها را کاوید. وجود اشتراک در موضوع های این دو نویسنده بیانگر اشتراک های اجتماعی و فرهنگی دوران آنها با یکدیگراست. در باره ی این موضوع به غیر از چند اشاره ی مختصر پیشینه ی تحقیقی به صورت خاصی وجود ندارد و یکی از انگیزه های نگارنده در انتخاب موضوع، تازگی آن است. عبید در 64 حکایت با محاضرات اشتراک دارد و در 6 حکایت با العقدالفرید ، 2 حکایت با عیون الاخبار ، 4 حکایت با اخبار الظراف ، 2 حکایت با الاذکیاء و یک حکایت با التمثیل و المحاضره که درصدنوع تاثر او را می توان 33% اقتباس ، 40% تقلید و 27% ترجمه حساب کرد . بالاترین بسامد طنزهای عبید و راغب مربوط به طنزهای جنسی است و این مساله به خاطر شدت و پررنگی تابوهای جنسی در ایران وشرق است. با تغییر ارزش ها و شکسته شدن تابوها طنزهای مربوط به آن نیز کمرنگ تر شده ویا تغییر می یابد ویا به کلی معنای خود را از دست خواهد داد. کلید واژه ها عبارتند از : طنز، ممنوعیت، عبید، راغب.

سفر، کوچ کردن، رحلت، از جایی به جایی رفتن، از دیر باز تا امروز، از بارزترین مضامین مورد توجه انسان ها است. رفتن از جایی به جای دیگر، گذر از مرحله ای به مرحله ی دیگر و پیمودن مراحل مختلف، همه در مقوله سفر می گنجند. سفر هم جسمانی و هم روحانی است. همانگونه که سفر جسمانی و از مکانی به مکان دیگر رفتن اغلب ضرورت زندگی انسانی است، سفر روحانی نیز برای بشر اجتناب ناپذیر است. سفرهای روحانی چگونه برای نخستین انسان ها معنا یافته و برجسته شده است شاید مرگ و گریز از آن و امید داشتن به زندگی ای ابدی، پاسخی بدیهی و توجیه کننده باشد. در این بین افرادی برای یافتن راز و رمزهای جهان ماوراء، به سفرهایی خیالی رفته و با قدرت تخیّل خویش سعی در یافتن پاسخی برای سوالات خویش کرده اند؛ از جمله "ارداویراف" در ایران باستان با نگارش کتاب "ارداویرافنامه" سعی در به تصویر کشیدن جنبه های خشن بادافراه ها، می کند تا مردم را به سوی کیش زرتشتی بخواند. در قرن دوازده، دانته، آرمان ها و ایده آل های خود را در محیطی خیالی و روحانی ترسیم می کند و کتاب "کمدی الهی" را می نگارد. "سنایی غزنوی" در قرن ششم، در قالب سالکی مشتاقِ خاستگاه و منزلت سرآغاز خویش، با راهنمایی پیر خود، قدم در راه سلوک می گذارد و دیده ها و شنیده های خود را در کسوت "سیرالعباد الی المعاد" عرضه می کند. دراین پایان نامه به بررسی جنبه های ادبی (عناصر داستانی) این سه سفرنامه پرداخته شده است.

مهم ترین نتایج این رساله عبارتند از : 1-استفاده از قافیه های بدیعی به ویژه تجنیس 2-بهره گیری از صنایع بدیعی (لفظی و معنوی) 3-غلبه معنی بر لفظ 4-تسلط بر قرآن کریم و به کار بردن مفاهیم قرآنی در سطح وسیع 5-آرکاییسم(کهن گرایی) 6-بسامد بالای لغات عربی 7-بیان اندیشه های مختلف در لا به لای اشعار

هر ترکیب در دیوان بیدل جستجو شده و شواهد به دست آمده همراه با بررسی هر ترکیب تشبیهی از لحاظ ویژگی های طرفین (حسّی یا عقلی بودن مشبّه و مشبّهٌ به ) و تشبیه خیالی و وهمی و بررسی هر ترکیب استعاری از نظر نوع ویژگی مستعارٌمنه (اسم یا صفت) و نیز توضیح مختضری در مورد مفهــوم ترکیب، در کنار ترکیب نوشته شده است. همــه ی ترکیبات با ترتیب الفبائی مرتّب شده است که در این ترتیب ، تصویرسازی های متنوّع شاعر در مورد ترکیبات و تصویرسازی های مختلف از یک واژه قابل مــــشاهده است.

ایران و افغانستان دارای مشترکات فرهنگی و تمدنی دیرینه ای هستند چنانکه در بسیاری از موارد نمی توان یکی را از دیگری باز شناخت یا آنها را از یکدیگر جدا کرد. از این منظر- اگر چه امروزه دو واحد سیاسی جداگانه هستند- ولی در اساس ملیتی یگانه اند. این دو ملت، میراث فرهنگی مشترکی دارند که یادگار چند هزار ساله نیاکان مشترک آنها است. یکی از این یادگارها «زبان و ادب پارسی» است که سابقه آن در افغانستان کمتر از ایران نیست. به جهت وابستگی های بیان شده و همچنین ضرورت بیان دلبستگی های دو ملت، نگارنده را بر آن داشته است تا در برکشیدن یکی از زوایای مهم شعر امروز شاعران افغانستان اقدام نماید. از پیش فرض های این رویکرد، اهمیت محوری شعر در قلمرو ادبیات است لذا محور اصلی این رساله- با اعتقاد به اصالت اندیشه و معنا و مضمون- پرداختن به «درون مایه های شعر معاصر افغانستان» است. "درون مایه" معادل واژه تم (theme) است و قدمت کاربرد این واژه در ایران به 50 سال هم نمی رسد. این واژه در اصطلاح و کاربرد مترادف واژگانی همچون "بن مایه" (motif)، "محتوی" (content)، "موضوع یا سوژه" (subject) و هم چنین "مضمون" و حتی "موضوع" قرار گرفته است. عوامل متعددی از جمله صور خیال، فضاسازی ذهنی، تصویرگری، آرایه های ادبی، نمادها، اعلام، واژگان اساطیری، انواع رنگ، عناصر طبیعی و اصطلاحات نجومی و امثال اینها در ساختن درون مایه یک اثر ادبی سهیم و موثر هستند ولی آنچه بیشترین تأثیر را در انتقال و القاء معنی می کند، "اسم معنی" یا "واژه انتزاعی" است. محدوده زمانی این پژوهش از حدود 30 سال گذشته یعنی از سال 1358 تاکنون خواهد بود. افغانستان در این دوره، حوادث و حکومت های گوناگونی را به خود دیده است. از حکومت های کمونیستی تا جهادی و طالبانی و آمریکایی. چهارده اثر برگزیده- از میان نود اثر بررسی شده- که در این رساله مورد کاوش قرار گرفته اند از این قرارند: 1- محبوبه ابراهیمی؛ در مجموعه بادها خواهران من اند 2- روح الامین امینی؛ در مجموعه مینو به عبارت دیگر 3- واصف باختری؛ در مجموعه مویه های اسفندیار گم شده 4- خالده تحسین؛ در مجموعه ابر کوچک غزل 5- زهرا حسین زاده؛ در مجموعه نامه ای از لاله کوهی 6- عبدالواحد رشته؛ در مجموعه گزینه ی اشعار 7- بارق شفیعی؛ در مجموعه ستاک 8- عبدالقهار عاصی؛ در مجموعه غزل من و غم من 9- رازق فانی؛ در مجموعه شکست شب 10- خالده فروغ؛ در مجموعه سرنوشت دست های نسل فانوس 11- محمدکاظم کاظمی؛ در مجموعه قصه خشت و سنگ 12- ابوطالب مظفری؛ در مجموعه سوگ نامه ی بلخ 13- پرتو نادری؛ در مجموعه دهان خون آلود آزادی 14- لطیف ناظمی؛ در مجموعه سایه و مرداب. رابطه دو سویه و تعامل شعر و ادبیات با سایر شئون اجتماعی نیز قابل تأمل است، یعنی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری شعر و ادبیات هر جامعه «بر اجتماع» و «از اجتماع». در برخی جوامع- به ویژه در حال تغییر- گاهی تأثیر چند بیت شعر، از یک بیانیه سیاسی هم بیشتر است و این امر مبین این تأثیر و تأثر است. شاعر همانگونه که بر اجتماع و سیاست تأثیر می گذارد، از آنها تأثیر هم می پذیرد. علاوه بر شئون اجتماعی و سیاسی، شرایط اقتصادی، تاریخی، جغرافیایی و زیستی نیز بر همه افراد جامعه تأثیر می گذارند و این تأثیر در آثار ادبی به خوبی بروز و نمود دارد. به این دلیل در فصل یک رساله جغرافیای سیاسی و طبیعی، تاریخ سیاسی و اجتماعی، فرهنگ و هنر، پیشینه زبان فارسی دری، پیشینه ادب فارسی در دوره تمدنی، ادبیات معاصر دری و شعر معاصر افغانستان به اجمال شرح و بیان شده است. مضامین شعر معاصر افغانستان از لحاظ کمی گرایش قابل ملاحظه ای به مضامین خاص که متأثر از شرایط سیاسی این کشور است دارد. به عبارتی دقیق تر، "حوزه سیاست عامل تغییر در تمامی حوزه های دیگر است" و تأثیر آن بر همه شئون زندگی از جمله شئون فرهنگی و ادبی و شعر هر دوره ملموس است. وقتی شرایط عمومی یک کشور، جنگ، ناامنی، مهاجرت ناخواسته، فقر، بیماری و ... باشد. بدیهی است مضامین شعر آن کشور نیز متأثر از این ویژگی ها خواهد بود. مدخل های اصلی یا درون مایه های محوری این رساله از این قرارند: آبادانی (28)، ویرانی (52)، امید و آرزو (304)، ناامیدی (485)، خدا و دین (389)، موسیقی (206)، می و مستی (123)، عشق (517)، فرهنگ و هنر (25)، عدالت (7)، ظلم (48)، آدم (43)، مردم (59)، سیاست و جامعه (228)، آزادی (92)، حق (38)، باطل (3)، تفکر (145)، شادی (113)، غم (386)، زندگی (113)، مرگ (320)، صلح (6)، جنگ (466)، مقاومت (133)، مهاجرت (291)، خوشبختی (92)، بدبختی (846)، صفت های خوب (201)، صفت های بد (139)، تقدیر (31). بیان 31 مدخل اصلی و 1072 مدخل فرعی و مقایسه مضامین جنگ و صلح، به ترتیب با 466 و 6 فراوانی، غم و شادی به ترتیب با 386 و 113 فراوانی، مرگ و زندگی به ترتیب با 320 و 113 فراوانی، بدبختی و خوشبختی به ترتیب با 846 و 92 فراوانی امید و آرزو و ناامیدی به ترتیب با 304 و 485 فراوانی، ویرانی و آبادانی به ترتیب با 52 و 28 فراوانی (که در 41 جدول و نمودار ترسیم شده است) تمامی واقعیت جامعه و شعر معاصر افغانستان را بیان می کند. ویژگی دیگری که در شعر معاصر افغانستان قابل تأمل است، نقش و جایگاه دین است. خدا و دین با 389 فراوانی، یکی از مضامین پربسامد شعر معاصر افغانستان است. اکثریت مطلق مردم افغانستان مسلمان هستند و به این جهت دین و باورهای دینی ذیل واژگان و مضامینی متنوع همچون؛ خداوند، کردگار، محشر، رستاخیز، اسلام، ایمان، حلال، اذان، مسجد و امثال آن حضور چشمگیری دارند. نکته قابل تأمل دیگر؛ بسامد بالای واژگان و مضامین مربوط به عشق با 517 فراوانی است. حضور گسترده مضامین عاشقانه در ذهن و زبان مردمان مشرق زمین امری طبیعی است ولی در کشوری که سالیان متمادی درگیر جنگ و تبعات آن بوده است کمی عجیب می نماید. در این حوزه نیز واژگان عشق، معشوق، عاشق، شور و شوق، دلبر، دلدار، نگار، رسوا، دل بستن، دل سپردن، و امثال آن بسیار نمایان هستند. در این رساله از 67 منبع اصلی به صورت مستقیم و از 104 منبع به صورت غیرمستقیم استفاده شده است.

این بررسی تلاشی است جهت دستیابی به ساختار فیلمنامه نویسی در ادبیات فارسی . این پایان نامه به بررسی ساختار فیلمنامه (( رخساره )) می پردازد . برای رسیدن به این منظور ابتدا عناصر ساختاری فیلمنامه به طور کلی مورد بررسی قرار گرفت و سپس این ساختار با ساختار فیلمنامه مورد نظر مقایسه شد . از آنجا که فیلمنامه و داستان شباهتهای بسیاری به یکدیگر دارند و همچنین در فیلمنامه رخساره، از داستان چشمهایش نیز اقتباس صورت گرفته است ، عناصر ساختاری داستان نیز مورد بررسی قرار گرفت و ساختار داستان چشمهایش نیز با این ساختار مقایسه شد . در این راستا تفاوتها و شباهتهای فیلمنامه و داستان به عنوان دو جزء از ادبیات آشکار شد و دو نمودار مقایسه ای در این زمینه ارائه گردید .

هزار و یک شب با تاریخی قریب ده قرن کتابی است که امکان پژوهش های بسیاری را در خود دارد با توجه به آراء ژاک دریدا فیلسوف بزرگ و معاصر فرانسوی می توان به بررسی هزار و یک شب در کلیتش پرداخت از جمله با توجه به نظریات دریدا از جمله :خشونت تقابل های دوتایی ،سر- نوشتار و ... می توان در هزار و یک شب وجود این نظریات را مشاهده کرد و هر چه بیشتر به غور آن پی برد .

پس از گزینش نثرهایی از آثار نویسندگان برجسته ی معاصر چون زرین کوب ، یوسفی،اسلامی ندوش ، مسکوب ، نفیسی و شریعتی ، هر یک از این آثار از جهات علوم بدیعی ، بیانی و معانی مورد بررسی قرار گرفت . در گزینش نثرها ملاک نثرهایی است که با رویکرد ادبی نگاشته شده اند . پس از بررسی آثار از سه جنبه ی ذکر شده و یافتن صنایع و شگردهای ادبی در آن ها سعی بر آن شده است دلایل تأثیر گذاری هر یک از این شگردها تا حدی مورد ارزیابی قرار گیرد و در نهایت با بررسی وجوه اشتراک این ویژگی ها ، معیارهای ایجابی فصاحت و بلاغت بیان شده است.در مجموع می توان گفت نثر معاصر دانشگاهی نثری است که رو به سادگی پیش می رود ، هر چند بسیاری از آرایه های ادبی در آن نمود فراوان دارد و نثری عاری از شیوه ها و شگردهای ادبی نیست؛ اما به هر حال تبدیل به نثری مزیّن و متکلف هم نمی گردد. به کارگیری صنایع گوناگونی چون جناس و سجع ، تشبیه ، استعاره و ... در حد اعتدال در آن قابل مشاهده است. به کارگیری بعضی از آرایه هایی که از سادگی متن می کاهد در آن اندک است هم چون ایهام .تشبیهات و استعاره ها به طور ساده ای در متن بروز و ظهور می یابند. رعایت مقتضای حال متن از طرف نویسندگان در آن قابل رویت است هم چون به کارگیری مبالغه در متنی که به حماسه می پردازد و به کارگیری متناقض نمادر متون عرفانی . از قابلیت های نثر معاصر امکان استفاده از علائم نگارشی و سجاوندی است که متن را از حیث ایجاد آهنگ و یا درنگ غنی می سازد .

تک نگاری آثار منیرو روانی پور از داستان نویسان معاصر فارسی، موضوع اصلی این پژوهش است. روانی پور از جمله زنان نویسنده ای بود که در دهه شصت شمسی در فضای مردانه ادبیات ایران خوش درخشید. او با انتشار مجموعه داستان کنیزو خود را به جامعه هنری ایران شناساند.رمان اهل غرق وی را به عنوان یکی از شاخص ترین نویسندگان پیرو رئالیسم جادویی مارکز معرفی کرد. و با رمان کولی کنار آتش در حیطه پست مدرنیسم طبع آزمایی کرد. گرایش به ادبیات اقلیمی جنوب، خلق فضاهای وهم آلود و جادویی به شیوه رئالیسم جادویی و ترسیم رنج و تیره روزی زنانی که در جامعه پناهگاه مطمئنی نمی یابند، از ویوگی های بارز این نویسنده است. این پژوهش با هدف تک نگاری آثار منیرو روانی پور در چهار فصل نوشته شده است. از آنجا که در تک نگاری هدف توجه به خود اثر و کشف ظرایف و ویژگیهای آن است، ما نیز برای نگارش این پژوهش، ابتدا به مطالعه آثار وی پرداخته و سپس عواملی را که موجب تشخص و شهرت این آثار شده است، مورد بررسی قرار داده ایم.

سه روزنامه کیهان، اطلاعات وجمهوری اسلامی، و ضمائم ادبی آن ها در نخستین دهه ی انقلاب اسلامی در فاصله سال های 58-68 بخش های ادبی و مقالاتی داشته اند که در این رساله به طور مختصر بررسی کرده ام. در فصل نخست تاریخچه ی سه روزنامه بررسی شده است و لیستی از نشریات انتشار یافته توسط این روزنامه ها ارائه گردیده است. فصل دوم دربردارنده ی کلیاتی درباره ی ادبیات داستانی دهه ی اول انقلاب اسلامی است. فصل سوم تعدادی از گفتگوها و مقالات در زمینه ی ادبیات داستانی بررسی شده اند که نمایان گر تغییر جهت محتوایی آثار داستانی، افزایش کمّی این آثار است. بخشی از مقالات دربردارنده ی نکاتی درباره ی ادبیات داستانی است. در پاره ای مقالات نیز نویسنده ی به معرفی اثری داستانی می پردازد. در ضمن بر این مقالات که نمونه ای از انواع مقالات چاپ شده در روزنامه های فوق الذکر است ، نقد توصیفی مختصری نوشته ام. در بررسی شعر این دوره در ابتدا ویژگی های شعر دهه ی نخست انقلاب در بخش کلیات ارائه شده است و عوامل موثر در متحوای شعر این دوره از جمله، حضور معنوی امام خمینی(ره)، انقلاب مردمی و اسلامی مردم ایران و بازتاب آن در شعر و دفاع مقدس که هر یک دربردارنده ی مضامین بسیارند بررسی شده اند. سپس در فصل پنجم، 20 مقاله درباره ی شعر درج شده است. اما مهم ترین بخش این رساله فهرست مقالات انتشار یافته در سه روزنامه ی مذکور است که جستجوی مقالات را برای مراجعین آسان تر می سازد. در پایان نتیجه-گیری که بر طبق مطالعه ی صفحات و ضمائم ادبی این روزنامه هاست

رساله حاضر، درباره ی بررسی و مقایسه ی "منشأ شخصیت"(prototype) در هشت رمان از نویسندگان مرد و زن دهه ی 60 می باشد. رمان های انتخابی این رساله به شرح زیر می باشد: "طوبا و معنای شب" از "شهرنوش پارسی پور"، "اهل غرق" از "منیرو روانی پور"، "سه هزار و یکشب" از "فروغ شهاب"، "دو منظره" از "غزاله علیزاده"، "زمستان 62" از "اسماعیل فصیح"، "زمین سوخته" از "احمد محمود"، نخل های بی سر" از "قاسمعلی فراست" و "کتاب آدم های غایب" از "تقی مدرسی". این رساله پژوهشی است در زمینه ی نقش "پروتوتیپ" در فرآیند آفرینش ادبی. در واقع نمونه های اولیه ای در زندگی واقعی هر نویسنده وجود دارد که به نوعی ذهن نویسنده را، برای آفرینش یک یا چند شخصیت برمی انگیزد. نویسنده با استفاده از این ابزارها و مواد خام و البته نیروی تخیلش دست به خلق کاراکترهای داستانی ا ش می زند. در برخی موارد یک شخصیت، پروتوتیپ های گوناگونی دارد. گاه چند پروتوتیپ در آفرینش یک شخصیت با یکدیگر همراه می شوند. در این پژوهش تمام شخصیت های اصلی و فرعی رمان ها و نیز شیوه ی شخصیت پردازی نویسندگان مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه در بخشی جداگانه در پایان هر رمان، نوع پروتوتیپ هایی که نویسنده از آن ها در خلق شخصیت های داستانی اش بهره برده است، مشخص شده است. در فصل پایانی این رساله، پروتوتیپ ها با یگدیگر مقایسه و نتایج تحصیل شده ارائه گردید. اـ هر چهار نویسنده ی مرد انتخابی در این پژوهش، در خلق شخصیت های داستانی شان از "پروتوتیپ طبقاتی" بهره برده اند. با این تفاوت که آن ها طبقات مختلف اجتماعی را برگزیده اند و از یک طبقه ی خاص استفاده نکرده اند. 2ـ زنان نویسنده انتخابی در این رساله، در آفرینش کاراکترهای داستانی خود توجه ویژه ای به "پروتوتیپ در زندگی خصوصی نویسنده" داشته اند. 3ـ هر چهار نویسنده ی زن، در خلق آدم های داستانی شان از "پروتوتیپ طبقاتی" بهره برده اند. البته هر چهار نویسنده طبقه ی اجتماعی "زن" را به عنوان پروتوتیپ اثر خود برگزیده اند. 4ـ در بین هشت رمان انتخابی از نویسندگان زن و مرد، چهار رمان بر اساس "پروتوتیپ تاریخی" بنا نهاده شده است. در نتیجه نویسندگان مرد و زن به یک نسبت از "پروتوتیپ تاریخی" بهره برده اند. 5ـ اغلب کاراکترهای مطرح در رمان های نویسندگان مرد، از میان "مردان" انتخاب شده اند. شخصیت اول هر چهار رمان "مرد" می باشند. اما در مورد زنان نویسنده، شخصیت اول و اصلی گاهی "زن" و گاهی "مرد" انتخاب شده است. 6ـ نویسندگان مرد مطابق با حوادث و مشکلات زمانِ زندگی شان دست به گزینش "موضوع" برای رمان هایشان زده اند. در حالی که این مطلب در مورد نویسندگان زن صدق نمی کند. آن ها بیشتر به تاریخ گذشته ی کشورشان عنایت داشته و تلاش نموده اند در حوزه ی دفاع از "زن" قلم بزنند.

چکیده تاریخ نشان می دهد که دوره ی قاجار، دوره ای سرشار از رخدادهای سیاسی، اجتماعی و ادبی است. پیامد این رویدادها شعر آیینی را نیز تحت تأثیر قرار داد که نتایج آن در شکل گیری رویکردهای متفاوت در حوزه شعر آیینی و ایجاد تحوّلات محتوایی و ساختاری در این عرصه مشهود است. در این پژوهش سعی بر آن است تا با بررسی مختصر اوضاع سیاسی، اجتماعی – فرهنگی و ادبی دوره ی قاجار، ابتدا فضایی که شعر آیینی در آن بالیده ترسیم گردد و سپس با نگاهی به شعر آیینی و انواع و تاریخچه ی آن، ویژگیهای این نوع شعر در دوره ی قاجار تبیین شود. با توجه به فراوانی شاعران آیینی در این دوره، در انتها نیز به معرفی برجسته ترین شاعران این شیوه پرداخته شده است.

دانش نشانه شناسی در برخورد با متون ادبی به دنبال کشف ژرف ساخت هایی است که در زیر جنبه های به ظاهر متفاوت قرار دارند. بنابراین داستان های گوناگون از آنجا که موقعیت های کهن و ساده را توصیف می کنند توجه بسیاری از نشانه شناسان را برای دست یافتن به ساختارهای روشن و منسجم جلب کرده است. در این پایان نامه نیز، که در 5 فصل تدوین شده، سعی شده است تا بر اساس مفاهیم اصلی نشانه شناسی به بررسی نظام نشانه ای داستان های عاشقانه پرداخته شود. در این بررسی، با اعتقاد به قواعد و قراردادهای از پیش موجود در چنین داستان هایی با توجه به دیدگاه همزمانی در سه داستان ویس و رامین، خسرو و شیرین و لیلی و مجنون، نخست 24 نشانه به نحو تجربی و با نوعی اختیار بر اساس روابط جانشینی مشخص شده است. سپس با توجه به طرح داستان به تعیین محورهای همنشینی پرداخته شده است که نشانه ها بر اساس آنها ترتیب یافته اند. از آنجا که برخلاف بسیاری از تحلیل های ساختاری داستان (همچون روایت شناسی) بیش از یک محور همنشینی درنظرگرفته شده است، امکان بررسی چنین الگویی در داستان های عاشقان? دیگر و حذف و اضافه کردن نشانه های دیگر نیز وجود دارد و در نتیجه زمینه برای مطالعات درزمانی، یعنی پی بردن به علت حضور یا غیاب این نشانه ها در داستان های دیگر نیز فراهم می شود.

ریخت شناسی اصطلاحی است که اول بار ولادیمیر پراپ برای بررسی ساختار قصه ای پریان به کهر برد. به گفته ی او:"ریخت شناسی یعنی توصیف قصه ها برپایه اجزای سازنده ی ان ها و همبستگی این سازه ها با یکدیگر و با کل قصه."(پراپ,1386عص49). پراپ ساختار قصه های پریان را مورد بررسی قرار داد و برای رسیدن به ساختار کلی و الگوی حاکم بر این قصه ها عناصر ثابت و تکرار شونده ی ان ها را به دست آورد و این عناصر را نقش ویژه نامید. تذکرهالاولیا از متون کهن عرفانی است که باهدف بیان کرامت و تعظیم بزرگان صوفیه و عارفان نامی به دست فریدالدین عطار نیشابوری در قرن هفتم به رشته ی تحریر درآمده است و باتوجه به این که ژانر hagiology یا همان تاریخ قدیسین در ادبیات ما اهمیت به سزایی دارد با نظریه ی ریخت شناسانه ی پراپ به بررسی وجود یا عدم وجود ساختار روایی کلی و ثابت در صد حکایت از حکایت های تذکرهالاولیا پرداختیم. این بررسی نشان داد که الگوی روایی و حرکتی حکایت های تذکره به صورت a-b-c-d-e-f-x است و براساس این الگو این نتیجه به دست آمد که نقش ویژه ها ی حکایات تذکرهالاولیا,محدود اما متنوع و گوناگون هستند.

این رساله درموضوع « بررسی صورخیال دراشعارنظام وفا » نگارش یافته است. هدف ازتدوین این رساله مشخص شدن میزان بهره مندی نظام وفا ازصورخیال است وبه 4بخش اصلی تقسیم می شود:دربخش نخست به زندگینامه وآثارنظام وفا پرداخته شده است. دربخش دوم تعریف روشنی ازصورخیال ارائه شده است. دربخش سوم به موازین صورخیال ازقبیل: مجاز،تشبیه،استعاره،کنایه،سمبل،مبالغه،حسّامیزی واسطوره پرداخته شده است. درابتداتعریف صحیحی ازآن ها صورت گرفته وسپس باتوجّه به آن تعریف، اشعارنظام وفا موردبررسی قرارگرفته است وبرای هریک 10مثال کامل ذکرگردیده است.دربخش چهارم به مضمون هایی که مورداستفاد? نظام وفا بوده، اشاره شده است. با بررسی های صورت گرفته مشخص گردید که نظام وفادراشعارش ازتعداد324مورداضافه تشبیهی و339موردجاندارانگاری استفاده کرده است. میزان 86% تشبیهات و98% استعارات این شاعرازنوع قریب ومبتذل است. وتعداد234موردکنایه ازنوع ایما به کاربرده است وازدیگرموازین صورخیال کمتربهره جسته است. مضمون هایی که نظام وفا بدان پرداخته بیشتربه دل وعشق اختصاص دارد.

با توجه به این که ویژگی مشترک در تمام تعاریف مربوط به سبک در این جمله می گنجد که سبک شیوه بیان است در نتیجه بررسی سطح زبانی هر اثری و تحلیل عناصری که هنرمند به وسیله آن ها زبان خود را متمایز می کند در تحلیل سبک یک اثر بسیار راهگشا است. زیرا دو سطح فکری و ادبی نیز در سطح زبانی نمود پیدا می کند. در این میان، غزلیات مولانا از آثاری است که دارای تشخص زبانی بوده و هر خواننده ای ولو ناآشنا با ادب فارسی با خواندن غزل های این شاعر توانا متوجه تمایز زبانی آن می شود. بر این اساس هدف نگارنده در این پایان نامه بررسی و تحلیل عناصر سبک ساز در غزلیات شمس بوده است. برای این منظور پس از گزینش تصادفی 50 غزل ، به بررسی آن ها در سه سطح آوایی، لغوی و نحوی پرداخته ایم و بر اساس داده های به دست آمده جدول ها و نمودارهایی ارائه داده ایم. با بررسی های انجام گرفته، دلیل برجستگی زبان مولانا را می توان در نوع موسیقی حاکم بر غزلیاتش جست وجو کرد. در این زمینه سه موسیقی بیرونی، کناری و درونی که مربوط به سطح زبانی هستند در غنای موسیقی غزل های مولانا نقش اصلی را ایفا کرده اند. در موسیقی بیرونی، این برجستگی بیشتر در اوزان پرتحرک خیزابی نمود دارد؛ در موسیقی کناری حضور قافیه و ردیف های متحرک و در موسیقی درونی هم سجع و تکرار، عامل اصلی در برجستگی زبان مولانا محسوب می شوند.

داستان سرایی قدمتی به اندازه ی زندگی فکری بشر دارد. داستان و در کل روایت داستانی تجلّی اندیشه ی فرد در متن داستانی اش است. قصه، داستان، رمان و در مجموع روایت داستانی زاییده ی تخیل است. رمان آیینه ی تمام نمای آن چیزی است که ما آن را زندگی می نامیم. رمان مجموعه تجربه های زندگی ما انسان هاست؛ تجربه های تاریخی، اجتماعی و حتی روان شناختی. و این نویسنده است که با استفاده از تمهیداتی که مخصوص این نوع ادبی است، این تجربه ها را دوباره به شیوه ای نو بازگو می کند و آن را می آفریند. این تمهیدات همچون پیرنگ، درونمایه و شخصیت با یکدیگر ترکیب می شوند و ساختار یک اثر را استحکام می بخشند. از بین عناصر داستان، شخصیت از جایگاه ویژه ای برخوردار است و هیچ اثر روایی وجود ندارد که در آن شخصیت حذف شده باشد خواه این شخصیت یک شخصیت انسانی و یا حتی یک شیء باشد. شخصیت پردازی نیز در پدید آمدن یک رمان موفق نقش به سزایی دارد به خصوص گفت و گو و کنش شخصیت های داستانی در شخصیت پردازی داستان اهمیت به سزایی دارد. ما در این نوشتار به بررسی شخصیت و شخصیت پردازی در پنج رمان معاصر زنان که جزء رمان های مدرن محسوب می شوند( بازی آخر بانو، انگار گفته بودی لیلی، زیر آفتاب خوش خیال عصر،پرنده ی من و نگران نباش) با توجه به نظریه ها و رویکردهایی که تا کنون در خصوص آن بیان شده است پرداخته ایم و در هر فصل بخشی را نیز به روانشناسی شخصیت اختصاص داده ایم. به این منظور خواهیم دید که این نویسندگان تا چه اندازه به شخصیت پردازی مدرن پایبند بوده اند و این که آیا نگاه زنانه در شخصیت پردازی رمان ها وجود دارد یا نه؟ و در انتها با بررسی این رمان ها به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

در این پایان نامه سه اثر از آثار صادق چوبک، دو رمان "سنگ صبور" و "تنگسیر" و داستان کوتاه "انتری که لوطیش مرده بود" مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا سبک و نوع نویسندگی صادق چوبک مورد مطالعه قرار گرفته، سپس به بررسی ویژگی های وی در داستان نویسی و استفاده از جریان سیال ذهن در رمان "سنگ صبور" مبادرت شده است؛ بعد از آن به بررسی و تحلیل عناصر داستانی- از دریچه ی نگاهی نو- پرداخته شده است. در این تحقیق نگارنده بر آن است تا از طرفی، به بررسی "مکتب ناتورالیسم" و شیوه ی "جریان سیال ذهن" در آثار چوبک بپردازد؛ به همین منظور، انتخاب رمان "سنگ صبور" و داستان کوتاه "انتری که لوطیش مرده بود" به دلیل فضای ویژه ای که دارند؛ و تک گویی های گسترده ی شخصیت ها در رمان سنگ صبور، زمینه را به ترتیب برای بررسی مکتب ناتورالیسم و شیوه ی جریان سیال ذهن فراهم آورده است. از طرفی دیگر، برای مورد مطالعه قرار دادن جنبه ی اجتماعی آثار چوبک، به بررسی تنها اثر اجتماعی وی یعنی "تنگسیر" همت گمارده شده و در پایان، با بررسی عناصر داستانی در این سه اثر، به یک نتیجه گیری کلی نائل آمده است.

با آغاز حکومت مسلمانان در سرزمین بنگال در قرن سیزدهم میلادی زبان عربی و فارسی در این سرزمین رواج می یابد و زبان عربی، زبان دینی و زبان فارسی، زبان ادبی و فرهنگی مردم این دیار می شود. عالمان، ادیبان، شاعران و ... ایرانی و محلی صدها کتاب فارسی و عربی تألیف می کنند. یکی از عوامل نفوذ زبان و ادبیات فارسی جایگاه شاعران ایرانی از جمله مولانا، حافظ، سعدی، خیام و ... در میان مردم این سرزمین است. در این پایان نامه ابتدا به وضعیت زبان و ادب فارسی در سرزمین بنگال و سپس به بررسی روند نفوذ زبان فارسی و به تبع آن فرهنگ ایرانی در بین مردم و اجتماع -پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که زبان فارسی باعث رونق و غنای ادبیات بنگلا شده است. دراین میان بسیاری از اشعار و سروده های شاعر معاصر و ملی بنگلادش قاضی نذر الاسلام تحت تأثیر شاعران بزرگ ایران زمین شکل گرفته است که زندگی این شاعر را به طور مختصر بیان کرده به چگونگی این تأثیرپذیری نیز پرداختیم.

اصطلاح «رئالیسم جادویی» برای نخستین بار در قرن بیستم و در توصیف سبک نقاشی پست اکسپرسیونیسم به کار رفت. سپس نویسندگان، تحت تأثیر مفاهیم نظری مطرح شده پیرامون این اصطلاح قرار گرفتند و از آن به عنوان تکنیکی در بیان داستان سود جستند.این تکنیک، مبتنی بر تلفیق واقعیت و عناصر فراواقعی است، اما شیوهء بیان نویسنده به گونه ای است که عناصر تخیلی و فراواقعی موجود در داستان های این سبک، به شکلی طبیعی و واقعی جلوه گر شده است. این پژوهش در پی آنست تا با بررسی حکایات مطرح شده در تذکره الاولیاء و مثنوی های عطار از منظر رئالیسم جادویی، شیوهء بیان عطار و نویسندگان این سبکرا با یکدیگر مقایسه کرده و وجوه شباهت آنرا برشمارد. فصل دوم این پژوهش به معرفی کامل اصطلاح رئالیسم جادویی اختصاص یافته است.در فصل سوم و چهارم طبقه بندی موضوعی حکایاتی از تذکره الاولیاء و مثنوی های عطار، که عناصر فراواقعی در آنها مشاهده می شود، صورت گرفته و سپس تحلیلی از این حکایات ارائه شده است.نتیجهء حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در تذکره الاولیاء، تأکید بر روی وقایع جادویی است و عطار با استفاده از شگردهای مختلف، این وقایع را به صورت باورپذیر و واقعی بیان کرده است، در حالی که درمثنوی های عرفانی بیان نتایج اخلاقی و عرفانی حاصل از حکایات مورد توجه عطار بوده است.

در سه فصل آغازین این رساله هنر،ادبیات،ایدئولوژی،شعر،سیاست و رابطه ی میان آن ها از دیدگاه فلاسفه و نظریه پردازان هنر تحلیل شده است و آن گاه به یاری نظریه ی ساخت گرایی، نظریه ی ساخت گرایی تکوینی لوسین گلدمن دگرگون شده و شیوه ی نوینی برای مطالعه ی فرم و محتوای یک شعر پیشنهاد شده است. در فصل پایانین این رساله، زندگی، اندیشه ها و فرم ومحتوای اشعار شش شاعر برجسته ی فارسی از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی تحلیل شده است؛یعنی دهخدا،بهار،عشقی،نیما،اخوان و شاملو.

ادبیات معاصر هر کشوری همواره تحت تأثیر عوامل بسیاری از جمله ترجمه بوده است. مترجمین و ترجمه های آنان همواره افکار جامعه ی مقصد را با ایدئولوژی ها، باورها، انقلاب ها و جنبش های دیگر کشورها آشنا ساخته اند. آشنایی با این موارد خواه ناخواه، چه از نظر ایدئولوژیک و چه از نظر سبک، جامعه ی مقصد را تحت تأثیر خود قرار می دهد. تحقیقات و مطالعات علمی در مورد این تأثیرات می تواند ما را در تشخیص آنچه که در یک فرهنگ، اصیل است از آنچه که نهایتاً از ترجمه منتج شده است، یاری کند. در این مطالعه کوتاه می بینیم که چگونه این سه نویسنده (جمالزاده، هدایت و آل احمد) در نوشتار خود تحت تأثیر آثاری بودند که یا خود ترجمه کرد بودند یا دیگری و یا اینکه آنها را خوانده بودند. با مطالعه ی ترجمه ها و نوشته های جمالزاده در می یابیم که او گاه تحت تأثیر متون خارجی بود و گاه ترجمه هایش تحت تأثیر سبک نوشتاری اش بودند. هرچند که خودش اعتقاد داشت که نباید از هرآنچه که از غرب می رسد پیروی کنیم، ولی می توان رد سبک نوشتاری غربی را، که خود را بین انبوهی از اصطلاحات و ضرب المثل ها و عبارات عربی پنهان کرده، در نوشته هایش یافت. می دانیم که هدایت فرانسه را بخوبی می دانست و آثار بسیاری را از این زبان خوانده و یا ترجمه کرده بود. پس عجیب نیست که نوشته های خود او نیز تحت تأثیر این آثار قرار گرفته باشند. در واقع او این سبک نوشتار را برگزیده بود، چرا که آنرا برای بیان افکار و عقاید خود کارآمد می دانست و سبک های موجود پیش از او قابلیت رساندن این افکار و عقاید را نداشتند. در سبک آل احمد رد پای سبک «سلین» بخوبی به چشم می خورد. در حقیقت او از سبک سلین برای ایجاد سبکی شخصی و منحصر بفرد بهره برده بود که می توانست بوسیله ی آن جهان بینی و انتقادات خود را به گوش جامعه برساند.

بررسی دغدغه ها و مدخلهاو ریشه های مشترک علوم بلاغی در دو حوزه ی ادبیات فارسی و انگلیسی (معانی,بیان وبدیع و حتی عروض)مهمترین رسالت و دستاورد این رساله است.

عنوان هر اثر، برائت استهلالی برای ورود به آن اثر دنیای ورای آن است و عصاره هر متن را تشکیل می دهد. عنوان، نقطه تلاقی خواننده و نویسنده هر اثر است و نقش مهمی در ارزش گزاری یک اثر دارد. عنوان و معیارهای انتخاب آن به صورت علمی در نقد ادبی معاصر مورد توجه قرار گرفت و در بسیاری از آثار در حوزه زبان و ادبیات فارسی که در عصر معاصر نگاشته شده است تلاش زیادی صورت گرفته تا عنوان دهی بر اساس معیارهای علمی صورت گیرد. در ادبیات فارسی قدیم نیز هر چند معیارهای علمی دقیقی برای عنوان دهی مطرح نشده است نویسندگان عناوین را بر اساس معیارهایی بر آثارشان اطلاق کرده اند. اینکه آیا عنوان دهی در آثار کلاسیک فارسی بر اساس معیارهای علمی بوده است یا نه نیاز به بررسی گسترده ای دارد. این پژوهش بر آنست تا به بررسی روش عنوان دهی را در برخی از آثار(آثار کلاسیک فارسی) بپردازد. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی است و با ابزار مطالع? کتابخانه ای و با مراجعه به متن اصلی کتاب های برگزیده در این تحقیق و مطالع? مقالات، کتاب ها و پایان-هایی که در این زمینه نوشته شده است، صورت می گیرد. داده های مورد استفاده در این تحقیق بیست و شش اثر از آثار مشهور ادبیات کلاسیک فارسی است. برخی از یافته های پژوهش نشان می دهد که در انتخاب عناوین آثار کلاسیک فارسی استفاده از الفاظ و عبارات عربی مورد توجه نویسندگان قرار داشته است. از نظر زیبایی شناسی نیز اغلب عناوین دارای صنایع بدیعی مثل سجع، واج آرای، جناس و غیره هستند.

این پژو هش بر آن است تا نشان دهد دستور نقش گرا روش مناسبی برای تحلیل آثار ادبی است؛لذا پس از تبیین ارتباط میان زبان شناسی و ادبیات، معرفی چند مکتب زبان شناسی مشهور و از جمله مکتب نقش گرای هلیدی و شرح مبسوطی از اصول ارائه شده در دستور نقش گرا به بررسی مجموع? شعر «از این اوستا» اثر «مهدی اخوان ثالث» پرداخته است.به منظور تحلیل بهتر ده شعر از این مجموعه برگزیده شد و باز هم برای رسیدن به نتیج? بهتر،تصمیم بر آن شد تا اشعار در جدول هایی بررسی شود.بدین منظور بر اساس سه ساخت اندیشگانی،بینافردی و متنی که اصول اولی? دستور نقش گرا هستند،جدول هایی طراحی گردید و اشعار به صورت جملاتی شماره گذاری و در این جدول ها جای داده شدند.بر اساس نتایج به دست آمده از جدول ها نمودارهایی ترسیم گردید و نتایج حاصل از نمودارها در تحلیل نهایی به کار گرفته شد. در تحلیل اشعار دو مرحله اتخاذ شد:هر شعر به طور مجزا بررسی و تحلیل شد و در پایان نیز یک نقد و تحلیل نهایی بر اساس آمار صورت گرفت.نتایج به دست آمده به اختصار بدین شرح است:1-آمار موید روح پوچی و شکستی است که بر فضای تمام اشعار اخوان سایه افکنده است.2-آمار عناصر به کار رفته در اشعار نشان دهند? توصیفات دقیق در اشعار اخوان است.3-افعال کلامی که بسامد بالایی دارند،ساختار گفتگو و مکالمه در اکثر اشعار اخوان را تأیید می کنند.4-آمارها تقویت کنند? وجه داستانی اشعار هستند.5-زمان و وجه افعال متناسب با تیرگی حاکم بر فضای اشعار است.

پژوهش حاضرحول دو محور تنظیم شده است: متون نمایشی و ترجمه، ابتدا در چارچوب نظری، و سپس در چارچوب تحلیلی ترجم? فارسی. برای این منظور، این پژوهش از دو بخش تشکیل شده است. در بخش نخست، فصل اول را با معرفی نویسنده و مترجم آغاز کرده ایم؛ هم چنین خلاصه ای از نمایشنام? خسیس، به منظور تسهیل کار تحلیل در بخش دوم، ارائه کرده ایم. سپس در فصل دوم به تعریف کمدی و انواع آن پرداخته ایم تا ابعاد کمیک نمایش نامه ای را که به بررسی آن خواهیم پرداخت، بشناسیم. و سرانجام، فصل سوم از بخش اول به ارائ? مبانی نظری ترجم? متون نمایشی اختصاص یافته است. در بخش دوم، به بررسی ترجمه شناختی نمایش نام? خسیس مولیر ترجم? جمال زاده پرداخته ایم. به وسیل? تحلیل ترجم? اثر، بر روی مشکلاتی که مترجم در طول کار ترجم? یک اثر نمایشی با آن مواجه شده است، متمرکز خواهیم شد.

در این رساله منظومه مخزن الاسرار و دیگر نظیره های تقلیدی (مطلع الانوار، تحفه الاحرار و روضه الانوار) از دیدگاه مضمونی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. برای انجام این کار بحث از معنای اصطلاح مضمون امری بود اجتناب ناپذیر لذا در فصل اول (تعاریف و کلیات) به این موضوع پرداخته شده است تا به تعریفی مشخص از این اصطلاح برسیم و آن را مبنای دیگر مباحث قرار دهیم. در فصل اول دو تعریف از تعاریف گوناگون مضمون برگزیده شد: 1- مضمون به معنای موضوع که در واقع همان موضوعات متعددی است که شاعر از آنها سخن می گوید. 2- مضمون به معنای مضمون پردازی که همان بیان هنری و ادبی موضوع می باشد. فصل دوم رساله (بررسی مضامین مخزن الاسرار و دیگر نظیره ها) باتوجه به تعریف اول اصطلاح مضمون (یعنی موضوع) نوشته شده است که در آن نوع موضوعات این منظومه ها و تشابهات و تفاوت های آنها با یکدیگر و نیز حوزه عملکرد این موضوعات بررسی شده است. باید گفت این منظومه ها در بسیاری از جهات از دیدگاه موضوعی اشتراکات بسیاری دارند. در فصل سوم رساله (شیوه های مضمون پردازی) نیز بر پایه تعریف دوم اصطلاح مضمون (یعنی مضمون پردازی) به بررسی مهمترین شگردهای مضمون پردازی این منظومه ها پرداخته شده است. از این دیدگاه باید گفت مخزن الاسرار نظامی باتوجه به نوع سبک آن بسیار برجسته تر از دیگر نظیره های تقلیدی است و به ویژه استعاره و کنایه در مضمون پردازی های به کاررفته در آن کاربردی چشمگیر دارد

زبان عربی از قرن ها پیش،حتی قبل از ظهور اسلام، با زبان فارسی تعاملاتی داشته،تأثیراتی بر روی آن گذاشته و تأثیراتی نیز پذیرفته است.یکی از ادوار تاریخ ادبیات عرب، عصر عباسی است که عصر طلایی و دوره ی شکوه ادب عرب می باشد و تأثیرات زیادی نیز بر زبان فارسی گذاشته است. این تحقیق به بررسی و مقایسه ی پنج قصیده از شعرای عصر عباسی و پنج قصیده مقارن همان دوره در ادبیات فارسی می پردازد و آن ها را از حیث «ساختار و مضمون» تحلیل می کند. این بررسی نمایانگر این مطلب است که در جامعه ی آماری این تحقیق، بین مضامین شعرای عرب و فارسی مشابهت هایی وجود دارد و شعرای فارسی از این لحاظ از شعرای عرب الگو پذیرفته اند. ولیکن از لحاظ ساختار، شعر فارسی در حوزه ی موسیقی و وزن شعر استقلال خود را حفظ کرده و در حیطه ی صنایع بدیعی نیز غنی تر است. اما از جنبه ی صور خیال در شعر عرب و فارسی، هیچ یک بر دیگری تفوّقی ندارد.

مکتب رمانتیسم از مهم ترین مکاتب ادبی است. این مکتب با تکیه بر احساسات و عواطف انسانی در تقابل با مکتب خردگرای کلاسیسم قرار گرفت و باعث دگرگونی های بسیار در ادبیات شد. این تحولات و دگرگونی هایی که مکتب رمانتیسم سبب آن ها شد زمینه ساز مکاتب و جریان های دیگر ادبی مانند سور رئالیسم و سمبولیسم و… شد. در سال های پایانی قرن نوزدهم به دلیل گسترش روابط فرهنگی شرق با غرب، و با ترجمه ی آثار نویسندگان و شاعران غربی، نسل جدیدی از شاعران عرب پا به عرصه ی وجود نهادند که در مقابل قالب ها و مضامین تقلیدی شعر عربی ایستادگی کردند و خواستار اصلاحات نوین و جدیدی در زمینه ی ادبیات شدند تا مطابق با نیازهای عصر و همسو و هم جهت با آزادی و اختیارات شاعر باشد. این مکتب در قرن بیستم نیز وارد زبان و ادبیات فارسی شد. ترجمه ی آثار نویسندگان و شاعران معروف رمانتیک اروپایی در دوره ی مشروطه و آشنایی ادیبان آن روز به زبان های اروپایی و ظهور و گسترش مباحث رمانتیکی در مجلات ادبی و نیز عدم کار آمدی و تطابق شعر سنت گرای فارسی با اقتضائات عصر، باعث ظهور جریان جدیدی از شعر شد که از امتیازات محتوایی و ادبی جدیدی برخوردار بود که از آن به عنوان شعر میانه رو و یا رمانتیک تعبیر می کنند. فریدون مشیری و نادرنادرپور دو شاعر معاصر فارسی و ابوالقاسم شابی شاعر تونسی در اشعار خود چه از لحاظ محتوایی و چه از لحاظ صوری تحت تاثیر مکتب رمانتیسم هستند. نگارنده درصدد نشان دادن متاثر بودن این شاعران از این مکتب ادبی و تطبیق اشعار ایشان از این منظر می باشد.

عمده ترین ابزار برای توسعه متناسب علمی هر رشته تحقیق و روش های آن است. دانشجویان با این امکان می توانند ضمن تحکیم مبانی آموزشس خود شیوه های نوآفرینی را هر چه بهتر و علمی تر فراگیرند ودر مسیر آموزش های کلاسی به خوبی یاد می گیرند تا از محفوظات پروری صرف آرام آرام کناره گیرند و با تامل و ادراک علمی به تجزیه و تحلیل متون و آثار ادبی مبادرت ورزند از ابزارهای پژوهشی رشته های دیگر با توجه به حفظ اصالت متون فرهنگی و مشخصه های علمی رشته زبان و ادبیات فارسی بهره جوییم.

چکیده موضوع این پایان نامه بررسی جنبه های نقد ادبی در تذکره های دوره صفویه و قاجار است. این پژوهش قصد دارد تا با بررسی برخی تذکره های مهم دوره صفویه و قاجار به وجوه خاصی از نقدادبی تذکره نویسان درباره سبک رایج شعر آن دوران یعنی سبک هندی و یا اشعار شاعران در سبک های دیگر بپردازد تا بتواند نخستین حلقه های نقد ادبی ایران را بیابد. نقد ادبی بررسی ویژگی ها، محاسن و معایب آثار است. تذکره ها نیز در اصطلاح ادبی کتاب هایی هستند که در آنها شرح حال شاعران با منتخبی از اشعارشان می آید. ضرورت بررسی این موضوع به این جهت است که برخی از تذکره نویسان در کنار این شرح حال و اشعار، گاه نظریات و آراء انتقادی خود را نیز درباره آنها بیان می کردند و به نوعی نقد ادبی دست می زدند که می توان آن را بخشی از تاریخ هرچند غیر رسمی نقدادبی ایران دانست. هدف از این پایان نامه نیز این است که بتواند گذشته نقد ادبی ایران در تاریخ دیرینه ادبیات ایران را که بر بسیاری مکشوف نیست روشن کند و در این راه تذکره ها از مهم ترین منابع برای رسیدن به این گذشته هستند. البته به دلیل گسترده بودن موضوع در اینجا تنها برخی تذکره های دوره صفویه و قاجار مورد بررسی قرار می گیرد، یعنی از روی کار آمدن شاه اسماعیل صفوی تا انقراض سلسله قاجار. در نتیجه نیز به این مهم دست یافته شده که نقد تذکره نویسان هر چند ذوقی و غیر فنی بوده اما در تاریخ ادبیات خود مرحله ای از سیر تکامل نقد ادبی است که تحت عنوان نقد تاریخی- تذکره ای شناخته می شود. این دیدگاه های انتقادی در همه تذکره های دوره صفویه و قاجاریه گاهی ملایم تر و گاهی قوی تر وجود دارد. در بسیاری از تذکره ها نیز شاهد عناصر نقد به شکلی فنی تر و جزیی تر البته با در نظر گرفتن زمان و شرایط آن روزگار هستیم. روند پژوهش به این ترتیب آغاز گشت: - 1. شناسایی تذکره ها و استخراج نقدها در راه نگارش این پایان نامه ابتدا به بررسی و شناسایی منابع و مآخذ در راستای موضوع پرداخته شد. سپس با کمک های شایسته استادان راهنما و مشاور برخی تذکره های مهم دوره صفویه شامل تذکره های نصرآبادی، تحفه سامی، هفت اقلیم، میخانه، مرآت الخیال و مذکر احباب در دوره صفویه و تذکره های آتشکده و ریاض الشعرا، ریاض العارفین، مجمع الفصحاوحدیقه الشعراجهت بررسی جنبه های نقد در دوران پس از صفویه و دوره قاجار انتخاب گشت. البته اشارت های استاد عبدالحسین زرین کوب در کتاب های نقد ادبی و از گذشته ادبی ایران و بخش «نقد ادبی در تذکره نویسی» کتاب نقد خیال اثر محمود فتوحی نیز در این انتخاب کمکی شایان توجه بود. - 2 . مطالعه و بررسی درباره نقد ادبی: در این مرحله با توجه به کتاب های متعددی که از گذشته تا امروز پیرامون نقد ادبی نگاشته شده است و مقالات متعددی که در مجلات به چاپ رسیده، به بررسی واژه نقدادبی، انواع نقد ادبی، ضرورت نقد ادبی و سابقه نقد ادبی در ایران پرداخته شد. در این بخش تلاش بر این بود که آنچه تا به امروز پیرامون سابقه نقد ادبی در ایران کار شده ذکر شود و این پژوهش در واقع ادامه دهنده راه باشد نه تکرار مکررات. - 3 . مطالعه و بررسی درباره تذکره و تذکره نویسان: در این بخش با توجه به آثار منتشر شده درباب تذکره به بررسی و تعریف و اهمیت تذکره و سابقه تذکره نویسی فارسی ـ در داخل و خارج ایران ـ پرداخته شد. - 4 . مطالعه و بررسی درباره ادبیات دوره صفویه و قاجاریه و تذکره نویسی در این دوره: در این فصل از پایان نامه ابتدا به بررسی و تحقیق مختصری از ادبیات دوره صفویه و قاجاریه پرداخته شد سپس درباره علل رواج تذکره نویسی در این دوره مراحل مطالعه و یادداشت برداری انجام شد. - 5 . طبقه بندی و نقل و نقد نقدهای تذکره های برگزیده: در این بخش نقدهای استخراج شده تذکره های برگزیده طبقه بندی و بررسی شد و درباره اصطلاحات نقد آنها و به طور کلی درباره آنچه که از نقد در ذهن داشتند مطالعاتی انجام شد و دریافته ها ذکر گشت. - 6 . نتیجه گیری: در نهایت به نتیجه ای از تحقیق دست یافتیم. با توجه به آنچه که از نقدهای این تذکره ها به دست آمد نتیجه می گیریم که نقد ادبی ایران سابقه ای بسیار طولانی تر از آن دارد که بسیاری گمان می کنند در دوران مشروطه به یک باره در ایران آغاز شده است. مانند بسیاری از پدیده های دیگر در ادبیات ایران که باور بسیاری از محققان بر آن است که به صورت مستقیم از اروپائیان به ما رسیده است و در واقع ایرانیان را مقلدانی بی پیشینه تصور می کنند.

نا اگاهی از مراحل تاریخی و اجتماعی سیر تحول ادبایت فارسی مشکلات عدیده ای را به وجود آورده است. چگونه این تغییرات مدرن و غیر منتظره در ادبایت فارسی طی سال های اخیر به وجود آمده است؟ بدون شک این تغییرات نتیجه تبادلات فرهنگی و روابط متقابل کشور ها می باشد که این امر بواسطه ترجمه در حوزه های مختلف فراهم آمده است. ترجمه عامل اصلی دگرگونی اندیشه در این عصر می باشد و واسطه ای بود برای عبور فکر اروپایی و انتقال آن به حوزه های مختلف در ایران از جمله حوزه شعر و ادبیات. شعر معاصر فارسی مدیون شعر اروپایی است. آثار و نشانه های شعر غرب در تمام مراحل تحول شعر فارسی مشهود می باشند. مترجم - شاعران ایرانی، از جمله احمد شاملو، نقش اساسی در جهت گیری و هدایت شعر فارسی داشته اند. شاملو مدیون شعر سورئالیستی بوده است. ترجمه اشعار سورئالیستی الوار و پرور، اثری شگرف بر شعر شاملو داشته است و منتج به شکل گیری سبک سپید وی و زبان شعری جدید فارسی شده است. با مطالعه ترجمه های شاملو و نشان دادن تاثیرات ترجمه شعر غرب در اشعار وی به زبان فارسی، میتوان نتیجه گرفت که امر ترجمه به شعر فارسی غنا بخشیده است و با گشودن دریچه های جدید فکری، آن را از سرگردانی نجات داده است. شاملو پایه گذار سبک سپید شد؛ زیرا وی واقف بر فقر شعر قدیم فارسی در فرم و محتوا بوده است. وی به طراوت و شفافیت شعر معاصر غرب پی برده است و با آوردن این فنون جدید در اشعارش، توانسته بلاغت ( رتوریک ) شعر فارسی را تغییر دهد و به ساده شدن آن کمک کند. این تبادلات ادبی بین کشورها همیشه از طریق ترجمه صورت می پذیرد و وجودشان برای نگه داری گنجینه های ادبی هر کشور ضروری بنظر می رسد.

این تحقیق دور? مشروطیت تا پایان دور? پهلوی اول در ایران (1286-1320ش) و دور? نهضت (1907-1941م) در کشورهای عربی را در بر می گیرد. عصر نهضت در کشورهای عربی از 1897م تا به امروز است و ما در این نوشتار در پی آن هستیم تا با توجه به تاریخ، حوادث اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در زمان تعیین شده، موضوع غرب گرایی و غرب ستیزی را در ادبیات سه کشور بررسی کنیم. آنچه در تاریخ و اجتماع و سیاست ایران، عراق و مصر رخ داد که باعث نفوذ هر چه بیشتر فرهنگ غربی شد. در اینجا بحث ما، بحثی ارزشی دربار? خوب یا بد بودن غرب و فرهنگ غربی نیست، بلکه سخن از تأثر است و آنچه زمینه های این تأثر را به وجود آورد و تقویت کرد. در این نوشته غرب تنها یک مفهوم جغرافیایی نیست، بلکه مفهومی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. چراکه وقتی فرهنگ بیگانه که در این مقال همان فرهنگ غرب است، وارد جامعه ای شود، در هم? ابعاد آن جامعه تأثیر گذاشته آن را با خود همسو می کند. تأثیر یک فرهنگ بر فرهنگ جامع? دیگر باعث تغییر در هم? جوانب آن جامعه می شود که ادبیات یکی از آن هاست. این که فرهنگ و اندیش? غربی با نفوذ خود در ممالک شرقی باعث چه تغییراتی در ادبیات و به طور خاص در شعر این سه کشور شده است، هدف این نوشتار است. این که عکس العمل شاعران این دوران چگونه بوده است. آیا شیفت? فرهنگ غربی شده کشور و مردمشان را فراموش کرده غرب گرا شدند؟ یا مثل تعدادی از مردم برای فرار از جنبه های منفی فرهنگ غرب به آن بی توجه بودند و جزو دست? غرب ستیزان قرار گرفتند؟ شاعران این دوره نه در گروه اول قرار می گیرند و نه در گروه دوم، بلکه رویارویی با فرهنگ و اندیش? غرب باعث آشناشدن آنان با پیشرفت جوامع غربی شد و دریافتند که در جامعه ای ایستا زندگی می کنند، درحالی که غرب به سرعت در حال پیشرفت است. این شناخت و آگاهی باعث بیداری آنان و دریافتن عقب ماندگی های کشور خودشان بود. در واقع رویارویی با غرب و شناخت فرهنگ غربی باعث به وجود آمدن انگیز? پیشرفت و تلاش آنان برای بیداری و پیشرفت مردم شد. در این نوشتار اندیشه های غربی که در سال های تعیین شده به این سه کشور وارد شده است، معرفی می کنیم و به تأثیر آن بر شعر و تفکر شاعران این دوره می پردازیم.

رساله ی حاضر کوششی است به منظور اثبات پیش گامی ادبیات معرفت گرای فارسی بر فلسفه ی اسلامی در بستر فرهنگ ایرانی. انگاره ی بنیادین پژوهش چنین است که با سنجش ادبیات معرفت گرای فارسی و فلسفه ی اسلامی، به عنوان دو عضو از پیکره ی فرهنگ ایرانی، درمی یابیم که ادبیات معرفت گرای فارسی از منظر های متعدد نسبت به سنت فلسفی متداول در جامعه ی اسلامی ایران پیش گامی دارد و حد جامع این وجوه چند گانه ی تقدم را تقدم رتبی نامیده ایم. در سنجش این دو مقوله ی کلان فرهنگی زمینه هایی همچون اشتمال بر حکمت نظری و عملی، کارکرد های تاریخی و ویژگی های زبانی و بیانی مورد نظر قرار گرفته و در هر یک از این زمینه ها دلایلی به منظور اثبات انگاره ی بنیادین رساله ارائه شده است. با توجه به مجموع براهین ذکر شده در رساله ی حاضر درمی یابیم که ادبیات معرفت گرای فارسی اگرچه با دانش فلسفه و روش آن تفاوت های ماهوی دارد؛؛ لیکن این گونه از ادبیات، در تاریخ فرهنگ و تمدن ایران بخشی عمده از کارکرد هایی را که از فلسفه انتظار میرود به عهده داشته است.در نتیجه، توجه به رویکرد های معرفت گرایانه به ادبیات فارسی و نیز بهره بردن از روش های پذیرفته شده به منظور استخراج امور معرفتی صرف از درون متون ادبی ضروری به نظر می رسد. نیز با عنایت به اقبال تاریخی ایرانیان به امور ذوقی، اشراقی و الهامی، توازن بخشیدن به دو جنبه ی متقابل عقل و ذوق در جامعه تنها با همت متولیان امر فرهنگ و آموزش و با اهتمام به ترویج عقلانیت و تقویت روحیه ی نقد و پرسش گری و پرهیز از دامن زدن به ذوق گرایی افراطی امکان پذیر است.

ابتدا به تعریف و تشریح اصطلاحات به کار گرفته شده در عنوان این پایان نامه پرداخته ایم و بخش هایی را به تعریف اسطوره، بحث پیرامون واژه ی اسطوره، پیشینه ی اسطوره شناسی، تعریف و پیشینه ی روایت شناسی و مروری بر تاریخ اجتماعی زنان اختصاص داده ایم. سپس به نظریه ی کلود لوی استروس پرداخته ایم و بعد از ارائه ی سال شماری کوتاه از زندگی وی، به توضیح و تبیین نظریه ی بررسی ساختاری اسطوره نشسته ایم. پس از آن، جهان بینی های اسطوره ای ایران و مصر باستان که بستر ظهور داستان های مربوط به ایزدبانوان هستند را مورد مطالعه قرار دادیم و به صورت مجزا به منابع موجود برای هر یک از آنها نیز پرداختیم. با ذکر این مقدمات، به سراغ روایتهای موجود برای ایزدبانوان ایرانی و مصری رفتیم و سعی در بررسی آنها بر اساس مقدماتی که به آنها اشاره شده بود، کردیم. آناهیتا، چیستا، اَشی و اشتاد از ایزدبانوان اساطیر ایران باستان و ایزیس، نفتیس و هاثور از ایزدبانوان اساطیر مصر باستان، موضوعات این مطالعه قرار گرفته اند. سپس به تحلیل اطلاعات به دست آمده از بررسی داستانهای ایزدبانوان پرداختیم و در پایان، نتیجه گیری خود را از این تحلیل ها ارائه کردیم. بر این اساس، آنچه در چهار یشت از اوستا، به عنوان منبع اصلی اساطیر ایران، موجود است قابل بررسی در قالب نظریه ی لوی استروس نیست و علت این مسئله را باید در کنش محوری و مفهوم خاص زمان در نظریه ی لوی استروس جست وجو کرد. در مقابل، داستانهای ایزدبانوان مصری قابلیت بررسی بر اساس نظریه ی لوی استروس را دارا بود.

در این تحقیق به بررسی ضرب المثل های فارسی پرداخته ایم تا ببینیم آیا ضرب المثل های فارسی توان تبیین فرهنگ سازمانی ایرانی را دارند یا خیر. پس با روش کیفی 12000ضرب المثل را انتخاب کرده و از بین آنها 1200 عدد را بررسی کرده و با روش تحلیل محتوا داده ها را تجزیه و تحلیل کرده ایم . در فصل اول کلیات را بیان کردیم و در فصل دوم مروری بر پیشینه ی تحقیق داشتیم. در فصل سوم روش تحقیق را توضیح دادیم . فصل چهارم داده ها را تحلیل کرده و در فصل پنجم به نتیجه گیری پرداخته ایم. نتایج نشان داد که ضرب المثل های فارسی توان تبیین فرهنگ سارزمانی ایرانی را دارند.با توجه به نو بودن موضوع تلفیق مدیریت و ضرب المثل های فارسی برای اولین بار یکی از محدودیت های راه بوده است. در این تحقیق فرهنگ سازمانی ایرانی مشخص شد و برای آن ضرب المثلی معادل قرار دادیم.برای مثال فرهنگ سازمان ایرانی فرد گرا می باشد.

حسن هنرمندی، شاعر و مترجم ایرانی، کتاب " مائده های زمینی" را در سال 1334(1955 میلادی) به فارسی برگردانده است. اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن دوره، که مصادف با حکومت پهلوی است، در انتخاب این اثر توسط هنرمندی برای ترجمه موثر بوده است. در ترجمه وی، شخصیت واقعی ژید به خوبی معرفی نشده است و این امر سبب شده تا ایرانیان از ژید به عنوان نویسنده ای با گرایشات عرفانی یاد کنند هرچند که وی شخصیت متضاد دیگری نیز داشته است. در این پایان نامه، برآنیم تا بر اساس تئوری های دریافت، نظام چندگانه و همچنین تئوری اتکین، ترجمه ی این اثر را بررسی کنیم.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.