انسان موجودی اجتماعی و «رابطه» لازمه ی زیست اجتماعی است. محبوب بودن، داشتن رابطه ای صمیمی و تأثیر گذار با اطرافیان تمایل همه ی انسانها است از این رو بر اساس تجربه، آداب و رسوم و فرهنگ و یا دانش، این جنبه ی زیست اجتماعی خود را تنظیم می کنند. تعالیم دینی به جهت اینکه از وحی سرچشمه می گیرند برای متدینین، معتمدترین و مطمئن ترین دستورات و آموزه های قابل اجرا هستند و برای کسانی که زبان آزمایش و علم را می پسندند نیز به عنوان یک فرضیه و نظریه قابل توجه هستند. اسلام که دین جامعی برای تمام شئون زندگی انسان است، تعالیم خاصی در جهت تنظیم و تحکیم روابط انسانها در جامعه دارد. در اسلام به« شناخت نفس» به عنوان اولین مرحله ی رابطه که همان رابطه انسان با خودش است، بسیار توجه و توصیه شده. اسلام با برادر خواندن مومنین با یکدیگر راه پایه ی اصلی ایجاد الفت و صمیمیت را بنیان گذاشته سپس به منظور اصلاح و استحکام روابط، رابطه میان انسانها را به رابطه آنها با خداوند متعال پیوند زده است. اهمیت این امر به اندازه ای است که می توان گفت محور اصول دیگر و مهارتهای رفتاری و گفتاری در تعالیم اسلام می باشد. در این پایان نامه در پنج فصل به آموزه های علوی در زمینه ی مبانی، اصول، مهارت ها و آسیب های روابط میان فردی با تکیه بر «نهج البلاغه» پرداخته شده است.

اعتقاد به معاد خط فاصل میان تفکّر دینی و تفکّر مادی و غیر دینی است، از این رو معاد و اعتقاد به آن از ارکان اساسی همه ی ادیان الهی و جزء اصلی دعوت پیامبران خدا بوده است . قرآن کریم به عنوان اولین و روایات اهل بیت(علیه السلام) به عنوان دومین منبع وحیانی دین به ابعاد مختلف مسئله معاد پرداخته اند. اعتقادات و باورهای پایدارِ انسان نقش تعیین کننده و تاثیر مستقیم بر زندگی دارد به طوریکه نوع زندگی انسان متاثر از آن می باشد. نوع نگاه و تفکر انسان به زندگی پایه و اساس و بنیان زندگی را تشکیل می دهد که بقیه ی اجزا آن مطابق با آن نگاه شکل می گیرد. مطالعات میدانی معاصر در حوزه علوم اجتماعی نشان می دهد که باورهای پایدار کارکرد عملی و غالباً مستقیم بر رفتار شهروندان و جوامع بشری دارند. اعتقاد به معاد که از جمله مهمترین و تاثیرگذارترین باورهای دینی می باشد آثار سازنده ایی در سرنوشت انسان در دنیا و آخرت خواهد داشت. چرا که اعتقاد به روز قیامت و همچنین لزوم پاسخگویی در برابر اعمال و کردار در آن روز، سبب می شود تا انسانِ معتقد اعمال و رفتار خود را منطبق بر دین انجام دهد زیرا می داند تنها به این وسیله می تواند از عذاب الهی در امان باشد بنابراین تاثیر این اعتقاد به صورت مستقیم و عملی خواهد بود. حضرت امیر(علیه السلام)در نهج البلاغه که از جمله ی متون دینی می باشد به صورت ویژه به مسئله ی معاد پرداخته و به صورت مستقیم و غیر مستقیم آثار مختلف اعتقاد به آن را برشمرده اند. این باور و اعتقاد موجب می شود انسان در همه ی حالات توجه به نظارت مستمر الهی داشته و همواره خود را در پیشگاه الهی ببیند در نتیجه برای عمل به دستورات و وظایف دینی و پرهیز از گناه و معصیت که از شاخص های رضایت الهی می باشد تلاش کرده تا در نتیجه بر اساس متون دینی به نعمت های الهی در دنیا و آخرت که از ناحیه ی خداوند وعده داده شده است نائل گردد. این آثار در مرحله اول به آثار دنیوی و اُخروی تقسیم می شود و در حوزه آثار دنیوی به نسبت چگونگی تاثیرگذاری به دو قسمت آثار فردی و اجتماعی تقسیم بندی می گردد که با روش مطالعات درون دینی و تحلیل محتوی و بررسی چگونگی تاثیر آثار از کلمات حضرت امیر(علیه السلام) استخراج شده است. استخراج این آثار به دسته بندی و تبیین و تبویب آثار اعتقاد به معاد در اندیشه ی حضرت امیر(علیه السلام) و در نتیجه تقویت مبانی اعتقادی و در نهایت به تعیین الگوی رفتار ی مناسب برای افراد جامعه خواهد انجامید چرا که بر اساس آن الگوی رفتاری که مورد تایید اسلام و اهل بیت(علیه السلام ) باشد شکل گرفته و در نتیجه مسلمانان می توانند با حرکت بر اساس این الگوی رفتاری به شاخص های پیشرفت و تکامل دست پیدا کنند.

امروزه با وجود شیوه های متعدد در دستیابی به آرامش، تشنگی بشر در این زمینه همچنان باقی است و خلأ الگوی جامع آرامش همواره احساس می شود. جریان ها و مکتب های بسیاری در صدد ارائه چنین الگویی بر آمدند. این در حالی است که انواع آرامش های ارائه شده مبتنی بر انسان شناسی برخاسته از تجربه های حسی و شهودی است. اما نگاه اسلام از ماوراءِ انسان به انسان است. که این دو نگاهِ بسیار متفاوت به انسان, سبب ارائه دو الگوی متفاوت از آرامش شده است. از این رو رسال? حاضر بر آن است تا با ارائه الگوی آرامش، مبتنی بر آموزه های اسلام(دینی وحیانی و جامع) و یوگا(از فلسفه های شش گان? هند) به مقایس? این دو الگو بپردازد. بررسی الگوهای ارائه شده، اینگونه می نمایاند که شیو? ارائ? الگوی آرامش همسو با هدف غائی ای است که در هر یک از این مکتب ها برای انسان ترسیم شده است. اما وجه تمایز این دو الگو آن است که متعلَق آرامش حاصله از الگوی اسلامی، بُعد روحی انسان است و از آنجا که روح، بُعد اصیل وجود انسانی است بالطبع بُعد جسمانی انسان نیز تحت تأثیر قرار می گیرد. این در حالی است که متعلَق آرامش در یوگا بُعد جسمانی و غیر اصیل انسان است. این دو نوع آرامش، برآمده از دو دیدگاه متفاوت خدامحورانه و سکولار هستند.که به دنبال آن دستورالعمل ها و راهکارهای ارائه شده نیز از دو منبع با دو سنخ بسیار متفاوت خواهد بود. منبع الگوی اسلامی، آموزه های وحیانی است و ماهیت آن(آرامش) از منظر اسلام امری قدسی است. همچنین سکونی که پس از فائق آمدن انسان بر کشاکِش های درونی(جریان فطرت و شهوت) به دست می آید. اما منبع در الگوی یوگایی تجرب? شخصی، حسی و شهودی است. همچنین آرامش برآمده از یوگا سکونی است که در پی خاموشی تموجات ذهنی و سرکوب سازی تمایلات درونی ایجاد می گردد؛ به بیان دیگر سکونی است که بر خلاف حرکت طبیعت انسانی حاصل می شود. حاصل آنکه در تمامی زوایای آرامش مورد نظر در الگوی اسلامی، حضور خداوند مشهود است و غایت این راه رسیدن به نفس مطمئنه ای است که بی هیچ تزلزلی به قُرب خداوند نائل شده است. در حالی که هیچ گونه رشد و تعالی ای برای نفس انسان در پس الگوی آرامش در یوگا متصور نیست و عملاً اتصال به موجودی برتر حاصل نمی شود.

نامه سی و یکم نهج البلاغه به عنوان جلوه ای از معارف الهی امیر مومنان (ع) به تنهایی می تواند منشور جامع تربیتی باشد که حضرت برای عزیزترین افراد نزد خود، به نگارش درآوردند. امام علی (ع) سیری را پیش گرفتند که از ابتدا تا انتهای این نامه ارزشمند ، موضوعات کلی و جزیی در رابطه ی با تربیت اسلامی مقابل چشمان فرزند بزرگوار خود قرار دهند. این نامه را می توان با رویکردهایی چون مبانی تربیت، عوامل و لوازم تربیت، موانع تربیت، و هم چنین روش ها و راهکارهای تربیتی مورد تحقیق و پژوهش قرار داد؛ اما مساله ای که محور رساله قرار گرفته، این است که اصول و روش های تربیت در نامه سی و یک چگونه اصول و روش هایی است؟ به عبارت دیگر؛ یعنی هم اصول و هم روش های تربیت از ابتدا تا انتهای این نامه چگونه سامان یافته و یا قابل سامان یافتن است؟! و هم اینکه عناصر تشکیل دهنده آنها، که انگشت اشاره حضرت بدان سمت وسو می باشد، کدام است؟ در حقیقت مراد از اصول، قواعد کلی و ثابت ِعملی یا نظری و تکیه گاه های بنیادی در درونِ ساخت زندگی است. به معنای دیگر، آن چهار چوب های درونی که باید همه جنبه های تربیت در محدوده و تابع آن انجام شود، اصل نام دارد. این اصول یک دست و هماهنگ در پی تحقق رشد معنوی انسان و جهت دهی درست به تربیت اسلامی و دینی او در مسیری کمال عمل می کند. روش های تربیتی نیز در این رساله بررسی می شود به این معنا که برای گام زدن در مسیر تربیت و پیاده نمودن آن شیوه هایی متناسب با انسان و شرایط زمان و مکان انتخاب شود. باید توجه داشت که این روش ها هم تابع آن اصول و قوانین است. این عنوان هم در فصلی جداگانه خواهد آمد انشاءالله.

تربیت و چگونگی آن از مباحث مهم و درخور توجه در جامعه انسانی است. یکی از مباحث مهم در تربیت، دریافت معنای صحیح از تربیت است. تربیت در واقع رفع موانع و ایجاد مقتضیات برای شکوفا شدن استعدادهای انسان در جهت کمال مطلق است. اهمیّت این بحث به اندازه ای است که در آموزه های الهی و پیشوایان دین که مربیان راستین بشرند، بسیار بر این موضوع تاکید شده است؛ پیامبر( صلی الله علیه و آله) به هیچ امری دست نزد مگر قصد تربیت شخص یا گروهی را داشت و او به تمام معنا مربی است و شأن بشیربودن و نذیربودن چنین ایجاب می کند. اهمیّت تربیت و جایگاه آن به دلیل گوهر وجود آدمی و حقیقت ملکوتی اوست. این قابلیت تنها در انسان وجود دارد که با تربیت فطری به کمالات انسانی برسد و از مرتبه پایین به مرتبه بالا صعود کند. شکوفاشدن انسان تنها با تربیت حقیقی که برگرفته از آموزه های وحی و تربیت یافتگان الهی باشد، محقق می شود، به همین دلیل روی آوردن به تربیت صحیح و پرداختن به آن یکی از ضروری ترین امور انسانی محسوب می شود. به دلیل اهمیّت امر تربیت برنامه همه پیام آوران الهی فراهم کردن زمینه لازم برای رشد انسان ها و همچنین رفع موانع از سرراه آدمیان و رهانیدن آنها از اسارت نفس و فراهم کردن بستر مناسب برای رسیدن به کمال بوده است. در تربیت مسائل گوناگونی وجود دارد که باید به آنها توجه کرد. یکی از مسائل قابل توجه در این امر، خط قرمزها(نبایدها) یی است که عبور از آنها امر تربیت را با مشکل مواجه می کند و لذا باید آنها را شناخت و از آنها اجتناب کرد. اهمیّت شناخت خط قرمزهای تربیتی کمتر از شناخت بایدها، روش ها،...و مبانی صحیح نیست زیرا با عبور از خط قرمزها و نادیده گرفتن آنها تربیت از مسیر صحیح خود خارج می شود و اثر مطلوب تربیت که تربیت انسان های کامل است حاصل نخواهد شد. در این پژوهش برای دست یابی به خط قرمزها در تربیت، نهج البلاغه که آموزه های امیرمومنان علی(علیه السلام) است مورد مطالعه قرار گرفت و پس از استخراج خط قرمزها با استفاده از خانواده حدیث به تبیین آنها پرداخته شد. طی این بررسی روشن شد که در تربیت خط قرمزهایی از جنس، خط قرمزهای شخصیتی، رفتاری و کارکردی وجود دارد که به منظور سامان یافتن امر تربیت و عدم عبور از خطوط قرمز باید مربیان به سلاح شناخت و کنترل کننده هایی برای رعایت بایدها و نبایدها در تربیت مجهز شوند تا در پرتو تربیت صحیح شاهد انسان هایی کامل در جامعه باشیم.

چکیده : موضوع انسان سالم و مفاهیم مربوط به آن به طور عمده در ده? ????و ???? و با کارهای راجرز و مازلو رسمیت یافت؛ اما در برداشتی کلی تر، مفاهیم انسان سالم تنها محدود به حوزه های روانشناسی نبوده بلکه در طول تاریخ اندیشمندان حوزه های گوناگون برداشت هایی دربار? توصیف انسان سالم و چگونگی رفتار و عملکرد آن داشته اند. مفاهیم و آموزه های مرتبط با انسان سالم را می توان در حوزه های فکری نزدیک به روانشناسی مثل روان تحلیل گری، رفتارگرایی، شناختی، انسان گرایی و... یافت. حتی در نظریات فلاسفه و علمای اخلاق همچون افلاطون، ارسطو و ابن سینا و همچنین در اندیشه های ادیان و مذاهب، فلسفه های سیاسی و اجتماعی و نیز رگه هایی از روانشناسی انسان سالم و دیدگاه های مربوط به آن یافت می شود. تعاریفی که روانشناسان غرب از سلامت و بهداشت روانی دارند تنها به ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی پرداخته و از معنویت که مهمترین بعد وجودی انسان است غفلت شده است. از این رو در این تحقیق تلاش شده است تا به بررسی ویژگی های انسان سالم از نگاه جامع نگر اسلامی در منابع اصیل آن یعنی قرآن و نهج البلاغه پرداخته شود. در این پژوهش برای شناخت انسان سالم از منظر قرآن و نهج البلاغه، به بررسی صفات پسندیده ای که مورد مدح و ستایش قرار گرفته بود، پرداخته و این صفات در دو دست? صفات نفسانی هدایتگر و صفات نفسانی عمل کننده و کارگزار دسته بندی شد. صفات هدایتگر، برخی از صفات نفسانی هستند که در سیر اخلاقی انسان نقش هدایت گری دارند این صفات نفسانی، روشنگر راه قوای تاثیر گذار در انسان بوده و شامل «ایمان»، «علم» و «حکمت» هستند. صفات نفسانی عمل کننده و کارگزار، به آن دسته از صفات انسان گفته می شود که در سای? هدایت گری صفات هدایت گر تحقق می یابند و آثار خاصی را نیز در حوز? رفتار در پی دارند. پس از آن صفات نفسانی کارگزار در سه بعد ارتباطی انسان که شامل ارتباط انسان با خداوند، خود و دیگران است، مورد بررسی قرار گرفته است. واژگان کلیدی : انسان، سلامت روان، انسان سالم

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.